ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္မွာ အတားအဆီးေတြက ဘာလဲ (၂၀၁၄ သံုးသပ္ခ်က္) ၀၁၊၀၁၊၂၀၁၅

ဇႏၵ၀ါရီ ၁

အစိုးရနဲ႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြအၾကား တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္ကို ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ကုန္ပုိင္းမွာ ေရးထိုးႏိုင္မယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ေတြဟာ ပ်က္ျပယ္ခဲ့ရေပမယ့္ ႏွစ္သစ္မွာ ႏွစ္ဘက္ ဆက္လက္ႀကိဳးပမ္းၾကရဖုိ႔ ရွိပါတယ္။ သေဘာတူညီခ်က္လက္မွတ္ မထိုးႏုိင္ျဖစ္ခဲ့ရတာဟာ ဘာအားနည္းခ်က္ေတြေၾကာင့္လဲ။ ဘယ္လိုျဖည့္ဆည္းေဆာင္ရြက္ညိႇႏိႈင္းၾကမလဲ စတဲ့ အျမင္ သေဘာထား ေတြကို စုစည္းထားပါတယ္။ ႏိုင္ဟံသာ (ယူအန္အက္ဖ္စီ)

“အန္ကယ့္အျမင္ဘက္ကို ေျပာရမယ္ဆိုရင္ အန္ကယ္တို႔ေဆြးေႏြးလာတာ ၾသဂုတ္လအထိ ကေတာ့ ေတာ္ေတာ္ေလး အေျခအေနေကာင္းပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စက္တင္ဘာလက်ေတာ့ တပ္ဘက္က သူတို႔လိုခ်င္တဲ့ပုံစံေပါ့ေလ အဲဒါကို အတင္းတြန္းတဲ့ပုံစံ။ ေနာက္ အရင့္အရင္က သေဘာတူထားတဲ့ဟာေတြကိုပါ ျပင္ၿပီးေတာ့ သူတို႔လိုခ်င္တဲ့ပုံစံ သူတို႔ အတင္းတြန္းေတာ့ အဲဒီမွာ သေဘာတူညီမႈက ပိုၿပီးေတာ့ ေလ်ာ့က်သြားတယ္။ နားလည္မႈအေျခအေနက ေနာက္ျပန္ဆုတ္သြားတယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ဳိးအထိ ျဖစ္သြားတယ္။ အဲဒါေတြေၾကာင့္ပါ။ အဲဒါေတြေၾကာင့္ ၂၀၁၄ မွာ အပစ္မရပ္ႏိုင္ဘဲနဲ႔ အလွမ္းေ၀းသြားသလို ျဖစ္လာတာေပါ့။ အဲဒီအခက္အခဲေတြကို ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔က အန္ကယ္တို႔လည္း သေဘာထားႀကီးႀကီးနဲ႔ အမ္ပီစီကို ညိႇႏႈိင္းပါတယ္။ အဓိက ဦးေအာင္မင္းကို ညိႇႏိႈင္းတယ္ေလ။ ယူပီဒဗလ်ဴစီနဲ႔ အဲဒါ ဦးေအာင္မင္းကိုယ္တိုင္ ဒီဘက္ကို မလာႏိုင္တဲ့အေျခအေနေပၚမွာ အန္ကယ္တို႔ ေနျပည္ေတာ္ထိ လိုက္သြားတယ္။ ဟုိမွာသြားၿပီး ညိႇႏိႈင္းတယ္။ ေနာက္ပိုင္းမွာ အမ္ပီစီကလည္း ဦးေအာင္မင္းတို႔က အမ္ပီစီကလူေတြ လႊတ္ၿပီးေတာ့ အန္ကယ္တို႔နဲ႔လာၿပီးေတာ့ ညိႇေနပါတယ္။ အလြတ္သေဘာေတာ့ ညိႇေနပါတယ္။ အဲသလို နည္းလမ္းရွာညိႇေနတဲ့အခ်ိန္မွာပဲ ဥပမာ လိုင္ဇာဗုိလ္ေလာင္းသင္တန္းေက်ာင္းကို လက္နက္ႀကီးနဲ႔ထုလိုက္ေတာ့ အန္ကယ္တို႔ အန္စီစီတီ အဖြဲ႔၀င္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ထိခုိက္သြားတယ္ေလ။ အဲဒီေပၚမွာ အန္ကယ္တို႔ဘက္က စိတ္မေက်မခ်မ္း ျဖစ္သြားတဲ့ကိစၥေတြလည္း ေပၚလာတယ္။ ယုံၾကည္မႈေလ်ာ့က်သြားတာေပါ့ေလ။ အဲဒါေတြ ျဖစ္ေပမယ့္ေပါ့ေလ ဒါေတြကေတာ့ တဖက္ကေတာ့ ကုစားရမွာပဲ အန္ကယ္တို႔လည္း ၀ိုင္းကုစားေပးဖို႔ ေတာင္းဆုိထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ေက်နပ္ေလာက္တဲ့အေနအထားေတာ့ မရေသးဘူး။ အခုကေတာ့ အန္ကယ္တို႔ေရာ၊ ဦးေအာင္မင္းတို႔ဘက္ကေရာေပါ့ေလ နည္းလမ္းရွာၿပီးေတာ့ ညိႇႏိႈင္းေနပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တရား၀င္ေတာ့ မေဆြးေႏြးရေသးဘူး။ နားလည္မွဳေတာ့ တိုးတက္လာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီနားလည္မႈက တရား၀င္ ဟိုဘက္က ယူပီဒဗလ်ဴစီဘက္က အားလုံးလက္ခံတဲ့ပုံစံ မဟုတ္ေသးေတာ့ ဒါက တရား၀င္တဲ့ အေနအထားမေရာက္ေသးေတာ့ တိုးတက္မွဳရယ္လို႔မဟုတ္ေသးေပမယ့္ ႀကိဳးစားေနပါတယ္။”
“အန္ကယ့္အေနနဲ႔ ႏွစ္သစ္မွာ ဆႏၵျပဳခ်င္တာကေတာ့ တစ္ႏွစ္တစ္ႏွစ္ကုန္တိုင္း ကုန္တိုင္းဆိုရင္ တစ္ဖက္က ျပန္ေျပာမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီႏွစ္ေတြမွာ မေအးခ်မ္းႏိုင္ဘူးဆိုရင္ အန္ကယ္တို႔ ႏိုင္ငံက လူထုေတြေပါ့ေလ အမ်ားႀကီးကုိ ဒုကၡ ျဖစ္ေနတယ္။ အဓိက အိုင္ဒီပီ (ျပည္တြင္းေရႊ႕ေျပာင္းေနထိုင္သူမ်ား) စခန္းေတြမွာ စစ္ေျပးဒုကၡသည္ေတြေပါ့ေလ။ သူတို႔ရဲဲ႕ဘ၀က ေတာ္ေတာ္ေလးကို က်ပ္တည္းတယ္။ တခ်ဳိ႕ကေတာ့ ႏိုင္ငံတကာက အကူအညီေတြ ေပးခ်င္ေပမယ့္ ပို႔ဖို႕မလြယ္တဲ့ အေနအထားမ်ုိးေတြျဖစ္ေနတယ္။ ဥပမာ ကခ်င္ဒုကၡသည္ေတြေလ ေတာ္ေတာ္ေလးကို သူတို႔အတြက္ စိတ္မေကာင္းစရာပါပဲ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တဖက္က ျပန္ၾကည့္ရင္ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္မရပ္စဲႏိုင္ဘူး၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို မလုပ္ႏိုင္ဘူးဆိုရင္ ဒီျပႆ နာ ျပည္တြင္းစစ္ျပႆ နာက ဒီလိုပဲ ရွည္ၾကာေနမယ္။ ရွည္ၾကာရင္ အန္ကယ္တို႔ႏိုင္ငံက ဒီလိုပဲ လူထုေတြ ဒုကၡေရာက္ေနမယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ အန္ကယ္တို႔အေနနဲ႔ကေတာ့ ကိုယ့္ႏိုင္ငံကို နစ္မြန္းေအာင္လုပ္ေနတဲ့ ျဖစ္ရွိေနတဲ့ ဒီျပည္တြင္းစစ္ကို အျမန္ရပ္စဲခ်င္တယ္။ အဲဒါကို ရပ္ဆဲဖို႔ဆိုတဲ့ေနရာမွာ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္ရပ္ၿပီးေတာ့မွ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပြဲကို အျမန္တက္ခ်င္တယ္။ အဲဒီအတြက္လည္း ႀကိဳးစားေနပါတယ္။ ျပည္သူလူထုတရပ္လုံးအေနနဲ႔ အဲဒီအတြက္ ၀ိုင္း၀န္းအားေပးေစခ်င္တယ္။ ဘာေၾကာင့္လည္းဆိုေတာ့ ဒီျပည္တြင္းစစ္ကို ရပ္စဲေအာင္မလုပ္ႏိုင္ရင္ ႏိုင္ငံကို တဖက္က ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရးေတြလည္း တိုးျမႇင့္ဖို႔ဆုိတာလည္း မျဖစ္ႏိုင္သလို စီးပြားေရးအရ ဒါကေတာ့ ပိုၿပီးေတာ့မွ တိုးတက္ျမင့္မားလာေအာင္ လုပ္လို႔လည္းမရဘူး။ အစစအရာရာေပါ့ေလ ဘာမွ လုပ္လို႔မရဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ၂၀၁၅ မွာ  တဖက္က ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္ရမယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲကိုလည္း စစ္စစ္မွန္မွန္နဲ႔ေပါ့ေလ ဒါက ျဖစ္ဖို႔လိုတယ္။ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔လည္း တကယ့္ ႏိုင္ငံေပၚမွာ ေစတနာမွန္၊ ေစတနာေကာင္းရွိတဲ့ပုဂိဳၢလ္ေတြကုိ ေရြးခ်ယ္ဖို႔ လိုသလို တဖက္ကလည္း တႏုိင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္ဆဲေရး ဒါကလည္း အေရးႀကီးတယ္။ တဖက္က ေျပ ာမယ္ဆိုရင္ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံထဲကေပါ့ေလ လိုအပ္တဲ့အပိုင္းေတြကို ျပင္ဖို႔လည္းလိုတယ္။ ဒါေတြကို မျပင္ႏိုင္သမွ်ကေတာ့ ဘယ္လိုမွ မတိုးတက္ႏိုင္ဘူး။ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္မရပ္စဲႏိုင္သမွ် ကေတာ့ ဘယ္လုိမွ ထြက္ေပါက္မရႏို္င္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ အေရးႀကီးတဲ့အပိုင္းေတြကိုေပါ့ေလ။  အဓိကအားျဖင့္ တႏိုင္ငံလုံးအပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး အျမန္ရဖို႔၊ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြ အျမန္လုပ္ဖို႔၊ ၂၀၀၈ ဖြဲ႔စည္းပုံထဲက ျပင္သင့္တဲ့အပိုင္းေတြကို အျမန္ျပင္ဖို႔၊ အဲဒီမွာ တိုင္းရင္းသား စည္းလုံး ညီညြတ္ေရးေတြ အျမန္ေဖာ္ေဆာင္ၿပီးေတာ့ အန္ကယ္တို႔ႏိုင္ငံကို အျမန္တိုးတက္ေအာင္္ လုပ္ဖို႔သင့္တယ္ အဲလိုလည္း အားလုံးက ၀ိုင္းႀကိဳးစားၾကပါစို႔လို႔ တိုက္တြန္းခ်င္ပါတယ္။”
ဦး၀င္းျမင့္ (အမ်ဳိးသားဒီမုိကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္)

ဦး၀င္းျမင့္

“မွန္ကန္တဲ့စိတ္ထားနဲ႔ မွ်တတဲ့သေဘာထားေတြ ရွိဖို႔ေတာ့ လိုတာေပါ့ဗ်ာ။ တဖက္နဲ႔တဖက္က မွန္ကန္တဲ့စိတ္ထားနဲ႔ မွ်တတဲ့သေဘာထားေတြရွိမယ္၊ တန္းတူညီမွ်တဲ့အခြင့္အေရးေတြ ေပးမယ္ဆိုရင္ ဒါက ရရွိမွာေပါ့။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ၂၀၁၅ မွာ သက္ဆိုင္ရာအင္အားစုေတြကဗ်ာ တိုင္းျပည္မွာ တာ၀န္ရွိတဲ့ State Holder ေတြက ေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ ညိွႏွဳိင္းအေျဖရွာသင့္တာေပါ့““ က်ေနာ္တို႔က ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို လိုလားတယ္ဗ်ာ။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ရဲ႕ ၂၀၁၅ မွာဆိုရင္ လြတ္လပ္ေရးဗိသုကာႀကီး၊ တပ္မေတာ္ဖခင္ႀကီး ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ေျပာခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္းနဲ႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ဒီမိုကေရစီ၀ါဒသာ လြတ္လပ္ေရးနဲ႔ ဆီေလ်ာ္တယ္၊ ဒီမိုကေရစီ၀ါဒသာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ အားေပးတယ္ဆိုေတာ့ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံမွာ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္ေတြ တကယ္က်င့္သုံ းမယ္ဆိုရင္၊ ဒီမိုကေရစီက်င့္စဥ္ေတြဆိုတာ ကိုယ္ပိုင္ျပဌာန္းခြင့္၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္၊ တန္းတူညီမွ်တဲ့အခြင့္အေရးေတြအားလုံး ပါတာေပါ့ဗ်ာ။ အဲဒါက်င့္သုံးမယ္ဆိုရင္ အခုနလို က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံ လြတ္လပ္ေရးရရွိခဲ့တဲ့ အႏွစ္သာရနဲ႔လည္း ဆီေလ်ာ္မယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလည္း ရရွိမွာ အမွန္ပဲေလ။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ ဒီမိုကေရစီ၀ါဒ က်င့္သုံးဖို႔ေတာ့ လိုတာေပါ့။ ၂၀၁၅ မွာဗ်ာ တိုင္းျပည္ကို ဒီမိုကေရစီအသြင္ တကယ္ကူးေျပာင္းခ်င္တယ္၊ ဒီမုိကေရစီႏိုင္ငံ တကယ္တည္ေဆာက္မယ္၊ တိုင္းျပည္လည္း တကယ္ၿငိမ္းခ်မ္းခ်င္တယ္ေပါ့ေနာ္၊ တကယ္လည္းေခတ္မီဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ခ်င္တယ္ ဆိုလို႔ရွိရင္ သက္ဆိုင္ရာ တာ၀န္ရွိသူအားလုံးက စိတ္ထားေတြ ေမြးျမဴၿပီးေတာ့ တိုင္းသူျပည္သားေတြကို ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးရရွိေအာင္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္ေတြ ရရွိေအာင္ ညိွႏွဳိင္းအေျဖရွာတဲ့ စိတ္ဓာတ္ေတြ ေမြးျမဴဖို႔လိုတယ္။ ေနာက္တခု အာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားလိုတဲ့ အေျခခံစိတ္ဓာတ္ေတြ Mind Set ေတြလည္း ေျပာင္းလဲဖို႔ေတာ့လိုတာေပါ့”
ခြန္ထြန္းဦး (ယူအန္ေအေခါင္းေဆာင္)
“အမ္ပီစီ (ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာနဲ႔ စကားေျပာတယ္။ အပစ္ရပ္တယ္။ တပ္က ၀င္တိုက္လိုက္ အဲဒီဟာကေတာ့ အဓိကအခ်က္ေတြပါပဲ။ က်ေနာ္တို႔ရွမ္းေတြ ဘန္ေကာက္မွာ အစည္းအေ၀းထိုင္တုန္းကလည္း ၀မ္ဖာေဆာင္(ဖာေဆာင္တံတား)ကို ၀င္ခ်သြားတယ္။ အဲဒါလည္း တေန႔တည္းတခ်ိန္တည္း ခ်တာပါပဲ မထူးပါဘူး။ မလုပ္သင့္တဲ့အရာေတြ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ကရင္ဘက္ကအဖြဲ႔ေတြလည္း ဒီေကဘီေအလည္း ခ်တယ္။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ အခု ေကအိုင္ေအကို သြားခ်တယ္ဆိုေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုုပ္တယ္ဆိုတဲ့ဟာကေတာ့ ရွင္းရွင္းေျပာရရင္ လုပ္နည္းလုပ္ဟန္ မဟုတ္ေတာ့ဘူးေလ။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ရခ်င္တဲ့လုပ္ရပ္မ်ဳိး မဟုတ္ေတာ့ဘူးေလ။ ဒါေတြကလည္း ယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္ရမယ့္အခ်ိန္ ျဖစ္ေနတဲ့ အခ်ိန္ဆိုေတာ့ ဒါယုံၾကည္မႈတည္ေဆာက္မႈလည္း မဟုတ္ဘူးလို႔ က်ေနာ္ထင္တယ္ ဒါကေတာ့ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေျပာတာပါ။ ဒီကိစၥမ်ဳိးေတြေၾကာင့္လည္း ယုံၾကည္မႈက မရွိတာေပါ့။ အခုလည္း မရေသးပါဘူး။”
“ဒီအားနည္းခ်က္ေတြ ေျပေပ်ာက္ဖို႔ သက္ဆိုင္ရာပုဂိၢဳလ္ေတြအားလုံး ပထမဆုံး စားပဲြ၀ိုင္း မွာ ထိုင္ၿပီးေတာ့၊ စကားေျပာၿပီးေတာ့ အားလုံး ကိုယ္လိုခ်င္တာ၊ သူလိုခ်င္တာ ပါသင့္ပါထိုက္သူ ေတြ ပါၿပီး အကုန္လုံး နားေထာင္ၿပီးေတာ့ စကားေျပာတာ အေကာင္းဆုံးပဲ က်ေနာ္ ထင္တယ္။ အမ္ပီစီနဲ႔ လည္း မၿပီးဘူး။ သေဘာကေတာ့ အန္စီစီတီနဲ႔လည္း မၿပီးေသးဘူးေပါ့ဗ်ာ။ တပ္ကလည္း မၿပီးေသးဘူး။ အစိုးရနဲ႔လည္း မၿပီးေသးဘူး။ က်န္တဲ့ ႏိုင္ငံေရးေလာကက ပုဂိၢဳလ္ေတြလည္း မၿပီးေသးပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ လူထုလူတန္းစားကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္း လိုတာပဲ။ အကုန္လုံး စားပြဲ၀ိုင္းမွာထိုင္ စကားေျပာ၊ ဘာျဖစ္သင့္တယ္ ေဆြးေႏြးဖို႔ကိစၥေတြက ရွာရမွာေပါ့။ ဘာျဖစ္လို႔လည္းဆိုရင္ အခု မေဆြးေႏြးၾကပဲနဲ႔ ငါက ရပ္လိုက္၊ သူက ပစ္လိုက္။ သူက မပစ္ေပမယ့္ ငါ ရပ္တယ္ ဟုိဘက္က ထလုပ္လိုက္တယ္ဆိုေတာ့ ဘယ္ ဒီ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးက ၆၇ ႏွစ္ရွိေနၿပီ ဘယ္ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ၿပီးႏိုင္ပါ့မလဲ။ လူထုက ပင္ပန္းေနၿပီ။ ၆၇ ႏွစ္လုံးလုံး အခ်င္းခ်င္း တိုက္လိုက္ၾကတာ အားလံုးက ပင္ပန္းေနၿပီ။ အဲဒါေတာင္မွ မရပ္ေသးဘူးဆိုရင္ေတာ့ တိုင္းျပည္ရဲ႕ကံၾကမၼာပဲေပါ့။ ဒီလုိမွ ကိုယ့္ကုိယ္ကုိ မသိၾကဘူးဆိုရင္ လုပ္ၾကမယ္ဆိုရင္ လုပ္ၾကေပါ့။ က်ေနာ္တို႔အေနနဲ႔ ေျပာခ်င္တာကေတာ့ “ေတာ္ပါေတာ့၊ ရပ္ပါေတာ့။ စကားေျပာတို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးတို႔ ဘာတို႔ေျပာႏိုင္တာကလြဲလို႔ ဒါကလြဲလို႔ ဘာမွ မေျပာႏိုင္ေတာ့ဘူးဗ်ာ”။ ဘယ္သူ႔ကို ဘယ္သူမွ ယိုးမယ္ဖြဲ႔ၿပီး သြားဖို႔ မေကာင္းေတာ့ဘူးေလ။ က႑အသီးသီးကလည္း ယိုယြင္းေနၿပီပဲ။ တေယာက္ကို တေယာက္ ပုံခ်ေနမယ့္အစား စားပဲြ၀ိုင္းမွာအားလုံး အတူထိုင္ၿပီးေတာ့ ဒီျပႆ   နာကို ေျဖရွင္းရင္ မေကာင္းဘူးလား။ ေျမယာျပႆ   နာ။ လာဘ္စားမႈ အျခားအျခားေသာ ႏိုင္ငံေရးျပႆ  နာ။ စီးပြားေရးျပႆ နာေတြ။ တိုင္းရင္းသားျပသနာေတြ အကုန္လုံး ဘယ္ေလာက္ဆိုးလဲ တိုင္းျပည္ႀကီးမွာ။ အဲဒါကို အားလုံးစားပြဲမွာထိုင္ၿပီးမွ မေျဖရွင္းႏိုင္ဘူးလား။ ဒီျပႆ  နာႀကီးကို ၂၀၁၅ အထိ သယ္သြားဦးမွာတဲ့လား။ ေနာက္လာေနာက္သားေတြကုိ ဒီျပႆ  နာႀကီးကို ေပးခဲ့ဦးမွာလားဆိုတာ စဥ္းစားၾကပါ။ ကိုယ့္တကိုယ္တည္း မၾကည့္ပါနဲ႔။ အားလုံးျပည္သူေတြမ်က္ႏွာကို ၾကည့္ပါ။ အဲလိုမွ က်ေနာ္တို႔က ေျပာင္းလဲခ်င္တဲ့စိတ္၊ တေယာက္နဲ႔တေယာက္ စာနာမႈစိတ္ေတြ မထားဘဲနဲ႔ ဒီလိုသာ ဆက္သြားေနမယ္ဆိုရင္ ဒီတိုင္းျပည္ဟာ ေတာ္ေတာ္ေလးကို အႏၱရာယ္မ်ားပါတယ္ဆိုတာ က်ေနာ္ ေျပာခ်င္ပါတယ္။ အဲဒါ က်ေနာ့္ ၂၀၁၅ ရဲ႕ ဆႏၵအစစ္အမွန္ပါ။
ေစာသန္းျမင့္ (ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စုပါတီ ဒု ဥကၠ႒)

ညီေနာင္တိုင္းရင္းသားမ်ားပါတီ ဒုဥကၠ႒ ဦးေစာျမင့္သန္း

“တျပည္လုံးအပစ္ရပ္လက္မွတ္ မေရးထိုးႏိုင္ေသးတာဟာ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္မွာ အားနည္းခ်က္ ရွိတယ္ဗ်။ အစိုးရဘက္မွာလည္း က်ေနာ့္အထင္ ၆ ႀကိမ္ေျမာက္အစည္းအေ၀းမွာ ယူပီဒဗလ်ဴစီနဲ႔ အန္စီစီတီကိစၥမွာ တပ္မေတာ္ဘက္ ျပန္ၿပီးေတာ့ သေဘာထားနည္းနည္းေလး ျပန္ၿပီးေတာ့ တင္းမာလာတဲ့ သေဘာရွိတယ္။ အဲဒီအခါမွာ အန္စီစီတီနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းတဲ့အခါမွာ အဆင္မေျပတာ ရွိတယ္။ ဒါက အစိုးရပိုင္းရဲ႕ အားနည္းခ်က္ျဖစ္တာေပါ့။ ဒီတိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ရဲ႕ အားနည္းခ်က္ကလည္း အမွန္အတိုင္းေျပာရင္ ရွိပါတယ္ဗ်။ ဘာလို႔လည္းဆိုရင္ အခုဆိုရင္ ျမန္မာျပည္ေျမာက္ပိုင္းမွာျဖစ္တဲ့ ကိစၥေတြဟာ ဥပမာဆိုရင္ ေကအိုင္ေအနဲ႔ ပေလာင္မွာျဖစ္တဲ့ ကိစၥ၊ ရွမ္းေျမာက္မွာျဖစ္တဲ့ကိစၥ ဥပမာ ရွမ္းေျမာက္ဆိုရင္ SSPP ဆိုရင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲၿပီး ျဖစ္တယ္ေလ။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ဟိုတေလာကျဖစ္ခဲ့တဲ့ ၀မ္ဟိုင္္းဌာနခ်ဳပ္မွာ ျဖစ္တဲ့ကိစၥေတြက ဒါကေတာ့ ႏွစ္ဘက္တပ္ေတြက ေအာက္ေျခမွာ ထိေတြ႔မႈက ေတာ္ေတာ္ေလးျပင္းထန္လာတဲ့ အေနအထား ရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်ေနာ္တို႔အျမင္ကေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲဖို႔ အန္စီေအ (တျပည္လုံး အပစ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူစာခ်ဳပ္)မွာ လက္မွတ္မထိုးႏိုင္တာက အစိုးရဘက္ကေရာ၊ ဒီ အန္စီစီတီထဲမွာ ပါ၀င္တဲ့ အဖြဲ႔ေတြကေရာေပါ့ေနာ္ အားနည္းခ်က္ရွိတယ္။ အဲဒါကို ျပန္ၿပီးေတာ့ မညိႇႏိႈင္းႏိုင္မခ်င္းကေတာ့ အန္စီေအ မွာ လက္မွတ္ထိုးဖို႔ကေတာ့၊ တႏိုင္ငံလုံးအပစ္အခတ္ရပ္စဲ ဖို႔က အားနည္းခ်က္ ရွိတဲ့အတြက္ မျဖစ္ႏိုင္ေသးဘူးလို႔ ျမင္တယ္။ ဒါေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ အားလုံးေမွ်ာ္လင့္တယ္ေပါ့ေလ။ အျမန္ဆုံး လက္မွတ္ထိုးႏိုင္ဖို႔၊ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးရမွ သာလွ်င္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြဟာ အဆင္ေျပလာႏိုင္တဲ့ အေနအထားရွိတယ္။ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး မရဘူးဆိုရင္ ၂၀၁၅ ရဲ႕ ေရြးေကာက္ပဲြမွာလည္း အမ်ားႀကီး သက္ေရာက္တဲ့အတြက္ က်ေနာ္တို႔က ႏွစ္ဖက္ အားနည္းခ်က္ေတြကို အျမန္ဆုံးညိွႏွဳိင္းၿပီးေတာ့ ျပည္သူရဲ႕အက်ဳိး၊ ႏိုင္ငံရဲ႕အက်ဳိးကို ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ဒီအားနည္းခ်က္ေတြကို ညိႇႏိႈင္းေျဖရွင္းမယ္ဆိုရင္ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲတဲ့အဆင့္ေတာ့ ျဖစ္လာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”
“အဓိက အခက္အခဲက တပ္မေတာ္ေနရာခ်ထားေရး ျဖစ္တယ္ေလ။ ႏွစ္ဘက္တပ္ ေနရာခ်ထားေရးက အင္မတန္ခက္ခဲတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ FUA ဖက္ဒရယ္ျပည္ေထာင္စု တပ္မေတာ္ ကိစၥကေတာ့ အဲဒီႏွစ္ခုမွာ သြားၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ က်ေနာ္ျမင္တယ္ေလ။ လက္ရွိ အစိုးရနဲ႔ တပ္မေတာ္အေနနဲ႔ FUA ကို လက္ခံႏိုင္တဲ့ အေနအထား မရွိေသးဘူး။ အဲဒီမွာ သေဘာထားတင္းမာတာရွိတယ္။ အစိုးရဘက္က၊ တပ္မေတာ္ဘက္က။ ႏွစ္ဘက္တပ္ေနရာ ခ်ထားေရးကလည္း အခုထိ ပီပီျပင္ျပင္ ဘာမွ မလုပ္ႏိုင္ေသးဘူး။ က်ေနာ္တို႔အျမင္ကေတာ့ ႏွစ္ဘက္ အပစ္ခတ္ရပ္စဲဖို႔ကိစၥမွာ ႏွစ္ဘက္တပ္ေနရာခ်ထားေရးနဲ႔ FUA ကိစၥ။ ဒီႏွစ္ခု ေက်ာ္လႊားႏို္င္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အန္စီေအ (တျပည္လုံးအပစ္ရပ္စာခ်ဳပ္) လက္မွတ္ထိုးဖို႔ဟာ မခဲယဥ္းဘူးလို႔ က်ေနာ္ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ ”
“ႏွစ္သစ္ကူးအေနနဲ႔ကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တႏိုင္ငံလုံးနဲ႔ ျပည္သူအားလုံး လိုအပ္တာကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ ၂၀၁၄ မွာေတာ့ ဘာပဲျဖစ္ျဖစ္ ၂၀၁၁ က စလာတဲ့ ၂၀၁၄ ထိ လုပ္ခဲ့တဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ေအာင္ျမင္မႈ အမ်ားႀကီးကုိ ရရွိခဲ့ပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔သုံးသပ္မယ္ဆိုရင္ ၈၅-၉၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ေအာင္ျမင္မႈရလာၿပီးေတာ့ က်န္တာ ၁၀ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ပဲ က်န္တယ္။ အဲဒါကို ေနာက္ဆုံးအေနနဲ႔ ညိႇႏိႈင္းမယ္ဆိုရင္ လာမယ့္ ၂၀၁၅ ႏွစ္သစ္ဟာ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲတဲ့အဆင့္၊ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရႏိုင္တဲ့အဆင့္ ျဖစ္လာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ လာမယ့္ႏွစ္သစ္ကူး၊ မနက္ျဖန္ စမယ့္ႏွစ္သစ္ကူး ၂၀၁၅ မွာေတာ့ က်ေနာ္တို႔ တိုင္းျပည္ရဲ႕ အေရးအႀကီးဆုံးအခ်က္ျဖစ္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကိစၥကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္နဲ႔ ႏွစ္ဘက္စလုံးက ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါေစလို႔ ဆုေတာင္းပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လာမယ့္ လႊတ္ေတာ္မွာလည္း အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ အေနအထား ျဖစ္ပါေစ။ ဒီႏွစ္ခုကေတာ့ က်ေနာ္တို႔ အဓိကလိုအပ္တဲ့ ေမွ်ာ္လင့္ခ်က္ျဖစ္တယ္။ ေတာင္းဆိုခ်က္ ျဖစ္တယ္လို႔ ၂၀၁၄ အကုန္ဒီေန႔မွာ ဆုေတာင္းတယ္။”
ဦးခင္ေမာင္ေဆြ (ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီမဟာမိတ္ – အက္ဖ္ဒီေအ)

ဦးခင္ေမာင္ေဆြ

“လက္မွတ္မထိုးႏိုင္တာကေတာ့ တဖက္နဲ႔ တဖက္ ႏိုင္ငံေရးယုံၾကည္မႈေပါ့။ ယုံၾကည္မႈကို အျပည့္အ၀ မရေသးလို႔ေပါ့ဗ်ာ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြမွာလည္းပဲ အျပန္အလွန္ နားလည္မႈက ဘာေခၚမလဲ။ တဖက္နဲ႔ တဖက္ေပၚမွာ နားလည္မႈကို အျပည့္အ၀ရေအာင္ ေဆာင္ၾကဥ္းဖို႔ ကာလေဒသလည္း လိုေနေသးလို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ တဖက္ကလည္း ႏိုင္ငံနဲ႔ ျပည္သူအက်ဳိးစီးပြားကိုသာ ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ၾကမယ္ဆိုရင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လက္မွတ္ မထိုးႏိုင္စရာအေၾကာင္း မရွိဘူးလို႔ ယုံၾကည္ပါတယ္။ ဒီအခ်က္ေတြကို ျဖည့္ဆည္းဖို႔ အဓိကက်တာကေတာ့ က်ေနာ္သိရသေလာက္ကေတာ့ အစိုးရဘက္ကေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္မွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလက္မွတ္ထိုးဖို႔အတြက္ သူတို႔ လိုလားမႈ ရွိပါတယ္။ တပ္မေတာ္ဘက္ကလည္းပဲ ထိုနည္းလည္းေကာင္းပဲ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကို လုပ္ခ်င္ပါတယ္။ ထိုနည္းလည္းေကာင္းပဲ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကုိင္အုပ္စု အမ်ားစုကလည္းပဲ အဲလို က်ေနာ္တို႔ လက္မွတ္ထိုးၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ဆက္သြားခ်င္တဲ့အေနအထားေတြ ရွိပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္းပဲ တပ္ပိုင္းဆိိုင္ရာကိစၥေတြမွာ ႏွစ္ဖက္ သေဘာတူဖို႔ အခ်က္အခ်ဳိ႕ က်န္ေနေသးတယ္လို႔ ယူဆစရာ ရွိပါတယ္။ တပ္ပိုင္းဆို္င္ရာဆိုတာ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ ေတြဘက္ကေရာ၊ တပ္မေတာ္ဘက္ကေရာ ညိွတဲ့ေနရာေတြမွာ၊ တပ္ခ်င္းတပ္ခ်င္းညိႇတဲ့ ေနရာေတြမွာ အရွည္ဘယ္လိုလုပ္မလဲဆိုတာေတြကို ေျပေျပလည္လည္နဲ႔ သေဘာထားႀကီးစြာနဲ႔ အေလ်ာ့အတင္းနဲ႔ သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ျဖင့္ မျဖစ္ႏိုင္စရာမရွိေလာက္ဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။ တျခားအက်ဳိးစီးပြားေတြ ထည့္မစဥ္းစားဘူးဆိုရင္ေပါ့ဗ်ာ။ အဖြဲ႔အစည္းအက်ဳိးစီးပြားေပါ့။ မိမိတို႔ အဖြဲ႔အစည္း အက်ဳိးစီးပြားေတြဟာ ဘယ္ေလာက္ရွိေနတယ္။ ဒီလက္မွတ္ထိုးလိုက္လို႔ရွိရင္ အဖြဲ႔အစည္းအက်ဳိးစီးပြားကို ဘယ္ေလာက္ထိခုိက္မလဲဆိုတဲ့ ဒီလို စိတ္ကူးစိတ္သန္းမ်ဳိးေတြကို ေလ်ာ့ခ်ၿပီးေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရဖို႔အတြက္ပဲ အဓိကက်တယ္၊ ႏိုင္ငံနဲ႔ျပည္သူအက်ဳိးစီးပြားက အဓိကက်တယ္ဆိုတဲ့ သေဘာထားေပၚမွာ ခိုင္ခိုင္မာမာ တည့္တည့္မတ္မတ္ရပ္မယ္ဆိုရင္ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေရာ၊  ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈပြဲကိုေရာ ေရာက္သြားလိမ့္မယ္လို႔ တထစ္ခ် ယုံၾကည္ပါတယ္။
“က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံဟာ လူမ်ဳိးေပါင္းစုံ ေနထိုင္တဲ့ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ အခ်ဳပ္အျခာအာဏာဟာ အဲဒီလူမ်ဳိးေပါင္းစုံက ပိုင္ပါတယ္။ အစိုးရတခုတည္းပိုင္တာ မဟုတ္ပါဘူး အဲဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဆိုတာဟာ ကမၻာ့ေပၚမွာ သက္တမ္းအရွည္ဆုံး အၾကာဆုံးျဖစ္တဲ့ ျပည္တြင္းစစ္ကို ခ်ဳပ္ၿငိမ္းဖို႔ရာ အင္မတန္မွပဲ အေရးႀကီးပါတယ္။ ျပည္တြင္းစစ္ကို မခ်ဳပ္ၿငိမ္းဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ လိုလားေတာင့္တေနတဲ့ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ကို ေရာက္ရွိဖို႔ အေၾကာင္း မရွိပါဘူး။ ဖက္ဒရယ္ဒီမိုကေရစီျပည္ေထာင္စုအျဖစ္ကို မေရာက္လို႔ရွိရင္လည္းပဲ ျဖစ္ေနတဲ့ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ၊ တေယာက္နဲ႔ တေယာက္ မယုံသကၤာျဖစ္မွႈ၊ သယံဇာတေတြကို ခြဲေ၀က်င့္သုံးမႈ၊ တဖက္နဲ႔တဖက္ လႊမ္းမိုးခ်ဳပ္ခ်ယ္ေနတဲ့ဟာမ်ဳိးေတြဟာမ်ဳိးေတြကို က်ေနာ္တို႔ ဖယ္ရွားႏိုင္မွာ မဟုတ္ပါဘူး။ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံဟာ ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံလို ျပည္တြင္း မၿငိမ္မသက္မႈေတြကို ဆက္ၿပီးေတာ့ သြားမလား။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံလို ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းတဲ့၊ သာယာတဲ့ဆီကို သြားမလားဆိုတာမ်ဳိးကို စဥ္းစားဖို႔ လိုပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ အာဖဂန္နစၥတန္လို စစ္မင္းေတြအုပ္ခ်ဳပ္တဲ့ႏိုင္ငံမ်ဳိး မျဖစ္ေအာင္လည္းပဲ နားလည္မႈ ရွိရွိနဲ႔  ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈက အေရးႀကီးေနတဲ့အခ်ိန္ ျဖစ္တာမို႔လို႔ ႏွစ္သစ္ကူးမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးဟာ ဆိုလို႔ရိွရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံလူမ်ဳိးအားလုံးအတြက္ အဓိကက်တဲ့အခ်က္ႀကီး ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီအခ်က္ႀကီးကို ရေအာင္ ႀကိဳးပမ္းၾကဖို႔တိုက္တြန္းေၾကာင္း ေျပာလိုပါတယ္။”
ဦးလွေမာင္ေရႊ (ျမန္မာ့ၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ)
“တႏုိင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုတဲ့ကိစၥရပ္ကို တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြ အဖြဲ႔ဘက္က ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ဒီအဆိုကို တင္ခဲ့တာ ရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ သမတဦးသိန္းစိန္လက္ထက္မွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးတယ္ဆိုတာက အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရးတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ ႏိုင္ငံေရးေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးပြဲအထိ ေရာက္ေအာင္သြားၿပီး အေျဖထုတ္ဖို႔ဆိုတဲ့ ရည္မွန္းခ်က္ ရွိပါတယ္။ အခု အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုဖို႔ စၿပီး ကနဦးျပဳတဲ့အခ်က္ေပါင္း ၁၂၀၊ ၁၃၀ ဆိုတာက ျပည္ေထာင္စုဘက္က အဆိုျပဳတာ တခ်က္မွ မပါေသးပါဘူး။ အားလုံးက တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က အဆိုျပဳထားၿပီးေတာ့မွ ဒါကို ညိွႏွဳိင္းတာပဲျဖစ္ပါတယ္။ အခု ဒီဇင္ဘာလမကုန္ခင္အထိ အခ်က္သုံးခ်က္ေလာက္ပဲ ညိွဖို႔က်န္တယ္၊ ဘာေၾကာင့္မို႔လို႔ မထိုးႏိုင္ေသးလဲဆိုရင္ေတာ့ အဆိုျပဳတာ တိုင္းရင္းသားေတြျဖစ္တယ္။ ညိႇႏိႈင္းတာလည္း ျပည္ေထာင္စုဘက္က ညိႇႏိႈင္းေပမယ့္ အဖြဲ႔ေတြက အေျမာက္အမ်ားျဖစ္ၿပီးေတာ့ အယူအဆ မ်ဳိးစုံေပၚမွာ ေလ်ာ့ခ်င္တဲ့အဖြဲ႔နဲ႔ တခ်ဳိ႔အဖြဲ႔ေတြကလည္း ေစာင့္ၾကည့္မယ့္အဖြဲ႔ေတြၾကားထဲမွာ အခက္အခဲ ရွိတဲ့သေဘာလို႔ ယူဆပါတယ္။ ဒုတိယကေတာ့ ယုံၾကည္မႈေပါ့။ ဒီထက္ပို တည္ေဆာက္ႏိုင္ဖို႔လည္း လိုတယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။ ဒီဟာကို က်ေနာ္တို႔ ၀န္ႀကီးဦးေအာင္မင္းတို႔အေနနဲ႔ ဒီကိစၥကို စဥ္းစားတဲ့ေနရာမွာ အားလုံး ယုံၾကည္မႈေဆာက္တဲ့အေနအထားေပၚမွာ ဒီထက္ပိုၿပီးေတာ့ ရွိႏိုင္ဖို႔အတြက္ ၾကားထဲမွာ အလုပ္အဖြဲ႔ေတြ လႊတ္ၿပီးေတာ့ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အေနအထားတခုေတာ့ ရွိပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ စိတ္စိတ္ေလးေတြ႔ႏိုင္ေတာ့မွ ယုံၾကည္မႈေတြ ပိုေဆာက္ႏိုင္ၿပီးေတာ့ အလြတ္သေဘာ ညိႇႏိႈင္းၾက၊ ေတာ္ေတာ္ႀကီးေသခ်ာမွ စားပြဲ၀ုိင္းကိုတင္ဖို႔ဆိုတာကိုလည္း ႏွစ္ဘက္က သေဘာတူထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ တနည္းအားျဖင့္ ႏွစ္ဘက္လုံးက တခ်ဳိ႔ ေလ်ာ့သင့္တဲ့ကိစၥေတြကို ႏွစ္ဘက္စလုံး ေလ်ာ့ႏိုင္ဖို႔ဆိုတဲ့ ကိစၥေပါ့ေလ။ ဒီ ၃ ခု ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။
၂၀၁၄ ခုႏွစ္ဟာ က်ေနာ္တို႔ႏိုင္ငံရဲ႕ လြတ္လပ္ေရးရယူတဲ့သမိုင္းမွာ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္ ထိေတြ႔တဲ့ တိုုက္ပြဲအနည္းဆုံးႏွစ္ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ မီဒီယာေတြက ပြင့္လင္းလြတ္လပ္လာတဲ့ အခါ က်ေတာ့ ေဖာ္ျပခြင့္ရလာလို႔ လူထုအေနနဲ႔စိုးရိမ္ေပမယ့္ က်ေနာ္တို႔လုပ္ထားတဲ့ သုေတသနအခ်က္အလက္ေတြအရ ေျပာရင္ေတာ့ ၁၉၄၈ ခုႏွစ္ကေနၿပီးေတာ့ ၂၀၁၄ ၾကားထဲမွာ ၂၀၁၄ သည္ တပ္မေတာ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္တပ္ဖြဲ႔ေတြရဲ႕ ပစ္ခတ္တိုက္ခိုက္မႈ အနည္းဆုံးဆိုတဲ့ အေျခခံေကာင္းေတြ ရွိေနပါတယ္။ ဒီအေျခခံေကာင္းေတြကို ၂၀၁၅ မွာ ဆက္ၿပီးေတာ့ ပါ၀င္တဲ့ key state holder အားလုံးက စိတ္ရွည္၊ သည္းခံ၊ ဇြဲရွိရွိနဲ႔ ေဆာင္ရြက္မယ္ ဆုိရင္ေတာ့ ၂၀၁၅ ထဲမွာပဲ NCA (တႏို္င္ငံလုံးဆိုင္ရာ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးသေဘာတူစာခ်ဳပ္) ေရးထိုးရုံတင္မဟုတ္ဘူး။ ႏိုင္ငံေရးေဆြးေႏြးပဲြေတြ စႏိုင္မယ္လို႔ ျမန္မာၿငိမ္းခ်မ္းေရးစင္တာ (MPC) အလုပ္အဖြဲ႔က ယုံၾကည္ပါတယ္ဗ်။
ကိုကိုႀကီး (၈၈ မ်ဳိးဆက္  ၿငိမ္းခ်မ္းေရးႏွင့္ ပြင့္လင္းလူ႔အဖြဲ႔အစည္း)
တျပည္လုံးအပစ္အခတ္ရပ္ လက္မွတ္မထိုးႏိုင္တာဟာ တခြန္းတည္းေျပာရရင္ ယုံၾကည္မႈ အားနည္းတာေပါ့။ ယုံၾကည္မႈအားနည္းတယ္ဆိုတာကလည္း အရင္အတိတ္က အေတြ႔အၾကဳံ ေတြေပၚမွာ အေၾကာင္းျပဳၿပီးေတာ့ ဒီအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး လုပ္ေတာ့မယ္ဆိုတဲ့ အခ်ိန္မွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ၿပီးတဲ့အခါမွာ ႏိုင္ငံေရးေတြ႔ဆုံေဆြးေႏြးမႈေတြအတြက္ လိုအပ္တဲ့ အေျခခံေတြ၊ အာမခံခ်က္ေတြ ဘယ္ေလာက္ရွိမလဲဆိုတဲ့ ကိစၥေပါ့ေနာ္၊ ဆိုေတာ့ အဲဒီဟာေတြေပၚမွာ သံသယလြန္ကဲတဲ့ ကိစၥေတြေပါ့ အဲဒါမ်ဳိးေတြလို႔ က်ေနာ္တို႔ ျမင္ပါတယ္။ ဒီအားနည္းခ်က္ကို ျဖည့္ဆည္းဖို႔ တခုကေတာ့ အေရးပါတဲ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြၾကားထဲမွာ ေခ်ာေမြ႔တဲ့ဆက္ဆံေရးေပါ့။ ဥပမာ တခုခု အထစ္အေငါ့ျဖစ္တယ္။ ေျမျပင္မွာ ထိေတြ႔တိုက္ခိုက္မႈ ျဖစ္တယ္ဆိုရင္လည္း ခ်က္ျခင္း ေဆြးေႏြးေျဖရွင္းႏိုင္တဲ့ hot line ေပါ့၊ အဲသလို လမ္းေၾကာင္းမ်ဳိးေတြ ရွိဖို႔လိုတယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ေနာက္တခုကေတာ့ ဒီတစ္ခါ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ အရင့္အရင္က ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ျဖစ္စဥ္ေတြမွာတုန္းကလိုမ်ဳိး မျဖစ္ေအာင္ေပါ့။ ဆိုလိုတာက အရင္က တစ္ဖြဲ႔ခ်င္းနဲ႔ အေပးအယူ လုပ္တယ္။ ဘယ္သူမွ မသိလိုက္ရဘူး၊ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိဘူး။ ေနာက္တခုက လက္နက္ကိုင္ေတြအခ်င္းခ်င္းၾကားထဲမွာပဲ သေဘာတူညီမႈေတြ လုပ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ သာမန္ျပည္သူေတြက သိခြင့္ ပါ၀င္ခြင့္မရခဲ့ဘူး။ ဒီတေခါက္မွာေတာ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္မွာ ေဒသခံျပည္သူေတြ၊ အရပ္ဘက္အဖြဲ႔အစည္းေတြ အပါအ၀င္ေပါ့ေနာ္ အားလုံးက်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပါ၀င္တဲ့ျဖစ္စဥ္ ျဖစ္ဖို႔လိုပါတယ္။ ေနာက္တခုက တဖြဲ႔ခ်င္းစီရဲ႕ သတင္းထုတ္ျပန္ခ်က္ေတြပဲ ျဖစ္ျဖစ္၊ မီဒီယာနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့ေနရာမွာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ေနာက္ ေျမျပင္ေပၚမွာ ေဆာင္ရြက္ခ်က္ေတြပဲ ျဖစ္ျဖစ္ အဲဒါေတြက တဖက္ကို တဖက္ နားလည္မႈ မလဲြေအာင္ က်ေနာ္တို႔ ေျဖရွင္းႏိုင္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ဂရိုစိုက္ဖို႔ လိုပါတယ္။ မဟုတ္ရင္ ကိုယ့္ရဲ႕စိတ္ကူး၊ ကိုယ့္ရဲ႕ ယုံၾကည္ခ်က္၊ ခံယူခ်က္အရလုပ္လိုက္တဲ့ကိစၥ ေျပာလိုက္တဲ့ကိစၥေတြဟာ တစ္ဖက္ကေနၿပီးေတာ့ ဒါ လက္ဦးမႈ ယူတယ္။ ဒါ အေပၚစီးယူတယ္ ဆိုတဲ့ အထင္အျမင္လြဲမႈ ျဖစ္ၿပီဆိုတာနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္က ၾကန္႔ၾကာသြားတဲ့သေဘာမ်ဳိးေတြ ျဖစ္ေနတာေတြကို သတိထားၿပီးေတာ့ ေရွာင္ရွားသင့္တယ္လို႔ ျမင္ပါတယ္။ ”
“တကယ္ေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမရွိဘဲနဲ႔ ဒီမိုကေရစီတို႔၊ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈတို႔ဆိုတာ ဘယ္လိုမွ အာမခံခ်က္မရွိႏိုင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်ေနာ္တို႔ လာမယ့္ႏွစ္သစ္မွာ ျပည္သူတရပ္လုံးကလည္း ေမွ်ာ္လင့္ေတာင့္တေနတဲ့ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရးကို ေအာင္ေအာင္ျမင္ျမင္နဲ႔ ျဖစ္ထြန္းလာပါေစ လို႔လည္း က်ေနာ္ ဆုလည္းေတာင္းပါတယ္။
ဆုေတာင္းရုံတင္မကဘဲနဲ႔ လက္ေတြ႔ေဆာင္ရြက္မႈေတြမွာလည္းပဲ အေရးပါတဲ့ ေခါင္းေဆာင္မ်ား အၾကား၊ ေနာက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးမွာ ဆက္စပ္ေနတဲ့၊ ပတ္သက္ေနတဲ့ အားလုံး က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ ပါ၀င္တဲ့ ေဆြးေႏြးပဲြေတြ ျဖစ္ေပၚလာပါေစ။ အနိမ့္ဆုံးအဆင့္ေတာ့ တႏိုင္ငံလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး အဆင့္ေလာက္ကိုေတာ့ ၂၀၁၅ ထဲမွာ အေကာင္အထည္ေပၚလာပါေစလို႔ က်ေနာ္ေတာ့ ဆုမြန္ေကာင္းေတာင္းပါတယ္။
စာေရးဆရာ ဆရာေဖျမင့္ (စာနယ္ဇင္းေကာင္စီအဖြဲ႔၀င္-ျပည္သူ႔အေရးဂ်ာနယ္ အတိုင္ပင္ခံအယ္ဒီတာ)
တျပည္လံုးအပစ္ခတ္ရပ္ လက္မွတ္မထိုးႏိုင္ေသးတာ တစ္ဦးေပၚတစ္ဦး ယံုၾကည္မႈ ေသေသခ်ာခ်ာမရွိေသးဘူးလို႔ ထင္ပါတယ္။
ယံုၾကည္မႈ ရရွိဖို႔က တဘက္နဲ႔တဘက္ ပဏာမသေဘာတူခ်က္ေတြ ရွိရမယ္။ ရွိၿပီးရင္ သေဘာတူခ်က္ေတြကို ႏွစ္ဦးႏွစ္ဘက္ လိုက္နာဖို႔လိုတာေပါ့။ လိုက္နာရင္ ယံုၾကည္မႈရွိမယ္။ ယံုၾကည္တဲ့အခါ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ေတြကိုလည္း ညိႇႏိႈင္းၿပီးသေဘာတူညီခ်က္ေတြ ရလာမယ္။ အဲလိုနဲ႔တဆင့္ဆီ သြားရလိမ့္မယ္လို႔ ထင္ပါတယ္။
အခုဟာက ေဆြးေႏြးေနရာကေန ပစ္ဟယ္ခတ္ဟယ္ ျဖစ္တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီခါက် တဘက္ကလည္း ဘယ္သူကပစ္တယ္ေျပာတယ္။ တဘက္ကလည္း သူတို႔ေနရာကို လာပစ္တယ္လို႔ေျပာတယ္။ အဲလိုအေနအထားမ်ိဳးက တဦးကိုတဦး မယံုၾကည္ႏိုင္ေသးတဲ့ သေဘာရွိေနတယ္ေပါ့။
က်ေနာ္တို႔တိုင္းျပည္မွာ အားလံုးၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္း ျဖစ္ေစခ်င္တယ္။ ႏိုင္ငံသားအားလံုးၾကားမွာလည္း လြတ္လပ္မႈ၊ တရားမွ်တမႈ၊ တန္းတူညီမႈ အေနအထားတဲ့ ၿငိမ္းၿငိမ္းခ်မ္းခ်မ္းျဖစ္တာကို လိုလားပါတယ္။
စာနယ္ဇင္းသမားမ်ားအေနနဲ႔လည္း  ပဋိပကၡျဖစ္ေနတဲ့ ကိစၥေတြ ျငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးတဲ့ ကိစၥေတြမွာ သတင္းအခ်က္ပလက္ျပည့္စံု ရဖို႔လိုတယ္။ ၂ ဘက္ ရွိရင္ ၂ ဘက္လံုး ႀကိဳးစား ရွာေဖြၿပီး မွန္မွန္ကန္ကန္ေပးႏိုင္ဖို႔ လိုတယ္။ သတင္းသမားအေနနဲ႔နဲ႔  ရစရာသူလည္း ျပည့္စံုေအာင္ရွာမွာဘဲ။ ဒါေပမယ့္ သက္ဆိုင္ဌာနေတြက မေပးရင္ သူလည္း မရႏိုင္ဘူးေပါ့။ တမင္တကာ ဘက္လိုက္ၿပီးေရးတာမဟုတ္ေပမယ့္  ျပည့္ျပည့္စံုစံုေရးဖို႔ ႀကိဳးစားလို႔ မရႏိုင္တဲ့ အခါမွာေတာ့ တိမ္းေစာင္းတဲ့ဟာေတြ ျဖစ္တတ္တာေပါ့ဗ်ာ။ အဲေတာ့ သက္ဆိုင္ရာ ကာယကံရွင္ေတြကလည္း သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို ျပည့္ျပည့္၀၀ မွန္မွန္ကန္ကန္ထ ထုတ္ျပန္ေပးဖို႔ ေမးျမန္းရင္ ေျဖၾကားေပးဖို႔ လိုတာေပါ့ေနာ္။ သတင္းသမားေတြဘက္ကလည္း  ျပည့္စံုအာင္ ေမးျမန္းစံုစမ္းၿပီးေတာ့မွ ေရးသားဖို႔ လိုတာေပါ့။
ေဒၚခြန္ဂ်ာ  (ကခ်င္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကြန္ရက္အဖြဲ႔)

ေဒၚခြန္ဂ်ာ

တပ္မေတာ္ရဲ႕ အခန္းက႑ကို အေျခခံဥပေဒနဲ႔ ျပည္လည္ထိန္းခ်ဳပ္ၿပီးေတာ့မွ အရပ္သား အစိုးရရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ ထားရွိႏိုင္တဲ့အခ်ိန္က်မွသာ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး လုပ္ငန္းစဥ္ တခုလံုး ေျဖာင့္ျဖဴးႏိုင္မယ္လို႔ ယူဆပါတယ္။
က်မတို႔ ျမန္မာတႏိုင္ငံလံုးကို  ျမန္မာ့တပ္မေတာ္သည္လည္းေကာင္း အစိုးရက ေသာ္လည္းေကာင္း တခုခုထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္စြမ္းမရွိတဲ့အခါမွာ ထိန္းေက်ာင္းဖို႔အတြက္ ကေတာ့ ျပည္သူလုထုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးလုပ္ငန္းစဥ္တခုလံုးမွာေရာ ႏိုင္ငံတည္ေထာင္ေရးမွာပါ ျမန္မာႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားအားလံုး ပါ၀င္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အကုန္လံုးျပင္ဆင္ထားေစခ်င္ပါတယ္ရွင့္။
၂၀၁၅ နဲ႔  ၂၀၁၅ အလြန္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံသူႏိုင္ငံသားမ်ားအားလံုး မိမိရည္မွန္းထားတဲ့အတိုင္း ျဖစ္ေပၚလာဖို႔အတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းသာယာတဲ့ ႏိုင္ငံ၊ စည္းလံုးညီညြတ္တဲ့ႏိုင္ငံ ျဖစ္ေပၚလာပါေစလို႔ ဆုေတာင္းလိုက္ပါတယ္။