ယေန႔ ေျခဥျပင္ဆင္ေရး ေဆြးေႏြးမူ ေကာက္ႏူတ္ခ်က္မ်ားကို စုစည္းဖတ္႐ႈႏိုင္ပါၿပီ

ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၁၅ ေယာက္က ၄င္းတို႔ အေနျဖင့္ ပါတီအေနျဖင့္  ျပင္ဆင္လိုသည့္ ပုဒ္မ မ်ား မျပင္ဆင္လိုသည့္ ပုဒ္မမ်ား ကို ရွင္းလင္းခ်က္မ်ားႏွင့္ အတူ  ယေန႔ က်င္းပသည့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အစည္းအေဝးတြင္ ပါဝင္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသည္ ။
ေဆြးေႏြးခ်က္မ်ားထဲမွ အေရးၾကီးေသာ ေဆြးေႏြးခ်က္ အခ်ိဳ႕ ကို 7day Daily စာဖတ္ပရိတ္သတ္မ်ား အတြက္ ေကာက္ႏႈတ္ေဖာ္ျပေပးလိုက္ပါသည္။
သူရ ဦးေအးျမင့္ ၀က္လက္ မဲဆႏၵနယ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္
ပုဒ္မ ၅၉(စ)မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတႏွင့္ ဒုတိယသမၼတမ်ားရဲ့ အရည္အခ်င္း မ်ားနဲ႔ပတ္သက္ ၿပီး မိမိကိုယ္တိုင္ေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ မိဘတစ္ပါးပါးေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏တရားဝင္
သားသမီးတစ္ဦးဦးေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထိုတရားဝင္ သားသမီးတစ္ဦးဦး၏ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူ သို႔မဟုတ္ တိုင္းတစ္ပါး၏ ႏိုင္ငံသား ျဖစ္သူ မ်ားမျဖစ္ေစရဟူ၍ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ တရားဝင္သားသမီးတစ္ဦးဦး၏ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းဆိုတဲ့ သတ္မွတ္ခ်က္မွာ တင္းက်ပ္လြန္းၿပီး တရားဝင္သားသမီးတစ္ဦးဦးမွာေတာ့ ျမန္မာ့ဓေလ့ထုံးတမ္းအရ ကာယကံရွင္ႏွင့္ နီးကပ္ဆက္ဆံမႈရွိတဲ့အတြက္ တရားဝင္သားသမီးတစ္ဦးဦးအထိသာ သတ္မွတ္ျပ႒ာန္း သင့္ပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါတယ္။
ဆက္လက္ၿပီး အခန္း(၃) ပုဒ္မ၆၀(ဂ)နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးတင္ျပပါမယ္။ မူလျပ႒ာန္းခ်က္မွာ ယင္းအစုတစ္ဖြဲ႕စီက ဒုတိယသမၼတတစ္ဦးစီကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားထဲမွ ျဖစ္ေစ၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မဟုတ္သူမ်ားထဲမွျဖစ္ေစ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ရမည္လို႔ ေဖာ္ျပထား ပါတယ္။ ၎ကို ယင္းအစုအဖြဲ႕တစ္ဖြဲ႕စီက ဒုတိယသမၼတတစ္ဦးစီကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ရွိ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံရသည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားထဲမွ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ရမည္ဟူ၍ ျပင္ဆင္ လိုေၾကာင္းတင္ျပအပ္ပါတယ္။ က်ိဳးေၾကာင္းေဖာ္ျပခ်က္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံကိုဦးေဆာင္မယ့္ သမၼတ၊ ဒုတိယ သမၼတမ်ားသည္ ျပည္သူေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္သည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားထဲမွသာ ျဖစ္သင့္သည့္ အျပင္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၁၂၀ နဲ႔ ပုဒ္မ ၁၅၂ ပါအရည္အခ်င္း ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ပြင့္လင္း ျမင္သာစြာအေျခခံၿပီး ပုဒ္မ ၁၂၁ အရ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံပိုင္ခြင့္ မရွိသည့္ကိစၥရပ္မ်ားနဲ႔လည္း ၿငိစြန္းသူမဟုတ္ေၾကာင္း ထင္ရွားေစလို၍ ျဖစ္ပါတယ္။
အခန္း(၁၁) ပုဒ္မ ၄၁၈(ခ)နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေဆြးေႏြးတင္ျပပါ့မယ္။ အဆိုပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မွာ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒတြင္ မည္သို႔ပင္ ျပ႒ာန္းပါရွိေစကာမူ ဟူေသာစကားရပ္ကို သုံးစြဲ ထားျခင္းမွာ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားအားလုံးရဲ့ ဥပဓိ႐ုပ္နဲ႔ အႏွစ္သာရကို ေသးသိမ္ ေစတယ္လို႔ ယူဆႏိုင္စရာရွိပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္လည္း  ထူးျခားေသာအေျခအေနကို ေျဖရွင္းႏိုင္ေရး အတြက္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကိုခၽြင္းခ်က္ျပဳၿပီးဆိုတဲ့ စကားရပ္ဟာ အေျခအေနအခ်ိန္အခါအရသာ ခၽြင္းခ်က္ျပဳ ရျခင္းျဖစ္တဲ့အျပင္ အႏွစ္သာရကိုလည္း မထိခိုက္ေစႏိုင္သျဖင့္ ျပင္ဆင္သင့္ပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါတယ္။
အခန္း(၁၂) ပုဒ္မ ၄၃၆(က)
အဆိုပါ ျပ႒ာန္းခ်က္မွာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္လိုလၽွင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလုံး၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူလက္ခံၿပီးေနာက္ ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပ၍ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူအားလုံး၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္ဆႏၵမဲျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ရမည္ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟူ၍ သတ္မွတ္ထားျခင္းမွာ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ အနည္းဆုံး ၁ ဦးပါဝင္မွသာ ျပင္ဆင္ႏိုင္မယ့္သေဘာျဖစ္သျဖင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ႏိုင္ရန္မွာ မျဖစ္ႏိုင္တဲ့ အေျခအေနရွိေန၍ ခက္ခဲတင္းက်ပ္လြန္းတယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ သို႔ျဖစ္ပါ၍ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္ မေလ်ာ့ေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ဟူ၍ ျပင္ဆင္သင့္ပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ျပည္လုံးကၽြတ္ ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပရာမွာ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူအားလုံး၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္ ဆႏၵမဲရရွိရန္ အလြန္ခက္ခဲ ပါသျဖင့္ ဆႏၵမဲေပးသူအားလုံး၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္ဟူ၍ ျပင္ဆင္သင့္ပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါတယ္။ အလားတူ ပုဒ္မ ၄၃၆(ခ)မွာလည္း လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အားလုံး၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္အစား  လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္ မေလ်ာ့ေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားဟူ၍ ျပင္ဆင္သင့္ ပါေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါတယ္။
ဦးဝင္းျမင့္(ပုသိမ္မဲဆႏၵနယ္၊ ဧရာဝတီတိုင္းေဒသႀကီး)
ကၽြန္ေတာ့အေနနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲေရးကို သေဘာတူပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေျပာင္းလဲပုံေျပာင္းလဲနည္းနဲ႔ပတ္သက္၍ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ရဲ့ သေဘာထားဟာ ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခိုင္ေရးနဲ႔ဖြံ့ၿဖိဳးေရးပါတီရဲ့ သေဘာထားနဲ႔ ကြဲလြဲ ေနပါတယ္ဆိုတာကို ဦးစြာ ေလးစားစြာတင္ျပအပ္ပါတယ္။
ပုဒ္မ ၅၉(စ)
    ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒရဲ့ ပုဒ္မ ၄(က)တြင္ မိမိကိုယ္တိုင္ႏွင့္ မိမိ၏မိဘႏွစ္ပါးသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ အတြင္း ေမြးဖြားေသာ ႏိုင္ငံသားျဖစ္ၿပီး ပါလီမန္အမတ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံႏိုင္သည့္ အရည္အခ်င္းႏွင့္ျပည့္စုံလၽွင္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရာထူးအတြက္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံႏိုင္ခြင့္ရွိေၾကာင္း အတိအလင္းျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္၊ ျပည္ေထာင္စုဆိုရွယ္လစ္သမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒရဲ့ ပုဒ္မ ၆၄ မွာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္သည္ ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားထဲမွ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ရမည္လို႔ ျပ႒ာန္းထားတယ္။ ပုဒ္မ ၆၅ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ ေကာင္စီဝင္မ်ားသည္ မိမိတို႔ထဲမွ ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီဥကၠ႒တစ္ဦးႏွင့္ အတြင္းေရးမွူးတစ္ဦးကို ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ရမည္လို႔ ျပ႒ာန္းထားျခင္း၊ ပုဒ္မ ၆၆ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ေကာင္စီဥကၠ႒သည္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ျဖစ္ရမည္လို႔ ျပ႒ာန္းထားျခင္းတို႔ကိုေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ယင္းျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားအရ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အရည္အခ်င္းမ်ားႏွင့္ျပည့္စုံလၽွင္ လုံေလာက္ေၾကာင္းထင္ရွားေနပါတယ္။
    ဒါေၾကာင့္ ျမန္မာ့ႏိုင္ငံေရးသမိုင္းမွာ က်င့္သုံးခဲ့တဲ့ အထက္ပါ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမ်ားအရ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရဲ့ အရည္အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔စပ္လ်ဥ္းၿပီး ၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၅၉(စ)တြင္ပါရွိေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ိဳး လုံးဝမေတြ႕ရွိရပါ။ ကၽြန္ေတာ္ေလ့လာမိသမၽွ ကမၻာ့ႏိုင္ငံမ်ားရဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတြင္လည္း ဤကဲ့သို႔ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ိဳး လုံးဝမရွိပါ။ ဥပမာအားျဖင့္ ကမၻာ့ အင္အားႀကီး ႏိုင္ငံတစ္ခုျဖစ္ေသာ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ သမၼတျဖစ္ရန္ အနည္းဆုံး အသက္ ၃၅ ႏွစ္ ျပည့္ၿပီးသူ ျဖစ္ရမည္။ အေမရိကန္ႏိုင္ငံတြင္ ေမြးဖြားသူျဖစ္ရမည္။ ၁၄ ႏွစ္ၾကာ ေနထိုင္သူျဖစ္ရမည္ဆိုတဲ့ အရည္ အခ်င္းသတ္မွတ္ခ်က္ပဲရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံျဖစ္တဲ့ အိႏၵိယႏိုင္ငံ မွာလည္း သမၼတျဖစ္ရန္ အသက္ ၃၅ ႏွစ္ ျပည့္ၿပီးသူျဖစ္ရမည္။ ေအာက္လႊတ္ေတာ္ ေရြးေကာက္ပြဲ အတြက္ အရည္အခ်င္းျပည့္သူျဖစ္ရမည္။ အစိုးရ႐ုံးတြင္ျဖစ္ေစ၊ အစိုးရလက္ေအာက္ခံ႐ုံးတြင္ျဖစ္ေစ တာဝန္ထမ္းေဆာင္သူ မျဖစ္ေစရဆိုတဲ့ အရည္အခ်င္းပဲသတ္မွတ္ထားေၾကာင့္ ေလ့လာေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ဖြဲ႕စည္းပုံမွာ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ပုံတူကူးယူ ထားတဲ့ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံရဲ့ဖြဲ႕စည္းပုံမွာဆိုရင္လည္း သမၼတျဖစ္ရန္ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သူ၊ ၃၅ ႏွစ္ထက္ မငယ္သူ၊ လာဘ္စားမႈ၊ ရာဇဝတ္မႈမ်ား မက်ဴးလြန္ထားသူ၊ ႏိုင္ငံအတြင္းေနထိုင္သူ၊ လာဘ္စားမႈတိုက္ဖ်က္ေရး ေကာ္မရွင္သို႔ မိမိ၏ပိုင္ဆိုင္မႈမ်ား သတင္းပို႔ၿပီးသူ၊ တိုင္းျပည္ကိုထိခိုက္နစ္နာေစမည့္ အေႂကြးမယူထားသူ၊ လြတ္လပ္ေရးေၾကညာစာတမ္းကို သစၥာေစာင့္သိသူ၊ အနည္းဆုံးအေျခခံပညာ အထက္တန္းေအာင္ျမင္ ၿပီးသူ၊ သမၼတ႐ုံးကိုအုပ္ခ်ဳပ္ရန္ အျမင္ရွိသူ စသည္ျဖင့္ အေသးစိတ္ပါရွိေသာ္လည္း ပုဒ္မ ၅၉(စ)မွာပါတဲ့ အခ်က္မ်ိဳး ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိနဲ႔ တစ္ဖက္သတ္ သတ္မွတ္ထားျခင္းမ်ိဳး မေတြ႕ရပါ။
    ပုဒ္မ ၄၃၆(က)မွာ ပါရွိတဲ့ျပ႒ာန္းခ်က္ကို ျပင္ဆင္လိုလၽွင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလုံးရဲ့ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ေက်ာ္က သေဘာတူၿပီးေနာက္ ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲမွာ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူအားလုံးရဲ့ ထက္ဝက္ေက်ာ္ ဆႏၵမဲျဖင့္ ျပင္ဆင္ရမည္လို႔ တင္းက်ပ္စြာသတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ဒါဟာကမၻာမွာျပင္ဆင္ရန္ အခက္ခဲဆုံး ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျဖစ္ေၾကာင္း ေပၚလြင္ေနပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဆိုတာ အေျခအေန၊ အခ်ိန္အခါနဲ႔အညီ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ရပါတယ္။ လိုအပ္လို႔ အခ်ိန္နဲ႔တေျပးညီ မေျပာင္းလဲ မျပင္ဆင္ နိုပါပါက တိုင္းျပည္မွာ မလိုလားအပ္တဲ့ျပႆနာမ်ား၊ ပဋိပကၡမ်ား၊ ဆိုးက်ိဳးမ်ား ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္လည္း အေမရိကန္သမၼတေဟာင္း ႐ုစဘဲ့က အေျခခံဥပေဒဟူသည္ ျပည္သူတို႔၏ စရိုက္ လကၡဏာမ်ား၊ လိုလားခ်က္ဆႏၵမ်ားနဲ႔ကိုက္ညီေအာင္ အစဥ္ရွင္သန္ေနေသာအရာျဖစ္သည္လို႔ အဆိုအမိန္႔ ရွိပါတယ္။ ၄၃၆(က)ရဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္အတိုင္းဆိုပါက ျပည္သူလူထုက ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္လိုက္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ဘယ္လိုပဲ ျပင္ဆင္ေစခ်င္ကာမူ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ေထာက္ခံမႈ မရွိပါက ဘယ္လိုမွမျပင္ဆင္ႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ဒါဟာ ႏိုင္ငံတကာစံခ်ိန္စံညႊန္းမ်ားနဲ႔ ကိုက္ညီမႈ မရွိေၾကာင္းျဖစ္ေနပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဆိုတာ ယင္းဥပေဒကိုျပန္လည္ဖ်က္ဆီးမယ့္ မ်ိဳးဥမ်ား မပါရွိေစရဆိုတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ပညာရွင္မ်ားရဲ့ သုံးသပ္ခ်က္ကိုလည္း အထူးသတိျပဳသင့္ ၾကပါတယ္။
    ယခုျပင္ဆင္ထားတဲ့ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေအာက္မေလ်ာ့ေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူလက္ခံျခင္းဆိုတဲ့ ျပင္ဆင္ ခ်က္ဟာလည္း လုံေလာက္မႈမရွိေသးပါ။ ဒါဟာ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား မပါဘဲ ျပည္သူကေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ခ်ည္းျဖင့္သာ တြက္ၾကည့္ရင္ ၉၄ ရာခိုင္ႏႈန္းရမွ ျပင္ဆင္ခြင့္ရွိသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံဟာ အထက္မွာတင္ျပခဲ့တဲ့ႏိုင္ငံေတြထက္ ဒီမိုကေရစီယဥ္ေက်းမႈ ေခါင္းပါးေနၿပီလား၊ ဒီမိုကေရစီေရခ်ိန္က်ေနၿပီလား၊ ဉာဏ္ရည္မမီေတာ့ဘူးလား စဥ္းစားစရာေတြ ျဖစ္လာပါတယ္။ ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပၿပီး ဆႏၵမဲေပးသူအားလုံး၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္ဆႏၵမဲျဖင့္ ျပင္ဆင္ရမည္လို႔ သတ္မွတ္ထားျခင္းဟာ တရားမၽွတသလို ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒရဲ့ စံခ်ိန္စံညႊန္းနဲ႔လည္း ညီညြတ္သျဖင့္ ဒါကိုေတာ့ ေထာက္ခံပါတယ္။
    ေလးစားအပ္တဲ့ နာယကႀကီးနဲ႔ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားခင္ဗ်ား။ ယခုကာလကို ဒီမိုကေရစီ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလလို႔ ေျပာၾကပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံ တည္ေဆာက္မယ္လို႔လည္း ေႂကြးေၾကာ္ ေနၾကပါတယ္။ အမ်ိဳးသားျပန္လည္ညီညြတ္ေရး ခိုင္မာေစရန္ဆိုၿပီး ႏိုင္ငံေရးဦးတည္ခ်က္တစ္ခုလည္း ခ်မွတ္ထားပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ဒီပုဒ္မ ၅၉(စ)ကို ပယ္ဖ်က္ျခင္း၊ ပုဒ္မ ၄၃၆(က)ကို ျပင္ဆင္ျခင္းမရွိသမၽွ ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရး မဟုတ္ေသးေၾကာင္း၊ ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတာ္ မတည္ေဆာက္ေသးေၾကာင္း၊ အမ်ိဳးသားျပန္လည္စည္းလုံးညီညြတ္မႈကို ဦးမတည္ႏိုင္ေသးေၾကာင္းတို႔ကို အလိုလိုေပၚလြင္ၿပီးသား ျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာေအးေမာင္(မဲဆႏၵနယ္အမွတ္-၁၊ ရခိုင္ျပည္နယ္)
    အခန္း(၂)  အမွတ္စဥ္(၂) ပုဒ္မ ၆၀(က)ပါျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းခ်က္ျဖစ္တဲ့ ယင္းအစုအဖြဲ႕ တစ္ဖြဲ႕စီက ဒုတိယ သမၼတ တစ္ဦးစီကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ရွိ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံရသည့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားထဲမွ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ရမည္ပါ ျပင္ဆင္ခ်က္ကို ေထာက္ခံေဆြးေႏြးမည္ ျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္းက အစုအဖြဲ႕တစ္ခုခုက တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံရတဲ့ ဒုတိယသမၼတသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတျဖစ္လာႏိုင္၍ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဒုတိယသမၼတတိုင္းဟာ ပုဒ္မ ၁၂၀၊ ၁၅၂ မွာ  ျပ႒ာန္း ထားတဲ့အတိုင္း ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ အရည္အခ်င္းရွိသူျဖစ္ရန္ လိုအပ္ပါတယ္။ ပုဒ္မ ၁၂၁ မွာ ျပ႒ာန္း ထားတဲ့ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံပိုင္ခြင့္ မရွိေသာကိစၥရပ္မ်ားနဲ႔ ညႇိစြန္းသူမျဖစ္ရန္လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ပုဒ္မ ၁၂၁(ည)မွာ ႏိုင္ငံ့ဝန္ထမ္းမျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။ (ဋ)မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ပိုင္ ေငြေၾကး၊ ေျမ၊ အိမ္၊ ပစၥည္းစသည္တို႔ကို တိုက္ရိုက္ျဖစ္ေစ၊ သြယ္ဝိုက္၍ျဖစ္ေစ ရယူသုံးစြဲသူ သို႔မဟုတ္ ယင္းသို႔ရယူ သုံးစြဲသည့္ အဖြဲ႕အစည္းဝင္ျဖစ္သူ မျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။ အဲဒီပုဒ္မခြဲႏွစ္ခုမွာ ႁခြင္းခ်က္ႏွစ္ခုတို႔ျဖစ္ ျပ႒ာန္း ထားေသာ္လည္းပဲ မိုးႀကိဳးပစ္ရာကို ထန္းလ်က္နဲ႔ကာသလိုျဖစ္လို႔ ပယ္ဖ်က္သင့္တဲ့ ႁခြင္းခ်က္မ်ား ျဖစ္ပါတယ္။
အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၅၇ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႔ ဒုတိယသမၼတမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ကိုယ္စားျပဳ သည္လို႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ အဲသလိုပဲ ပုဒ္မ ၅၈ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ တစ္ဝန္းလုံးတြင္ ႏိုင္ငံသားအားလုံး၏ အထြတ္အထိပ္ေနရာ ရရွိသည္ကို ျပ႒ာန္းထား ပါတယ္။ သို႔ျဖစ္ရာ ဒုတိယသမၼတတစ္ဦးဦးသည္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၏ အမတ္ေနရာ အနည္း အမ်ားရရွိမႈေပၚမူတည္ၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတတစ္ဦးအျဖစ္ အခ်ိန္မေရြး ေရြးခ်ယ္ျခင္းခံရႏိုင္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အထြတ္အထိပ္ပုဂၢိဳလ္ ျဖစ္လာႏိုင္သည္ျဖစ္လို႔ ဒုတိယသမၼတတိုင္းသည္ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားျပဳမႈ ရွိရန္ လိုအပ္ပါတယ္။ ပုဒ္မ ၄ အရ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာ မူလပိုင္ရွင္မ်ား၏ ကိုယ္စားျပဳမႈရွိရန္လည္း လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီမိုက္ေရစီအစိုးရတစ္ရပ္အတြက္ အလြန္အေရးပါပါတယ္။
ပုဒ္မ ၄၃၆ (က)
    ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတစ္ခုရဲ့ တန္ဖိုးဟာ အခ်ိန္အခါအရ ျပည္သူလိုအပ္ရင္လိုအပ္တဲ့ အခ်ိန္ကာလအတြင္းမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏိုင္ဖို႔ဟာ အင္မတန္ အေရးႀကီးပါတယ္။ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏိုင္ျခင္းမရွိေအာင္ ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားဟာ ျပည္သူကို အက်ဥ္းခ်ထားသလို ခံစားရတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သုံးသပ္လို႔ရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒရဲ့ ၄၃၆(က)ဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ ျပဳႏိုင္ျပင္ႏိုင္တဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတစ္ခု ျဖစ္ေအာင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ၃၁ ဦးပါေကာ္မတီအစည္းအေဝးမွာ အလြန္႔အလြန္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆြးေႏြး တိုင္ပင္ျငင္းခုံၿပီးမွ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားမ်ားအပါအဝင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားဟာ ဒီအေျခခံဥပေဒရဲ့ ျပဳျပင္ႏိုင္မႈကို သုံးပုံႏွစ္ပုံ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ဘက္က ေထာက္ခံ လို႔ရွိရင္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ အတည္ျပဳျပ႒ာန္းႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးစားျပင္ဆင္ၿပီးမွ တင္ျပခဲ့ၾကပါတယ္။
    သို႔ေသာ္လည္းပဲ အခုလက္တေလာအခ်ိန္အခါအရ ျဖစ္တည္ေနတဲ့အေျခအေနေၾကာင့္ ၇၀ ရာခိုင္ ႏႈန္းေအာက္လို႔ ျပင္ဆင္ထားတဲ့အခါမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ဘက္ကေတာ့ျဖင့္ သုံးပုံႏွစ္ပုံနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ေျပာင္းလဲႏိုင္တဲ့ အေျခအေနျဖစ္ေအာင္ ေဆြးေႏြးေပးဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအားလုံးကို ေမတၱာခံလိုပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ လက္ရွိအေျခအေနဟာ ၄၃၆(က)ပါျပ႒ာန္းခ်က္ဟာ အင္မတန္တင္းက်ပ္ၿပီးမွ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားအားလုံးရဲ့ ေထာက္ခံခ်က္ရွိမွသာလၽွင္ လက္ရွိ ၄၃၆(က)ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲႏိုင္ျခင္း ရွိတယ္ဆိုတဲ့ ကာလသတ္မွတ္ခ်က္နဲ႔ ႏိုင္ငံေရးအက်ဥ္းအၾကပ္ကိုလည္းပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ သတိျပဳၾကရမယ့္ ကာလ ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေလးစားစြာတင္ျပလိုပါတယ္။
ေဒၚနန္းေစအြာ(ဘားအံမဲဆႏၵနယ္၊ ကရင္ျပည္နယ္)
ပုဒ္မ ၄၃၆(က)
    ဒီပုဒ္မ ၄၃၆ ကို ျပန္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္က ဒီဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပန္လည္ၿပီးေတာ့ ၾကည့္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒမွာ ႏွစ္ခုစလုံးမွာ ေရြးေကာက္ခံလႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြနဲ႔ပဲ လႊတ္ေတာ္ထဲ ပါဝင္လာတာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ထူးျခားခ်က္ ကေတာ့ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာကေတာ့ ကၽြန္မတို႔ ၿမိဳ႕နယ္အသီးသီးက ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ လိုက္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြအျပင္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ တပ္မေတာ္သားေတြပါဝင္ေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေသာ တပ္မေတာ္သားေတြရဲ့ကိစၥက ဒီဥပေဒၾကမ္းထဲမွာ ပါဝင္ျခင္းမရွိတဲ့ အတြက္ ကၽြန္မမေဆြးေႏြးပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ေရြးေကာက္ခံတဲ့ လႊတ္ေတာ္အမတ္ေတြအားလုံးဟာ ကၽြန္မတို႔ အားလုံးေပါင္းမွ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ ရွိပါတယ္။  ဒီထဲမွာမွ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္အမတ္ ေတြက ရာခိုင္ႏႈန္းအျပည့္ လႊတ္ေတာထဲကို အစည္းအေဝးတက္ေရာက္ခြင့္မရွိၾကပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္လိုတယ္ ဆိုရင္ေတာ့ ကၽြန္မတို႔ရဲ့ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္အရ ၅၀ ရာခိုင္ ႏႈန္းနဲ႔အထက္ဆိုရင္ ကၽြန္မတို႔ ျပင္ဆင္ႏိုင္ၿပီလို႔ ယူဆပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ ကၽြန္မတို႔ရဲ့ ႏိုင္ငံ အေျခအေနအရက ဒီမိုကေရစီရဲ့သက္တမ္းက အင္မတန္မွ ႏုနယ္ေနပါေသးတယ္။ ဒါေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလုံးရဲ့ သုံးပုံႏွစ္ပုံ သို႔မဟုတ္ ၆၅ ရာခိုင္ႏႈန္းဆိုရင္ေတာ့ ျပင္ဆင္ဖို႔ရာ လြယ္ကူမယ္လို႔ ယူဆရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၅၁ သန္းေသာ ျပည္သူမ်ားရဲ့ကိုယ္စား ကၽြန္မတို႔ရဲ့ ေဆြးေႏြးခ်က္ေတြကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အားလုံးက ေထာက္ခံေပးၾကပါရန္ ေလးစားစြာတင္ျပအပ္ပါတယ္ရွင္။
ဦးေစာေမာ္ထြန္း(မဲဆႏၵနယ္အမွတ္-၁၀၊ ပဲခူးတိုင္းေဒသႀကီး)
ပုဒ္မ ၅၉ (ဃ)
    ပုဒ္မ ၅၉ (ဃ)မူလျပ႒ာန္းခ်က္မွာ ႏိုင္ငံအေရးအရာမ်ားျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရးစသည့္ အျမင္မ်ားရွိရမယ္လို႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းခ်က္ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္အေရးအရာမ်ားျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီးပြားေရး၊ ကာကြယ္ေရး စသည့္ အျမင္မ်ားရွိရမည္ဟု ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းသင့္ပါတယ္။ ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းလိုတာဟာ စစ္ေရးအျမင္ဆိုတဲ့ စကားရပ္ဟာ စစ္ပြဲမ်ားနဲ႔ သက္ဆိုင္တယ္လို႔ အဓိပၸာယ္ေကာက္ႏိုင္ပါတယ္။ ကာကြယ္ေရးအျမင္ဆိုတဲ့ စကားရပ္ဟာ လုံျခဳံေရး၊ စစ္ေရး၊ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းသာယာေရး ကိစၥေတြနဲ႔ စပ္လ်ဥ္းတဲ့အျမင္ျဖစ္တဲ့ အတြက္ ပိုမိုၿပီးက်ယ္ျပန္႔ပါတယ္။ ႏိုင္ငံေတာ္အေျခခံမူမ်ားအရလည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႔ ဒုတိယသမၼတမ်ားရဲ့ အရည္အခ်င္းျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားအရလည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးတကၠသိုလ္ တည္ရွိေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္လည္းေကာင္း ကာကြယ္ေရးဆိုတဲ့စကားရပ္ဟာ ပိုမိုဆီေလ်ာ္တဲ့အတြက္ ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းသင့္ပါတယ္။
ပုဒ္မ ၅၉(စ)
    ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၄၉(စ)မွာ သမၼတရာထူးအတြက္ အရည္အခ်င္းမ်ားကို ယင္းဥပေဒပုဒ္မ ၇၄(၁)ကပါအခ်က္မ်ားကို အေျခခံၿပီး ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ အေျခခံဥပေဒမွာ ကန္႔သတ္ထားတဲ့အခ်က္မ်ား မပါရွိပါ။
    သို႔ပါ၍ ယခုအစား ထိုးျပင္ဆင္ခ်က္တြင္ မိမိ၏ ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္လည္းေကာင္း၊ မိမိ၏တရားဝင္သားသမီး တစ္ဦးဦးေသာ္လည္းေကာင္း ဆိုသည့္စကားရပ္မ်ား ျဖည့္စြက္ထားၿပီး၊ က်န္အခ်က္ မ်ားမွာ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒ ျပ႒ာန္းခ်က္အတိုင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒ၌ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတရဲ့ အရည္အခ်င္းကို ျပ႒ာန္းထားျခင္းမရွိပါဘူး။ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ တစ္ဝွမ္းလုံးတြင္ ႏိုင္ငံသားအားလုံး၏ အထြတ္အထိပ္ေနရာကို ရရွိတာျဖစ္တဲ့အတြက္ အမ်ိဳးသားေရးစရိုက္လကၡဏာရွိဖို႔ တစ္မ်ိဳးသားလုံးရဲ့ စံျဖစ္ဖို႔ သမၼတရဲ့အနီးကပ္ဆုံးျဖစ္တဲ့ ဇနီး၊ ခင္ပြန္း၊ သားသမီးေတြဟာလည္း ေသြးရင္းေသြးခ်ာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသားေရးလကၡဏာေတြနဲ႔ ျပည့္စုံရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ေသြးရင္းေသြးခ်ာ မဟုတ္တဲ့ သမက္နဲ႔ ေခၽြးမေတြကို ကန္႔သတ္ခ်က္မွ ပယ္ဖ်က္ေပးျခင္းဟာ ဆီေလ်ာ္သင့္ျမတ္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ၁၉၇၃ ခုႏွစ္၊ ပထမအႀကိမ္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္နဲ႔ ျပည္သူ႔ေကာင္စီအဆင့္ဆင့္ ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ျခင္းဆိုင္ရာ ဥပေဒပုဒ္မ ၁၁(၁)နဲ႔ (၁၃)တို႔မွာ ဒီျပ႒ာန္းခ်က္မ်ိဳးမရွိေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။
ဦးၿဖိဳးေဇယ်ာေသာ္(ပုဗၺသီရိမဲဆႏၵနယ္၊ မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး)
    အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္အနနဲ႔ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပါ အခန္း ၁၁ အေရးေပၚကာလဆိုင္ရာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ား အခန္းမွာပါဝင္တဲ့ ပုဒ္မ ၄၁၈၊ ပုဒ္မခြဲ(ခ)နဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ျပင္ဆင္မႈေတြကို သေဘာတူေသာ္လည္း ျပင္ဆင္ခ်က္ကြဲျပားမႈနဲ႔စပ္လ်ဥ္းၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေဆြးေႏြးတင္ျပသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ ဒီပုဒ္မဟာ ေခါင္းစဥ္မွာပါဝင္တဲ့အတိုင္းဘဲ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ့ အေရးေပၚအေျခအေနေတြ ျဖစ္လာခဲ့မယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံေတာ္ သမၼတဟာ (State of Emergency) အေရးေပၚအေျခအေနေၾကျငာၿပီး ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ထံ လႊဲေျပာင္းေပးအပ္လိုက္ရတဲ့ အေျခအေနကို ေဖာ္ညႊန္းတဲ့ပုဒ္မတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
    အဲ့ဒီႏိုင္ငံေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္က ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာကို ေခတၱခဏယာယီ လႊဲေျပာင္း တာဝန္ေပးအပ္ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႔ ဒုတိယသမၼတေတြကလြဲလို႔ ဖြဲ႕စည္းပုံအျခခံ ဥပေဒအရ ဖြဲ႕စည္းပေပးထားတဲ့ လႊတ္ေတာ္အပါအဝင္ က်န္အဖြဲ႕စည္းဝင္အားလုံးကို တာဝန္မွရပ္စဲ လိုက္ၿပီျဖစ္ေၾကာင္းကို ေဖာ္ျပထားတဲ့ ပုဒ္မျဖစ္ပါတယ္။ အဲ့ဒီလို တာဝန္မွရပ္စဲတဲ့ေနရာမွာ ေရးသား ထားတဲ့ စကားစုျဖစ္တဲ့ “ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ မည္သို႔ပင္ျပ႒ာန္းပါရွိေစကာမူ” ဟူေသာ စကားရပ္ကို အခုဥပေဒၾကမ္းထဲမွာ “ထူးျခားေသာအေျခအေနကို ေျဖရွင္းႏိုင္ရန္အတြက္ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒကို ႁခြင္းခ်က္ျပဳၿပီး”ဟု ျပင္ဆင္ထားတာျဖစ္ပါတယ္။
    ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒမွာပါတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြ၊ ပုဒ္မေတြဟာ မည္သို႔ပင္ျပ႒ာန္းပါရွိေစကာမူေျပာေျပာ ႁခြင္းခ်က္ ျပဳၿပီးဆိုဆို ဘယ္လိုအေျခအေနမ်ိဳးမွာပဲ ျဖစ္ေနပါေစ ေရွာင္လြဲလို႔မရႏိုင္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံသားတစ္ဦးရဲ့ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္မႈေတြဟာ ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံရဲ့ ဥပေဒရဲ့ အေခါင္အခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔ ကိုက္ညီရပါ့မယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာပါတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကို လက္ခံသည္ျဖစ္ေစ၊ လက္မခံသည္ ျဖစ္ေစ ႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ၊ မႀကိဳက္သည္ျဖစ္ေစ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရမယ္လို႔ ဒီလိုပဲ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ယူဆ ထားပါတယ္။
    ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံမွာ အေရးအေၾကာင္းကိစၥေတြကိုႀကဳံရလာလို႔ ျပည္သူေတြရဲ့ အသက္ အိုးအိမ္စည္းစိမ္ေတြကို ထိပါးအႏၲရာယ္ျပဳမယ့္ အေျခအေနေတြ ျဖစ္ေပၚလာတဲ့အခါမွာ အရပ္ဖက္ရဲ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးဆိုင္ရာလုပ္ငန္းေတြေဆာင္ရြက္မႈ အာနည္းခ်က္ေတြရွိလာၿပီဆိုရင္ ႏိုင္ငံတစ္ခုလုံးမွာေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံရဲ့အစိတ္အပိုင္း တစ္ရပ္ရပ္ကိုေသာ္လည္းေကာင္း State of Emergency အေရးေပၚအေျခအေနေၾကျငာၿပီး၊ တပ္ဖက္အေနနဲ႔ In Aid to Civil Power အရပ္ဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အား တပ္ဖက္မွ ပါဝင္ကူညီအားျဖည့္ျခင္းလုပ္ငန္းေတြကို လုပ္ေဆာင္ၾကရတာ ႏိုင္ငံတကာမွာလည္း ေတြ႕ျမင္ၾကရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ In Aid to Civil Power ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ျပည္ပႏိုင္ငံေတြနဲ႔ စစ္မက္ ျဖစ္ပြားမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္တြင္းစစ္ပြဲေတြေသာ္လည္းေကာင္း ျပည္တြင္းအုံႂကြမႈေတြေၾကာင့္ အရပ္ဖက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွ တာဝန္ယူထိန္းသိမ္းႏိုင္စြမ္းမရွိတဲ့ အေျခအေနျဖစ္ေပၚလာတာေတြ အပါအဝင္ သဘာဝ ေဘးအႏၲရာယ္ဆိုးေတြနဲ႔ ၾကဳံေတြ႕ရတာေတြအဆုံး အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ အေျခအေနေတြမွာ တပ္ဖက္က အရပ္ဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးကို ပါဝင္အားျဖည့္ ကူညီေနရတာ ႏိုင္ငံတကာမွာ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ယခုတိုင္လည္း ရွိဆဲပါ။
    သို႔ေသာ္ ဒီလိုတရားဥပေဒစိုးမိုးေရး၊ ႏိုင္ငံတည္တံ့ခိုင္ျမဲေရးနဲ႔ ျပည္သူ႔အသက္၊ အိုးအိမ္စည္းစိမ္ ကာကြယ္ေရးတို႔အတြက္ တပ္ဖက္ကေန အရပ္ဘက္ကို အားျဖည့္ကူညီရာမွ အရပ္ဘက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈေအာက္မွာ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ရမွာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳး အားျဖည့္ကူညီရာမွာလည္း တပ္အေနနဲ႔ အကန္႔အသတ္ေတြနဲ႔ လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ၾကရတယ္ဆိုတာကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယကႀကီးအပါအဝင္ တပ္မေတာ္အရာရွိေဟာင္းေတြေကာ၊ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ေတြမ်ားပါ နားလည္ယုံၾကည္ လက္ခံၿပီးသားျဖစ္မယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ့္အေနနဲ႔ ယူဆပါတယ္။ မည္သို႔ေသာ အေၿခ အေနမွာ၊ မည္သည့္လက္နက္ အမ်ိဳးအစားကို မည္မၽွေသာ  အထူးေလ့က်င့္ေပးထားသည့္ အင္အားျဖင့္ အရပ္ဖက္အုပ္ခ်ဳပ္ေရးရဲ့ စီမံခန္႔ခြဲမႈေအာက္တြင္ မည္သို႔မည္ပုံ အဆင့္ဆင့္ေဆာင္ရြက္ရမည္ဆိုတာ သက္ဆိုင္ရာဥပေဒေတြ၊ နည္းဥပေဒေတြ၊ လုပ္ထုံးလုပ္နည္းေတြ၊ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြအျပင္ သက္ဆိုင္ရာ လက္စြဲေတြထဲမွာလည္း အတိအက် ျပ႒ာန္းထားတာျဖစ္ပါတယ္။ အတိအက် လိုက္နာၾကရတာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို အတိအက်ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ဥပေဒေတြကိုမွ လိုက္နာက်င့္သုံေနရတယ္ဆိုရင္ ႏိုင္ငံ တစ္ႏိုင္ငံရဲ့ ဥပေဒအေခါင္အခ်ဳပ္ျဖစ္တဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒမွာ ပါဝင္တဲ့ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကို မည္သို႔ပင္ ဆိုေစကာမူပဲေျပာေျပာ၊ ႁခြင္းခ်က္ျပဳၿပီးပဲဆိုဆို ေက်ာ္လြန္ေဆာင္ရြက္ရန္ မသင့္ဘူးလို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရိုးသားစြာ လက္ခံယုံၾကည္တဲ့အတြက္ မူရင္းဥပေဒမွာပါဝင္တဲ့ အခ်က္ေတြကိုေသာ္လည္းေကာင္း ျပင္ဆင္ရန္တင္ျပထားတဲ့ အခ်က္ေတြကိုေသာ္လည္းေကာင္း ကၽြန္ေတာ္တို႔ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အေနနဲ႔ ပယ္ဖ်က္ရန္လို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေစလိုျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးစိုင္းဝင္းခိုင္(သိန္းနီမဲဆႏၵနယ္၊ ရွမ္းျပည္နယ္)
   ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒတြင္ အေရးႀကီးေသာ ဥပေဒမ်ားကို တပ္မေတာ္သား လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေထာက္ခံမႈမပါဘဲ ျပင္ဆင္၍ မရေအာင္ ေရးသားထားတယ္လို႔ ယူဆမိပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ အခန္း ၁၂ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ျခင္း ဥပေဒကိုပင္ တပ္မေတာ္၏ေထာက္ခံမႈမရွိဘဲ ျပင္ဆင္ႏိုင္မည္မဟုတ္ပါ။ ၄၃၆(က) ဤဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒ၏ပုဒ္မ ၁ မွ ၄၈ ထိ၊ ပုဒ္မ ၄၉ မွ ၅၆ ထိ၊ ပုဒ္မ ၅၆ မွ ၆၀၊ ပုဒ္မ ၇၄၊ ၁၀၉၊ ၁၄၁၊ ၁၆၁၊ ပုဒ္မ ၂၀၀၊ ၂၀၁၊ ၂၄၈၊ ၂၇၆၊ ပုဒ္မ ၂၉၃၊ ၂၉၄၊ ၃၀၅၊ ၃၀၄၊ ၃၂၀၊ ပုဒ္မ ၄၁၀၊ ၄၃၂ ထိ၊ ပုဒ္မ ၄၃၆ စသည္တို႔ရွိ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္လိုလၽွင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အားလုံး၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျပင္ဆင္ရန္သေဘာတူလက္ခံၿပီးေနာက္ ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပ၍ ဆႏၵမဲေပးခြင့္ရွိသူ အားလုံး၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္ဆႏၵျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။

   ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရွမ္းတိုင္းရင္းသားဒီမိုကရက္တစ္ က်ားျဖဴပါတီမွ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးအတြက္ ပုဒ္မေပါင္း ၁၀၂ ခ်က္ တင္ျပထားၿပီး ျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ထားတာကေတာ့ ၎ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္လိုလၽွင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလုံး၏ သုံးပုံႏွစ္ပုံက ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူလက္ခံၿပီးေနာက္ ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵ ခံယူပြဲက်င္းပ၍ ဆႏၵမဲေပးသူအားလုံး၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္ဆႏၵမဲျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ရမည္ဟု ျပင္ဆင္တင္ၿပ ထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ယခု ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္တြင္ ျပင္ဆင္ခ်က္အဆို တင္ထားတာကေတာ့ ဤဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ၏ပုဒ္မ ၁၊ ၄၀ မွ ၄၈ ထိ၊ ပုဒ္မ ၄၉ မွ ၅၆ ထိ၊ ပုဒ္မ ၅၉၊ ၆၀၊ ပုဒ္မ ၇၄၊ ပုဒ္မ ၁၀၉၊  ပုဒ္မ ၁၄၁၊ ပုဒ္မ ၁၆၁၊ ပုဒ္မ ၂၀၀၊ ၂၁၁၊ ပုဒ္မ ၂၄၈၊ ပုဒ္မ ၂၂၆၊ ပုဒ္မ ၂၉၃၊ ပုဒ္မ ၂၉၄၊ ပုဒ္မ ၃၀၅၊ ၃၀၄၊ ၃၂၀၊ ပုဒ္မ ၄၁၀ မွ ၄၃၂ ထိ၊ ပုဒ္မ ၄၃၆ တို႔ရွိ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္လိုလၽွင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးသို႔ တက္ေရာက္ခြင့္ရရွိေသာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္မေလ်ာ့ေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားက ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူလက္ခံ ၿပီးေနာက္ ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပ၍ ဆႏၵမဲေပးသူအားလုံး၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္ဆႏၵမဲျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ရမည္ဟု ျပင္ဆင္ထားပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္၏ အက်ိဳးစီးပြားႏွင့္ ျပည္သူရဲ့အက်ိဳး စီးပြားကိုရည္သန္၍ မိမိျပင္ဆင္လိုေသာ၊ ပါဝင္လိုေသာ ျပင္ဆင္ရန္၊ လြယ္ကူရန္ ျဖစ္ႏိုင္ေျခရွိေသာ က်ားျဖဴပါတီ၏ တင္ျပျပင္ဆင္ခ်က္မ်ားႏွင့္ ထပ္တူမက်ေသာ္လည္း ဥပေဒကိုျပင္ဆင္ေပးတဲ့အတြက္ ႀကိဳဆိုပါတယ္။
ဗိုလ္မွူးခ်ဳပ္တင္စန္းႏိုင္(တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္)
    ကၽြန္ေတာ္အေနနဲ႔ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ အခန္း ၁၂၊ ပုဒ္မ ၄၃၆ (က)နဲ႔ (ခ) တို႔ကို မူလျပ႒ာန္းခ်က္အတိုင္းသာ ထားရွိသင့္ေၾကာင္း ေဆြးေႏြးသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
     ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယကႀကီးႏွင့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားခင္ဗ်ား၊ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒတစ္ရပ္ဟာ အလြယ္တကူေရးဆြဲျပ႒ာန္း၍ ရေကာင္းေသာအရာမဟုတ္သလို အလြယ္တကူ ျပင္ဆင္ျခင္းဟာလည္း မသင့္ေလ်ာ္ေၾကာင္းေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အေျခခံဥပေဒတစ္ရပ္ ေရးဆြဲ ျပ႒ာန္းရာမွာ အေလးအနက္စဥ္းစားၿပီး ေရရွည္တည္တံ့ႏိုင္ေစဖို႔ အေလးထား ေရးဆြဲေနက်ျခင္းပဲ ျဖစ္ပါ တယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏိုင္ငံအသီးသီးဟာ မိမိႏိုင္ငံရဲ့သမိုင္းေၾကာင္း၊ တိုင္းျပည္တည္ေနရာ၊ လူမ်ိဳး၊ ဘာသာ စကား၊ ယဥ္ေက်းမႈ၊ ဓေလ့၊ ထုံးတမ္း၊ ကိုးကြယ္သည့္ဘာသာတို႔နဲ႔ကိုက္ညီတဲ့ အေျခခံဥပေဒကို ေရးဆြဲ ျပ႒ာန္းၾကစျမဲျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိက်င့္သုံးေနတဲ့၂၀၀၈ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဟာလည္း အမ်ိဳးသား ညီလာခံစတင္ခဲ့တဲ့ ၉-၁-၁၉၉၃ ကေန ဥပေဒေရးဆြဲၿပီးစီးခဲ့တဲ့ ၃-၉-၂၀၀၇ အထိ  ၁၅ ႏွစ္တာကာလ အတြင္းမွာ ၆ ႏွစ္ နဲ႔ ၅ လ ၾကာ အခ်ိန္ယူေရးဆြဲခဲ့ၿပီးေတာ့ ေရးဆြဲတဲ့ေနရာမွာလည္း ႏိုင္ငံေရး၊ လုံျခဳံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ လူမူေရးနဲ႔ ဥပေဒေရးရာ ရွုေထာင့္မ်ိဳးစုံက လူတန္းစားအလႊာ ၈ လႊာမွ အင္အား  ၁၀၈၈ ဦးနဲ႔ ေရးဆြဲျပ႒ာန္းခဲ့ျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ဒီမိုကေရစီနည္းလမ္းအရ ျပည္သူ႔ဆႏၵ၊ ျပည္သူ႔သေဘာ ထားမ်ားရယူၿပီး ျပည္သူ ၉၂.၄၈ ရာခိုင္ႏႈန္း ေထာက္ခံအတည္ျပဳထားတာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
    ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယကႀကီးႏွင့္တကြ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားခင္ဗ်ား၊ ကမၻာေပၚ မွာ အျပစ္ကင္းစင္ၿပီး ၿပီးျပည့္စုံတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဆိုတာ မရွိႏိုင္ပါ။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒဟာလည္း ႏိုင္ငံအတြက္ ေကာင္းတဲ့အခ်က္မ်ားရွိသကဲ့သို႔ ႏိုင္ငံသားအခ်ိဳ႕မႏွစ္သက္တဲ့ အခ်က္မ်ားမွာလည္း ပါရွိႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒေရးဆြဲစဥ္ကတည္းက ေနာင္မွာ အေျခခံဥပေဒကို လိုအပ္ပါက ျပင္ဆင္ႏိုင္ရန္ နည္းနာမ်ားကို အေျခခံဥပေဒမွာ ထည့္သြင္းျပ႒ာန္း ေပးထားျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ၅ ႏွစ္သက္တမ္းတစ္ခုပင္ မျပည့္ ေသးတဲ့ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရနဲ႔ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္း ၂ ႏွစ္ခန္႔ျဖစ္တဲ့ ၂၀-၃-၂၀၁၃  ရက္ေန႔ ပထမ အႀကိမ္၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဆ႒မပုံမွန္အစည္းအေဝးမွာ ျပင္ဆင္ဖို႔ တင္ျပလာတာကို ေတြ႕ရွိရ ပါတယ္။
    ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ျဖည့္စြက္ျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အေမရိကန္ႏိုင္ငံရဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ေလ့လာတဲ့အခါမွ အခ်ိန္အခါ Timing  ဟာ အေရးႀကီးတာကို ေတြ႕ရွိရၿပီး အခ်ိန္အခါမသင့္တဲ့အခ်ိန္မွာ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ျဖည့္စြက္ျခင္းဟာ ေကာင္းက်ိဳးထက္ဆိုးက်ိဳးကို ပိုမိုျဖစ္ေစ ႏိုင္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။
    ႏိုင္ငံတကာမွာ ရွိတဲ့ ႏိုင္ငံအခ်ိဳ႕ရဲ့ အသြင္ကူးေျပာင္းေရးကာလ အေျခအေနမ်ားကိုေလ့လာရာမွာ အမ်ားအားျဖင့္ ေသြးထြက္သံယိုမႈ၊ ပ်က္စီးဆုံးရွုံးမႈမ်ားနဲ႔ ၾကဳံေတြ႕ကူးေျပာင္းေနၾကတာကို ေတြ႕ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာ အားျဖင့္ အီဂ်စ္၊ ဆီရီးယား၊ လစ္ဗ်ား၊ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံတို႔ကို ေလ့လာလၽွင္ေတြ႕ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာ ႏိုင္ငံဟာ တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစုံ ၁၀၀ ေက်ာ္ေနထိုင္ၿပီး ဒီမိုကေရစီစနစ္ကို ညင္သာစြာကူးေျပာင္း ေနၾကတာကို ေတြ႕ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ လက္ရွိကာလမွာလည္း အထိုက္အေလၽွာက္ ဖြံ့ၿဖိဳး တိုးတက္လ်က္ ရွိၿပီး ဆက္လက္ဖြံ့ဖ ျိဳးတိုးတက္မယ့္ အရိပ္အေယာင္မ်ားကိုလည္း ျမင္ေတြ႕ေနရၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။

   ျပည္သူမ်ားနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ ျပည္သူ႔တပ္မေတာ္အေနနဲ႔လည္း ဒီမိုကေရစီသြင္ကူးေျပာင္းေရး၏ ကေနဦးအဆင့္မွာ ယာယီအားျဖင့္ပါဝင္ျခင္းဟာ ဒီမိုကေရစီဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးကို အေထာက္အကူေပး ႏိုင္းမွာ ျဖစ္တဲ့အျပင္ အခ်ိဳ႕ေသာႏိုင္ငံမ်ားမွာ အနာဂတ္ဒီမိုကေရစီေပၚထြန္းေရးအတြက္ တပ္မေတာ္ ကဲ့သို႔ အာမခံခ်က္ေပးႏိုင္တဲ့ အဖြဲ႕အစည္းမရွိတာကို ေတြ႕ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပင္ဆင္သင့္သည္ကိုသာ ျပင္ဆင္ေရး၊ မျပင္သင့္သည္ကို မျပင္ႏိုင္ေရးအတြက္ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားရဲ့ ပါဝင္မႈရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ထိန္းသိမ္း ေဆာင္ရြက္ေပးေနျခင္းသာျဖစ္ပါတယ္။ ေနာင္တခ်ိန္ တိုင္းျပည္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈ အခိုင္အမာရွိလာ ခ်ိန္မွာ အေျခအေနအရပ္ရပ္ေတြေကာင္းလာတဲ့အခ်ိန္မွာ ပုဒ္မ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရးဟာ အဓိကမက်ေၾကာင္း သိရွိလာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။လက္ရွိအေျခအေနအရ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဇယား(၂)ပါ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္ဥပေဒျပဳစာရင္းရွိ က႑(၈)ရပ္အတြက္ ထပ္မံျဖည့္စြက္ခ်က္ ၃၄ ခ်က္နဲ႔ ဇယား ၅ တိုင္းေဒသႀကီး သို႔မဟုတ္ ျပည္နယ္မ်ားက ေကာက္ခံရမႈအခြန္အခမ်ားအတြက္ ထပ္မံျဖည့္စြက္ခ်က္ (၂၀)ခ်က္တို႔အနက္ ေပးသင့္သည္မ်ားကို ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ဟာ ျပည္ေထာင္စုအစိုးရ၊ တပ္မေတာ္ တို႔နဲ႔ ညႇိႏွိုင္းၿပီး ေဆာင္ရြက္ေပးသင့္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါတယ္။

   နိဂုံးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ေျပာၾကားလိုတာကေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ျခင္းကို လြယ္လင့္တကူႏွင့္ ခြင့္ျပဳလိုက္မည္ ဆိုလၽွင္ ထပ္တလဲလဲ ျပင္ဆင္မႈနဲ႔အတူ အေျခခံဥပေဒရဲ႕အႏွစ္သာရ ပ်က္ယြင္းေစႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ျပင္ မူလထားရွိတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္၊ မူဝါဒ၊ သေဘာထားမ်ား ကြဲလြဲသြားႏိုင္ပါတယ္။ ျပည္ေထာင္စုသမၼတ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို အမ်ိဳးသားညီလာခံက ခ်မွတ္ေပးခဲ့သည့္ အေျခခံမူမ်ား၊ အေသးစိတ္အေျခခံရမည့္မူမ်ားႏွင့္အညီ ေရးဆြဲျပ႒ာန္းခဲ့ျခင္းျဖစ္ပါသည္။
    ရည္ရြယ္ခ်က္ ေကာင္းမ်ားႏွင့္ ေရးဆြဲထားတဲ့ ျပည္သူ႔အက်ိဳးစီးပြားကို ထိခိုက္ျခင္းမရွိတဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ဥပေဒကို ျပင္ဆင္ရန္မသင့္ေၾကာင္း ေတြ႕ရွိရပါသည္။
    သို႔ျဖစ္ပါ၍ ျပည္ေထာင္စုသမၼတျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေဟာင္းတစ္ခုမွ ဒီမိုကေရစီစနစ္သို႔ အသြင္ကူးေျပာင္းဆဲကာလအတြင္း ႏိုင္ငံေတာ္တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းလုံျခဳံေရးနဲ႔ အမ်ိဳးသားအက်ိဳး စီးပြားအတြက္ ဒီမိုကေရစီအေလ့အက်င့္မ်ား မရင့္က်က္ေသးတဲ့အခ်ိန္ ဒီမိုကေရစီသက္တမ္းႏုနယ္ေသး တဲ့အခ်ိန္မွာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ အခန္း(၁၂)၊ ပုဒ္မ ၄၃၆ (က)ႏွင့္ (ခ)ပါ ရာခိုင္ႏႈန္းမ်ားကို ျပင္ဆင္ရန္မသင့္ဘဲ မူလအတိုင္းသာထားရွိသင့္ပါေၾကာင္း ေဆြးေႏြးတင္ျပအပ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာေဇာ္ျမင့္ေမာင္(ေက်ာက္ပန္းေတာင္းမဲဆႏၵနယ္၊ မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး)
ပုဒ္မ ၅၉(စ)
    ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းခ်က္တြင္ မိမိ၏တရားဝင္ သား၊ သမီး တစ္ဦးဦး၏ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္ လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ ေက်းဇူးသစၥာေတာ္ကို ခံယူေစာင့္ေရွာက္ရိုေသေသာသူ သို႔မဟုတ္ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရ၏ လက္ေအာက္ခံျဖစ္သူ သို႔မဟုတ္ တိုင္းတပါး၏ ႏိုင္ငံသားျဖစ္သူမ်ား မျဖစ္ေစရ။ တိုင္းတပါး၏ ႏိုင္ငံသားေသာ္လည္းေကာင္း ခံစားရေသာအခြင့္အေရးမ်ားႏွင့္ ေက်းဇူးခံစားခြင့္မ်ားကို ခံစားႏိုင္ခြင့္ရွိသူမ်ား မျဖစ္ေစရဆိုေသာအခ်က္ကိုသာ ဖယ္ထုတ္ထားျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ မူလျပ႒ာန္းခ်က္ ၅၉(စ)ပါအခ်က္မ်ားႏွင့္ အနည္းငယ္သာ ကြာျခားသည့္အတြက္ ျပင္ဆင္မႈမွာ မလုံေလာက္ဟု ယူဆပါသည္။ မိမိတို႔ NLD ပါတီ၏ ၅၉(စ) ေပၚ သေဘာထားမွာ ပယ္ဖ်က္ေပးပါရန္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးအေကာင္အထည္ေဖာ္မႈ ၃၁ ဦးေကာ္မတီတြင္ အတိအလင္း တင္သြင္းထားၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ ပယ္ဖ်က္ေပးပါရန္ ေတာင္းဆိုရျခင္းမွာ ဒီမိုကေရစီစံႏႈန္းႏွင့္ မကိုက္ညီ၍ လည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏ မူလအခြင့္အေရးႏွင့္ တာဝန္မ်ားထားရွိ ပုဒ္မ ၃၄၈ နဲ႔ဆန္႔က်င္၍ လည္းေကာင္း ပယ္ဖ်က္ခိုင္းျခင္းျဖစ္ပါသည္။
    ထို႔ျပင္သမၼတေလာင္းသည္ ဤႏိုင္ငံတြင္ေမြးဖြားခဲ့ေသာ  ႏိုင္ငံသားျဖစ္ရမည္ဟူေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္ မ်ားကို အျခားႏိုင္ငံမ်ားတြင္ ေတြရတတ္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ မိသားစုက ႏိုင္ငံသားျဖစ္ရမည္ဟူေသာ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ိဳး မည္သည့္ႏိုင္ငံတြင္မွ ျပ႒ာန္းထားျခင္းမရွိသည့္အတြက္ စံတန္ဖိုးတစ္ရပ္လို႔ ေျပာရမွာ ခက္ပါတယ္။ ထို႔ျပင္ မိသားစုႏိုင္ငံသားျဖစ္ရမည္ဟူေသာ တန္ဖိုးထားမႈမ်ိဳးကိုလည္း အုပ္ခ်ဳပ္မင္း လုပ္ခဲ့ၾကတဲ့ ျပ႒ာန္းထားတဲ့ ျမန္မာ့သမိုင္းစာအုပ္မ်ားထဲမွာလည္း ကၽြန္ေတာ္မေတြ႕ခဲ့ဖူးပါဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ၅၉(စ)ဟာ ျမန္မာရဲ့လူမႈစံတန္ဖိုးမဟုတ္ပါဘူးခင္ဗ်ာ။
    ကိုယ္စားလွယ္ႀကီးတစ္ဦးက ဒီကန္႔သတ္ခ်က္ေတြက ၁၉၄၇ ခုႏွစ္မွာ ပါပါတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ မဟုတ္ပါဘူးခင္ဗ်ာ။ မပါရွိပါဘူး။ ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးျဖစ္ခြင့္ရွိတဲ့ အရည္အခ်င္းေတြ သတ္မွတ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္ျဖစ္ခြင့္ရွိၿပီးေတာ့မွ သမၼတေလာင္းျဖစ္ခြင့္မရွိဘူးဆိုရင္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြကို ခြဲျခားဆက္ဆံသလို ျဖစ္သြားမယ္ဆိုတာ သတိခ်က္သင့္ပါတယ္။ ဒါဆိုလို႔ရွိရင္ မိသားစုမ်ား ႏိုင္ငံသားျဖစ္ရမယ္ဆိုတဲ့ေနာက္ကြယ္မွာ ဘာစိုးရိမ္ခ်က္ရွိေနလဲ။ ဒီစိုးရိမ္ခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ စဥ္းစားဖို႔လိုပါတယ္။ ဒုတိယသမၼတမ်ား၏ မိသားစုႏိုင္ငံသားျဖစ္ရန္ လိုအပ္ခ်က္မွာ လုံျခဳံေရး အေၾကာင္းနဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ သမၼတလို ႏိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲတစ္ေယာက္မွာ လၽွို႔ဝွက္ခ်က္ မ်ားသိေနႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္သမၼတတစ္ဦးတည္းသိတာလား။ လုံျခဳံေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြလည္းသိႏိုင္တာပဲ။ ဒါဆိုရင္ လုံျခဳံေရးဌာနမွာထမ္းေဆာင္ေနၾကတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ ေတြက်ေတာ့ ဒီလိုဥပေဒမ်ိဳးဘာလို႔ ျပ႒ာန္းမထားတာလဲ။ ဒီတစ္ခ်က္ကၽြန္ေတာ္တို႔ စဥ္းစားဖို႔ေကာင္း ပါတယ္။ ျမန္မာဓေလ့ထုံးတမ္းအရဆိုရင္ သားသမီးဟာ ၁၈ ႏွစ္မွာ အရြယ္ေရာက္ပါတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ မွာလည္း ဒီအတိုင္းပါဘဲ။ အဲဒီေတာ့ သားသမီးဟာ အဲဒီ့အခ်ိန္မွာ မိဘနဲ႔လြတ္ေျမာက္သြားၿပီျဖစ္တဲ့ အတြက္ မိဘအုပ္ထိန္းသူေအာက္က လြတ္ေျမာက္သြားၿပီး မိဘနဲ႔လုံးဝမသက္ဆိုင္ေတာ့ပါ။ ဒီလို အေၿခ အေနမွာ သား၊ သမီး၊ ဇနီး၊ ခင္ပြန္း ႏိုင္ငံသားျဖစ္ရမည္ဆိုတဲ့ အခ်က္မ်ားဟာ သမၼတေလာင္း အရည္ အခ်င္းထဲမွာ တည့္သြင္းထားျခင္းဟာ မသင့္ေလ်ာ္ပါဘူး။
ပုဒ္မ ၄၃၆(က)
    ကၽြန္ေတာ္ဟာ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္တုန္းက ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလွယ္ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ လႊတ္ေတာ္မတတ္ရပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္အဖမ္းခံရပါတယ္။ ၁၉ ႏွစ္ခြဲ ေနခဲ့ရပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တက္ခ်င္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔မူကိုက အမ်ိဳးသားျပန္လည္သင့္ျမတ္ေရးဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဦးထိပ္ ထားတာပါ။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးခင္ညြန္႔ထုတ္ခဲ့တဲ့ အမိန္႔ ၁ အမွတ္ ၉၀ ဟာ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ေရြးေကာက္ခံထားတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား ေရးဆြဲရပါမယ္ဆိုတဲ့ ျပ႒ာန္းထားခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ညီလာခံႀကီးက်င္းပတဲ့အခါ တကယ္တမ္းက်ေတာ့ အလႊာ ၈ လႊာပါေပမယ့္ ဆိုေပမယ့္ ဘယ္လို ေရြးတယ္ဆိုတာ ပြင့္လင္းျမင္သာစြာ မသိခဲ့ရဘူး။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္လည္း အနည္းငယ္သာ ပါပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီလုပ္ထုံးလုပ္နည္းနဲ႔မညီလို႔ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္က ဒါေတြျပင္ေပးဖို႔ ညီလာခံမွာတင္သြင္းေသာ္လည္း မရခဲ့ပါဘူး။ ဒီဟာေတြျပင္ေပးရင္အမ်ိဳးသားညီလာခံတက္ပါမယ္လို႔လည္း စာေတြတင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ကၽြန္ေတာ္တို႔ တက္ခြင့္မရဘူး။ ဖယ္ထုတ္ခံရတယ္။
    အဲဒီေတာ့ေနာက္ဆုံး ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒႀကီး ေရးဆြဲတဲ့အခါမွာ ကိုယ္စားလွယ္ ၁၃ ဦးပဲ ပါတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ၾကားသိရပါတယ္။ ဒါေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္ေထာင္ထဲကေန သိရတဲ့အခ်က္အလက္ ေတြပါ။ အဲေတာ့ အခုဟာက ျပင္ဆင္ခ်ိန္တန္ေနၿပီ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ ေရြးေကာက္ခံထားရတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြ အားလုံးဟာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံက ဒီမိုကေရစီအသြင္ကူးေျပာင္းေရးမွာ အဟန္႔အတားျဖစ္ေနပါတယ္။ အကန္႔အသတ္ျဖစ္ေနပါတယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ တင္ထားတာပါ။ ျပင္ခ်ိန္တန္ ပါၿပီ။ ျပည္သူ ၅ သန္း လက္မွတ္ထိုးထားပါတယ္။ အဲေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပင္ခ်ိန္တန္လို႔ ျပင္ဖို႔ေကာင္း တယ္ဆိုတာကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ႀကီးမ်ား အေလးအနက္သုံးသပ္ ေဆြးေႏြးေပးၾကပါ။
ဦးေဇာ္ျမင့္ေဖ(မဲဆႏၵနယ္အမွတ္-၅၊ မႏၲေလးတိုင္းေဒသႀကီး)
ပုဒ္မ ၆၀ ပုဒ္မခြဲ(ဂ)
    ဒါဟာ သမၼတေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ေရး အစုအဖြဲ႕ေတြကေနၿပီးေတာ့ ဒုတိယသမၼတ တစ္ဦးစီကို ေရြးခ်ယ္တဲ့ ေနရာမွာ လက္ရွိျပ႒ာန္းခ်က္ဟာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ထဲမွျဖစ္ေစ၊ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ မဟုတ္သူမ်ားထဲမွျဖစ္ေစ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ရမယ္ဆိုတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္အစား ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားထဲမွ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ရမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ အစားထိုးျပင္ဆင္ဖို႔အတြက္ အဆိုျပဳခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္ ေထာက္ခံသြားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၇ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႔ ဒုတိယသမၼတမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္ကို ကိုယ္စားျပဳသည္။ ပုဒ္မ ၅၈ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ျပည္ေထာင္စုျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္တစ္ဝွမ္းလုံးတြင္ ႏိုင္ငံသားအားလုံး၏ အထြဋ္ အထိပ္ေနရာရရွိသည္။ ပုဒ္မ ၁၆ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲႏွင့္ ႏိုင္ငံေတာ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအႀကီးအကဲသည္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတျဖစ္သည္ဆိုတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြရွိပါတယ္။ ဒီျပ႒ာန္းခ်က္ေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ့ သမၼတဟာ Ceremonial Post အခမ္းအနားဝင္၊ ပြဲဝင္ Post မ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ အုပ္ခ်ဳပ္မႈဆိုင္ရာလုပ္ပိုင္ခြင့္၊ အမိန္႔ထုတ္ပိုင္ခြင့္၊ ဘ႑ာေငြေၾကး စီမံခန္႔ခြဲသင့္သလို အပ္ႏွင္းထားရတဲ့ သမၼတႀကီးျဖစ္ပါတယ္။

   ကၽြန္ေတာ္တို႔ သမၼတကိုေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔က လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေတြပါတဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ေရြးခ်ယ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၂၀၃ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတသည္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အား တာဝန္ခံ ရမည္။ ဒုတိယသမၼတမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတအားလည္းေကာင္း၊ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတမွတစ္ဆင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အားလည္းေကာင္း တာဝန္ခံရမည္ဟု ျပ႒ားထားၿပီး ျဖစ္ပါတယ္။
    ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ  သမၼတကို ေရြးခ်ယ္ေပးထားတာဟာ Source of Power အရ လႊတ္ေတာ္ကပဲ ေရြးခ်ယ္တာျဖစ္ပါတယ္။ လႊတ္ေတာ္ကလည္းပဲ ျပည္သူေတြ တိုက္ရိုက္ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့အတြက္ ႏိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲျဖစ္တဲ့ သမၼတ၊ ထို႔အျပင္ ဒုတိယသမၼတမ်ားကို အျပင္မွပုဂၢိဳလ္မ်ားကိုမေရြးဘဲ လူထုကတင္ေျမႇာက္ထားတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားထဲမွ ေရြးခ်ယ္ျခင္းဟာ လူထုကိုယ္စားျပဳမႈကို Representation ကို ပို၍ပီျပင္ေစမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ စစ္သားဂုဏ္ရည္မရွိတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ဟာ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးလုပ္လို႔ မရပါဘူး။ စစ္သားဂုဏ္ရည္ရွိရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဆရာဂုဏ္ရည္ မျပည့္စုံတဲ့သူဟာ ေက်ာင္းအုပ္ဆရာႀကီးလုပ္လို႔ မရပါဘူး။ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ရဲ့ အရည္အေသြး၊ ဂုဏ္ရည္မရွိတဲ့သူဟာ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ လုပ္လို႔ မရပါဘူး။

   ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ သေဘာကေတာ့ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္ရဲ့ ဂုဏ္ရည္ကို ႏိုင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲမ်ားမွာ ရွိေစခ်င္ပါတယ္။ ဒီလိုဆိုျခင္းေၾကာင့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအႀကီးအကဲကို လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္တစ္ဦးအျဖစ္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာထားၿပီး ခ်ဳပ္ကိုင္ရန္မဟုတ္ဘူးဆိုတာကို ပြင့္ပြင့္ လင္းလင္း တင္ျပလိုပါတယ္။ လူထုကိုယ္စားျပဳမႈမွန္တဲ့ သမၼတႀကီးျဖစ္ေစလိုျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ သမၼတ၊ ဒုတိယသမၼတမ်ားျဖစ္ၿပီး လႊတ္ေတာ္ကို ဘယ္လိုတက္မွာလဲ။ အမတ္သမၼတႀကီးပါလို႔ ေခၚရမလား ဆိုတာဟာ လုံးဝမဟုတ္ပါဘူး။ ဆင္ေတာ္နဲ႔ခေလာက္တာမ်ိဳး မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ အေတြးအေခၚေတြ ေခါင္ေနတယ္လို႔ထင္ပါတယ္။ ျပည္သူေတြကလည္းပဲ အကယ္၍ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ထဲကေန ၿပီးေတာ့ သမၼတနဲ႔ ဒုတိယသမၼတကို ေရြးခ်ယ္ခဲ့တယ္လို႔ဆိုလို႔ရွိရင္ ျပည္သူ႔ကိုယ္စားလွယ္က ေရြးခ်ယ္တဲ့ အတြက္ ျပည္သူေတြအပိုင္းကလည္းပဲ မိမိတို႔ရဲ့အႀကီးအကဲသမၼတကို ငါတို႔ေရြးခ်ယ္တာပါလားဆိုတဲ့ ခံစားခ်က္၊ လုံျခဳံမႈေတြ ရႏိုင္တယ္ဆိုတဲ့ အေနအထားျဖစ္ပါတယ္။
    ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႔ ဒုတိယသမၼတမ်ားကို ပိုမို၍ဂုဏ္ရည္ ျမႇင့္တင္ၿပီး တင့္တယ္ေအာင္ လူထုကိုယ္စားလွယ္မ်ားအျဖစ္ ပို၍ပီျပင္ေအာင္ မူဝါဒေရးရာနဲ႔ ဆက္စပ္ၿပီး အထစ္အေငါ့မရွိ၊ ပြတ္တိုက္မႈမရွိ ပိုမိုအဆင္ေျပေအာင္ ရည္မွန္းၿပီး ကၽြန္ေတာ္တို႔က သမၼတနဲ႔ ဒုတိယ သမၼတမ်ားကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရတဲ့ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားမ်ားထဲမွပဲ ေရြးခ်ယ္သင့္တယ္လို႔ပဲ ႏိုင္ငံေရးအရ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအရ အျမင္အမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႔ အဖက္ဖက္ သုံးသပ္စဥ္းစား၊ ျပည္သူေတြရဲ့ သေဘာ ထားကိုလည္း အေလးအနက္ထား၍  အဆိုျပဳခဲ့ျခင္းျဖစ္တယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ပါတီတြင္း ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီအတြင္းမွာလည္း အထပ္ထပ္ေဆြးေႏြးတယ္။ လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာလည္း အထပ္ထပ္ ေဆြးေႏြး ၿပီးေတာ့ ဒီကိစၥကို တင္ျပျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ လူတစ္စု၊ လူတစ္ဦး၊ လူတစ္ဝက္၊ ပါတီအတြက္ စဥ္းစား ၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ျခင္းမဟုတ္ပါေၾကာင္း ကၽြန္ေတာ္ တင္ျပလိုပါတယ္။
ဦးေပၚလၽွံလြင္(မဲဆႏၵနယ္အမွတ္-၉၊ ခ်င္းျပည္နယ္)
ပုဒ္မ ၄၃၆ (က)မ
    ပုဒ္မ ၄၃၆ (က)မွာရွိတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္လိုလၽွင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအားလုံး၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူ လက္ခံၿပီးေနာက္ ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပသည့္ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူအားလုံး၏ ထက္ဝက္ေက်ာ္ ဆႏၵမဲျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ရမယ္ဟု ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
    ကၽြန္ေတာ္ သေဘာထားမွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလုံး သုံးပုံႏွစ္ပုံ ဆႏၵမဲျပင္ဆင္ရန္ျဖစ္တယ္။ ျဖစ္ပါတယ္။ ဥပေဒၾကမ္းျပင္ဆင္ေရးေကာ္မတီကလည္း ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္း ေအာက္မေလ်ာ့ဟု  ျပင္ဆင္ထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ အေၾကာင္းမွာ မူလဥပေဒမွာ ေဖာ္ၿပ သည္မွာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလုံး၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ဟု ေဖာ္ျပထားပါသျဖင့္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္ရရွိႏိုင္ရန္မွာ တပ္မေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ တစ္ဦးဦးက ဆႏၵမဲေပးမွသာလၽွင္ ယင္း အဆိုကို ဆႏၵမဲေအာင္ႏိုင္မယ္ ျဖစ္ပါတယ္။ တပ္မေတာ္က ကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွာ မိမိဆႏၵအေလ်ာက္ ဆႏၵ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရရွိသူမ်ား မဟုတ္ပါေၾကာင္းနဲ႔ အထက္ကအမိန္႔ရရွိသည့္အတိုင္း ဆႏၵမဲေပးၾကရသည္ဟု ယူဆပါတယ္။ ထိုသို႔ဆိုပါလၽွင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္၌ အေရးႀကီးေသာ ျပည္သူမ်ားအက်ိဳးျဖစ္ေသာ ဥပေဒမ်ား အဆုံးအျဖတ္ေပးရာ၌ အေရြးအခန္႔ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၏ သေဘာဆႏၵ အတိုင္းမဟုတ္ဘဲ တပ္မေတာ္သေဘာဆႏၵအတိုင္း ျဖစ္တယ္လို႔ေျပာလို႔ရပါတယ္။
    ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ႀကီးကို တပ္မေတာ္က လႊမ္းမိုးသလိုျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆအပ္ပါသျဖင့္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္အားလုံး၏ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္အစား သုံးပုံႏွစ္ပုံေသာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလုံး၏ သေဘာတူဆႏၵမဲျဖင့္ အစားထိုးသင့္ပါေၾကာင္း တင္ျပေဆြးေႏြးလိုပါတယ္။
    သမၼတမ်ားအရည္အခ်င္းနဲ႔ပတ္သက္၍ ေဆြးေႏြးရမယ္ဆိုလၽွင္ ၅၉(စ)ကို  ေခတ္နဲ႔အညီ အဖက္ဖက္မွစဥ္းစားၿပီး အရည္အခ်င္းျပည့္စုံသူတိုင္း ပါဝင္ယွဥ္ၿပိဳင္မႈ ျပဳလုပ္ႏိုင္ေအာင္ ျပင္ဆင္သင့္ပါတယ္။ ဥပေဒေရးရာတြင္ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကို ရည္ရြယ္ေရးဆြဲျခင္း မသင့္ေတာ္သလို ျပင္ဆင္တဲ့ေနရာမွာလည္းပဲ လူပုဂၢိဳလ္တစ္ဦးတစ္ေယာက္၏ အခြင့္အေရးတစ္ခုကို ရည္ရြယ္ျပင္ဆင္ျခင္း မ်ိဳးလည္းမဟုတ္ဘဲ ႏိုင္ငံေတာ္ႏွင့္ ႏိုင္ငံသားမ်ား၏အက်ိဳးကို အဓိကရည္ရြယ္၍ တရားမၽွတစြာျဖင့္ ျပင္ဆင္သင့္ပါေၾကာင္း ေဆြးေႏြးရင္းနိဂုံးခ်ဳပ္ပါတယ္။
ေဒၚခင္စန္းလွိုင္(ပုလဲမဲဆႏၵနယ္၊ စစ္ကိုင္းတိုင္းေဒသႀကီး)
    ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၉(စ)ကို ထည့္သြင္းျပ႒ာန္းခဲ့ျခင္းဟာ ဒီဥပေဒထဲမွာပဲပါဝင္တဲ့ ပုဒ္မ ၂၁(က)၊ ပုဒ္မ ၃၄၇ နဲ႔ ပုဒ္မ ၃၄၈ တို႔ကို ျပန္လည္ခ်ိဳးေဖာက္ရာေရာက္ေနတဲ့အျပင္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒမွာလည္း ျပ႒ာန္းခဲ့တာကို မေတြ႕ရပါဘူး။ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၅၉(ခ)မွာ မိမိနဲ႔ မိမိရဲ့မိဘႏွစ္ပါးလုံး ႏိုင္ငံေတာ္အာဏာပိုင္နက္အတြင္းမွာ ေမြးဖြားေသာ တိုင္းရင္းသားမွာျဖစ္တဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံသားျဖစ္ရမယ္လို႔ ျပ႒ာန္းထားပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားလည္းျဖစ္ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးခ်ယ္ခံပိုင္ခြင့္ အရည္အခ်င္းနဲ႔လည္း ျပည့္စုံသူတစ္ဦးတစ္ေယာက္အတြက္ လုံေလာက္ၿပီလို႔ ကၽြန္မတို႔ သတ္မွတ္ရ မွာျဖစ္ပါတယ္။ ထို႔ျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံကပါဝင္လက္မွတ္ ေရးထိုး ထားတဲ့ လူ႔အခြင့္အေရးေၾကညာစာတမ္းကိုလည္း အစဥ္အျမဲသတိခ်ပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္ႏိုင္တဲ့အရည္အခ်င္းရွိတဲ့သူတိုင္း သမၼတ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္စားလွယ္မ်ားတို႔ရဲ့ အၾကားမွာ ခြဲျခား ဆက္ဆံတာမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ပါဘူး။
    ဒီပုဒ္မရဲ့ အဓိကအခ်က္ဟာ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကို သီးသန္႔ပစ္မွတ္ထားၿပီး ကန္႔သတ္တဲ့အခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။ သားသမီးတစ္ေယာက္က မိဘအေပၚမွာ ဘယ္ေလာက္ ထိ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈရွိႏိုင္ပါသလဲ။ တိုင္းျပည္ကို ေရာင္းစားမွာစိုးရိမ္ပါသလား။ စိုးရိမ္ၾက ေၾကးဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကို ေရာင္းစားေနတဲ့သူေတြ အမ်ားႀကီးပါ။ ႏိုင္ငံပိုင္ သယံဇာတ ေတြကို လက္ညႇိုးထိုးေရာင္းစားေနတဲ့သူေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဘာကိုစိုးရိမ္တာလည္းဆိုတာ ကၽြန္မတို႔ သိခ်င္ပါတယ္။ သားသမီးမ်ားရဲ့ တိုင္းျပည္ေပၚမွာ ၾသဇာလႊမ္းမိုးလာမႈရွိမွာကို စိုးရိမ္တဲ့ အတြက္လား။ ဒါမွမဟုတ္ရင္ ပုဂၢိဳလ္ေရးအရကန္႔သတ္မႈလား။ မူဝါဒအရလားဆိုတာ ကြဲကြဲျပားျပား ရွိဖို႔လိုပါတယ္။ သားသမီးမ်ားႏိုင္ငံျခားသားျဖစ္ျခင္းမျဖစ္ျခင္းဟာ အဓိကမဟုတ္ဘူးလို႔ထင္ပါတယ္။ အုပ္ခ်ဳပ္သူ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အဂတိတရားကင္းစင္ေရးသာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဂတိလိုက္စားသူေတြသာ သူမ်ားႀကိဳးဆြဲ ရာကို ခံရမွာျဖစ္ၿပီး အာဂတိမလိုက္စားသူေတြအေနနဲ႔ကေတာ့ ဘယ္သူ႔ရဲ့ႀကိဳးဆြဲတာကိုမွ ခံရမွာမဟုတ္ ပါဘူး။ ကၽြန္မတို႔ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ မိမိရဲ့မိဘ၊ ဇနီး၊ ခင္ပြန္း၊ သားသမီးတစ္ဦးဟာ ႏိုင္ငံျခားအစိုးရရဲ့ ေက်းဇူးသစၥာကိုခံယူေစာင့္ေရွာက္ရိုေသသူ၊ ႏိုင္ငံျခားသားျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ မိမိသမၼတေရြးခ်ယ္ခံႏိုင္ရန္ အတြက္ ၎တို႔ကို ႏိုင္ငံသားအျဖစ္ကေနၿပီး စြန္႔လႊတ္ရန္ သို႔မဟုတ္ တားဆီးကန္႔ကြက္ရန္ ေဆာင္ရြက္ မယ္ဆိုရင္ မိမိအခြင့္အေရးအတြက္ အျခားသူတစ္ဦးရဲ့ အခြင့္အေရးကို တားဆီးပိတ္ပင္ျခင္းျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ ဒါဟာ ဂုဏ္သိကၡာမဲ့ၿပီး ရွက္ဖြယ္ရာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အျခားသူ(မိဘ၊ ဇနီး၊ ခင္ပြန္း၊ သားသမီး)တို႔ေၾကာင့္ မဆီမဆိုင္ မိမိအေပၚ အက်ိဳးသက္ေရာက္ေစတဲ့ ပုဒ္ ၅၉(စ)ျပ႒ာန္းခ်က္ မ်ိဳးဟာ ယေန႔ကမၻာႀကီးရဲ့အေျခအေနနဲ႔ ဖီလာဆန္႔က်င္ျဖစ္ေနၿပီး ေခတ္အလြန္ေနာက္က်တဲ့ျပ႒ာန္းခ်က္ မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္။

   ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒဆိုတာ ျပည္သူလူထုရဲ့အက်ိဳးစီးပြားကိုပဲ ထင္ဟပ္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ လူတစ္စု၊ လူတစ္ဖြဲ႕ကို ကာကြယ္တာမ်ိဳး၊ လူတစ္ဦးတစ္ေယာက္ကို ကန္႔သတ္တာမ်ိဳး မျဖစ္သင့္ပါဘူး။ ျပည္သူလူထုကို ေကာင္းမြန္ဖြံ့ၿဖိဳးတိုးတက္လုံျခဳံတဲ့ဘဝမွာ ေနထိုင္ႏိုင္ဖို႔၊ ျပည္သူလူထုရဲ့ ေမၽွာ္မွန္းခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ဖို႔က အဓိကက်ပါတယ္။ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာပိုင္ျပည္သူလူထုက မိမိတို႔ယုံၾကည္အားကိုးတဲ့ ေရြးခ်ယ္တင္ေျမႇာက္ခ်င္သူကို ျပည္သူလူထုက သတ္မွတ္ျခင္းမဟုတ္တဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြနဲ႔ ပိတ္ပင္တားျမစ္ထားၿပီး ေရြးေကာက္ပြဲက်င္းပမယ္ဆိုရင္ သန္႔ရွင္းၿပီး တရား မၽွတတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲမဟုတ္ေၾကာင္း ယခုကတည္းက ေပၚလြင္ေနမွာျဖစ္ပါတယ္။
ေဒါက္တာေမဝင္းျမင့္(မရမ္းကုန္းမဲဆႏၵနယ္အမွတ္၊ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး)
ပုဒ္မ ၅၉(စ)  
    မူလျပ႒ာန္းခ်က္ပုဒ္မ ၅၉ မွာ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတနဲ႔ ဒုတိယသမၼတမ်ားရဲ့ အရည္အခ်င္းကို ေဖာ္ျပထားတာျဖစ္ၿပီး ပုဒ္မခြဲ(ဃ)မွာ ႏိုင္ငံေတာ္အေရးအရာမ်ားျဖစ္ေသာ ႏိုင္ငံေရး၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ စီးပြားေရး၊ စစ္ေရး စသည့္ အျမင္မ်ားရွိရမယ္လို႔ ေဖာ္ျပထားတာျဖစ္ပါတယ္။ ေဖာ္ျပထား ခ်က္မ်ားအနက္က စစ္ေရးအျမင္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ ကာကြယ္ေရးအျမင္လို႔ ေျပာင္းလဲျပင္ဆင္ဖို႔ တင္ၿပ ထား တာကို ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ ျပင္ဆင္ခ်က္ဇယားပါ ေဖာ္ျပထားတဲ့ရွင္းလင္းခ်က္မွာ စစ္ေရးအျမင္ ဆိုတဲ့ စကားရပ္ဟာ စစ္ပြဲေတြနဲ႔သာ သက္ဆိုင္တဲ့စကားရပ္လို႔  အဓိပၸာယ္ေကာက္ႏိုင္ၿပီး ကာကြယ္ေရး အျမင္ ဆိုတဲ့ စကားရပ္ဟာ လုံျခဳံေရး၊ စစ္ေရး၊ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းသာယာေရးကိစၥရပ္မ်ားနဲ႔စပ္လ်ဥ္းၿပီး ပိုမို က်ယ္ျပန္႔တယ္လို႔ ယူဆတဲ့အတြက္ ျပင္ဆင္လိုေၾကာင္း တင္ျပထားတာ ေတြ႕ရွိရပါတယ္။ စစ္ေရးအျမင္ လို႔ သုံးထားျခင္းေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ဒုတိယသမၼတမ်ားဟာ တပ္မေတာ္သားထဲကျဖစ္ရမယ္လို႔ ဆိုလိုတာလားဆိုတဲ့ ေမးခြန္းမ်ားေပၚေပါက္လာၿပီး တပ္မေတာ္အေပၚ အထင္လြဲမွားေစႏိုင္တာေၾကာင့္ ေရာ၊ ႏိုင္ငံအေရးအရာမွာ စစ္ေရးဆိုတာ ႏိုင္ငံေရးနည္းအရ မေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့အခါမွသာ ေနာက္ဆုံးအဆင့္ အေနနဲ႔ ေျဖရွင္းရတာျဖစ္လို႔ က်ဥ္းေျမာင္းတဲ့ အဓိပၸာယ္ျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ လုံျခဳံေရးအျမင္လို႔ ျပင္ဆင္ ေျပာင္းလဲသင့္ပါေၾကာင္း၊ စစ္ေရးအေျခအေနကို လုံျခဳံေရးအေျခအေနသို႔ ေျပာင္းလဲသင့္ပါေၾကာင္း ကၽြန္မတို႔ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ေအနနဲ႔ အႀကံျပဳတင္ျပထားျခင္းလည္းျဖစ္ပါတယ္။ အေၾကာင္း ျပခ်က္အေနနဲ႔လည္း ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတကို ဒီမိုကေရစီနည္းအရ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ေရြးခ်ယ္ခြင့္ရွိဖို႔နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာမွာလည္း ဒီလိုကန္႔သတ္မႈမ်ိဳးမရွိေၾကာင္း ရွင္းလင္းခ်က္တင္ျပထားၿပီးလည္းျဖစ္ပါတယ္။

   ယခုတင္ျပထားတဲ့ျပင္ဆင္ခ်က္မွာေတာ့ ကာကြယ္ေရးအျမင္လို႔ ျပင္ဆင္ဖို႔ အႀကံျပဳထားတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ကၽြန္မတို႔ မူလအႀကံျပဳခ်က္နဲ႔ ကြဲလြဲေနေပမယ့္ ပိုမိုသင့္ေလ်ာ္တဲ့အဓိပၸာယ္ကိုေဆာင္ရာ ေရာက္တဲ့အတြက္ လက္ခံသေဘာတူႏိုင္ပါတယ္။
ေဒါက္တာဗညားေအာင္မိုး (မဲဆႏၵနယ္အမွတ္-၇၊ မြန္ျပည္နယ္)
    ပုဒ္မ ၅၉(ဃ) ျပင္ဆင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ပါတီအေနနဲ႔ တင္ျပခဲ့ျခင္းမရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္ အခုျပင္ဆင္ခ်က္ တင္ျပထားတာ သင့္ေတာ္ပါတယ္လို႔ ျမင္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ေထာက္ခံပါတယ္။ ပုဒ္မ ၅၉(စ)နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္မႈနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ မြန္ေဒသလုံးဆိုင္ရာ ဒီမိုကေရစီပါတီမွ ျပင္ဆင္ထားတာ ကေတာ့ အေျခခံဥပေဒမူလျပ႒ာန္းခ်က္မွ မိမိ၏တရားဝင္သားသမီးေသာ္လည္းေကာင္း၊ ထိုတရားဝင္ သားသမီး၏ ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္လည္းေကာင္း ဟူေသာ စာသားကိုပယ္ဖ်က္ရန္လို႔ တင္ျပထား ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီျပင္ဆင္ခ်က္မွာ ထိုတရားဝင္သားသမီး တစ္ဦးဦး၏ ဇနီး သို႔မဟုတ္ ခင္ပြန္းေသာ္ လည္းေကာင္း ဟူေသာ စာပိုဒ္ကိုသာ ပယ္ဖ်က္ထားပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ တင္ျပခ်က္နဲ႔ အနည္းအက်ဥ္းကြဲလြဲတာရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရးေအာင္ျမင္ဖို႔အတြက္ ျပင္ဆင္ျဖစ္ဖို႔အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဒီအဆိုတင္ျပခ်က္ကို ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းခ်က္ကို ေထာက္ခံပါတယ္။
    အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၆၀ နဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ ဒုတိယ သမၼတ ႏွစ္ဦးေရြးခ်ယ္တဲ့ပုဒ္မ ျဖစ္ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တင္ျပထားတာကေတာ့ ႏိုင္ငံေတာ္ အဓိပတိနဲ႔ စစ္ေသနာပတိခ်ဳပ္တာဝန္ကို ထမ္းေဆာင္တဲ့ ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ၊ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးအႀကီးအမွူး သို႔မဟုတ္ အစိုးရအဖြဲ႕အႀကီးအမွူးကို ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ထားရွိရန္အတြက္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္က ႏိုင္ငံေတာ္သမၼတ ကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ရန္၊ ဒုတိယသမၼတတစ္ဦးကို အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ရန္၊ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္တစ္ဦးကို ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ရန္ဆိုၿပီးေတာ့ တင္ၿပ ထားတာရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အခုျပ႒ာန္းခ်က္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္က ဘာလဲဆိုေတာ့ သမၼတတစ္ဦးတည္းမွာ အာဏာစုပုံမေနရေအာင္ဆိုတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္နဲ႔ တင္ျပထားျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ေတာ့ ဒီကေန႔ ျပင္ဆင္ခ်က္မွာဆိုရင္ ယင္းအစုအဖြဲ႕ဆီက ဒုတိယသမၼတတစ္ဦးစီကို ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းခံရသည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ားထံမွ ေရြးေကာက္ တင္ေျမႇာက္ရမည္ျဖစ္သည္ ဆိုတဲ့ အခ်က္ဟာ ဒီမိုကေရစီအခြင့္အေရးပိုၿပီးေတာ့ရွိလာတယ္။ ေနာက္ ၄၃(ခ)နဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျပင္ဆင္ခ်က္ေနာက္လာမယ့္ျပင္ဆင္ခ်က္မွာလည္းပဲ ဒီအာဏာျဖန္႔ေဝမႈ ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ား ရွိတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ အခုဒီျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းခ်က္ ပုဒ္မ ၆၀(ဂ)ကို ေထာက္ခံပါတယ္လို႔ ေဆြးေႏြးလိုပါတယ္။
    အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၄၃၆(က) ျပင္ဆင္ေရးအတြက္ မြန္ေဒသလုံးဆိုင္ရာဒီမိုကေရစီ ပါတီနဲ႔ တင္ျပထားတာကေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပုံျပင္ဆင္ေရးမွာ တင္းက်ပ္ခက္ခဲလြန္းျခင္းမရွိေစရန္၊ (၁) လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အေရအတြက္ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္သက္ေရာက္ေသာ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးတြင္ (၂) လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ သုံးပုံႏွစ္ပုံေက်ာ္ေထာက္ခံၿပီး၊ (၃) ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပြဲ တြင္ မဲေပးသူ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ေထာက္ခံပါက ျပင္ဆင္ခ်က္အတည္ျဖစ္သည္ဆိုၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔တင္ထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဒီကေန႔ျပင္ဆင္ျပ႒ာန္းခ်က္မွာ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ရဲ့ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္ မေလ်ာ့ေသာ မဲဆႏၵနဲ႔ျပင္ဆင္ႏိုင္တယ္။

   ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီဆႏၵခံယူပြဲမွာ မဲဆႏၵေပးသူ ၅၀ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ အတည္ျပဳႏိုင္တယ္ဆိုတာဟာ အမ်ားကၽြန္ေတာ္တို႔ တင္ျပထားတဲ့အခ်က္နဲ႔ မကိုက္ညီဘူးဆိုရင္ေတာင္ပဲ အမ်ားက လက္ခံႏိုင္တယ္။ ဒီကေန႔ အေျခအေနနဲ႔ကိုက္ညီႏိုင္တယ္ဆိုၿပီးေတာ့  ကၽြန္ေတာ္တို႔က ဒီျပင္ဆင္မႈေအာင္ျမင္ေရးအတြက္ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေထာက္ခံပါတယ္။
  
ဦးတင္ေမာင္ဦး(ေရႊျပည္သာမဲဆႏၵနယ္၊ ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး)
ပုဒ္မ ၄၃၆၊ ပုဒ္မခြဲ(က)
    ပုဒ္မ ၄၃၆ ဟာ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ရွိေနသမၽွကာလတေလၽွာက္လုံး အေရးႀကီးတဲ့ ဥပေဒေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ဒီပုဒ္မ ၄၃၆ မွာ ျပင္ဆင္ခြင့္ပါဖို႔ လိုပါတယ္။ ယေန႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပင္ဆင္ဖို႔ ေဆြးေႏြးေနတဲ့ အေၾကာင္းအရာမ်ားသည္ ယေန႔ေလာေလာဆယ္ကာလအတြက္မဟုတ္ဘဲနဲ႔ လာမယ့္ လႊတ္ေတာ္အစိုးရမ်ားအတြက္ ျပင္ဆင္ျခင္းျဖစ္ေၾကာင္း ဦးစြာတင္ျပလိုပါတယ္။
    ဒီေန႔ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ၄၃၆(က)ကို ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႔ဆိုရင္ အဆင့္သုံးဆင့္ျဖတ္ေက်ာ္ ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ပထမဆုံးအဆင့္ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလုံး၏ ၂၀ ရာခိုင္ႏႈန္းကေန တင္ျပလာလို႔ရွိရင္ ျပင္ဆင္လို႔တဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒအၾကမ္းကို တင္သြင္းခြင့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒုတိယအဆင့္ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ေထာက္ခံၿပီးေတာ့ ပုဒ္မ ၄၃၆ (ခ)မွာပါတဲ့ ဥပေဒေပါင္း ၃၃၆ ခုကို ျပင္ဆင္ခြင့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ တတိယအဆင့္ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေက်ာ္က ေထာက္ခံၿပီး ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပၿပီးေတာ့ ထက္ဝက္ေက်ာ္ဆႏၵမဲေပးခြင့္ရွိသူေတြ မဲေပးခဲ့ရင္ ၄၃၆(က)မွာ ပါတဲ့ ဥပေဒေပါင္း ၉၄ ခုကို ျပင္ခြင့္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႔ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အသုံးျပဳထား တာလည္း ကာလတစ္ခုၾကာျမင့္လာၿပီျဖစ္တဲ့အတြက္ အေျခအေနအခ်ိန္အခါအရ ျပင္ဆင္သင့္တာကို ျပင္ႏိုင္ဖို႔လိုတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလိုျပင္မယ္ဆိုရင္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အခန္း(၁၂)မွာပါတဲ့ ျပင္ဆင္ဖို႔ အခန္းက႑မွာ ဥပေဒေတြက ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာကို မထိပါး ႏိုင္ေအာင္ တစ္ဖက္က ထိန္းေက်ာင္းဖို႔လိုသလို တစ္ဖက္ကလည္း ႏိုင္ငံေတာ္၊ ႏိုင္ငံသား အက်ိဳးစီးပြားအတြက္ လိုအပ္လာလို႔ရွိရင္ ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးရမယ့္ ဥပေဒ ျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။
    ၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စု ျမန္မာႏိုင္ငံ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၂၀၉ ပုဒ္မခြဲ(၃)မွာ တင္ၿပ ထားတဲ့အတိုင္း လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ကေန အတည္ျပဳလို႔ရွိရင္ သုံးပုံႏွစ္ပုံေအာက္မေလ်ာ့တဲ့ အေနအထား ကေန မဲေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေခတ္ဒီအခါတုန္းက လႊတ္ေတာ္မွာ အေရြးေကာက္ခံ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား နဲ႔က်င္းပခဲ့တဲ့ လႊတ္ေတာ္ျဖစ္ပါတယ္။ အလားတူ ၁၉၇၄ ခုႏွစ္ ျပည္ေထာင္စုဆိုရွယ္လစ္ျမန္မာ ႏိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၁၉၄ ပုဒ္မခြဲ(က)မွာလည္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက ျပင္ဆင္ရန္ သေဘာတူလက္ခံလို႔ရွိရင္ ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲက်င္းပၿပီး ဆႏၵမဲေပးခြင့္ ရွိသူရဲ့ ထက္ဝက္ေက်ာ္မဲနဲ႔ ျပင္ဆင္ႏိုင္တယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ပုဒ္မ ၁၉၄ ပုဒ္မခြဲ(ခ)မွာလည္း ပုဒ္မခြဲ(က)မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြကို အျခားျပ႒ာန္းခ်က္ေတြမွာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အားလုံးရဲ့ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ မဲေပးရမယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီေခတ္၊ အဲဒီအခါတုန္းက လႊတ္ေတာ္မွာလည္း အေရြး ေကာက္ခံကိုယ္စားလွယ္မ်ားနဲ႔ လႊတ္ေတာ္က်င္းပခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
    ကၽြန္ေတာ္တို႔ ယေန႔လႊတ္ေတာ္ကို ေလ့လာၾကည့္ရင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ အေရြး ေကာက္ခံ ၃၃၀၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၁၆၈ ေယာက္၊ အားလုံးေပါင္းရင္ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ႀကီးထဲမွာ ၆၆၄ ေယာက္ရွိရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႔ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္မွာ ၃၀၈ ေယာက္၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္မွာ ၁၅၉ ေယာက္ဆိုရင္ ယေန႔ဥပေဒအရ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းျပင္ဆင္ဖို႔ဆိုတာ အလြန္ခက္ခဲေၾကာင္း ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီဥပေဒေတြကို ျပင္မယ္ဆိုရင္၊ တစ္နည္းအားျဖင့္ တပ္မေတာ္ ကေန ျပင္ဆင္ဖို႔ သေဘာတူတဲ့ဥပေဒေတြကိုပါ ျပင္ဆင္ႏိုင္မယ့္ အေနအထားျဖစ္ေၾကာင္းလည္း ေတြ႕ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႔ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့အေျခအေနအရ လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ တပ္မေတာ္သားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း တက္ေရာက္ေနျခင္းဟာ လိုအပ္ခ်က္တစ္ရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ မျဖစ္မေနလည္း တက္ေရာက္ဖို႔လိုတယ္ဆိုတာ လက္ခံပါတယ္။ သို႔ေသာ္ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒကို ႏိုင္ငံသားမ်ားအတြက္ ျပင္ဆင္ခြင့္ရရွိဖို႔အတြက္ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ အခ်ိန္အခါေရာက္ၿပီလို႔လည္း တင္ျပလိုပါတယ္။
    ေနာက္တစ္ခ်က္ကေတာ့ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိတဲ့ ထက္ဝက္ေက်ာ္ဆိုတဲ့အခ်က္ဟာလည္း အလြန္ တရာမွ ခက္ခဲတဲ့အခ်က္ တစ္ခ်က္ျဖစ္ပါတယ္။ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ျခင္းဟာ ႀကီးမားတဲ့ အတားအဆီးတစ္ခုလို႔လည္း ျဖစ္ေနပါတယ္။ အနီးစပ္ဆုံး Ireland မွာက်င္းပသြားတဲ့ ဖြဲ႕စည္းပုံမွာ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းသာ လာေပးတာကိုလည္း ေတြ႕ရမွာျဖစ္ပါတယ္။
    သို႔ျဖစ္ပါ၍ နိဂုံးခ်ဳပ္အေနနဲ႔ တင္ျပလိုတာကေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္၊ ဖြဲ႕စည္းပုံအေျခခံဥပေဒ ပုဒ္မ ၄၃၆ ပုဒ္မခြဲ(က)ကို လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာထိန္းသိမ္းကာကြယ္ႏိုင္ေရး၊ ဒို႔တာဝန္အေရး သုံးပါးကို ထိခိုက္မႈမရွိေစဘဲ လႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ ယေန႔ ႏိုင္ငံေတာ္ရဲ့လိုအပ္ခ်က္အရ ရွိေနတဲ့ တပ္မေတာ္သား အေရအတြက္ကို ထိခိုက္မႈမရွိေစဘဲနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ျပည္ေထာင္စုႀကံ႕ခိုင္ေရးနဲ႔ဖြံ့ၿဖိဳးေရး ပါတီက ျပင္ဆင္ဖို႔တြက္ တင္ျပပါ ပုဒ္မ ၄၃၆ ပုဒ္မခြဲ(က)မွာပါတဲ့ ၇၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္ မေလၽွာ့ေသာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား၊ အလားတူပဲ ျပည္လုံးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပၿပီးတဲ့အခါမွာ ဆႏၵမဲေပးသူအားလုံးရဲ့ ထက္ဝက္ေက်ာ္ဆႏၵမဲျဖင့္ ျပင္ဆင္ဖို႔နဲ႔ ၄၃၆(ခ)ကို ပုဒ္မခြဲ(က)မွာပါတဲ့ ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားမွအပ အျခား ျပ႒ာန္းခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္လိုလၽွင္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ အစည္းအေဝးသို႔ တက္ေရာက္ခြင့္ရွိတဲ့ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ၇၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေအာက္ မေလၽွာ့ေသာ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ မ်ားျဖင့္ ေထာက္ခံဆႏၵမဲျဖင့္သာ ျပင္ဆင္ရမည္ဟု ျပင္ဆင္ျခင္းကို ေထာက္ခံပါေၾကာင္း တင္ျပရင္း နိဂုံးခ်ဳပ္အပ္ ပါတယ္။