ဒီမိုကေရစီ အစိုးရလက္ထက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ အဆင့္ေတြ သိပ္မ်ားေနဟု ဗုိလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္ေျပာ

ခ်င္းမုိင္၊ ဇန္နဝါရီ ၁၄ ။                     ။ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရးအဖြဲ႔ (KIO) ႏွင့္ တပ္မေတာ္တို႔အၾကား ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း တုိက္ပြဲမ်ား ျဖစ္ပြားေနေသာ္လည္း ေကအုိင္အုိအပါအဝင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးအပစ္ရပ္လက္မွတ္မထိုးရေသးသည့္ လက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕မ်ားက ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အပစ္ရပ္လက္မွတ္ထိုးႏုိင္ေရး၊ ၂၁ရာစုပင္လံုညီလာခံတြင္ ပါဝင္ႏုိင္ေရးအတြက္
အပစ္ရပ္လက္မွတ္မထုိးရေသးသည့္ အဖြဲ႕မ်ားပါဝင္သည့္ ညီညြတ္ေသာ တုိင္းရင္းသား လူမ်ဳးိမ်ား ဖက္ဒရယ္ေကာင္စီ(UNFC)မွ ဖြဲ႔စည္းထားေသာ ႏုိင္ငံေရးဆုိင္းရာ ညိႇႏိႈင္းေရးကိုယ္စားလွယ္အဖြဲ႔ (DPN) ႏွင့္ အစုိးရ၏ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိယ္စားလွယ္မ်ား ထိုင္းႏုိင္ငံ၊ ခ်င္းမုိင္ၿမိဳ႕တြင္ ေတြ႕ဆံု ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္။
ေဆြးေႏြးပြဲအၿပီးတြင္ KIAမွ ကခ်င္လြတ္လပ္ေရး ေကာင္စီ (KIC) ဒု-ဥကၠဌ (၂)လည္းျဖစ္ DPN အဖြဲ႕ဝင္လည္းျဖစ္သူ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ဂြမ္ေမာ္ကို မဇၩိမက ဆက္သြယ္ကာ တပ္စခန္းမ်ားသိမ္းဆည္းခံရမႈ အေျခအေန၊ ယခင္အစုိးရႏွင့္ လက္ရွိ အစုိးရတုိ႔အၾကား ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ေဆာင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ လက္ရွိ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္အေပၚ အျမင္သေဘာထားမ်ားကို   ေမးျမန္းထားသည့္အထဲမွ ေကာက္ႏႈတ္တင္ျပလုိက္သည္။
ေမး။ ။ လတ္တေလာ ကခ်င္ျပည္နယ္ထဲက တုိက္ပြဲ အေျခအေနက ဘယ္လုိရွိေနလဲ။
ေျဖ။ ။ တုိက္ပြဲက ပုိၿပီး မ်ားျပားလာတယ္။ ပုိၿပီး ျပင္းထန္လာတယ္။ ၿပီးေတာ့ တပ္ရင္း ဌာနခ်ဳပ္ခ်ဳပ္က တပ္ရင္းေတြကုိ တစ္ခုၿပီး တစ္ခု တုိက္ယူေနတဲ့ အေနအထားျဖစ္ေနပါတယ္။
ေမး။ ။ ဒီႏွစ္ထဲမွာ တပ္မေတာ္ဘက္ကေန တိုက္ယူခဲ့တဲ့ KIA ရဲ႕ တပ္စခန္း ဘယ္ႏွစ္ခုေလာက္ ရွိလဲ။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တုိ႔ အခု တပ္စခန္းဆုိရင္ေတာ့ အားလံုး ၄ ခုလုိ႔ ေျပာလုိ႔ရပါတယ္။ က်န္တဲ့ဟာေတြကေတာ့ ေရွ႕ကာကင္းလုိ ေနရာမ်ဳိးျဖစ္တာေပါ့ေလ။ အဲေတာ့ စခန္းေနရာ ၄ ခုျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ တုိက္ပြဲေတြ ျပင္းထန္းလာတဲ့အေပၚမွာ KIO ဘက္ကေန အစုိးရနဲ႔ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးဖုိ႔ တစ္စံုတစ္ရာ တင္ျပခဲ့တာေတြ ရိွလား။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တု႔ိ KIO အေနနဲ႔႕ေတာ့ KIO ေဆြးေႏြးဖုိ႔ ႏွစ္ဖက္ေဆြးေႏြးဖုိ႔ တင္ျပထားတာ ၆ လေလာက္ရွိၿပီ။ ဒါေပမဲ့ အစုိးရက ဘာမွ အေၾကာင္းျပန္ၾကားခ်က္ မရွိပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ က်ေနာ္တု႔ိကေတာ့ UNFC ကေနၿပီးေတာ့ DPN ရဲ႕ ေဆြးေႏြးမႈေအာက္ကေန သြားေနပါတယ္။
ေမး။ ။ DPN ကေန ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္နဲ႔ ေဆြးေႏြးညိႇႏိႈင္းမႈမွာ ဘယ္လုိ အခ်က္ေတြက အခက္ခဲဆံုးျဖစ္လဲ။
ေျဖ။ ။ အဓိကေတာ့ က်ေနာ္တုိ႔ DPN က အခ်က္ ၉ ခ်က္ကုိ တင္ျပထားတ။ တခ်က္မွ အဆင္မေျပေသးပါဘူး။ အဲဒီကိစၥကုိ ေဆြးေႏြးေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လု႔ိဆိုတာထက္ ဒီေဆြးေႏြးမႈက တခုမွ သေဘာတူညီခ်က္မရေသးဘူး။
ေမး။ ။ မေန႔က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္နဲ႔ ေဆြးေႏြးတဲ့ထဲမွာ ဘယ္အတုိင္းအတာထိ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးႏုိင္ခဲ့လဲ။ ဒီေဆြးေႏြးမႈက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဘယ္ေလာက္ အေထာက္အကူျပဳမယ္ထင္သလဲ။
ေျဖ။ ။ မေန႔က ေဆြးေႏြးတာက အလြတ္သေဘာဆုိေတာ့ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဒါကုိ ေနာင္တကယ္ အစည္းအေဝးေတြ ျဖစ္လာရင္ ႀကိဳတင္ၿပီးမွ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ သေဘာဆုိေတာ့ တစံုတရာ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြ အစည္းအေဝးေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ေဆြးေႏြးမႈတုိင္းက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို အေထာက္အကူျပဳဖုိ႔ ေဆြးေႏြးၾကတာပါပဲ။ အဲဒီေဆြးေႏြးမႈမွာရရွိတဲ့ နားလည္မႈနဲ႔ ရလဒ္ကုိ ဘယ္လုိအသံုးခ်သလဲဆုိတဲ့အေပၚမွာပဲ မူတည္ပါတယ္။ မေန႔က ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကုိ အစုိးရဘက္ကေရာ UNFC ဘက္ကေရာ ဘယ္ေလာက္ထိ အသံုးခ်ႏုိင္မလဲဆုိတာကိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တကယ္ပဲ အခ်ိန္ကုိ ေစာင့္ၾကည့္ၿပီးမွပဲသိရမွာပါ။
ေမး။ ။ အရင္ အစိုးရလက္ထက္က ဦးေအာင္မင္း ဦးေဆာင္တဲ့ MPC နဲ႔ ေဆြးေႏြးတာ သံုးႏွစ္ၾကာခဲ့တယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးေနရင္း ပစ္ခတ္သံေတြ ဆက္ၾကားေနတယ္။ ဆုိေတာ့ အဲဒီ သံုးႏွစ္ၾကာ ေဆြးေႏြးမႈရလဒ္က ဘာေတြလဲလုိ႔ ေျပာလု႔ိ ရမလဲရွင္။
ေျဖ။ ။ သံုးႏွစ္တာ ေဆြးေႏြးမႈ ရလဒ္ကေတာ့ တစ္ႏုိင္ငံလံုး ပစ္ခတ္တုိက္ခုိက္ရပ္စဲေရးစာခ်ဳပ္ မူၾကမ္းတစ္ခု ရရွိတယ္။ ဒါေပမဲ့ အဲဒီမူၾကမ္းအေပၚမွာ အားလံုးပါဝင္ႏုိင္ဖုိ႔ ၾကေတာ့ အစုိးရဘက္က လက္မခံဘူး။ အဲေတာ့ တဝက္တျပတ္နဲ႔ ဒီစာခ်ဳပ္ကုိ လက္မွတ္ေရးထုိးၿပီးမွ အားလံုးမပါဝင္ဘဲနဲ႔ ေရွ႕ဆက္ရမယ့္လမ္းေၾကာင္းကုိ သြားေနတာ ရလဒ္က အဲဒီေလာက္ပါပဲ။
ေမး။ ။ ဦးေအာင္မင္းဦးေဆာင္တဲ့ MPC မဟုတ္ဘဲ အခု ဦးေအာင္ၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ DPN ၾကား ကြာဟခ်က္ေတြက ဘာလဲ။
ေျဖ။ ။ ကြာဟခ်က္လုိ႔ ေျပာတဲ့အခါမွာ အရင္ ဦးေအာင္မင္းတုန္းကေတာ့ သူက တုိက္ရုိက္ သမၼတဆီကေန အမိန္႔ခံယူၿပီးေတာ့ သူတိုက္ရုိက္လုပ္လုိ႔ရတယ္။ အခုကၾကားမွာ အဆင့္ေတြနဲ႔ ဆက္လုပ္ေနရတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒီမုိကေရစီနည္းအရ လုပ္တဲ့အခါၾကေတာ့ အဆင့္ေတြ သိပ္မ်ားတယ္။ အဲေတာ့ အလုပ္ေတြက သိပ္မသြင္က်ယ္သလုိ ျဖစ္ေနတယ္။
အဆင့္ဆုိတာက ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးေကာ္မရွင္ အပါအဝင္ ႏုိင္ငံေတာ္အတုိင္ပင္ခံပုဂၢိဳလ္ဆီကုိ ေရာက္ဖုိ႔အတြက္ အဆင့္ဆင့္ေက်ာ္ျဖတ္ရတဲ့အဆင့္ေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အစုိးရအပုိင္းကလည္း အစုိးရရဲ႕ တာဝန္ဝတၱရားေတြကုိ လုပ္ေနတဲ့အခါၾကေတာ့ တဖက္က ညီလာခံကိစၥေတြ လုပ္ေနရတဲ့အခါမွာ ဒီ NCA ေနာက္ဆက္တြဲလုပ္တဲ့အပုိင္းမွာ အခ်ိန္ၾကန္႔ၾကာမႈေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါ ကြာျခားခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ အရင္ ဦးသိန္းစိန္ ဦးေဆာင္တဲ့ အစုိးရနဲ႔ အခု ဦးထင္ေက်ာ္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္တဲ့ အစုိးရအေပၚ ဘယ္လုိ ျမင္သလဲ။ ဘယ္အစုိးရက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း လုပ္ေနတယ္လုိ႔ ေျပာခ်င္လဲ။
ေျဖ။ ။ ဘယ္လုိျမင္သလဲလုိ႔ ေျပာရရင္ ဒါကေတာ့ မတူပါဘူး။ အရင္ဦးသိန္းစိန္ကလည္း သူလုပ္ႏုိင္တဲ့အပုိင္းေတြကုိ လုပ္တယ္။ အခုအစုိးရကလည္း သူတို႔ရဲ႕ ဆႏၵဘက္ကုိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားတယ္။ ဘယ္လုိျမင္သလဲ ဆုိတာထက္ အစုိးရအပုိင္း ပုိလုပ္ဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့တာဝန္ေတြကုိ သူတို႔ရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္ေတြ ေရာက္ေအာင္ လုပ္ေနၾကတယ္လုိ႔ပဲ ျမင္ပါတယ္။
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းမွာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းလုပ္ေနတဲ့အပုိင္းက ေျပာဖုိ႔ ခက္တယ္။ ပြင့္လင္းတယ္ဆုိတာက ျပည္သူလူထုနဲ႔ ေတြ႔႐ံုနဲ႔ ပြင့္လင္းတယ္လုိ႔ ေျပာဖုိ႔ ခက္တယ္။ အစုိးရတုိင္းမွာက လူထုကုိ မေျပာဘဲနဲ႔ ကုိယ့္ရဲ႕ အစီအစဥ္ေတြ လ်ဳိ႕ဝွက္ထားဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့ အေျခအေနေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါတယ္။ အဲေတာ့ ပြင့္လင္းမႈဆုိတာ ဘယ္အစုိးရပဲျဖစ္ျဖစ္ အျပည့္အဝပြင့္လင္းဖုိ႔ဆုိတာ မလြယ္ပါဘူး။
ေမး။ ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ၂၀၁၇ ခုနွစ္ဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွစ္လုိ႔ ေျပာပါတယ္။ လက္ေတြ႔ျဖစ္လာႏုိင္သလား။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွစ္လုိ႔ ေျပာလုိ႔ရေအာင္ ဘယ္သူေတြ ဘာလုပ္ဖုိ႔ လုိမလဲ။ ဘာေတြ ျပင္ဆင္ရမလဲ။
ေျဖ။ ။ အခုအခ်ိန္က ေျပာဖုိ႔ ခက္ပါတယ္။ အခုတုိက္ပြဲေတြလည္း ျဖစ္ေနတယ္။ ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးပြဲေတြလည္း ရပ္တန္႔ေနတယ္ဆုိေတာ့ ၂၀၁၇ ခုႏွစ္က အခု ဒီဇန္နဝါရီေတာင္မွ မကုန္ေသးဘူးဆုိေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွစ္ ျဖစ္သလား။ မျဖစ္ဘူးလားဆုိေတာ ေစာင့္ၾကည့္ရဦးမွာပါ။ အဓိကေတာ့ ႏွစ္ဖက္စလံုးက ဆႏၵေပါ့ေလ။ တကယ္ပဲ စစ္မွန္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ သြားမယ္ဆုိတဲ့ဆႏၵ၊ ၿပီးေတာ့   ျပည္သူလူထုကလည္း ပါဝင္ႏုိင္ေအာင္ လမ္းဖြင့္ေပးဖု႔ိ လုိပါတယ္။ ျပင္ဆင္ထားသင့္တာကေတာ့ အားလံုးကုိ တုိင္ပင္ၿပီးမွပဲ ေရွ႕လုပ္ငန္းစဥ္ေတြကုိ ေရးဆြဲဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ႀကိဳတင္ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔ မလုပ္ဖုိ႔ရယ္။ ၿပီးေတာ့ ေဆြးေႏြးမယ့္လူအားလံုးကုိ တန္းတူအေလးထားၿပီး ေဆြးေႏြးဖုိ႔ လုိပါတယ္။ ဒါဟာ ျပင္ဆင္ဖုိ႔ လုိအပ္တဲ့ အေရးႀကီးတဲ့ စိတ္ဓါတ္ေရးရာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရရွိဖုိ႔အတြက္ ဘယ္လုိ ဆက္လက္ လုပ္ေဆာင္သြားသင့္လဲ။
ေျဖ။ ။ အဓိကေတာ့ တန္းတူေဆြးေႏြးႏုိင္တဲ့ ႏုိင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲပဲလုိပါတယ္။ အဲဒီေဆြးေႏြးပြဲ ျဖစ္လာလုိ႔ ရွိရင္ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကေတာ့ လြယ္လြယ္ကူကူနဲ႔ ေအာင္ျမင္သြားမွာပါ။
ေမး။ ။ မၾကာမီမွာ ဒုတိယအႀကိမ္ ၂၁ရာစုပင္လံုညီလာခံ လုပ္ေတာ့မယ္။ ဒီညီလာခံက တကယ္ အႏွစ္သာရရရွိတဲ့ ညီလာခံမွာ တုိင္းရင္းသားေတြ ေျပာေရးဆုိခြင့္နဲ႔ ရပုိင္ခြင့္ေတြ ဘယ္ေလာက္ထိ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေပးႏုိင္မယ့္ ညီလာခံလို႔ ေျပာႏုိင္မလဲ။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တုိ႔က အစီအစဥ္ေတြ ဘာမွ မသိရေသးေတာ့ ေျပာရတာ ခက္ပါတယ္။ အစီအစဥ္ေတြ ထြက္လာတယ္။ ဘယ္လုိလုပ္ၾကမယ္ဆုိတဲ့ အစိုးရရဲ႕ ေၾကျငာခ်က္ေတြ ထြက္လာမွ သံုးသပ္လုိ႔ ရမွာပါ။ ညီလာခံမွာ တုိင္းရင္းသားေတြဘက္က ေျပာေရးဆုိခြင့္နဲ႔ ရပုိင္ခြင့္ေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိတယ္ဆုိတာ အစုိးရလက္ထဲမွာပဲ ရွိပါတယ္။
ေမး။ ။ NRPC က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အလွဴခံေနတာေတြ ရွိတယ္။ ဒီ့အေပၚမွာ ဘာေျပာခ်င္သလဲ။ ဘယ္လုိ ထင္ျမင္ယူဆသလဲ။
ေျဖ။ ။ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ ေဝဖန္ခ်က္ မလုပ္ခ်င္ပါဘူး။ ဒါ သူတု႔ိရဲ႕ ရည္မွန္းခ်က္နဲ႔ လုပ္တဲ့အခါမွာ ပါဝင္ဖုိ႔ ဆႏၵရွိတဲ့ လူေတြလည္း ပါဝင္ၾကမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔က ေဝဖန္မႈ မေပးပါဘူး။
ေမး။ ။ NLD အမတ္ေတြ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ သိန္း ၂၀၀၀ လွဴတယ္။ ဘယ္ေနရာေတြမွာအဓိက သံုးသင့္သလဲ။ ဒီေငြေတြကေရာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ဘယ္ေလာက္ အေထာက္အကူျပဳမယ္လုိ႔ ထင္သလဲ။
ေျဖ။ ။ ဒါလည္း ဘာမွ ေဝဖန္စရာမရွိဘူး။ NLD အစုိးရက ဦးေဆာင္တယ္ဆုိရင္ေတာ့ သူဆႏၵရွိတဲ့ ေနရာမွာ အသံုးခ်ၾကမွာပါ။ က်ေနာ္တို႔ အေနနဲ႔ ဒီကိစၥကုိ အထူးတေလ ေျပာစရာ မရွိပါဘူး။
ေမး။ ။ တျခားထပ္ျဖည့္ ေျပာျပခ်င္တာ ရွိေသးလားရွင္။
ေျဖ။ ။ မရွိပါဘူးခင္ဗ်ာ။