ႏုိ၀င္ဘာ ၂၄
ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပုဒ္မ (၄၃၆) ျပင္ဆင္ေရးမွာ
အခက္အခဲေတြရွိေနေသးေပမယ့္ ရေအာင္ညိႇႏိႈ္င္းသြားရမွာပဲျဖစ္ေၾကာင္း
အေျပာင္းအလဲေတြ လုပ္ဖို႔လိုေနတယ္ဆိုတာသိရင္ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္
ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲတဲ့ သတၱိရွိဖို႔လိုအပ္ေၾကာင္း ဗြီအိုေအျမန္မာပိုင္းနဲ႔
သီးသန္႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းမွာ ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။
ေလးပြင့္ဆိုင္ေဆြးေႏြးေရး ဆက္လက္ေတာင္းဆိုေနရတဲ့ သေဘာထား၊ လူမ်ိဳးေရး
ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့အျမင္ စတာေတြကိုလည္း ဗြီအိုေအ ျမန္မာပိုင္း
ဌာနမွဴး ဦးသန္းလြင္ထြန္းနဲ႔ ေဆြးေႏြးထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ခင္ဗ်ား။ အခုလို မအားမလပ္တဲ့ၾကားက က်ေနာ္တို႔ ဗီြအိုေအကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခြင့္ ေပးတဲ့ အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အခု ၿပီးခဲ့တဲ့ မၾကာေသးခင္ ရက္ပိုင္းအတြင္းကပဲ သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္နဲ႔လည္း က်ေနာ္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္နဲ႔လည္း က်ေနာ္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ သေဘာအရဆိုလို႔ ရွိရင္ေတာ့ ဒီ အထူးသျဖင့္ တပ္မေတာ္ရဲ႕သေဘာအရ ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ဒီ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ၄၃၆ ကို မျပင္တဲ့ဘက္ကပဲ ခိုင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္တယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီအေျခအေနဟာ ျပင္ဆင္ဖို႔လြယ္ႏုိင္ပါဦးမလား၊ ျဖစ္ႏုိင္ပါဦးမလားဆိုတာကို သံုးသပ္ေပးပါလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ အလုပ္စလုပ္ကတည္းက လြယ္ႏုိင္မယ္လို႔ေတာ့ ဘယ္တုန္းကမွ မသံုးသပ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္ႏုိင္မယ္ ဆိုတာကေတာ့ အဓိက ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒီဟာက ဘယ္ေတာ့ျဖစ္မွာလဲ ဆိုတဲ့အေပၚမွာေတာ့ ဒီဟာက ေမးခြန္းရွိတာေပါ့ေနာ္။ အေႏွးနဲ႔အျမန္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ျမန္ေလေလ ႏုိင္ငံအတြက္ ေကာင္းေလေလပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ျပင္ဖို႔လိုတဲ့ကိစၥေတြကို ျမန္ျမန္ ျပင္ရဲတဲ့သတၱိရွိရမယ္။ ျမန္ျမန္ျပင္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း က်မတို႔မွာ အားလံုးလိုတယ္။ အဲေတာ့ ျမန္ေလ တိုင္းျပည္ မနာေလပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ႔ခင္ဗ်။ အခု ျပင္ဆင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မူၾကမ္းေလးေတြ ေဆြးေႏြးေနၾကတာေပါ့။ ေဆြးေႏြးတဲ့ေနရာမွာ ေဆြးေႏြးတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္းေတြက ဒီတပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ မဲေပးမယ့္ ဲဆႏၵေတြကို ေက်ာ္လြန္ၿပီးေတာ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ပံုစံမ်ိဳး သေဘာမ်ိဳးျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ တပ္မေတာ္က ခါးခါးသီးသီးျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲေတာ့ ဒီလိုသာ မညႇိႏိႈင္းႏုိင္ဘူးဆိုရင္ ဘယ္လုိနည္းလမ္းနဲ႔ ျဖစ္ေအာင္ အတိုး အေလွ်ာ့လုပ္ႏုိင္မလဲ ခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ခုနက ညႇိႏိႈင္းတယ္ဆိုတဲ့ စကားကို သံုးသြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔မို႔ ညႇိႏိႈင္းဖို႔ NLD က အစဥ္တစိုက္ ေတာင္းခံခဲ့တာပါ။ အခုမွ ေတာင္းတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ မေန႔ တေန႔ကမွ၊ တလ ႏွစ္လကမွ မဟုတ္ပါဘူး။ တစိုက္မတ္မတ္ NLD က ႏုိင္ငံေရးအရ အေျဖရွာဖို႔ဆိုတာ ေဆြးေႏြးရမယ္၊ ညႇိႏိႈင္းရမယ္၊ တိုင္ပင္ရမယ္ ဆိုတာ အဲဒီ မူေပၚမွာရပ္တည္ရတယ္။ အခု က်မဆိုလို႔ရွိရင္လည္း အရင္ႏွစ္ ေစာေစာပိုင္း ကတည္းက ေလးပြင့္ဆိုင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲဆိုတဲ့ဟာ ေတာင္းခဲ့တဲ့ဟာ ဒီလို ျပႆနာေတြကို ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ေျပလည္ေအာင္လုပ္ဖို႔ပါ။
ခုနက ေျပာတဲ့အထဲမွာ ခါးခါးသီး- ဆိုတဲ့ အသံုးကို သံုးသြားတယ္ေနာ္။ အဲလို ခါးခါးသီး- ဆိုတဲ့ ပံုစံေတြကို မေပၚေစခ်င္လို႔ တဖက္နဲ႔တဖက္ ညႇိႏိႈင္းၿပီးေတာ့ သိမ္ေမြ႕ေအာင္၊ ေခ်ာေမြ႕ေအာင္ လုပ္ခ်င္တာပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ႔။ အမ်ားေျပာေနၾကတာကေတာ့ ဒီလို ညႇိႏိႈင္းတဲ့အထဲမွာ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကို ေထာက္ျပေျပာတာ ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီကိစၥမွာ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဆိုတဲ့ေနရာမွာ တျခားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္း ပါတယ္ေလ။ အထူးသျဖင့္ အမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ သေဘာထားဆႏၵေတြလည္း ရွိတယ္ဆိုေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံျပင္ေရး အခ်က္ေတြထဲမွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕လိုလားခ်က္နဲ႔ ဒီ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးအဖြဲ႕ရဲ႕ လိုလားခ်က္ေတြကေရာ နီးစပ္ရဲ႕လားခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဒီ အဓိက ျဖစ္တဲ့ ၄၃၆ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ဆိုလို႔ရွိရင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္နဲ႔ တျခားပါတီေတြ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး အပါအ၀င္ေပါ့ေနာ္ တျခားပါတီေတြရဲ႕ အျမင္ေတြက သိပ္မကြဲျပားပါဘူး။ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးကလည္း ဒီလိုပဲ ဒီ ၄၃၆ ကို ျပင္သင့္တယ္ဆိုတာကိုလည္း တင္ျပတာလည္း ၾကားခဲ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲေတာ့ ဒီေလာက္ မကြာျခားပါဘူး။ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ျပင္မလဲဆိုတာကေတာ့ အဖြဲ႔တခုနဲ႔တခု မတူဘူးေပါ့ေနာ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ႔။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဥပမာ ဆိုလို႔ ရွိရင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ႏွစ္ဖြဲ႔က ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ျပင္ခ်င္သလဲဆိုတာ တင္ျပတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါဆိုရင္ က်မတို႔ NLD တင္ျပတဲ့ပံုစံနဲ႔ တထပ္တည္းေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒါညႇိလို႔ရတဲ့ကိစၥပါ။ သေဘာကေတာ့ အတူတူပါပဲ။ ဦးတည္ခ်က္က အတူတူပါပဲ။ ဦးတည္ခ်က္ကဘာလဲ ဆိုေတာ့ ျပည္သူေတြထဲ ျပည္သူေတြက ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္လိုက္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒျပင္ေရး၊ မျပင္ေရးကို ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ ရွိႏုိင္ရမယ္ဆိုတဲ့ မူပါပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ႔ခင္ဗ်။ မေန႔ကလည္း. ဟို.. ဥကၠ႒ႀကီး သူရဦးေရႊမန္းက ဒီ Time Line ေပါ့ေနာ္။ သူ႔ရဲ႕အခ်ိန္ဇယားကို ရွင္းျပပါတယ္။ ဒီ အခု ၂၅ ရက္ေန႔မွာ ေဆြးေႏြးၿပီးၿပီ ဆိုလို႔ရွိရင္ လာမယ့္ ၁၂ ႀကိမ္ေျမာက္မွာ အၾကမ္းေရးဆြဲထားတာကို တင္ျပၿပီးေတာ့ မဲခြဲဆံုးျဖတ္မယ့္အေရး ရွိပါတယ္။ အဲဒါမွာ လိုအပ္လို႔ရွိရင္ လူထုဆႏၵခံယူပြဲလုပ္ပါမယ္။ အဲဒီ လူထုဆႏၵခံယူပြဲလုပ္ၿပီးတာေတာင္မွပဲ ျပင္ရမယ့္အခ်က္ေတြကို ဒီ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အၿပီးမွာမွ ေပၚလာမယ့္ ေနာက္လႊတ္ေတာ္အသစ္ကမွ အတည္ျပဳေပးရမယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီထဲမွာပါတဲ့ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ေတြဟာ အခု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရးဆိုတဲ့ ယႏၱယား - မ႑ိဳင္ေတြကို ႐ုတ္ခ်ည္း မထိခိုက္သြားေစလို႔ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ရွိပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းျပခ်က္ဟာ ဒီ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ေရာ ဒါ မွန္ကန္တဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆသလား ခင္ဗ်။ ဒါက ဒီမွာ ျပင္လုိက္တဲ့ကိစၥေတြဟာ အခုလက္ရွိ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းထဲမွာပဲ အတည္ျပဳေပးလို႔ မရႏုိင္ဘူးလား ခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဒီကိစၥေတြကလည္း ဒီလို ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းၿပီးေတာ့ လုပ္လိုက္မယ္ဆိုလို႔ ရွိရင္ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ စိတ္ေအးသြားမွာပါ။ အခုဟာက ယံုၾကည္ခ်က္ နည္းေနတာေပါ့ေနာ္။ စိတ္ပူၾကတာေပါ့။ စိုးရိမ္ၾကတာေပါ့။ ဒါဘယ္လိုလဲ၊ အခ်ိန္ဆြဲခ်င္လို႔လား၊ မျပင္ခ်င္လို႔လား ဆိုတာ။ တကယ္ဆိုေတာ့ လပိုင္းေစာၿပီးေတာ့ ျပင္သည္ျဖစ္ေစ၊ မျပင္သည္ျဖစ္ေစ တကယ္ေတာ့ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ မိမိတို႔လိုခ်င္တဲ့ မိမိတို႔ရဲ႕ဆႏၵအတိုင္း ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက ျဖစ္သြားမယ္။ မိမိတို႔လိုခ်င္တဲ့အစိုးရမ်ိဳး တက္လာႏုိင္မယ္ဆိုလို႔ ရွိရင္ လပိုင္းေလာက္ေစာင့္ရတာကို စိတ္ထဲမွာ စိုးရိမ္စိတ္ မ်ားမွာ မဟုတ္ဘူး။ အခုေတာ့ သို႔ေလာ သို႔ေလာ ျဖစ္ေနတာဟာ တကယ္ အဓိက ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ အေျဖရွာရမယ့္ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားမွာ ေဆြးေႏြးတိုင္းပင္မႈ မရွိေသးလို႔ပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ေစာေစာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာပါတယ္။ ၄၃၆ ျပင္ေရးမွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ အယူအဆ တင္ျပခ်က္ေတြနဲ႔ တျခားပါတီအဖဲြ႔အစည္းေတြ၊ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးအပါအဝင္ အဖဲြ႔အစည္းအရဲ႔အယူအဆ သိပ္မကြာဘူးေပါ့ေနာ္။ အလားတူပဲ သူရဦးေရႊမန္းကလည္း ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အျပင္ဘက္မွာ တခ်ဳိ႕ ေမးျမန္းစံုစမ္းရသမွ်ဆိုလို႔ရွိရင္ အထူးသျဖင့္ ၅၉ (စ) ျပင္ဖို႔ အေရးမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ေတာ့ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီထဲက အမတ္တခ်ဳိ႕ကုိယ္တုိင္ကိုက ဒါကို လက္မခံႏုိင္ဘူး-ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိး ေျပာထားတာေတြ ရွိေတာ့ ဒီ ၅၉ (စ) ျပင္ေရးကေရာ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ဘူးလား ဆိုတာမ်ဳိး ေမးစရာရွိပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဒါေပမယ့္ ၄၃၆ ကို ျပင္လုိက္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ၅၉ (စ) ဆိုတာလည္း ျပည္သူ႔ရဲ႕ဆႏၵအတုိင္းပဲ ျဖစ္ရမွာပါပဲ။ တကယ္ေတာ့ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ ဒါဟာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ဆႏၵကလည္း အဓိကမဟုတ္ဘူး၊ ႀကံ့ခုိင္ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးပါတီရဲ႕ဆႏၵကလည္း အဓိကမဟုတ္ဘူး။ တပ္မေတာ္ရဲ႕ဆႏၵကလည္း အဓိကမျဖစ္ရဘူး။ တကယ္ကေတာ့ အဓိကျဖစ္ရမွာ ျပည္သူရဲ႕ဆႏၵပဲ။ ျပည္သူရဲ႕ဆႏၵအဓိကျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္မယ့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႈေတြက အရင္ဆံုးလုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်မတို႔အေနနဲ႔ ၄၃၆ ကို အဓိကထားတာပါ။ ၅၉ (စ) ကို အေရးမႀကီးဘူးလို႔ ယူဆလို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၄၃၆ ကိုျပင္မွသာလွ်င္ တျခား ပုဒ္မေတြနဲ႔ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေတြရဲ႕အစိတ္အပိုင္းေတြထဲက ပုဒ္မေတြကို ျပည္သူ႔ဆႏၵနဲ႔ကိုက္ညီစြာ ျပင္ဆင္ႏိုင္မွာမို႔လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ျပည္သူ႔ဆႏၵေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ပါတီကလည္း သူတို႔ရဲ႕သေဘာထားဆႏၵလက္မွတ္ေတြကို (၅) သန္းေကာက္ယူၿပီးလႊတ္ေတာ္ကို တင္ျပထားတာရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကေတာ့ က်န္တဲ့လူေတြရဲ႕သေဘာထားဆႏၵေတြကို ၾကည့္ဖို႔ေတာ့ လိုအံုးမယ္လို႔ေတာ့ ေျပာပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဒီလုိဆိုရင္ ျပည္လံုးကၽြတ္ ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပဲြလုပ္လိုက္ေလ။ က်မတို႔ကေတာ့ အဆင္သင့္ပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အဲလိုဆိုရင္ တျခားလူေတြရဲ႕ ဆႏၵေတြလည္း ပါလာမွာေပါ့။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒီလို ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပဲြလုပ္ဖို႔ဆိုတာက ဘယ္လို တင္ယူရမလဲခင္ဗ်။ ဒါ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အထူး အဆိုျပဳခ်က္တင္ယူရမွာလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဟုတ္တာေပါ့။ အခုေတာင္မွ ဥပေဒၾကမ္းတခု ဆဲြေနၿပီ။ ဒါကေတာ့ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပုဒ္မေတြ တခ်ဳိ႕ကို ျပင္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ပုဒ္မ ၁၂ နဲ႔အညီေပါ့ေနာ္။ လုပ္ရမယ့္ေျခလွမ္းေတြေပါ့။ ၄၃၆ ပဲေျပာရမွာေပါ့။ ပုဒ္မ ၁၂ မဟုတ္ဘူး၊ Chapter – (အခန္း ၁၂)
အခန္း ၁၂ နဲ႔ပတ္သက္တဲ့စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြအရ လုပ္ရမယ္ဆိုေတာ့ ၄၃၆ အရဆိုလုိ႔ရွိရင္ ၇၅ % ေက်ာ္ကေန အတည္ျပဳေပးလို႔ရွိရင္ေတာင္မွ ဆႏၵခံယူပဲြလုပ္ရမယ္။ အဲဒီဟာအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒၾကမ္းကို စၿပီးေတာ့ ကိုင္တြယ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ေပ့ါေနာ္။ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ လႊတ္ေတာ္က ျပည္သူလူထုရဲ႕ဆႏၵကို အဓိကထားမယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ လႊတ္ေတာ္က တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအပါအဝင္ “ျပည္သူလူထုရဲ႕ဆႏၵကို ခံယူပါမယ္”…ဆိုၿပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္လိုက္လို႔ရွိရင္ ဒီဟာ ၿပီးသြားတာပဲ။ ဆံုးျဖတ္လို႔ရတာပဲ။ ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပဲြ လုပ္လုိ႔ရတာပဲ။ က်မတို႔ကေတာ့ လုပ္ဖို႔ အဆင္သင့္ပဲ၊ ဒီဟာကို။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့- က်ေနာ္တို႔သတိထားမိတာက မၾကာေသးခင္ရက္ပိုင္းေတြအတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ခရီးသြားၿပီးေတာ့ လူထုေဟာေျပာပဲြေတြမွာ ေျပာတာက လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရး ေဆြးေႏြးတာေတြကို သတိထားေစာင့္ၾကည့္ၾကပါ။ ျဖစ္လာႏိုင္ေျခေတြကိုလည္း ေလ့လာထားၾကပါဆိုေတာ့ တကယ္လို႔သာ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီလို ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပဲြေတာင္းဆိုၿပီးေတာ့ သေဘာမ်ဳိး အေရွ႕တိုးၿပီးေတာ့လုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္က ဒါကို ေျပာတာလားခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ နံပါတ္တ (၁) က ေျပာတာကေတာ့ ျပည္သူလူထုကေနၿပီးေတာ့ ဒီတုိင္းျပည္မွာ ႏုိင္ငံေရးအရ ဘာေတြ ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတာ စိတ္ဝင္စားဖုိ႔လိုတယ္။ တက္တက္ႂကြႂကြနဲ႔ ေလ့လာဖို႔လိုတယ္။ ဒါမွသာလွ်င္ “ျပည္သူ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရး”ဆိုတဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ဟာ ခုိင္ၿမဲႏိုင္မွာ။ ဒါေပမယ့္လို႔ အေရးႀကီးတာ နံပါတ္ (၁) က ျပည္သူလူထု စိတ္ဝင္စားဖို႔၊ နားလည္ဖို႔ပဲ။ ဘာေတြျဖစ္ေနလဲ၊ ဘယ္ပါတီေတြက ဘယ္လိုရပ္တည္လဲ၊ ဘယ္သူေတြက ျပည္သူ႔ဆႏၵကိုအေလးထားတယ္၊ ျပည္သူ႔ဆႏၵနဲ႔ကိုက္ညီတဲ့ အဆိုေတြက ဘာေတြလဲဆိုတာ ျပည္သူေတြသိဖို႔လိုတယ္။ ဒါမွလည္း ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္မွာ။ တို႔ ဘယ္ဘက္က ရပ္တည္မလဲ၊ ဘယ္လိုရပ္တည္မလဲဆိုတာ အဲဒါ နံပါတ္ (၁) ပဲ ။ အေရးအႀကီးဆံုးပဲ၊ က်မတို႔ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ အပါအဝင္ေပါ့ေနာ္- ပါတီအဖဲြ႔အစည္းေတြက ဘယ္လို ေျခလွမ္း လွမ္းမယ္ဆိုတာ ဒုတိယပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ ဒီ ျပင္ဆင္ေရးေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ပဲ ေမးခြန္းေလးတစ္ခု က်န္ေနခဲ့တာက ပုဒ္မ ၅၉ (စ) ျပင္ဆင္ေရးကိစၥမွာ ျပင္ခ်င္သေလာက္ မျပင္ႏုိင္ခဲ့ဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ ဒါဆိုလုိ႔ရွိရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲျဖစ္ပိုင္ခြင့္ကို ကန္႔ကြက္သူေတြ ရွိေနခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါဆိုလို႔ရွိရင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ တျခား ဘယ္သူ႔ကိုမ်ား … ေရြးေကာက္ပဲြၿပီးလို႔ရွိရင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ အခုလက္ရွိ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာရွိေနတဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အေရအတြက္ ထက္ေတာ့ ပိုမ်ားမယ္ဆိုတာ အမွန္ပဲဆိုတာ က်ေနာ္တို႔သံုးသပ္လုိ႔ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲေလာင္းေပါ့ေနာ္- ဒုတိယသမၼတရာထူးတင္ေျမႇာက္ေပးရေတာ့မယ္ဆိုတဲ့အခ်ိန္မွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ဘယ္လို ပုဂၢဳိလ္မ်ဳိးကို လ်ာထား ထားတာ ရွိသလဲဆိုတာေလး သိခ်င္တယ္။ ဒါကလည္း ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ဒီအခ်ိန္မွာ ေစာေစာစီစီး ဒုတိယလိုင္းကို ခ်ျပဖို႔ အစီအစဥ္မရွိဘူးလားခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ မရွိပါဘူး၊ အခု ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ခ်ျပဖို႔ အစီအစဥ္မရွိပါဘူး။ ခ်ျပရမယ့္အခ်ိန္လည္း မဟုတ္ေသးပါဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ဒါဆိုလို႔ရွိရင္ အေစာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာတဲ့အထဲမွာ ေလးပြင့္ဆိုင္ေဆြးေႏြးပဲြျဖစ္ေအာင္ ဆက္ၿပီး ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့အေၾကာင္းေလးရွိပါတယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ကေရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္ကပါ ေလးပြင့္ဆိုင္ေဆြးေႏြးပဲြအစား အမ်ားနဲ႔ပိုၿပီး အက်ဳံးဝင္တဲ့ေဆြးေႏြးပဲြေတြ သြားခ်င္တယ္ဆိုတဲ့သေဘာကို ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ ေလးပြင့္ဆုိင္ ေဆြးေႏြးပဲြက ျဖစ္ႏုိင္ပါေတာ့မလား၊ ဒါဆိုလို႔ရွိရင္ တျခား ဘယ္လိုနည္းလမ္း ရွိအံုးမလဲ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ပထမဦးဆံုးက်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက ေလးပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးပဲြဆိုတာ က်မတို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တာဆိုလို႔ရွိရင္ တႏွစ္ေက်ာ္ၿပီေပါ့ေနာ္၊ အရင္ႏွစ္ ေစာေစာပိုင္းကတည္းက ေတာင္းဆိုခဲ့တာပါ။ အဲဒီကတည္းက ပိုၿပီးေတာ့ အမ်ားပါဝင္ေစခ်င္တယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ဒီလုိ ေဆြးေႏြးပဲြေတြ ဒီလုိလုပ္ရေအာင္ဆိုတဲ့ အဆိုျပဳခ်က္ေတြ၊ အႀကံေပးခ်က္ေတြလည္း တခါမွ မရွိခဲ့ဘူး။ အခု ေနာက္ပိုင္းမွာမွ ဒီလို ေျပာလာတာရွိတယ္။ ဒါလည္း က်မ ေျပာဖူးပါတယ္။ ၃၁ ရက္ေန႔၊ ေအာက္တိုဘာတုန္းကေပါ့ေနာ္- ၁၄ ေယာက္ ေတြ႔တဲ့ကိစၥမွာ- အဲဒီဟာကို ဘယ္လိုသေဘာရသလဲဆိုေတာ့ က်မ အဲဒီတုန္းက ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာဖူးပါတယ္။ ဒီ ၁၄ ေယာက္ေတြ႔တယ္ဆိုတာ တကယ္ထိေရာက္မယ့္ ေတြ႔ဆံုပဲြေတြ… ထိေရာက္မယ့္ ေလးပြင့္ဆိုင္-က်မ ေလးပြင့္ဆုိင္ကို ဘာျဖစ္လို႔ ထိေရာက္မယ္လို႔ ေျပာတယ္ဆိုတာ ေနာက္ဆက္ၿပီးေတာ့ ရွင္းျပပါမယ္။ တကယ္ထိေရာက္မယ့္ ေလးပြင့္ဆိုင္ေတြ ေတြ႔ဆံုပဲြျဖစ္ေျမာက္ေစေရးအတြက္ လမ္းခင္းေပးတာဆိုရင္ ေကာင္းပါတယ္။ (ဟုတ္ကဲ့) လမ္္းလဲႊတဲ့ပံုစံနဲ႔လုပ္တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ က်မတို႔အေနနဲ႔ ဒါေတာ့ သေဘာမတူႏိုင္ဘူး၊ ဒါကို ေကာင္းတယ္လို႔ က်မတို႔ မသတ္မွတ္ဘူး-ဆိုၿပီး က်မက ေျပာပါတယ္။ က်မတို႔ေလးပြင့္ဆိုင္လို႔ ေျပာတာဟာ တျခားလူေတြကို ထားပစ္ခဲ့ခ်င္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ထိေရာက္ေစခ်င္လို႔ပါ။ ကမၻာေပၚမွာေပါ့ေနာ္- အေပးအယူလုပ္ၿပီးေတာ့ ေသခ်ာသိပ္အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့၊ ညႇိႏႈိင္းၿပီးေတာ့ အေျဖရွာရတဲ့အခါမွာဆိုလို႔ရွိရင္ အစပိုင္းမွာဆိုလို႔ရွိရင္ အားလံုးပါဝင္ဖို႔ အင္မတန္မွ ခက္ခဲပါတယ္။ ထိေရာက္မႈဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာဆိုရင္ အင္မတန္မွ သိုသိုသိပ္သိပ္ လုပ္ရပါတယ္။
ဥပမာဆိုရင္ ေတာင္အာဖရိကေပါ့ေနာ္- ေတာင္အာဖရိကမွာ ပထမဆံုးဆံုး ANC နဲ႔ De Klerkနဲ႔ပဲ ေျပာတာပဲ၊ ေနာက္ေတာ့မွ CODESA (ကိုဒဲဆား) တို႔ ေပၚလာတာေပါ့။ တဆင့္ တဆင့္၊ ဒါေတာင္မွ ကိုဒဲဆား(၁) ကေနၿပီးေတာ့ (၁) ရပ္ဆိုင္းသြားၿပီးေတာ့ ျပတ္သြားၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ တခါ ANC နဲ႔ De Klerkနဲ႔ တခါျပန္ၿပီး ေျပာၿပီးေတာ့မွ ေနာက္ထပ္ CODESA (၂) ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရတာ၊ စသျဖင့္၊ စသျဖင့္ေပါ့ေနာ္။
ေနာက္ - ေျမာက္အုိင္ယာလန္ကိစၥမွာ ၾကည့္လုိက္လုိ႔ရွိရင္လည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ၊ ေနာက္ဆံုးမွာ ပါတီ (၈) ပါတီ၊ (၉) ပါတီေလာက္ ပါလာေပမယ့္ ပထမဦးဆံုးအပိုင္းမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရနဲ႔ အိုင္းရစ္စ္အစိုးရနဲ႔ တိုင္ပင္ရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ IRA နဲ႔ေတာင္မွ လွ်ဳိ႕ဝွက္ေဆြးေႏြးတာေတြ ရွိခဲ့တယ္ဆိုတာကို ဝန္မခံခဲ့ဘဲနဲ႔ ေနာက္က်ေတာ့ ေပၚလာတယ္။
အဲဒီေတာ့ ဒါမ်ဳိးဟာ ထိေရာက္မႈအတြက္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ေစာေစာပိုင္းမွာဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ အင္မတန္သိုသိုသိပ္သိပ္နဲ႔ လူနည္းစုကေနလုပ္ၿပီးေတာ့ လမ္းခင္းလိုက္တာပဲ။ ANC နဲ႔ De Klerk ေဆြးေႏြးပဲြဟာ က်န္တဲ့လူေတြကို ခ်န္ပစ္ခဲ့တာမဟုတ္ဘူး၊ က်န္တဲ့လူေတြ ဝင္လာႏိုင္တဲ့ ကိုဒက္ဆာအတြက္ လမ္းဖြင့္ေပးလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်မတို႔က ေလးပြင့္ဆုိင္ေတာင္းတယ္ဆိုတာဟာ ဟိုလူ႔ထားပစ္ခဲ့ေစခ်င္လို႔၊ ဒီလူ႔ထားပစ္ခဲ့ေစခ်င္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး၊ ထိေရာက္ေစခ်င္လို႔ ၊ တျခား အမ်ားပါဝင္ႏိုင္တဲ့လမ္းတခုကို စၿပီးေတာ့ဖြင့္လိုက္ျခင္းပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒါဆိုလို႔ရွိရင္ က်န္ေနခဲ့တဲ့ အဖဲြ႔အစည္း တျခားပါတီကိုယ္စားျပဳအဖဲြ႔ေတြကေနၿပီးေတာ့ သူတို႔ကို ကိုယ္စားျပဳပါတယ္ဆိုတဲ့ပံုစံမ်ဳိး တကယ့္ကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ရွိလာေအာင္ NLD အေနနဲ႔ေရာ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ေရာ ဘယ္လို ခ်ဥ္းကပ္ဖို႔ ရွိလဲခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ သူတို႔ကို ကိုယ္စားျပဳတယ္ဆိုတာ အခုဟာက ၆၇ လားရွိတယ္။ ၆၇ ပါတီလံုးကို ကိုယ္စားျပဳတယ္လို႔ က်မတို႔ မဆိုလုိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ကဆိုလို႔ရွိရင္ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္က တုိင္းရင္းသားေတြကို ကိုယ္စားမျပဳဘူးဆိုတာ - အဲဒီဟာကိုေတာ့ က်မတို႔က ရဲရဲဝင့္ဝင့္ ျငင္းဆန္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ထဲမွာကို တိုင္းရင္းသားေတြ အမ်ားႀကီးပါတယ္။ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြမွာဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့တဲ့တုိင္းရင္းသားနယ္ေျမက ၃ ခုေပါ့ေနာ္၊ သံုးခုထဲက က်မတို႔ ၂ ေနရာမွာ အေရးခံရပါတယ္။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပဲြမွာဆိုလို႔ရွိရင္လည္း တိုင္းရင္းသားမဲဆႏၵနယ္ တရာနဲ႔ေျခာက္ဆယ္နဲ႔ကိုးခုမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ - တရာနဲ႔ ေျခာက္ဆယ္နဲ႔ သံုးခု (၁၆၃) မွာဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္က ခုနစ္ဆယ္နဲ႔ကိုး (၇၉) ေနရာမွ အေရြးခ်ယ္ခံရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်မတို႔ရဲ႕တုိင္းရင္းသားေတြကို ကိုယ္စားျပဳမႈဟာ မနည္းပါဘူး။ ဒိအျပင္မွာလည္း ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြတုန္းက အမ်ားဆံုး အႏိုင္ရရွိခဲ့တဲ့ ရခုိင္အဖဲြ႔နဲ႔၊ ရွမ္းအဖဲြ႔နဲ႔ မဟာမိတ္အေနနဲ႔ အခက္ခဲဆံုး၊ အက်ပ္တည္းဆံုးကာလမွာ က်မတို႔ အတူတူ ရပ္တည္ခဲ့တယ္။ CRPP နဲ႔ အတူတူရပ္တည္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေတာ့ က်မတို႔ဟာ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔နီးစပ္မႈလည္း ရွိပါတယ္။ က်မတို႔ကိုယ္တုိင္လည္း တုိင္းရင္းသားေတြကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့အဖဲြ႔တခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဗမာေတြပဲ ကိုယ္စားျပဳတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္ေထာင္စုတုိင္းရင္းသားေတြ အားလံုးကိုကိုယ္စားျပဳတာပါ။ အဲဒီေတာ့ ဒီဟာ- တုိင္းရင္းသားေတြကို က်မတို႔က ကိုယ္စားမျပဳဘူး၊ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔မဆုိင္ဘူးဆိုတာကိုေတာ့ က်မတို႔ ဒီဟာကိုေတာ့ လက္မခံပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၆၇ ပါတီစလံုးကိုက်မတို႔ ကိုယ္စားျပဳတယ္လို႔ က်မတို႔ မေျပာလိုဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း ၆၇ ပါတီစလံုးကိုလည္း က်မတို႔ ကိုယ္စားျပဳစရာ မလိုပါဘူး။ ေနာင္ သူ႔အခ်ိန္၊ သူ႔အခါဆိုရင္ ပါဝင္သင့္တဲ့အင္အားစုေတြ အားလံုးပါလာဖို႔ကို က်မတို႔ ဦးတည္မွာပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ တကယ္လို႔သာ ေလးပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးပဲြျဖစ္လာၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ အဓိကထားေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းခ်င္တဲ့ ေခါင္းစဥ္တခုကို ေျပာျပပါလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အဲဒါကေတာ့ ေျပာရမယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ၂၀၁၅ အလြန္ေပါ့၊ အခုဟာက က်မအျမင္မွာေတာ့ အစိုးရေရာ၊ တျခား ပါတီေတြေရာ၊ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြေရာ၊ ျပည္သူလူထုေရာက ၂၀၁၅ အလြန္ကို စိတ္ပူေနၾကတယ္။ ဘာျဖစ္မလဲ၊ အဲဒီေတာ့ ဒီစိတ္ပူ စိုးရိမ္စိတ္ေတြ မရွိေအာင္လို႔ ေစာေစာကတည္းကေနၿပီးေတာ့ က်မတို႔ဟာ ၂၀၁၅ ေနာက္ပိုင္းမွာဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရး ခုိင္ခုိင္မာမာနဲ႔ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ ဆက္ၿပီးသြားမယ္ဆိုတာကို - အဲဒီဟာကို အေျဖရွာဖို႔ က်မတို႔ ေဆြးေႏြးဖို႔ လိုတာပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာက တျခားဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံေတြလို လူထုစစ္တမ္း က်က်နနမရွိေသးဘူး၊ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ လူထုရဲ႕အႀကိဳက္ေပါ့ေနာ္- ဘယ္သူက ဘယ္ေလာက္လက္ခံသလဲ။ လူထုရဲ႕ေထာက္ခံမႈ ဘယ္ႏွ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိေနၿပီလဲ..ဆိုတဲ့၊ ခုိင္ခိုင္မာမာယူလို႔ရမယ့္ စစ္တမ္းေတြေရာ မရွိေသးပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္လည္း အခုအခ်ိန္မွာကေတာ့ သေဘာထားအျမင္ေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလးလည္းပဲ သတင္းစာ၊ စာနယ္ဇင္းအပိုင္းမွာလြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရွိလာတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီစာနယ္ဇင္းသတင္းစာ သမားေတြရဲ႕ အျမင္အရကိုပဲ ေျပာၾကရမယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေရာ၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ပါ အရင္ကလို ရာႏႈန္းျပည့္နီးပါး လူထုေထာက္ခံမႈရမယ္ဆိုတဲ့အေနအထားကေနၿပီးေတာ့ နည္းနည္းေလ်ာ့က်လာေနၿပီးေတာ့ ေဝဖန္မႈေတြ၊ အားမရဘူး-လို႔ေျပာသံေတြ ထြက္ေနတယ္ေလ၊ အဲဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္ပါလဲခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မကေတာ့ ဒါကို စိတ္မပူပါဘူး။ လူထုစစ္တမ္းဆိုတာ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ ျပည္သူလူထုကပဲ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေပးတာပဲ။ တျခားႏုိင္ငံျခားက လူထုစစ္တမ္းေကာက္ယူတာေတြေတာင္မွ မွားၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ေတြက လူထုစစ္တမ္းေကာက္ယူတာနဲ႔တလဲြစီ ျဖစ္ခဲ့တာ၊ ဒါကိုေတြ႔ခဲ့ရတာပဲ။ ဒါေတာင္မွ ေသေသခ်ာခ်ာစနစ္တက် စစ္တမ္းေကာက္ယူတဲ့ဟာေတြေပါ့ေနာ္-အဲဒီေတာ့ အျမင္ေတြကေတာ့ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိမွာေပါ့။ က်မတို႔ ၂၀၁၂ တုန္းကလည္း ဒီအတုိင္းပဲ ေျပာခဲ့တာပဲ။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္တုန္းကလို အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္က ေအာင္ျမင္မႈရွိမွာမဟုတ္ဘူးဆိုၿပီး ေျပာခဲ့တာပဲ။ ဒါေပမယ့္လည္း က်မတို႔က ဒီဟာေတြကို ေအာင္ျမင္မႈရွိတာ မရွိတာဟာ ျပည္သူလူထုရဲ႕လက္ထဲမွာပဲလို႔ ဒီလုိပဲ က်မတို႔ခံယူပါတယ္။ အခု ေနာက္ပိုင္းမွာဆိုလို႔ရွိရင္လည္း - ဆိုပါေတာ့…မၾကာခင္တုန္းကဆိုလုိ႔ရွိရင္ ကယားကိုက်မသြားခဲ့ပါတယ္။ သြားခဲ့တဲ့အခါက်ေတာ့ ကယားကေနၿပီး တုိင္းရင္းသားျပည္သူလူထုက အမ်ားႀကီးေထာက္ခံတာကို က်မတို႔ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီဟာကို မသြားခင္တုန္းကလည္း တုိင္းရင္းသားေတြက အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ကို မေထာက္ခံဘူး-လို႔ ေျပာေနၾကတာပဲ။ ေျပာေနၾကေပမယ့္ တကယ္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ေထာက္ခံမႈက ေတာ္ေတာ္ကို ခုိင္မာတယ္ဆိုတာ က်မတို႔ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒါေတြဟာ ေနာက္ဆံုး ျပည္သူ ဆံုးျဖတ္မွာပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း ႏုိင္ငံေရးပါတီတခု ထူေထာင္ၿပီဆိုမွ ငါတို႔ အၿမဲပဲေအာင္ျမင္ရမယ္ဆိုတဲ့စိတ္ဓာတ္နဲ႔ထူေထာင္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ ဒါ ဒီမိုကေရစီစိတ္ဓာတ္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ တခါတေလလည္း ျပည္သူလူထုရဲ႕ေထာက္ခံမႈက တခါတေလလည္း က်ဆင္းမယ္၊ တခါတေလလည္းတက္မယ္။ တက္လိုက္က်လုိက္ဆိုတာ ရွိရမယ္။ ရွိလည္းရွိသင့္တယ္။ တပါတီထဲကပဲ အၿမဲတမ္းစိုးမိုးေနမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီမိုကေရစီ အမ်ားႀကီးနစ္နာလိမ့္မယ္။ ဒီမိုကေရစီအင္အားက က်သြားလိမ့္မယ္၊ ၿပီးေတာ့ က်မတို႔က ျပည္သူလူထုရဲ႕စိတ္ဆႏၵေတြေျပာင္းလဲမႈကို က်မတို႔ မေၾကာက္ပါဘူး။ ေျပာင္းလဲတဲ့အတုိင္းပဲ က်မတို႔က လက္ခံရမွာပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒီေနရာမွာ လူထုၾကားထဲမွာျဖစ္ေနတဲ့ သေဘာဆႏၵေတြထဲမွာ လူထုအေနနဲ႔တခါတခါက်လို႔ရွိရင္ ျပတ္ျပတ္သားသားသိခ်င္တဲ့ ရပ္တည္မႈေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သေဘာထားအျမင္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိခ်င္တာေလးေတြ ရွိတယ္ေလ။ အထူးသျဖင့္ ဘာသာေရး ဆုိင္ရာ ပဋိပကၡေတြနဲ႔ လူမ်ဳိးေရးဆုိင္ရာ ပဋိပကၡေတြမ်ဳိးမွာဆိုလို႔ရွိရင္ေပါ့- ႏုိင္ငံတကာကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔အစိုးရကေန ဘဂၤါလီလို႔ သတ္မွတ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ “သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာ”လို႔ ေခၚေစခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ လူေတြရဲ႕အေရးဆိုလို႔ရွိရင္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ သေဘာထား ဘယ္လိုဆိုတာကို သိပ္ၿပီးေတာ့ ျပတ္ျပတ္သားသား မသိရဘူးဆိုတဲ့ပံုစံမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ အလားတူပဲ။ ဒီ ….
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အဲဒီေတာ့ အစိုးရရဲ႕သေဘာထား ဘယ္လိုဆိုတာကို ျပတ္ျပတ္သားသား သိၾကရရဲ႕လား။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အစိုးရရဲ႕သေဘာထားကေတာ့ သူတို႔ေျပာတာက ဒီႏုိင္ငံမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာမရွိဘူး၊ အဲဒီေတာ့ ဘဂၤါလီပဲရွိတယ္-ဆိုတဲ့အျမင္ကို ျပတ္ျပတ္သားသားေျပာပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ တရားဝင္ကေတာ့ ဒါ အစိုးရရဲ႕အျမင္ပဲေလ။ ဒါက အစိုးရရဲ႕အျမင္ပဲဆိုေတာ့ တရားဝင္ဥပေဒက ဒီအတိုင္းပဲေပါ့။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုတို႔အေနနဲ႔ေရာ ဒီကိစၥကို အစိုးရသေဘာထားအတုိင္းပဲလား၊ တျခား ဟို…ညႇိႏႈိင္းမႈေတြ၊ ဒါမွ မဟုတ္လုိ႔ရွိရင္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ၊ တုိင္ပင္မႈေတြလုပ္ဖို႔ လိုတယ္လုိ႔ ထင္သလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔အျမင္က အေျဖရွာႏုိင္ဖို႔ပဲ။ ဒီအတိုင္းသြားလို႔ ေျပလည္မယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ဒီအတိုင္းပဲသြားစရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး။ ဒီအတိုင္းသြားလို႔ မေျပလည္ဘူးဆိုလို႔ ရွိလို႔ရွိရင္ ေျပလည္တဲ့အေျဖတခုရွာရမွာေပါ့။ ဒီလို နာမည္တခုအေပၚမွာအေျခခံၿပီးေတာ့ က်မတို႔ရဲ႕ျပည္တြင္းမွာ စိတ္ဝမ္းကဲြမႈေတြ၊ ပဋိပကၡေတြျဖစ္တယ္ဆိုတာေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဘာပဲေျပာေျပာ၊ ဘယ္ကိစၥကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ရမယ္၊ တုိင္ပင္ႏုိင္ရမယ္၊ ညႇိႏႈိင္းႏိုင္ရမယ္။ အဓိက ဦးေဆာင္ၿပီးလုပ္ရမွာကေတာ့ အစုိးရအဖဲြ႔ပဲ။ ဒီကိစၥက အစိုးရအဖဲြ႔ရဲ႕လက္ထဲမွာပဲရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံအတြက္ အေကာင္းဆံုးအေျဖကို ရွာႏုိင္ရမယ္။ ရွာရဲရမယ္။ ဒါက အစိုးရလုပ္သူမ်ားရဲ႕တာဝန္ပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒါေပမယ့္ လမ္းပိတ္မေနဘူးလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ လမ္းပိတ္တယ္ဆိုတာ အေျဖရွာခ်င္တဲ့သူေတြအတြက္ လမ္းက ဘယ္ေတာ့မွ မပိတ္ဘူး။ အေျဖမရွာခ်င္လို႔ရွိရင္ေတာ့ လမ္းက ဘယ္ေတာ့မွ ပြင့္မွာမဟုတ္ဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့ ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြကိစၥမွာဆိုလို႔ရွိရင္လည္း အခုဆိုလို႔ရွိရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဗုဒၶဘာသာအေျခခံေပါ့ေနာ္- အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒတို႔၊ ဒီလိုတင္ျပဖို႔ေတြ၊ အတည္ျပဳမႈေတြကို ႀကိဳးစားေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕သေဘာထားကေရာ ဘယ္လိုရွိလဲခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ တင္လည္းမျပေသးဘူး၊ ဒါဟာ တင္ျပတယ္ မတင္ျပဘူးဆိုတာက အစိုးရရဲ႕တာဝန္ပဲ။ အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ ဥပေဒၾကမ္း ေလးခု ေရးဆဲြထားတယ္လို႔သိရတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခုပဲထြက္ပါေသးတယ္။ က်န္တဲ့ သံုးခုကလည္း ဘယ္ေတာ့…အဲဒါလည္း တရားဝင္တင္တာ မရွိေသးပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ အစုိးရက တင္လာမွာလား၊ တင္တဲ့အခါက်လို႔ ရွိလို႔ရွိရင္ ဘယ္လုိပံုစံနဲ႔တင္မွာလဲ၊ ဘာလို႔လဲဆို…က်မ ၾကားရသေလာက္ေတာ့ အစိုးရဘက္ကလည္း အခု မူၾကမ္းေတြကိုေတာင္မွ ျပန္ၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ဖို႔ စဥ္းစားေနတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါက ဟုတ္တာ၊ မဟုတ္တာ က်မတို႔ မသိပါဘူး။ က်မတို႔ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ တင္လာတဲ့မူၾကမ္းေတြအေပၚမွာမွ ဆံုးျဖတ္မွာပါ။ မတင္လာရေသးတဲ့ ကိစၥေတြအေပၚမွာ ထင္ေၾကးနဲ႔ေပးၿပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္လို႔မရပါဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့ လူထုၾကားထဲမွာျဖစ္ေနတဲ့ ဒီကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ေရာ- ဒီလို အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးဆိုတဲ့နာမည္နဲ႔ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ပံုစံမ်ဳိးေတြထြက္ႏုိင္တယ္ေလ။ အဲဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔….
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ကေတာ့ အစိုးရဟာ ဘာအစြန္းေရာက္တာမွ မႀကိဳက္ဘူး၊ လူမ်ဳိးေရးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာသာေရးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏိုင္ငံေရးဝါဒအယူအဆ အရပဲျဖစ္ျဖစ္ အစြန္းေရာက္တယ္ဆိုကတည္းက မေကာင္းေတာ့ဘူးေလ။ အစြန္းေရာက္တယ္ဆိုတာကေတာ့ မစၨ်ိမပဋိပဋာနဲ႔ေတာ္ေတာ္လဲြသြားၿပီေပါ့။ အဲဒီေတာ့ က်မတို႔ကေတာ့ အစြန္းေရာက္မႈကို ဘာကိုမွ အားမေပးပါဘူး။
(((အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေနျပည္ေတာ္မွာရွိတဲ့ ေနအိမ္မွာ ဗြီအိုေအ ျမန္မာပိုင္းဌာနမွဴး ဦးသန္းလြင္ထြန္းက လြန္ခဲ့တဲ့နာရီပိုင္းအတြင္း ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့တာပါ။ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းအစီအစဥ္ကို အစီအစဥ္ ဒုတိယပိုင္းမွာ ဆက္ၿပီးနားဆင္ၾကရပါမယ္။)))
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆိုင္ရာလိုအပ္ခ်က္၊ ျမစ္ဆံုဆည္နဲ႔
လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ စီမံကိန္းဆိုင္ရာ သေဘာထားအျမင္ စတာေတြအျပင္ လက္ရွိ
ေက်ာင္းသားတခ်ိဳ႕ဆႏၵျပေနမႈ အေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးထားတဲ့
အမ်ိဳသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳဳပ္ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ဗြီအိုေအ
(ျမန္မာပိုင္း) ဌာနရဲ႕ သီးသန္႔ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းအပိုင္း (၂) ကို
တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒါဆို တျခားအေရးႀကီးတဲ့ကိစၥတခုျဖစ္တဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကိစၥေတြ- အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ပါ၀င္မႈနဲ႔အသံ က်ေနာ္တို႔သိပ္မၾကားရဘူး။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ကိုပါ၀င္ဖို႔လည္း မဖိတ္ခဲ့ဘူးေလ၊ အဲဒါေၾကာင္႔မို႔လို႔ က်မတို႔က ေလးပြင္႔ဆုိင္မွာဆိုရင္ ဟိုလူထားပစ္ခဲ့တယ္၊ ဒီလူ႔ထားပစ္ခဲ့တယ္လို႔ေျပာေပမယ့္ က်မတို႔က ဒီအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်မတို႔ ဘာလို႔မပါရတာလဲလို႔ က်မတို႔ မေျပာပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အဓိကက်တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက အဖြ႔ဲအစည္းေတြက အခ်င္းခ်င္းေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈ ယူခ်င္တယ္ဆိုၿပီး ႀကိဳးစားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ က်မတို႔ မပါရေကာင္းလား ဆိုၿပီး က်မတို႔ တခါမွ မေျပာဖူးပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔မပါရတာလဲလို႔ ေမးလို႔ရွိရင္ေတာ့ က်မတို႔ ရွင္းရွင္းပဲေျပာပါတယ္။ ဟိုဘက္ဒီဘက္ ႏွစ္ဘက္စလုံးက မဖိတ္ဘူး။ ဖိတ္ရင္ေတာ့ ပါရမွာေပါ႔၊ က်မတို႔က ဖိတ္ရင္လည္းပါဖို႔ အဆင္သင္႔ပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆုိတာဟာ ေနာင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥျဖစ္လို႔။ ဒါေပမယ့္ တဖက္နဲ႔တဖက္ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အေျဖရွာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ က်မတို႔မပါရေကာင္းလားဆိုတာ က်မတို႔အတြက္ နံပါတ္ (၁) မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေဆြးေႏြးေနတဲ့သူေတြက ျပည္သူအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရႏုိင္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔အေနနဲ႔ အင္မတန္မွပဲ ၀မ္းသာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ေလာေလာဆယ္အားျဖင့္ေတာ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြဟာ ေရွ႕မတိုးႏိုင္တဲ့အေျခအေနေရာက္ေနတဲ့ အျပင္ကို ေျပာရရင္ေတာ့ ေနာက္ဆုံးလတ္တေလာျဖစ္ရပ္ကို ၾကည္႔ရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ တိုက္ပြဲသံေတြကိုေတာင္ ျပန္ၿပီးဦးတည္ေနတာကို ေတြ႔ရတယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ဘာေတြမ်ားလိုအပ္ခ်က္ရွိေနသလဲလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ထင္သလဲ ခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ အေျခခံအားျဖင့္ယုံၾကည္မႈေပါ႔ေနာ္၊ ဟိုဘက္ဒီဘက္အျပန္အလွန္ ယုံၾကည္မႈ ခိုင္ၿမဲသြားၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ သိပ္ပူစရာမရွိေတာ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို ယုံၾကည္မႈမခိုင္ၿမဲသေရြ႕ေတာ့ ဒီလိုပဲ အတက္အက်ေတြကေတာ့ ရွိေနမွာပဲ။ ဒါကေတာ့ ဒီႏိုင္ငံမွာတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ဒီအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ရယူၿပီးလို႔ လက္မွတ္ထိုးၿပီးေတာ့ေတာင္မွ ပ်က္ျပားသြားတာေတြရွိပါတယ္။
… ဥပမာ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဟုတ္လား ေျမာက္အိုင္ယာလန္မွာဆိုရင္လည္း ဒီလိုပဲ ျဖစ္ခဲ့တာပဲ။ အားလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးၿပီးပါၿပီဆိုၿပီး လက္မွတ္လည္း ထိုးၿပီးေရာ ေနာက္တေန႔မွာ ေပါက္ကြဲခ်င္ရင္လည္း ေပါက္ကြဲတာပဲ။ အဲဒါမ်ိဳးေတြေတာ့ ျဖစ္ခဲ့တာေတြရွိပါတယ္။ ဒီလိုဟာမ်ိဳးေတြကလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါ ဘာျဖစ္လို႔လဲ။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ အျပန္အလွန္ ယုံၾကည္မႈ မခိုင္မာေသးလို႔ပဲ။ အဲဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ရဲ႕ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ကေတာ့ အျပန္အလွန္ယုံၾကည္မႈပါပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကိစၥေပါ႔ေနာ္-အဲဒီမွာ အေစာပိုင္းမွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ပါ လႊတ္ေတာ္ထဲပါ၀င္ၿပီးေတာ့ အကုန္လုံးပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြျမင္လာရတဲ့အခါမွာေတာ့ အေမရိကန္အပါအ၀င္ အေနာက္ အုပ္စုႏုိင္ငံေတြကလည္း ဒါဟာ တိုးတက္မႈတရပ္အေနနဲ႔ ႐ႈျမင္ၿပီးေတာ့ အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳၾကပါတယ္။ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြဆိုရင္လည္း ေတာ္ေတာ္ေျဖေလွ်ာ႔လိုက္တာ ကုန္သေလာက္နီးပါးျဖစ္ေနပါၿပီ။ အဲဒီအေျခအေနမွာမွ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းအတြင္းေပါ႔ေနာ္။ သမၼတအိုဘားမားမလာခင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြဟာ အဲဒီေလာက္ႀကီးေတာ့ မတိုးတက္ေသးဘူး။ တန္႔ေနတဲ့သေဘာရွိတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ေတာင္မွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆီက သတိေပးတဲ့သေဘာ ၾကားရပါတယ္။ အလားတူပဲ၊ သမၼတအိုဘားမားေရာက္ၿပီးတဲ့အခါမွာလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အိမ္မွာ တစ္နာရီေက်ာ္ၾကာေအာင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္။ ဘယ္လိုအခ်က္အလက္ေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသလဲဆုိတာေလးကိုလည္း နည္းနည္းေလာက္ ေျပာျပလို႔ ရႏုိင္မလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အဲဒါေတာ့ ေျပာေလ႔ေျပာထမရွိပါဘူး။ က်မတို႔ ဒီလို ဘာေဆြးေႏြးတယ္ဆိုတာဟာ တရား၀င္သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာျပသေလာက္ပဲ၊ ဒီေလာက္ပဲ က်မတို႔ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ တရား၀င္ထုတ္ျပန္ခ်က္ေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ က်မတို႔ ဘာေဆြးေႏြးတယ္။ ဘာ မေဆြးေႏြးဘူးဆိုတာကို အသိေပးတာပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့- ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာတယ္ဆိုတဲ့သေဘာက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီေလာက္ မတိုးတက္ေသးဘူး။ ဒီေလာက္ႀကီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ မလုပ္ပါနဲ႔ဦးဆိုၿပီးေတာ့ ဘရိတ္အုပ္တဲ့သေဘာလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဒီကစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ခုနက ေျပာသြားတဲ့စကားထဲမွာေပါ႔ေနာ္၊ က်မက လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တိုးတက္မႈရွိတယ္ဆိုတာလည္း ထည့္ေျပာသြားပါတယ္။ ေနာက္တခုက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တန္႔သြားတယ္ဆိုတာဟာ ဒါ အခုမွ က်မေျပာတဲ့စကားမဟုတ္ပါဘူး။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးကတည္းက- ၿပီးၿပီးေတာ့ ပထမဦးဆုံး က်မ ႏုိင္ငံျခားခရီးသြားတာဟာ ဘန္ေကာက္က WAF အစည္းအေ၀းကို သြားၿပီး တက္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက က်မေျပာပါတယ္။ ဒါ သိပ္ၿပီးေတာ့ အေကာင္းျမင္လြန္းလို႔ မျဖစ္ဘူး။ healthy skepticism ေပါ႔ေနာ္၊ ဒီလိုပုံစံမ်ိဳး လိုအပ္ပါတယ္လို႔ က်မ အဲဒီကတည္းက ေျပာတာေနာ္၊ အခုမွေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါ တစိုက္မတ္မတ္ ေျပာသြားတာ။
…. အဲဒီေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ အဓိက တာ၀န္ရွိတာကေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆုိင္ရာပဲ။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ခုနက ေျပာသြားသလိုေပါ႔၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တိုးတက္မႈေတြရွိတယ္။ က်မ ေက်နပ္တယ္လို႔ေျပာခဲ့တယ္ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ အေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္က ၄၄ ေယာက္ေပါ႔ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ တုိင္းဘက္ကလည္းပါတယ္ဆိုေတာ့ က်မတို႔အားလုံး ဒီ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဆိုရင္ ၃၉ ေယာက္ ေရာက္သြားၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ ၆၀၀ ေက်ာ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ၃၉ ေယာက္ထဲနဲ႔ အလုပ္ျဖစ္ဖို႔ဆိုတာဟာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ဟိုဘက္ဒီဘက္ တိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ အေပးအယူလုပ္ၿပီးေတာ့ မလုပ္လို႔ရွိရင္ မရပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ က်မတို႔ေရာက္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ အခု ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယကေပါ႔ေနာ္၊ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက လႊတ္ေတာ္နာယက ဦးခင္ေအာင္ျမင္႔ပါ၊ အဲဒီေတာ့ ခပ္တိုတိုေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဘက္ကေရာ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဘက္ကေရာ ဥကၠ႒ႀကီးေတြကလည္း မွ်မွ်တတ ဆက္ဆံတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီဟာအတြက္ေတာ့ က်မက အားရပါတယ္။
… ဟို မၾကာခင္တုန္းကဆိုလို႔ရွိရင္ ႏုိင္ငံျခားအဖြဲ႔တခုကေန လာၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲက တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီနဲ႔ လာၿပီးေတြ႔ပါတယ္။ ေတြ႔ၿပီးေတာ့ အဲဒီမွာ သူတို႔ေတြ႔ခ်င္တယ္ဆိုလို႔ က်မတို႔ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕ကို ဖိတ္ထားတယ္။ ဖိတ္ထားေတာ့ အဲဒီအဖြဲ႔က ဘယ္လို ေမးလဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေပါ႔ေနာ္- ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တကယ္ ျဖစ္ေနၿပီလား၊ တိုးတက္မႈေတြဘာေတြ႔ရလဲ၊ Reform ေပါ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ထိေရာက္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဘာရွိခဲ့လဲ-ဆိုေတာ့ အားလုံးက ေခါင္းခါၾကတယ္။ ဘယ္လိုမွ၊ ဘာမွမျဖစ္ဘူးလို႔ ေျပာတဲ့ အေျခအေနျဖစ္သြားတယ္။ က်မပါတီကခ်ည္းမဟုတ္ဘူးေနာ္၊ က်န္တဲ့ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္းပါတယ္။ ( ဒါေပမယ့္ ဒီပါတီေတြရဲ႕…)
အဲဒီမွာ တခုေျပာသြားတာက တုိင္းရင္းသားပါတီက အမ်ဳိးသမီးကိုယ္စားလွယ္တေယာက္က ေျပာသြားတာက- ‘တခုေတာ့ ရွိတယ္တဲ့၊ လႊတ္ေတာ္တဲ့၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ က်မတို႔ေျပာခ်င္တာကို လြပ္လြပ္လပ္လပ္ ေျပာႏိုင္တယ္တဲ့၊ အဲဒါ တိုးတက္မႈပဲတဲ့၊’ ေျပာလို႔ေပါ႔ေနာ္။ ထိေရာက္မႈရွိတာ မရွိတာက သပ္သပ္၊ ေျပာတဲ့အတိုင္း ေတာင္းဆိုတဲ့အတိုင္းျဖစ္တာ မျဖစ္တာက သပ္သပ္၊ ဒီလို လြပ္လြပ္လပ္လပ္ တုိင္းသိျပည္သိ တင္ျပႏိုင္တာကိုက တုိးတက္မႈပဲဆိုတာကိုေတာ့ က်မတို႔အားလုံး သေဘာတူတယ္။ ဟုတ္တယ္။ ဒါ တိုးတက္မႈပဲ၊ ဒါေၾကာင္႔ က်မ ေျပာပါတယ္။ က်မတို႔အျမင္မွာေတာ့ က်မတို႔ကိုယ္ကိုယ္တုိင္က လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ရွိေနလို႔လည္းျဖစ္ႏုိင္တယ္။ မ႑ိဳင္ႀကီးသုံးခုမွာ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအရ ေရွ႕က ေရာက္ေနတာကေတာ့ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒီ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္မွာ လြပ္လြပ္လပ္လပ္ ေျပာခြင့္ေတြရွိလာေနၿပီ၊ ေဆြးေႏြးပိုင္ခြင့္ေတြ ရွိလာေနၿပီဆိုေပမယ့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးအပို္င္းမွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထင္သေလာက္မျဖစ္ဘူးဆိုတဲ့ သေဘာကိုေျပာတာေပါ႔။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ထင္သေလာက္မဟုတ္ပါဘူး။ ေမွ်ာ္လင္႔သေလာက္မျဖစ္တာပါ။ အစကတည္းက သိပ္ထင္တယ္လို႔ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္က မလုပ္ဘဲနဲ႔ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြက မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
…. ဥပမာဆိုရင္ေတာ့ ဥပေဒေတြ၊ ဥပေဒၾကမ္းေတြ၊ ဥပေဒၾကမ္းေတြကို လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳေတာ့ ဥပေဒျဖစ္သြားၿပီ၊ ဒါေပမယ့္ နည္းဥပေဒေတြ မထြက္လာမခ်င္း - ဟို ညြန္ၾကားခ်က္အမိန္႔ စဥ္းမ်ဥ္း စဥ္းကမ္းေတြ မထြက္လာမခ်င္း ဒီဥပေဒေတြက အသက္မ၀င္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကေတာ့ ၿပီးသြားၿပီေလ။ လႊတ္ေတာ္အလုပ္။
… ေနာက္တခု ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဥပမာအေနနဲ႔ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ အားလုံးစိတ္၀င္စားေနတဲ့ လယ္ယာေျမကိစၥေပါ႔ေနာ္၊ က်မတို႔ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီကေန မူလပိုင္ရွင္ေတြကိုျပန္အပ္ဖို႔အတြက္ အဖြဲ႔ေတြဖြဲ႔ခဲ့တယ္။ ဖြဲ႔စည္းၿပီးေတာ့ အႀကံေတြေပးခဲ့တယ္။ သြားၿပီးေတာ့ ကြင္းဆင္းၿပီးေတာ့ ေလ့လာတယ္။ အႀကံျပဳတယ္။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း ဒီကိစၥကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမွာက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆုိင္ရာပဲ။ က်မတို႔ လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ အႀကံေပးႏုိင္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သက္ဆို္င္ရာအစိုးရဌာနေတြကို ေခၚၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္မွာ ေမးခြန္းေမးႏိုင္တယ္။ ဒီ့ထက္ပိုၿပီးေတာ့ လုပ္လို႔မရဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့- ဒီဥပမာကိုပဲ က်ေနာ္က ဆက္ေမးခ်င္တာက ဒါက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ တာ၀န္နဲ႔တူတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ မဟုတ္ဘူး။ မဟုတ္ဘူး။ ဒီဟာက လယ္ယာ။ လယ္ယာေျမကိစၥေျပာေနတာပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ေအာ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲကို ၀င္ၿပီးသိပ္မၾကာခင္မွာပဲ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မရွင္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဥကၠ႒အေနနဲ႔ တာ၀န္ယူရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ ဥပေဒစိုးမိုးေရးဆိုတာကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အၿမဲတမ္းေျပာေနတဲ့ကိစၥဆိုေတာ့- တုိင္းျပည္ထဲမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ မမွ်တမႈေတြ၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရအဆင္မေျပမႈေတြ၊ ဒါေတြကို စုံစမ္းစစ္ေဆးၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ မၾကာေသးခင္ လြန္ခဲ့တဲ့သုံးလေလာက္က အစီရင္ခံစာတင္ခဲ့တယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္္ၾကားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔အျပင္မွာေတာ့ သိပ္္မေတြ႔လိုက္ဘူး။ အဲဒီအစီရင္ခံစာကိုေလ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီ အေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေမးရရင္ေဒၚေအာင္းဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔က ဒီေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ အျပင္မွာျဖစ္ေနတဲ့ မမွ်တမႈေတြ၊ အေျခအေနေတြကို လႊတ္ေတာ္ထဲ ေခၚယူစစ္ေဆးပိုင္ခြင့္၊ ၾကားနာပိုင္ခြင့္၊ အဲဒါေတြရွိခဲ့မယ္၊ ရွိၿပီးေတာ့ အစီရင္ခံစာတင္ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ မရွိဘူးလားခင္ဗ်။ အဲဒါေတြက။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြက က်မတို႔ ေမွ်ာ္လင္႔သေလာက္၊ လိုအပ္သေလာက္မရွိဘူးလို႔ေျပာရမွာပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးအစား၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးလို႔ေျပာခ်င္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဟိုဗမာလိုက်ေတာ့ခြဲျခားၿပီးေျပာလို႔မရတာနဲဲ႔ အဂၤလိပ္လိုဆိုလို႔ရွိရင္ Rules by law and Rules of law ေပါ႔ေနာ္၊ အဲဒီေတာ့ အဲဒါကို ခြဲျခားၿပီးေျပာဖို႔ဆိုရင္ က်မတို႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေပါ႔၊ တရားတဲ့ ဥပေဒေတြျဖစ္ရမယ္။ အမိန္႔အာဏာ စိုးမိုးေရးမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ အာဏာရွိသူမ်ားထုတ္ထားတဲ့ ဥပေဒတုိင္းစိုးမိုးေရးဆိုတဲ့ သေဘာမဟုတ္ဘူး။ တရားတဲ့ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို က်မတို႔ ဦးတည္တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခုက်မတို႔ကေနၿပီးေတာ့ ေခၚၿပီးေတာ့ ေမးႏုိင္ျမန္းႏိုင္တာေတြရွိပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ ထိေရာက္မႈရွိလဲ ဆိုတာ ေစာေစာကေျပာတဲ့ အတိုင္းပဲ၊ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပို္င္းဆုိင္ရာကေနၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမယ့္ကိစၥေတြမွာ က်မတို႔အေနနဲ႔ ထိထိ္ေရာက္ေရာက္ မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း တတ္ႏုိင္သေလာက္ က်မတို႔လုပ္ပါတယ္။
… ဥပမာဆိုလို႔ရွိရင္ ပညာေပးေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ workshop ေတြေပါ႔ေနာ္၊ ႏွီးေႏွာေဆြးေႏြးဖလွယ္ပြဲေတြ ဘာေတြလုပ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သင္တန္းေတြေပးတယ္။ ဒါေတြက က်မတို႔ တတ္ႏိုင္သမွ် လုပ္တာေပါ႔ေနာ္။ အခုဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်မတို႔ စၿပီးေတာ့ ဒီ Rules of law centre ေပါ႔ေနာ္၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးစင္တာဆိုၿပီးေတာ့ က်မတို႔ အစမ္းအားျဖင့္ မႏၱေလးနဲ႔လားရႈိးမွာဖြင့္တယ္။ အဲဒီမွာဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်မတို႔္ ေမွ်ာ္လင္႔သေလာက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပို္င္းဆုိင္ရာ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈမရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း က်မတို႔ကေတာ့ တတ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္သြားမွာပဲ။ ဒီလိုပ၊ဲ တဆင္႔ခ်င္းတဆင္႔ခ်င္း ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ျဖစ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ လုပ္ႏိုင္သမွ်ေတာ့ က်မတို႔က လုပ္သြားမွာပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ ေနာက္အေၾကာင္းအရာေလးတစ္ခုေလာက္ ေမးခ်င္ပါတယ္။ မၾကာခင္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းေတြအတြင္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကိုသြားဖို႔ အစီအစဥ္ေလးရွိတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ သတင္းထြက္ပါတယ္။ အဲဒီေမးခြန္းကိုလည္း ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ေျဖေတာ့ေျဖၿပီးပါၿပီ။ အတိအက်မရွိေသးဘူးဆိုတဲ့သေဘာေပါ့ေနာ္၊ ဒီၾကားထဲမွာ တစံုတရာမ်ား ထူးထူးျခားျခား ထပ္ၿပီး တိုးတက္မႈေတြရွိေနသလား၊ အစီအစဥ္လုပ္လာတာေတြ ရွိေနပလား၊ တကယ္လို႔မ်ားသြားျဖစ္တယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ဒါ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အင္အားႀကီး အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံႀကီးတစ္ခုကို ပထမဦးဆံုးသြားေရာက္တဲ့ခရီးလည္းျဖစ္တယ္။ အေရးပါတဲ့ခရီးစဥ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ယူဆရပါတယ္။ ဘယ္လိုအေၾကာင္းအရာေတြမ်ား စီစဥ္ေနသလဲဆိုတာကို သိခ်င္တယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အဲဒါေတာ့ တိတိက်က် မစီစဥ္ရေသးပါဘူး။ ကိုယ့္အခ်ိန္၊ သူ႔အခ်ိန္ေပါ့ေနာ္- ဟိုဘက္ဒီဘက္ ညႇိရတာေတြကလည္း တခါတေလ သိပ္ၿပီးေတာ့ မလြယ္ပါဘူး။ က်မအားတဲ့အခ်ိန္နဲ႔ ဟိုဘက္ကလည္း သူတို႔အတြက္ အဆင္ေျပတဲ့အခ်ိန္ဆိုတာက ခ်က္ျခင္းကိုက္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ ရွိလုိ႔ရွိရင္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံ- အင္အားႀကီးႏုိင္ငံႀကီးတခုဆိုလို႔ရွိရင္ က်မ အိႏၵိယကို သြားၿပီးပါၿပီ။ အဲဒီေတာ့ က်မတို႔က အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံႀကီးေပါ့ေနာ္- အင္အားႀကီးႏိုင္ငံႀကီးက ႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ က်မတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အစဥ္အလာေပါ့ေနာ္၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက အစဥ္အလာအရ ကိုယ့္ရဲ႕အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြအားလံုးနဲ႔အဆင္ေျပေအာင္ ေနေရးကိုပဲ ဦးတည္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ကိစၥက အထူးတလည္ေပါ့ေနာ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးမွာ အားလံုးစိတ္ဝင္စားတဲ့ကိစၥ ျဖစ္တယ္ေလ။ အထူးသျဖင့္ လူထုၾကားထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးလႈပ္လႈပ္ရွားရွားျဖစ္သြားခဲ့ရဖူးတဲ့ ျမစ္ဆံုကိစၥ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီ စီမံကိန္းကိစၥ- ဒီကိစၥမ်ဳိးေတြမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ လူထုရဲ႕ကန္႔ကြက္မႈေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိခဲ့တယ္။ ရွိခဲ့တဲ့အခါက်ေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္လက္ထက္က ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း လူထုရဲ႕ကန္႔ကြက္မႈေတြေၾကာင့္ဆိုၿပီးေတာ့ (အခုထိလည္း သမၼတဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္ေလ-) အဲ-ဟုတ္ကဲ့၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ကလည္း သူ႔လက္ထက္မွာ သူက ခဏရပ္ဆိုင္းထားတယ္ဆိုတဲ့ပံုစံကို - ဒီ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို အၿပီးအပိုင္ဖ်က္သိမ္းလိုက္တယ္ဆိုတဲ့ အဆင့္ကို မေရာက္ေသးဘူး။ ဒါ ႏုိင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္စာတန္းေတြနဲ႔လုပ္ေနတဲ့ကိစၥ၊ ဒီကိစၥမွာ က်ေနာ္သြားၿပီးသတိထားမိတာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တုိင္ ဆိုလုိ႔ရွိရင္လည္း လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းကိစၥမွာ ေဒသခံေတြ ေဒသတြင္းဖံြ႔ၿဖိဳးမႈ၊ လူထုရဲ႕ဆႏၵ၊ ႏိုင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္စာတန္းေတြအေပၚ ေလးစားမႈ - ဒီကိစၥေတြကို အခ်ဳိးညီေစရမယ္၊ ဒါေတြကို အကုန္လံုးႏႈိင္းယွဥ္ၿပီးေတာ့ စဥ္းစားရမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာသြားတာမ်ဳိး က်ေနာ္ မွတ္သားဖူး ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ တကယ္လို႔မ်ား သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕အစိုးရသက္တမ္းဟာ ကုန္ခါနီးေနၿပီ။ ဒီကိစၥေတြေပၚလာမယ္ဆိုရင္ NLD နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ သေဘာထားက ဘယ္လိုေျဖရွင္းခ်င္လဲ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ကေတာ့ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္သိမႈအေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းသြားမွာပါ။ က်မတို႔အေနနဲ႔ တုိင္းျပည္အတြက္ အေကာင္းဆံုးလို႔ထင္တဲ့အေျဖကို က်မတို႔ရွာသြားမွာပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဒီဟာကို အမ်ားက သေဘာတူညီခ်င္မွလည္း ညီမယ္၊ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လူတုိင္းက အၿမဲသေဘာတူတာမဟုတ္ဘူးေပါ့ေနာ္၊ သို႔ေသာ္ျငားလည္း အဓိက-ကေတာ့ က်မတို႔က ႏုိင္ငံအေပၚမွာ ေစတနာရွိတယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ အမွန္လမ္းကိုပဲ က်မတို႔ေရြးရမွာပါ။ ဒီလိုေရြးလုိ႔ က်မတို႔ အၿမဲမွန္မယ္လို႔လည္း အာမ မခံႏုိင္ဘူးေပါ့ေနာ္-လူဆိုတာ မွားတတ္တာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ၾကည့္သင့္တဲ့အရာေတြအားလံုးကို ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာၿပီးေတာ့ မွန္ကန္တဲ့အေျဖတခုကိုေတာ့ ရွာလုိ႔ရမယ္လို႔ က်မတို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ အခု ခဏခဏေျပာေနတဲ့ ေကာင္းေသာအုပ္ခ်ဳပ္မႈေပါ့- Good Governance - အဲဒီဟာ-ဟာ တာဝန္ယူမႈနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အေပၚမွာ အေျခခံတယ္ဆိုေတာ့ ဒီလိုဟာမ်ဳိးမွာလည္း ဒီလိုပဲသြားရမွာပဲ။
“က်မတို႔ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ကြန္ထ႐ိုက္ေတြထဲမွာ ဘာေတြပါခဲ့လဲ။ က်မတို႔က ဘာေတြျပဳျပင္ဖို႔အႀကံျပဳတယ္။ ဘယ္လို…ဘာလိုဆိုတာ အတိအက် အေသးစိတ္ - အစီရင္ခံစာထဲမွာ ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ားစုကေတာ့ မဖတ္ပါဘူး။ အစီရင္ခံစာကို မဖတ္ဘဲနဲ႔ တျခားလူေျပာတာတုိ႔၊ ဒါမွမဟုတ္ အက်ဥ္းခ်ဳံးတင္ျပတဲ့အေပၚမွာတို႔-အေျခခံၿပီးေတာ့ ထင္သလိုေပါ့ေနာ္- ထင္သလို ဆဲြၿပီးေတာ့ ယူတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဆိုတာ ဒီ ျမစ္ဆံုကိစၥမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ ျမစ္ဆံု ေရကာတာစီမံကိန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လို သေဘာတူညီခ်က္ေတြရွိသလဲဆိုတာ က်မတို႔မသိဘူး။ က်မ မသိဘူး။ က်မတို႔ျပည္သူျပည္သားေတြမသိဘူး။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း အမွန္ေျပာမယ္ဆိုရင္ အခုထိေတာ့ တာဝန္ယူမႈေတာ့ ျပည့္ျပည့္စံုစံု မရွိေသးဘူးလို႔ပဲ ဒီလုိပဲ က်မတို႔ ေျပာရမွာပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အခု လတ္တေလာျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းကိစၥေလးတခုကို ေမးခ်င္တယ္။ အဲဒါကေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြကိစၥ၊ အခု ေလာေလာဆယ္မွာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံပညာေရးဥပေဒ၊ အမ်ဳိးသားပညာေရးဥပေဒကို ကန္႔ကြက္တယ္ဆိုၿပီး ဆႏၵျပပဲြေလးေတြ ေပၚပါတယ္။ ဒီဥပေဒကလည္း ျပန္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ အခု လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ကိုယ္စားလွယ္အပါအဝင္ တင္ျပခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြန႔ဲ အတည္ျပဳျပဌာန္းေပးထားတဲ့ ဥပေဒျဖစ္ေနတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ဆႏၵျပမႈဟာ အမ်ားစုလား၊ အနည္းစုလားဆိုတာေတာ့ ေရရွည္ ဆိုရင္ေတာ့ သိရမွာေပါ့ေလ၊ ဒါေပမယ့္ ေလာေလာဆယ္ ဒီဥပေဒကို မေက်မနပ္နဲ႔ဆႏၵျပမႈေတြ ေပၚလာတယ္ဆိုေတာ့ ဒီေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ဆႏၵအေပၚ ေျပာဆိုခ်က္ေတြကိုေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္သလဲခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အခု ေက်ာင္းသားေတြကေနၿပီး ကန္႔ကြက္တဲ့တခ်ဳိ႕အခ်က္ေတြဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်မတို႔အဖဲြ႔ခ်ဳပ္က မႀကိဳက္တဲ့ အခ်က္ေတြလည္း ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း က်မတုိ႔က လူနည္းစုပဲ။ က်မတို႔ျပဳျပင္ေပးတဲ့အခ်က္ေတြ၊ ဒီလႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ အားလံုး ညႇိညႇိႏိႈင္းႏႈိင္း တုိင္တုိင္ပင္ပင္လုပ္တယ္ဆိုတာကိုလည္း ဒါကို အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒကိုဆဲြတဲ့ ေကာ္မတီကလည္း ေတာ္ေတာ္ကို မွ်မွ်တတ လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ က်မတို႔ရဲ႕ျပဳျပင္တာေတြ၊ က်မတို႔ရဲ႕အဆိုျပဳခ်က္ေတြလည္း အမ်ားႀကီး ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၀၀ % ေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့၊ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ ဒါက လႊတ္ေတာ္ရဲ႕သေဘာထားခ်ည့္ပဲလည္း အားလံုးမဟုတ္ေသးဘူး။ ဟုိဘက္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆိုင္ရာက သေဘာထားေတြလည္း ပါပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခု ဒီလို ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေနရတာက ေက်ာင္းသားေတြ မေက်မနပ္ျဖစ္ေနတဲ့အထဲမွာ အဓိက ဒီလို ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းကို က်မ ဘာျမင္လဲဆိုေတာ့ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ကိစၥကို အခ်ိန္မီမလုပ္လို႔ပါပဲ။
… ဥပမာဆိုလို႔ရွိရင္ တခ်ဳိ႕ ေက်ာင္းသားေတြ ကန္႔ကြက္ေနတဲ့ကိစၥေတြဟာ နည္းဥပေဒေတြနဲ႔ႏြယ္ေနတာေတြ ရွိတယ္။ နည္းဥပေဒေတြ မထြက္ေသးဘူး။ နည္းဥပေဒေတြထြက္လာလုိ႔ရွိရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြ (ေက်ာင္းသားသမဂၢဖဲြ႔ဖို႔ ေတာင္းတဲ့ ကိစၥမ်ဳိးေတြလား…) အဲဒါက်ေတာ့ နည္းဥပေဒတင္ မကဘူး။ ေနာက္ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဥပေဒေတြနဲ႔လည္း ဆုိင္ျပန္ေရာ၊ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဥပေဒဆိုတာလည္း က်မက အဆင့္ျမင့္ပညာေရး ဥပေဒ ေရးဆဲြေရး လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မတို႔အေနနဲ႔ ဒီဥပေဒၾကမ္းက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆိုင္ရာဘက္က ေရာက္ဖို႔ ေစာင့္ရတယ္။ က်မတို႔ကေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္းအဆင္သင့္ျဖစ္ထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဟိုဘက္က မေရာက္မခ်င္း က်မတို႔ ဘာမွ လုပ္လို႔မရဘူး။ ဟိုဘက္ကလာတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းေပၚမွာမွ က်မတို႔ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ က်မတို႔ျပင္ခ်င္တာေတြကို အဆိုျပဳၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳခ်က္ယူဖို႔ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အခ်ိန္ကို လုပ္သင့္ လုပ္ထုိက္တဲ့အခါမွာ အခ်ိန္အရ မလုပ္လုိက္တဲ့အခါရယ္၊ မလုိအပ္တဲ့၊ မလိုလားအပ္တဲ့ျပႆနာေတြေပၚလာတယ္။ အခု ဒီ နည္းဥပေဒေတြကလည္း ထြက္ၿပီ။ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဥပေဒေတြကလည္း ထြက္ၿပီဆိုရင္ ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ပိုၿပီးေတာ့ သူတို႔ ရွင္းရွင္းလင္း ဆံုးျဖတ္လို႔ရမယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ဆႏၵေတြနဲ႔ ကိုက္ညီလား၊ မကိုက္ညီဘူးလား။ ဘယ္ဟာေတြကို သူတို႔ တကယ္ကန္႔ကြက္ခ်င္တာလဲ။ ဘယ္ဟာေတြကိုဆိုရင္ သူတို႔လက္ခံႏိုင္သလဲ ဆိုတာကို- ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ပုံတခုလံုးေပၚတာေပါ့။ ပံုတခုလံုး မေပၚေသးတဲ့အခါက်ေတာ့ မေက်နပ္မႈေတြကလည္း ရွိမွာပဲ၊ ေျဖရွင္းရတာလည္း ခက္တာေပါ့။ ပံုတပိုင္းေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ေက်ာင္းသားေတြဆိုတာ လူငယ္ေတြလည္း ျဖစ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔နဲ႔မ်ားေတြ႔ဆံုၿပီးေတာ့ ရွင္းလင္းျပဖို႔ ဆႏၵရွိပါသလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ဆႏၵျပတဲ့ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ေတြ႔ခဲ့တာရွိပါတယ္။ က်မတို႔က ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ မေတြ႔ခ်င္တဲ့စိတ္ ဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွမရွိဘူး။ ေတြ႔ခ်င္တယ္ဆိုိရင္ ေတြ႔ခ်င္တဲ့ေက်ာင္းသားေတြဆို အၿမဲပဲေတြ႔တယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ က်မတို႔က အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး အစိုးရနဲ႔ေက်ာင္းသားေတြကို တုိက္ေပးတယ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိးလည္း က်မတို႔ မလုပ္ခ်င္ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒါဟာ ေရရွည္မွာ က်မတို႔ႏုိင္ငံအတြက္ အက်ဳိးမရွိလို႔၊
…. အက်ဳိးမရွိလု႔ိ ဆိုတာ - ဒီလုိပါ။ ဘယ္လုိပဲေျပာေျပာ အတိုက္အခံဆိုတာဟာ အစိုးရကိုတိုက္ရင္ ၿပီးေရာဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္နဲ႔လုပ္လို႔ မျဖစ္ဘူး။ အတုိက္အခံပါတီလုပ္ေနေပမယ့္ အတုိက္အခံပါတီရဲ႕ အဓိကတာဝန္ဟာ အစိုးရရဲ႕တာဝန္နဲ႔ ဘာမွ မကြာဘူး။ အဲဒါဘာလဲဆုိေတာ့ ႏုိင္ငံရဲ႕အက်ဳိးအတြက္ လုပ္ရမယ္၊ ႏိုင္ငံရဲ႕အက်ဳိးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ႀကိဳးစားရမယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕အတိုက္အခံပါတီကို တုိက္ရင္ ၿပီးေရာဆိုတဲ့စိတ္ဓာတ္နဲ႔ဆိုလုိ႔ရွိရင္ က်မတို႔ ႏုိင္ငံကို ဘယ္ေတာ့မွ အက်ဳိးျပဳႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ အခု က်ေနာ့္ရဲ႕ခရီးစဥ္အတိုအတြင္းမွာ သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္နဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတယ္။ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ႀကီး သူရ ဦးေရႊမန္းနဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတယ္။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္နဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတယ္။ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ က်ေနာ္ ေတြ႔ခြင့္ရပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာေနတဲ့ ေလးပြင့္ဆုိင္ထဲမွာပါေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေလးဦးစလံုးနဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတာပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ အခု ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းေလးကေနတဆင့္ေပါ့ေနာ္။ က်န္တဲ့ေဆြးေႏြးေဖာ္ သံုးဦးကို ဘာမ်ား ပန္ၾကားခ်င္လဲခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မက ထူးထူးေထြေထြ ထပ္ေျပာစရာမရွိပါဘူး။ က်မ ေျပာၿပီးၿပီပဲ။ တကယ္ေဆြးေႏြးတယ္ဆိုတာဟာ ျပႆနာေတြကို ေျပလည္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ပဲ။ ေျဖရွင္းဖို႔ပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေစာေစာက က်မေျပာသြားသလိုပဲ- အဓိက က်မတို႔ေျပလည္ေအာင္ လုပ္ရမယ့္ကိစၥက ၂၀၁၅ အလြန္ က်မတို႔ႏိုင္ငံ ဘယ္လိုဆက္ၿပီး သြားမလဲ၊ ဘယ္လို ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ညီညီညြတ္ညြတ္ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႔ ဆက္ၿပီးသြားႏိုင္မလဲဆိုတာ အဲဒါကိုေရွ႕႐ႈၿပီးေတာ့ က်မတို႔က ဒီလုိ ေဆြးေႏြးပဲြေတြ ေတာင္းဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ခင္ဗ်ား။ အခုလို မအားမလပ္တဲ့ၾကားက က်ေနာ္တို႔ ဗီြအိုေအကို ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခြင့္ ေပးတဲ့ အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အခု ၿပီးခဲ့တဲ့ မၾကာေသးခင္ ရက္ပိုင္းအတြင္းကပဲ သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္နဲ႔လည္း က်ေနာ္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရး ဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္နဲ႔လည္း က်ေနာ္ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ သေဘာအရဆိုလို႔ ရွိရင္ေတာ့ ဒီ အထူးသျဖင့္ တပ္မေတာ္ရဲ႕သေဘာအရ ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ဒီ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး ၄၃၆ ကို မျပင္တဲ့ဘက္ကပဲ ခိုင္ခိုင္မာမာ ရပ္တည္တယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီအေျခအေနဟာ ျပင္ဆင္ဖို႔လြယ္ႏုိင္ပါဦးမလား၊ ျဖစ္ႏုိင္ပါဦးမလားဆိုတာကို သံုးသပ္ေပးပါလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ အလုပ္စလုပ္ကတည္းက လြယ္ႏုိင္မယ္လို႔ေတာ့ ဘယ္တုန္းကမွ မသံုးသပ္ခဲ့ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ျဖစ္ႏုိင္မယ္ ဆိုတာကေတာ့ အဓိက ယံုၾကည္ပါတယ္။ ဒီဟာက ဘယ္ေတာ့ျဖစ္မွာလဲ ဆိုတဲ့အေပၚမွာေတာ့ ဒီဟာက ေမးခြန္းရွိတာေပါ့ေနာ္။ အေႏွးနဲ႔အျမန္ေပါ့။ ဒါေပမယ့္ ျမန္ေလေလ ႏုိင္ငံအတြက္ ေကာင္းေလေလပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ျပင္ဖို႔လိုတဲ့ကိစၥေတြကို ျမန္ျမန္ ျပင္ရဲတဲ့သတၱိရွိရမယ္။ ျမန္ျမန္ျပင္ႏုိင္တဲ့ အရည္အခ်င္း က်မတို႔မွာ အားလံုးလိုတယ္။ အဲေတာ့ ျမန္ေလ တိုင္းျပည္ မနာေလပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ႔ခင္ဗ်။ အခု ျပင္ဆင္ေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ မူၾကမ္းေလးေတြ ေဆြးေႏြးေနၾကတာေပါ့။ ေဆြးေႏြးတဲ့ေနရာမွာ ေဆြးေႏြးတဲ့ အဓိကအေၾကာင္းရင္းေတြက ဒီတပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ မဲေပးမယ့္ ဲဆႏၵေတြကို ေက်ာ္လြန္ၿပီးေတာ့ လုပ္ပိုင္ခြင့္ ပံုစံမ်ိဳး သေဘာမ်ိဳးျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ေၾကာင့္မို႔လို႔ တပ္မေတာ္က ခါးခါးသီးသီးျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့ သံုးသပ္ခ်က္ေတြလည္း ရွိပါတယ္။ အဲေတာ့ ဒီလိုသာ မညႇိႏိႈင္းႏုိင္ဘူးဆိုရင္ ဘယ္လုိနည္းလမ္းနဲ႔ ျဖစ္ေအာင္ အတိုး အေလွ်ာ့လုပ္ႏုိင္မလဲ ခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ခုနက ညႇိႏိႈင္းတယ္ဆိုတဲ့ စကားကို သံုးသြားတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔မို႔ ညႇိႏိႈင္းဖို႔ NLD က အစဥ္တစိုက္ ေတာင္းခံခဲ့တာပါ။ အခုမွ ေတာင္းတာလည္း မဟုတ္ပါဘူး။ မေန႔ တေန႔ကမွ၊ တလ ႏွစ္လကမွ မဟုတ္ပါဘူး။ တစိုက္မတ္မတ္ NLD က ႏုိင္ငံေရးအရ အေျဖရွာဖို႔ဆိုတာ ေဆြးေႏြးရမယ္၊ ညႇိႏိႈင္းရမယ္၊ တိုင္ပင္ရမယ္ ဆိုတာ အဲဒီ မူေပၚမွာရပ္တည္ရတယ္။ အခု က်မဆိုလို႔ရွိရင္လည္း အရင္ႏွစ္ ေစာေစာပိုင္း ကတည္းက ေလးပြင့္ဆိုင္ ေတြ႔ဆံုေဆြးေႏြးပြဲဆိုတဲ့ဟာ ေတာင္းခဲ့တဲ့ဟာ ဒီလို ျပႆနာေတြကို ႀကိဳတင္ၿပီးေတာ့ ေျပလည္ေအာင္လုပ္ဖို႔ပါ။
ခုနက ေျပာတဲ့အထဲမွာ ခါးခါးသီး- ဆိုတဲ့ အသံုးကို သံုးသြားတယ္ေနာ္။ အဲလို ခါးခါးသီး- ဆိုတဲ့ ပံုစံေတြကို မေပၚေစခ်င္လို႔ တဖက္နဲ႔တဖက္ ညႇိႏိႈင္းၿပီးေတာ့ သိမ္ေမြ႕ေအာင္၊ ေခ်ာေမြ႕ေအာင္ လုပ္ခ်င္တာပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ႔။ အမ်ားေျပာေနၾကတာကေတာ့ ဒီလို ညႇိႏိႈင္းတဲ့အထဲမွာ တပ္မေတာ္သားကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ အခန္းက႑ကို ေထာက္ျပေျပာတာ ပိုမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီကိစၥမွာ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဖြဲ႔စည္းပံု အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးဆိုတဲ့ေနရာမွာ တျခားလႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္း ပါတယ္ေလ။ အထူးသျဖင့္ အမ်ားစုျဖစ္တဲ့ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီရဲ႕ ကိုယ္စားလွယ္ေတြရဲ႕ သေဘာထားဆႏၵေတြလည္း ရွိတယ္ဆိုေတာ့ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံျပင္ေရး အခ်က္ေတြထဲမွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕လိုလားခ်က္နဲ႔ ဒီ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးအဖြဲ႕ရဲ႕ လိုလားခ်က္ေတြကေရာ နီးစပ္ရဲ႕လားခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဒီ အဓိက ျဖစ္တဲ့ ၄၃၆ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ဆိုလို႔ရွိရင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္နဲ႔ တျခားပါတီေတြ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး အပါအ၀င္ေပါ့ေနာ္ တျခားပါတီေတြရဲ႕ အျမင္ေတြက သိပ္မကြဲျပားပါဘူး။ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးကလည္း ဒီလိုပဲ ဒီ ၄၃၆ ကို ျပင္သင့္တယ္ဆိုတာကိုလည္း တင္ျပတာလည္း ၾကားခဲ့မွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲေတာ့ ဒီေလာက္ မကြာျခားပါဘူး။ ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ျပင္မလဲဆိုတာကေတာ့ အဖြဲ႔တခုနဲ႔တခု မတူဘူးေပါ့ေနာ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ႔။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဥပမာ ဆိုလို႔ ရွိရင္ တိုင္းရင္းသား အဖြဲ႔ႏွစ္ဖြဲ႔က ဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ ျပင္ခ်င္သလဲဆိုတာ တင္ျပတာေတြ ရွိပါတယ္။ အဲဒါဆိုရင္ က်မတို႔ NLD တင္ျပတဲ့ပံုစံနဲ႔ တထပ္တည္းေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒါညႇိလို႔ရတဲ့ကိစၥပါ။ သေဘာကေတာ့ အတူတူပါပဲ။ ဦးတည္ခ်က္က အတူတူပါပဲ။ ဦးတည္ခ်က္ကဘာလဲ ဆိုေတာ့ ျပည္သူေတြထဲ ျပည္သူေတြက ေရြးခ်ယ္ တင္ေျမႇာက္လိုက္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေတြဟာ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံ ဥပေဒျပင္ေရး၊ မျပင္ေရးကို ဆံုးျဖတ္ပိုင္ခြင့္ ရွိႏုိင္ရမယ္ဆိုတဲ့ မူပါပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ႔ခင္ဗ်။ မေန႔ကလည္း. ဟို.. ဥကၠ႒ႀကီး သူရဦးေရႊမန္းက ဒီ Time Line ေပါ့ေနာ္။ သူ႔ရဲ႕အခ်ိန္ဇယားကို ရွင္းျပပါတယ္။ ဒီ အခု ၂၅ ရက္ေန႔မွာ ေဆြးေႏြးၿပီးၿပီ ဆိုလို႔ရွိရင္ လာမယ့္ ၁၂ ႀကိမ္ေျမာက္မွာ အၾကမ္းေရးဆြဲထားတာကို တင္ျပၿပီးေတာ့ မဲခြဲဆံုးျဖတ္မယ့္အေရး ရွိပါတယ္။ အဲဒါမွာ လိုအပ္လို႔ရွိရင္ လူထုဆႏၵခံယူပြဲလုပ္ပါမယ္။ အဲဒီ လူထုဆႏၵခံယူပြဲလုပ္ၿပီးတာေတာင္မွပဲ ျပင္ရမယ့္အခ်က္ေတြကို ဒီ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ အၿပီးမွာမွ ေပၚလာမယ့္ ေနာက္လႊတ္ေတာ္အသစ္ကမွ အတည္ျပဳေပးရမယ္။ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ဒီထဲမွာပါတဲ့ အေရးႀကီးတဲ့အခ်က္ေတြဟာ အခု အုပ္ခ်ဳပ္ေရး၊ တရားစီရင္ေရးဆိုတဲ့ ယႏၱယား - မ႑ိဳင္ေတြကို ႐ုတ္ခ်ည္း မထိခိုက္သြားေစလို႔ ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ရွိပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းျပခ်က္ဟာ ဒီ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ေရာ ဒါ မွန္ကန္တဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္ ျဖစ္တယ္လို႔ ယူဆသလား ခင္ဗ်။ ဒါက ဒီမွာ ျပင္လုိက္တဲ့ကိစၥေတြဟာ အခုလက္ရွိ လႊတ္ေတာ္သက္တမ္းထဲမွာပဲ အတည္ျပဳေပးလို႔ မရႏုိင္ဘူးလား ခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဒီကိစၥေတြကလည္း ဒီလို ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းၿပီးေတာ့ လုပ္လိုက္မယ္ဆိုလို႔ ရွိရင္ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ စိတ္ေအးသြားမွာပါ။ အခုဟာက ယံုၾကည္ခ်က္ နည္းေနတာေပါ့ေနာ္။ စိတ္ပူၾကတာေပါ့။ စိုးရိမ္ၾကတာေပါ့။ ဒါဘယ္လိုလဲ၊ အခ်ိန္ဆြဲခ်င္လို႔လား၊ မျပင္ခ်င္လို႔လား ဆိုတာ။ တကယ္ဆိုေတာ့ လပိုင္းေစာၿပီးေတာ့ ျပင္သည္ျဖစ္ေစ၊ မျပင္သည္ျဖစ္ေစ တကယ္ေတာ့ ျပည္သူလူထုအေနနဲ႔ မိမိတို႔လိုခ်င္တဲ့ မိမိတို႔ရဲ႕ဆႏၵအတိုင္း ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒက ျဖစ္သြားမယ္။ မိမိတို႔လိုခ်င္တဲ့အစိုးရမ်ိဳး တက္လာႏုိင္မယ္ဆိုလို႔ ရွိရင္ လပိုင္းေလာက္ေစာင့္ရတာကို စိတ္ထဲမွာ စိုးရိမ္စိတ္ မ်ားမွာ မဟုတ္ဘူး။ အခုေတာ့ သို႔ေလာ သို႔ေလာ ျဖစ္ေနတာဟာ တကယ္ အဓိက ေဆြးေႏြးတိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ အေျဖရွာရမယ့္ ပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ အဖြဲ႔အစည္းေတြၾကားမွာ ေဆြးေႏြးတိုင္းပင္မႈ မရွိေသးလို႔ပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ေစာေစာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာပါတယ္။ ၄၃၆ ျပင္ေရးမွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ အယူအဆ တင္ျပခ်က္ေတြနဲ႔ တျခားပါတီအဖဲြ႔အစည္းေတြ၊ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးအပါအဝင္ အဖဲြ႔အစည္းအရဲ႔အယူအဆ သိပ္မကြာဘူးေပါ့ေနာ္။ အလားတူပဲ သူရဦးေရႊမန္းကလည္း ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အျပင္ဘက္မွာ တခ်ဳိ႕ ေမးျမန္းစံုစမ္းရသမွ်ဆိုလို႔ရွိရင္ အထူးသျဖင့္ ၅၉ (စ) ျပင္ဖို႔ အေရးမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ေတာ့ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီထဲက အမတ္တခ်ဳိ႕ကုိယ္တုိင္ကိုက ဒါကို လက္မခံႏုိင္ဘူး-ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိး ေျပာထားတာေတြ ရွိေတာ့ ဒီ ၅၉ (စ) ျပင္ေရးကေရာ မျဖစ္ႏုိင္ေတာ့ဘူးလား ဆိုတာမ်ဳိး ေမးစရာရွိပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဒါေပမယ့္ ၄၃၆ ကို ျပင္လုိက္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ၅၉ (စ) ဆိုတာလည္း ျပည္သူ႔ရဲ႕ဆႏၵအတုိင္းပဲ ျဖစ္ရမွာပါပဲ။ တကယ္ေတာ့ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ ဒါဟာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕ဆႏၵကလည္း အဓိကမဟုတ္ဘူး၊ ႀကံ့ခုိင္ဖံြ႔ၿဖိဳးေရးပါတီရဲ႕ဆႏၵကလည္း အဓိကမဟုတ္ဘူး။ တပ္မေတာ္ရဲ႕ဆႏၵကလည္း အဓိကမျဖစ္ရဘူး။ တကယ္ကေတာ့ အဓိကျဖစ္ရမွာ ျပည္သူရဲ႕ဆႏၵပဲ။ ျပည္သူရဲ႕ဆႏၵအဓိကျဖစ္ေအာင္ လုပ္ႏုိင္မယ့္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈႈေတြက အရင္ဆံုးလုပ္ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်မတို႔အေနနဲ႔ ၄၃၆ ကို အဓိကထားတာပါ။ ၅၉ (စ) ကို အေရးမႀကီးဘူးလို႔ ယူဆလို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၄၃၆ ကိုျပင္မွသာလွ်င္ တျခား ပုဒ္မေတြနဲ႔ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေတြရဲ႕အစိတ္အပိုင္းေတြထဲက ပုဒ္မေတြကို ျပည္သူ႔ဆႏၵနဲ႔ကိုက္ညီစြာ ျပင္ဆင္ႏိုင္မွာမို႔လို႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ျပည္သူ႔ဆႏၵေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ပါတီကလည္း သူတို႔ရဲ႕သေဘာထားဆႏၵလက္မွတ္ေတြကို (၅) သန္းေကာက္ယူၿပီးလႊတ္ေတာ္ကို တင္ျပထားတာရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ကေတာ့ က်န္တဲ့လူေတြရဲ႕သေဘာထားဆႏၵေတြကို ၾကည့္ဖို႔ေတာ့ လိုအံုးမယ္လို႔ေတာ့ ေျပာပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဒီလုိဆိုရင္ ျပည္လံုးကၽြတ္ ျပည္သူ႔ဆႏၵခံယူပဲြလုပ္လိုက္ေလ။ က်မတို႔ကေတာ့ အဆင္သင့္ပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အဲလိုဆိုရင္ တျခားလူေတြရဲ႕ ဆႏၵေတြလည္း ပါလာမွာေပါ့။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒီလို ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပဲြလုပ္ဖို႔ဆိုတာက ဘယ္လို တင္ယူရမလဲခင္ဗ်။ ဒါ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အထူး အဆိုျပဳခ်က္တင္ယူရမွာလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဟုတ္တာေပါ့။ အခုေတာင္မွ ဥပေဒၾကမ္းတခု ဆဲြေနၿပီ။ ဒါကေတာ့ ဖဲြ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒပုဒ္မေတြ တခ်ဳိ႕ကို ျပင္ဖို႔ ဆံုးျဖတ္တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ပုဒ္မ ၁၂ နဲ႔အညီေပါ့ေနာ္။ လုပ္ရမယ့္ေျခလွမ္းေတြေပါ့။ ၄၃၆ ပဲေျပာရမွာေပါ့။ ပုဒ္မ ၁၂ မဟုတ္ဘူး၊ Chapter – (အခန္း ၁၂)
အခန္း ၁၂ နဲ႔ပတ္သက္တဲ့စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြအရ လုပ္ရမယ္ဆိုေတာ့ ၄၃၆ အရဆိုလုိ႔ရွိရင္ ၇၅ % ေက်ာ္ကေန အတည္ျပဳေပးလို႔ရွိရင္ေတာင္မွ ဆႏၵခံယူပဲြလုပ္ရမယ္။ အဲဒီဟာအတြက္ ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒၾကမ္းကို စၿပီးေတာ့ ကိုင္တြယ္ေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ေပ့ါေနာ္။ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ လႊတ္ေတာ္က ျပည္သူလူထုရဲ႕ဆႏၵကို အဓိကထားမယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ လႊတ္ေတာ္က တပ္မေတာ္သား ကိုယ္စားလွယ္မ်ားအပါအဝင္ “ျပည္သူလူထုရဲ႕ဆႏၵကို ခံယူပါမယ္”…ဆိုၿပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္လိုက္လို႔ရွိရင္ ဒီဟာ ၿပီးသြားတာပဲ။ ဆံုးျဖတ္လို႔ရတာပဲ။ ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပဲြ လုပ္လုိ႔ရတာပဲ။ က်မတို႔ကေတာ့ လုပ္ဖို႔ အဆင္သင့္ပဲ၊ ဒီဟာကို။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့- က်ေနာ္တို႔သတိထားမိတာက မၾကာေသးခင္ရက္ပိုင္းေတြအတြင္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ခရီးသြားၿပီးေတာ့ လူထုေဟာေျပာပဲြေတြမွာ ေျပာတာက လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ၄၃၆ ျပင္ဆင္ေရး ေဆြးေႏြးတာေတြကို သတိထားေစာင့္ၾကည့္ၾကပါ။ ျဖစ္လာႏိုင္ေျခေတြကိုလည္း ေလ့လာထားၾကပါဆိုေတာ့ တကယ္လို႔သာ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ မျဖစ္ႏုိင္ဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီလို ျပည္လံုးကၽြတ္ဆႏၵခံယူပဲြေတာင္းဆိုၿပီးေတာ့ သေဘာမ်ဳိး အေရွ႕တိုးၿပီးေတာ့လုပ္ဖို႔ အစီအစဥ္က ဒါကို ေျပာတာလားခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ နံပါတ္တ (၁) က ေျပာတာကေတာ့ ျပည္သူလူထုကေနၿပီးေတာ့ ဒီတုိင္းျပည္မွာ ႏုိင္ငံေရးအရ ဘာေတြ ျဖစ္ေနတယ္ ဆိုတာ စိတ္ဝင္စားဖုိ႔လိုတယ္။ တက္တက္ႂကြႂကြနဲ႔ ေလ့လာဖို႔လိုတယ္။ ဒါမွသာလွ်င္ “ျပည္သူ႔အုပ္ခ်ဳပ္ေရး”ဆိုတဲ့ ဒီမိုကေရစီစနစ္ဟာ ခုိင္ၿမဲႏိုင္မွာ။ ဒါေပမယ့္လို႔ အေရးႀကီးတာ နံပါတ္ (၁) က ျပည္သူလူထု စိတ္ဝင္စားဖို႔၊ နားလည္ဖို႔ပဲ။ ဘာေတြျဖစ္ေနလဲ၊ ဘယ္ပါတီေတြက ဘယ္လိုရပ္တည္လဲ၊ ဘယ္သူေတြက ျပည္သူ႔ဆႏၵကိုအေလးထားတယ္၊ ျပည္သူ႔ဆႏၵနဲ႔ကိုက္ညီတဲ့ အဆိုေတြက ဘာေတြလဲဆိုတာ ျပည္သူေတြသိဖို႔လိုတယ္။ ဒါမွလည္း ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ႏိုင္မွာ။ တို႔ ဘယ္ဘက္က ရပ္တည္မလဲ၊ ဘယ္လိုရပ္တည္မလဲဆိုတာ အဲဒါ နံပါတ္ (၁) ပဲ ။ အေရးအႀကီးဆံုးပဲ၊ က်မတို႔ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ အပါအဝင္ေပါ့ေနာ္- ပါတီအဖဲြ႔အစည္းေတြက ဘယ္လို ေျခလွမ္း လွမ္းမယ္ဆိုတာ ဒုတိယပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ ဒီ ျပင္ဆင္ေရးေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ပဲ ေမးခြန္းေလးတစ္ခု က်န္ေနခဲ့တာက ပုဒ္မ ၅၉ (စ) ျပင္ဆင္ေရးကိစၥမွာ ျပင္ခ်င္သေလာက္ မျပင္ႏုိင္ခဲ့ဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ ဒါဆိုလုိ႔ရွိရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ႏိုင္ငံေတာ္ အႀကီးအကဲျဖစ္ပိုင္ခြင့္ကို ကန္႔ကြက္သူေတြ ရွိေနခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။ ဒါဆိုလို႔ရွိရင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ တျခား ဘယ္သူ႔ကိုမ်ား … ေရြးေကာက္ပဲြၿပီးလို႔ရွိရင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ အခုလက္ရွိ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာရွိေနတဲ့ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အေရအတြက္ ထက္ေတာ့ ပိုမ်ားမယ္ဆိုတာ အမွန္ပဲဆိုတာ က်ေနာ္တို႔သံုးသပ္လုိ႔ရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ႏုိင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲေလာင္းေပါ့ေနာ္- ဒုတိယသမၼတရာထူးတင္ေျမႇာက္ေပးရေတာ့မယ္ဆိုတဲ့အခ်ိန္မွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ ဘယ္လို ပုဂၢဳိလ္မ်ဳိးကို လ်ာထား ထားတာ ရွိသလဲဆိုတာေလး သိခ်င္တယ္။ ဒါကလည္း ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ ဒီအခ်ိန္မွာ ေစာေစာစီစီး ဒုတိယလိုင္းကို ခ်ျပဖို႔ အစီအစဥ္မရွိဘူးလားခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ မရွိပါဘူး၊ အခု ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ခ်ျပဖို႔ အစီအစဥ္မရွိပါဘူး။ ခ်ျပရမယ့္အခ်ိန္လည္း မဟုတ္ေသးပါဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ဒါဆိုလို႔ရွိရင္ အေစာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာတဲ့အထဲမွာ ေလးပြင့္ဆိုင္ေဆြးေႏြးပဲြျဖစ္ေအာင္ ဆက္ၿပီး ႀကိဳးပမ္းေနတဲ့အေၾကာင္းေလးရွိပါတယ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္ကေရာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီးမင္းေအာင္လိႈင္ကပါ ေလးပြင့္ဆိုင္ေဆြးေႏြးပဲြအစား အမ်ားနဲ႔ပိုၿပီး အက်ဳံးဝင္တဲ့ေဆြးေႏြးပဲြေတြ သြားခ်င္တယ္ဆိုတဲ့သေဘာကို ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ ေလးပြင့္ဆုိင္ ေဆြးေႏြးပဲြက ျဖစ္ႏုိင္ပါေတာ့မလား၊ ဒါဆိုလို႔ရွိရင္ တျခား ဘယ္လိုနည္းလမ္း ရွိအံုးမလဲ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ပထမဦးဆံုးက်ေနာ္ေျပာခ်င္တာက ေလးပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးပဲြဆိုတာ က်မတို႔ ေတာင္းဆိုခဲ့တာဆိုလို႔ရွိရင္ တႏွစ္ေက်ာ္ၿပီေပါ့ေနာ္၊ အရင္ႏွစ္ ေစာေစာပိုင္းကတည္းက ေတာင္းဆိုခဲ့တာပါ။ အဲဒီကတည္းက ပိုၿပီးေတာ့ အမ်ားပါဝင္ေစခ်င္တယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ဒီလုိ ေဆြးေႏြးပဲြေတြ ဒီလုိလုပ္ရေအာင္ဆိုတဲ့ အဆိုျပဳခ်က္ေတြ၊ အႀကံေပးခ်က္ေတြလည္း တခါမွ မရွိခဲ့ဘူး။ အခု ေနာက္ပိုင္းမွာမွ ဒီလို ေျပာလာတာရွိတယ္။ ဒါလည္း က်မ ေျပာဖူးပါတယ္။ ၃၁ ရက္ေန႔၊ ေအာက္တိုဘာတုန္းကေပါ့ေနာ္- ၁၄ ေယာက္ ေတြ႔တဲ့ကိစၥမွာ- အဲဒီဟာကို ဘယ္လိုသေဘာရသလဲဆိုေတာ့ က်မ အဲဒီတုန္းက ရွင္းရွင္းလင္းလင္း ေျပာဖူးပါတယ္။ ဒီ ၁၄ ေယာက္ေတြ႔တယ္ဆိုတာ တကယ္ထိေရာက္မယ့္ ေတြ႔ဆံုပဲြေတြ… ထိေရာက္မယ့္ ေလးပြင့္ဆိုင္-က်မ ေလးပြင့္ဆုိင္ကို ဘာျဖစ္လို႔ ထိေရာက္မယ္လို႔ ေျပာတယ္ဆိုတာ ေနာက္ဆက္ၿပီးေတာ့ ရွင္းျပပါမယ္။ တကယ္ထိေရာက္မယ့္ ေလးပြင့္ဆိုင္ေတြ ေတြ႔ဆံုပဲြျဖစ္ေျမာက္ေစေရးအတြက္ လမ္းခင္းေပးတာဆိုရင္ ေကာင္းပါတယ္။ (ဟုတ္ကဲ့) လမ္္းလဲႊတဲ့ပံုစံနဲ႔လုပ္တယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ က်မတို႔အေနနဲ႔ ဒါေတာ့ သေဘာမတူႏိုင္ဘူး၊ ဒါကို ေကာင္းတယ္လို႔ က်မတို႔ မသတ္မွတ္ဘူး-ဆိုၿပီး က်မက ေျပာပါတယ္။ က်မတို႔ေလးပြင့္ဆိုင္လို႔ ေျပာတာဟာ တျခားလူေတြကို ထားပစ္ခဲ့ခ်င္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး။ ထိေရာက္ေစခ်င္လို႔ပါ။ ကမၻာေပၚမွာေပါ့ေနာ္- အေပးအယူလုပ္ၿပီးေတာ့ ေသခ်ာသိပ္အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥေတြကို ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့၊ ညႇိႏႈိင္းၿပီးေတာ့ အေျဖရွာရတဲ့အခါမွာဆိုလို႔ရွိရင္ အစပိုင္းမွာဆိုလို႔ရွိရင္ အားလံုးပါဝင္ဖို႔ အင္မတန္မွ ခက္ခဲပါတယ္။ ထိေရာက္မႈဆိုတာ မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အဲဒီအခ်ိန္မွာဆိုရင္ အင္မတန္မွ သိုသိုသိပ္သိပ္ လုပ္ရပါတယ္။
ဥပမာဆိုရင္ ေတာင္အာဖရိကေပါ့ေနာ္- ေတာင္အာဖရိကမွာ ပထမဆံုးဆံုး ANC နဲ႔ De Klerkနဲ႔ပဲ ေျပာတာပဲ၊ ေနာက္ေတာ့မွ CODESA (ကိုဒဲဆား) တို႔ ေပၚလာတာေပါ့။ တဆင့္ တဆင့္၊ ဒါေတာင္မွ ကိုဒဲဆား(၁) ကေနၿပီးေတာ့ (၁) ရပ္ဆိုင္းသြားၿပီးေတာ့ ျပတ္သြားၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့ တခါ ANC နဲ႔ De Klerkနဲ႔ တခါျပန္ၿပီး ေျပာၿပီးေတာ့မွ ေနာက္ထပ္ CODESA (၂) ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ရတာ၊ စသျဖင့္၊ စသျဖင့္ေပါ့ေနာ္။
ေနာက္ - ေျမာက္အုိင္ယာလန္ကိစၥမွာ ၾကည့္လုိက္လုိ႔ရွိရင္လည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ၊ ေနာက္ဆံုးမွာ ပါတီ (၈) ပါတီ၊ (၉) ပါတီေလာက္ ပါလာေပမယ့္ ပထမဦးဆံုးအပိုင္းမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ ၿဗိတိသွ်အစိုးရနဲ႔ အိုင္းရစ္စ္အစိုးရနဲ႔ တိုင္ပင္ရတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ IRA နဲ႔ေတာင္မွ လွ်ဳိ႕ဝွက္ေဆြးေႏြးတာေတြ ရွိခဲ့တယ္ဆိုတာကို ဝန္မခံခဲ့ဘဲနဲ႔ ေနာက္က်ေတာ့ ေပၚလာတယ္။
အဲဒီေတာ့ ဒါမ်ဳိးဟာ ထိေရာက္မႈအတြက္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ေစာေစာပိုင္းမွာဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ အင္မတန္သိုသိုသိပ္သိပ္နဲ႔ လူနည္းစုကေနလုပ္ၿပီးေတာ့ လမ္းခင္းလိုက္တာပဲ။ ANC နဲ႔ De Klerk ေဆြးေႏြးပဲြဟာ က်န္တဲ့လူေတြကို ခ်န္ပစ္ခဲ့တာမဟုတ္ဘူး၊ က်န္တဲ့လူေတြ ဝင္လာႏိုင္တဲ့ ကိုဒက္ဆာအတြက္ လမ္းဖြင့္ေပးလိုက္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါေၾကာင့္မို႔လို႔ က်မတို႔က ေလးပြင့္ဆုိင္ေတာင္းတယ္ဆိုတာဟာ ဟိုလူ႔ထားပစ္ခဲ့ေစခ်င္လို႔၊ ဒီလူ႔ထားပစ္ခဲ့ေစခ်င္လို႔ မဟုတ္ပါဘူး၊ ထိေရာက္ေစခ်င္လို႔ ၊ တျခား အမ်ားပါဝင္ႏိုင္တဲ့လမ္းတခုကို စၿပီးေတာ့ဖြင့္လိုက္ျခင္းပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒါဆိုလို႔ရွိရင္ က်န္ေနခဲ့တဲ့ အဖဲြ႔အစည္း တျခားပါတီကိုယ္စားျပဳအဖဲြ႔ေတြကေနၿပီးေတာ့ သူတို႔ကို ကိုယ္စားျပဳပါတယ္ဆိုတဲ့ပံုစံမ်ဳိး တကယ့္ကို ယံုယံုၾကည္ၾကည္နဲ႔ရွိလာေအာင္ NLD အေနနဲ႔ေရာ၊ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ေရာ ဘယ္လို ခ်ဥ္းကပ္ဖို႔ ရွိလဲခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ သူတို႔ကို ကိုယ္စားျပဳတယ္ဆိုတာ အခုဟာက ၆၇ လားရွိတယ္။ ၆၇ ပါတီလံုးကို ကိုယ္စားျပဳတယ္လို႔ က်မတို႔ မဆိုလုိပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ တခ်ဳိ႕ကဆိုလို႔ရွိရင္ အမ်ဳိးသား ဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္က တုိင္းရင္းသားေတြကို ကိုယ္စားမျပဳဘူးဆိုတာ - အဲဒီဟာကိုေတာ့ က်မတို႔က ရဲရဲဝင့္ဝင့္ ျငင္းဆန္ႏိုင္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ထဲမွာကို တိုင္းရင္းသားေတြ အမ်ားႀကီးပါတယ္။ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြမွာဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ ယွဥ္ၿပိဳင္ခဲ့တဲ့တုိင္းရင္းသားနယ္ေျမက ၃ ခုေပါ့ေနာ္၊ သံုးခုထဲက က်မတို႔ ၂ ေနရာမွာ အေရးခံရပါတယ္။ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပဲြမွာဆိုလို႔ရွိရင္လည္း တိုင္းရင္းသားမဲဆႏၵနယ္ တရာနဲ႔ေျခာက္ဆယ္နဲ႔ကိုးခုမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ - တရာနဲ႔ ေျခာက္ဆယ္နဲ႔ သံုးခု (၁၆၃) မွာဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္က ခုနစ္ဆယ္နဲ႔ကိုး (၇၉) ေနရာမွ အေရြးခ်ယ္ခံရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ က်မတို႔ရဲ႕တုိင္းရင္းသားေတြကို ကိုယ္စားျပဳမႈဟာ မနည္းပါဘူး။ ဒိအျပင္မွာလည္း ၁၉၉၀ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြတုန္းက အမ်ားဆံုး အႏိုင္ရရွိခဲ့တဲ့ ရခုိင္အဖဲြ႔နဲ႔၊ ရွမ္းအဖဲြ႔နဲ႔ မဟာမိတ္အေနနဲ႔ အခက္ခဲဆံုး၊ အက်ပ္တည္းဆံုးကာလမွာ က်မတို႔ အတူတူ ရပ္တည္ခဲ့တယ္။ CRPP နဲ႔ အတူတူရပ္တည္ခဲ့တယ္။ အဲဒီေတာ့ က်မတို႔ဟာ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔နီးစပ္မႈလည္း ရွိပါတယ္။ က်မတို႔ကိုယ္တုိင္လည္း တုိင္းရင္းသားေတြကို ကိုယ္စားျပဳတဲ့အဖဲြ႔တခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဗမာေတြပဲ ကိုယ္စားျပဳတာ မဟုတ္ပါဘူး။ ျပည္ေထာင္စုတုိင္းရင္းသားေတြ အားလံုးကိုကိုယ္စားျပဳတာပါ။ အဲဒီေတာ့ ဒီဟာ- တုိင္းရင္းသားေတြကို က်မတို႔က ကိုယ္စားမျပဳဘူး၊ တုိင္းရင္းသားေတြနဲ႔မဆုိင္ဘူးဆိုတာကိုေတာ့ က်မတို႔ ဒီဟာကိုေတာ့ လက္မခံပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ၆၇ ပါတီစလံုးကိုက်မတို႔ ကိုယ္စားျပဳတယ္လို႔ က်မတို႔ မေျပာလိုဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း ၆၇ ပါတီစလံုးကိုလည္း က်မတို႔ ကိုယ္စားျပဳစရာ မလိုပါဘူး။ ေနာင္ သူ႔အခ်ိန္၊ သူ႔အခါဆိုရင္ ပါဝင္သင့္တဲ့အင္အားစုေတြ အားလံုးပါလာဖို႔ကို က်မတို႔ ဦးတည္မွာပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ တကယ္လို႔သာ ေလးပြင့္ဆိုင္ ေဆြးေႏြးပဲြျဖစ္လာၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ အဓိကထားေဆြးေႏြးညႇိႏႈိင္းခ်င္တဲ့ ေခါင္းစဥ္တခုကို ေျပာျပပါလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အဲဒါကေတာ့ ေျပာရမယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ၂၀၁၅ အလြန္ေပါ့၊ အခုဟာက က်မအျမင္မွာေတာ့ အစိုးရေရာ၊ တျခား ပါတီေတြေရာ၊ ႏိုင္ငံေရးအင္အားစုေတြေရာ၊ ျပည္သူလူထုေရာက ၂၀၁၅ အလြန္ကို စိတ္ပူေနၾကတယ္။ ဘာျဖစ္မလဲ၊ အဲဒီေတာ့ ဒီစိတ္ပူ စိုးရိမ္စိတ္ေတြ မရွိေအာင္လို႔ ေစာေစာကတည္းကေနၿပီးေတာ့ က်မတို႔ဟာ ၂၀၁၅ ေနာက္ပိုင္းမွာဘယ္လိုပံုစံနဲ႔ အမ်ဳိးသားရင္ၾကားေစ့ေရး ခုိင္ခုိင္မာမာနဲ႔ ေခ်ာေခ်ာေမြ႔ေမြ႔ ဆက္ၿပီးသြားမယ္ဆိုတာကို - အဲဒီဟာကို အေျဖရွာဖို႔ က်မတို႔ ေဆြးေႏြးဖို႔ လိုတာပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်၊ ျမန္မာႏုိင္ငံမွာက တျခားဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီးႏိုင္ငံေတြလို လူထုစစ္တမ္း က်က်နနမရွိေသးဘူး၊ အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံ့ ေခါင္းေဆာင္ေတြ၊ ႏုိင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ လူထုရဲ႕အႀကိဳက္ေပါ့ေနာ္- ဘယ္သူက ဘယ္ေလာက္လက္ခံသလဲ။ လူထုရဲ႕ေထာက္ခံမႈ ဘယ္ႏွ ရာခုိင္ႏႈန္း ရွိေနၿပီလဲ..ဆိုတဲ့၊ ခုိင္ခိုင္မာမာယူလို႔ရမယ့္ စစ္တမ္းေတြေရာ မရွိေသးပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္လည္း အခုအခ်ိန္မွာကေတာ့ သေဘာထားအျမင္ေတြ အမ်ဳိးမ်ဳိးေျပာတယ္။ ေတာ္ေတာ္ေလးလည္းပဲ သတင္းစာ၊ စာနယ္ဇင္းအပိုင္းမွာလြတ္လြတ္လပ္လပ္ ရွိလာတဲ့အခါက်ေတာ့ ဒီစာနယ္ဇင္းသတင္းစာ သမားေတြရဲ႕ အျမင္အရကိုပဲ ေျပာၾကရမယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေရာ၊ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ပါ အရင္ကလို ရာႏႈန္းျပည့္နီးပါး လူထုေထာက္ခံမႈရမယ္ဆိုတဲ့အေနအထားကေနၿပီးေတာ့ နည္းနည္းေလ်ာ့က်လာေနၿပီးေတာ့ ေဝဖန္မႈေတြ၊ အားမရဘူး-လို႔ေျပာသံေတြ ထြက္ေနတယ္ေလ၊ အဲဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္ပါလဲခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မကေတာ့ ဒါကို စိတ္မပူပါဘူး။ လူထုစစ္တမ္းဆိုတာ ေနာက္ဆံုးက်ေတာ့ ျပည္သူလူထုကပဲ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေပးတာပဲ။ တျခားႏုိင္ငံျခားက လူထုစစ္တမ္းေကာက္ယူတာေတြေတာင္မွ မွားၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ေတြက လူထုစစ္တမ္းေကာက္ယူတာနဲ႔တလဲြစီ ျဖစ္ခဲ့တာ၊ ဒါကိုေတြ႔ခဲ့ရတာပဲ။ ဒါေတာင္မွ ေသေသခ်ာခ်ာစနစ္တက် စစ္တမ္းေကာက္ယူတဲ့ဟာေတြေပါ့ေနာ္-အဲဒီေတာ့ အျမင္ေတြကေတာ့ အမ်ဳိးမ်ဳိးရွိမွာေပါ့။ က်မတို႔ ၂၀၁၂ တုန္းကလည္း ဒီအတုိင္းပဲ ေျပာခဲ့တာပဲ။ ၁၉၉၀ ခုႏွစ္တုန္းကလို အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္က ေအာင္ျမင္မႈရွိမွာမဟုတ္ဘူးဆိုၿပီး ေျပာခဲ့တာပဲ။ ဒါေပမယ့္လည္း က်မတို႔က ဒီဟာေတြကို ေအာင္ျမင္မႈရွိတာ မရွိတာဟာ ျပည္သူလူထုရဲ႕လက္ထဲမွာပဲလို႔ ဒီလုိပဲ က်မတို႔ခံယူပါတယ္။ အခု ေနာက္ပိုင္းမွာဆိုလို႔ရွိရင္လည္း - ဆိုပါေတာ့…မၾကာခင္တုန္းကဆိုလုိ႔ရွိရင္ ကယားကိုက်မသြားခဲ့ပါတယ္။ သြားခဲ့တဲ့အခါက်ေတာ့ ကယားကေနၿပီး တုိင္းရင္းသားျပည္သူလူထုက အမ်ားႀကီးေထာက္ခံတာကို က်မတို႔ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီဟာကို မသြားခင္တုန္းကလည္း တုိင္းရင္းသားေတြက အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ကို မေထာက္ခံဘူး-လို႔ ေျပာေနၾကတာပဲ။ ေျပာေနၾကေပမယ့္ တကယ္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ ေထာက္ခံမႈက ေတာ္ေတာ္ကို ခုိင္မာတယ္ဆိုတာ က်မတို႔ေတြ႔ခဲ့ရတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒါေတြဟာ ေနာက္ဆံုး ျပည္သူ ဆံုးျဖတ္မွာပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း ႏုိင္ငံေရးပါတီတခု ထူေထာင္ၿပီဆိုမွ ငါတို႔ အၿမဲပဲေအာင္ျမင္ရမယ္ဆိုတဲ့စိတ္ဓာတ္နဲ႔ထူေထာင္ၿပီဆိုရင္ေတာ့ ဒါ ဒီမိုကေရစီစိတ္ဓာတ္မဟုတ္ေတာ့ဘူး။ တခါတေလလည္း ျပည္သူလူထုရဲ႕ေထာက္ခံမႈက တခါတေလလည္း က်ဆင္းမယ္၊ တခါတေလလည္းတက္မယ္။ တက္လိုက္က်လုိက္ဆိုတာ ရွိရမယ္။ ရွိလည္းရွိသင့္တယ္။ တပါတီထဲကပဲ အၿမဲတမ္းစိုးမိုးေနမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ဒီမိုကေရစီ အမ်ားႀကီးနစ္နာလိမ့္မယ္။ ဒီမိုကေရစီအင္အားက က်သြားလိမ့္မယ္၊ ၿပီးေတာ့ က်မတို႔က ျပည္သူလူထုရဲ႕စိတ္ဆႏၵေတြေျပာင္းလဲမႈကို က်မတို႔ မေၾကာက္ပါဘူး။ ေျပာင္းလဲတဲ့အတုိင္းပဲ က်မတို႔က လက္ခံရမွာပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒီေနရာမွာ လူထုၾကားထဲမွာျဖစ္ေနတဲ့ သေဘာဆႏၵေတြထဲမွာ လူထုအေနနဲ႔တခါတခါက်လို႔ရွိရင္ ျပတ္ျပတ္သားသားသိခ်င္တဲ့ ရပ္တည္မႈေတြ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သေဘာထားအျမင္ေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ရွင္းရွင္းလင္းလင္း သိခ်င္တာေလးေတြ ရွိတယ္ေလ။ အထူးသျဖင့္ ဘာသာေရး ဆုိင္ရာ ပဋိပကၡေတြနဲ႔ လူမ်ဳိးေရးဆုိင္ရာ ပဋိပကၡေတြမ်ဳိးမွာဆိုလို႔ရွိရင္ေပါ့- ႏုိင္ငံတကာကေနၿပီးေတာ့ ျမန္မာႏုိင္ငံနဲ႔အစိုးရကေန ဘဂၤါလီလို႔ သတ္မွတ္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ “သူတို႔ကိုယ္သူတို႔ ႐ိုဟင္ဂ်ာ”လို႔ ေခၚေစခ်င္တယ္ဆိုတဲ့ လူေတြရဲ႕အေရးဆိုလို႔ရွိရင္လည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ သေဘာထား ဘယ္လိုဆိုတာကို သိပ္ၿပီးေတာ့ ျပတ္ျပတ္သားသား မသိရဘူးဆိုတဲ့ပံုစံမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ အလားတူပဲ။ ဒီ ….
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အဲဒီေတာ့ အစိုးရရဲ႕သေဘာထား ဘယ္လိုဆိုတာကို ျပတ္ျပတ္သားသား သိၾကရရဲ႕လား။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အစိုးရရဲ႕သေဘာထားကေတာ့ သူတို႔ေျပာတာက ဒီႏုိင္ငံမွာ ႐ိုဟင္ဂ်ာမရွိဘူး၊ အဲဒီေတာ့ ဘဂၤါလီပဲရွိတယ္-ဆိုတဲ့အျမင္ကို ျပတ္ျပတ္သားသားေျပာပါတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ တရားဝင္ကေတာ့ ဒါ အစိုးရရဲ႕အျမင္ပဲေလ။ ဒါက အစိုးရရဲ႕အျမင္ပဲဆိုေတာ့ တရားဝင္ဥပေဒက ဒီအတိုင္းပဲေပါ့။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုတို႔အေနနဲ႔ေရာ ဒီကိစၥကို အစိုးရသေဘာထားအတုိင္းပဲလား၊ တျခား ဟို…ညႇိႏႈိင္းမႈေတြ၊ ဒါမွ မဟုတ္လုိ႔ရွိရင္ ေဆြးေႏြးမႈေတြ၊ တုိင္ပင္မႈေတြလုပ္ဖို႔ လိုတယ္လုိ႔ ထင္သလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔အျမင္က အေျဖရွာႏုိင္ဖို႔ပဲ။ ဒီအတိုင္းသြားလို႔ ေျပလည္မယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ဒီအတိုင္းပဲသြားစရာ အေၾကာင္းမရွိဘူး။ ဒီအတိုင္းသြားလို႔ မေျပလည္ဘူးဆိုလို႔ ရွိလို႔ရွိရင္ ေျပလည္တဲ့အေျဖတခုရွာရမွာေပါ့။ ဒီလို နာမည္တခုအေပၚမွာအေျခခံၿပီးေတာ့ က်မတို႔ရဲ႕ျပည္တြင္းမွာ စိတ္ဝမ္းကဲြမႈေတြ၊ ပဋိပကၡေတြျဖစ္တယ္ဆိုတာေတာ့ မျဖစ္သင့္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ ဘာပဲေျပာေျပာ၊ ဘယ္ကိစၥကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ေဆြးေႏြးႏိုင္ရမယ္၊ တုိင္ပင္ႏုိင္ရမယ္၊ ညႇိႏႈိင္းႏိုင္ရမယ္။ အဓိက ဦးေဆာင္ၿပီးလုပ္ရမွာကေတာ့ အစုိးရအဖဲြ႔ပဲ။ ဒီကိစၥက အစိုးရအဖဲြ႔ရဲ႕လက္ထဲမွာပဲရွိတယ္။ အဲဒီေတာ့ ညႇိႏႈိင္းေဆြးေႏြးတုိင္ပင္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံအတြက္ အေကာင္းဆံုးအေျဖကို ရွာႏုိင္ရမယ္။ ရွာရဲရမယ္။ ဒါက အစိုးရလုပ္သူမ်ားရဲ႕တာဝန္ပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒါေပမယ့္ လမ္းပိတ္မေနဘူးလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ လမ္းပိတ္တယ္ဆိုတာ အေျဖရွာခ်င္တဲ့သူေတြအတြက္ လမ္းက ဘယ္ေတာ့မွ မပိတ္ဘူး။ အေျဖမရွာခ်င္လို႔ရွိရင္ေတာ့ လမ္းက ဘယ္ေတာ့မွ ပြင့္မွာမဟုတ္ဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့ ဘာသာေရးပဋိပကၡေတြကိစၥမွာဆိုလို႔ရွိရင္လည္း အခုဆိုလို႔ရွိရင္ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဗုဒၶဘာသာအေျခခံေပါ့ေနာ္- အမ်ဳိးေစာင့္ဥပေဒတို႔၊ ဒီလိုတင္ျပဖို႔ေတြ၊ အတည္ျပဳမႈေတြကို ႀကိဳးစားေနတာေတြ ရွိပါတယ္။ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ရဲ႕သေဘာထားကေရာ ဘယ္လိုရွိလဲခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ တင္လည္းမျပေသးဘူး၊ ဒါဟာ တင္ျပတယ္ မတင္ျပဘူးဆိုတာက အစိုးရရဲ႕တာဝန္ပဲ။ အစိုးရကေနၿပီးေတာ့ ဥပေဒၾကမ္း ေလးခု ေရးဆဲြထားတယ္လို႔သိရတယ္။ ဒါေပမယ့္ တခုပဲထြက္ပါေသးတယ္။ က်န္တဲ့ သံုးခုကလည္း ဘယ္ေတာ့…အဲဒါလည္း တရားဝင္တင္တာ မရွိေသးပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ အစုိးရက တင္လာမွာလား၊ တင္တဲ့အခါက်လို႔ ရွိလို႔ရွိရင္ ဘယ္လုိပံုစံနဲ႔တင္မွာလဲ၊ ဘာလို႔လဲဆို…က်မ ၾကားရသေလာက္ေတာ့ အစိုးရဘက္ကလည္း အခု မူၾကမ္းေတြကိုေတာင္မွ ျပန္ၿပီးေတာ့ ျပင္ဆင္ဖို႔ စဥ္းစားေနတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါက ဟုတ္တာ၊ မဟုတ္တာ က်မတို႔ မသိပါဘူး။ က်မတို႔ အဖဲြ႔ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ တင္လာတဲ့မူၾကမ္းေတြအေပၚမွာမွ ဆံုးျဖတ္မွာပါ။ မတင္လာရေသးတဲ့ ကိစၥေတြအေပၚမွာ ထင္ေၾကးနဲ႔ေပးၿပီးေတာ့ ဆံုးျဖတ္လို႔မရပါဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့ လူထုၾကားထဲမွာျဖစ္ေနတဲ့ ဒီကိစၥေတြနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ေရာ- ဒီလို အမ်ဳိး၊ ဘာသာ၊ သာသနာ ေစာင့္ေရွာက္ေရးဆိုတဲ့နာမည္နဲ႔ ဘာသာေရးအစြန္းေရာက္ပံုစံမ်ဳိးေတြထြက္ႏုိင္တယ္ေလ။ အဲဒါေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔….
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ကေတာ့ အစိုးရဟာ ဘာအစြန္းေရာက္တာမွ မႀကိဳက္ဘူး၊ လူမ်ဳိးေရးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ဘာသာေရးပဲျဖစ္ျဖစ္၊ ႏိုင္ငံေရးဝါဒအယူအဆ အရပဲျဖစ္ျဖစ္ အစြန္းေရာက္တယ္ဆိုကတည္းက မေကာင္းေတာ့ဘူးေလ။ အစြန္းေရာက္တယ္ဆိုတာကေတာ့ မစၨ်ိမပဋိပဋာနဲ႔ေတာ္ေတာ္လဲြသြားၿပီေပါ့။ အဲဒီေတာ့ က်မတို႔ကေတာ့ အစြန္းေရာက္မႈကို ဘာကိုမွ အားမေပးပါဘူး။
(((အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ကို ေနျပည္ေတာ္မွာရွိတဲ့ ေနအိမ္မွာ ဗြီအိုေအ ျမန္မာပိုင္းဌာနမွဴး ဦးသန္းလြင္ထြန္းက လြန္ခဲ့တဲ့နာရီပိုင္းအတြင္း ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခဲ့တာပါ။ က်န္ရွိေနေသးတဲ့ ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းအစီအစဥ္ကို အစီအစဥ္ ဒုတိယပိုင္းမွာ ဆက္ၿပီးနားဆင္ၾကရပါမယ္။)))
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒါဆို တျခားအေရးႀကီးတဲ့ကိစၥတခုျဖစ္တဲ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးကိစၥေတြ- အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ပါ၀င္မႈနဲ႔အသံ က်ေနာ္တို႔သိပ္မၾကားရဘူး။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ကိုပါ၀င္ဖို႔လည္း မဖိတ္ခဲ့ဘူးေလ၊ အဲဒါေၾကာင္႔မို႔လို႔ က်မတို႔က ေလးပြင္႔ဆုိင္မွာဆိုရင္ ဟိုလူထားပစ္ခဲ့တယ္၊ ဒီလူ႔ထားပစ္ခဲ့တယ္လို႔ေျပာေပမယ့္ က်မတို႔က ဒီအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ က်မတို႔ ဘာလို႔မပါရတာလဲလို႔ က်မတို႔ မေျပာပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အဓိကက်တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြက အဖြ႔ဲအစည္းေတြက အခ်င္းခ်င္းေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အပစ္ခတ္ရပ္စဲေရး သေဘာတူညီမႈ ယူခ်င္တယ္ဆိုၿပီး ႀကိဳးစားေနတဲ့အခ်ိန္မွာ က်မတို႔ မပါရေကာင္းလား ဆိုၿပီး က်မတို႔ တခါမွ မေျပာဖူးပါဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔မပါရတာလဲလို႔ ေမးလို႔ရွိရင္ေတာ့ က်မတို႔ ရွင္းရွင္းပဲေျပာပါတယ္။ ဟိုဘက္ဒီဘက္ ႏွစ္ဘက္စလုံးက မဖိတ္ဘူး။ ဖိတ္ရင္ေတာ့ ပါရမွာေပါ႔၊ က်မတို႔က ဖိတ္ရင္လည္းပါဖို႔ အဆင္သင္႔ပါပဲ။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးဆုိတာဟာ ေနာင္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ အေရးႀကီးတဲ့ကိစၥျဖစ္လို႔။ ဒါေပမယ့္ တဖက္နဲ႔တဖက္ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ အေျဖရွာေနတဲ့အခ်ိန္မွာ က်မတို႔မပါရေကာင္းလားဆိုတာ က်မတို႔အတြက္ နံပါတ္ (၁) မဟုတ္ပါဘူး။ ဒီေဆြးေႏြးေနတဲ့သူေတြက ျပည္သူအတြက္ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးရႏုိင္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔အေနနဲ႔ အင္မတန္မွပဲ ၀မ္းသာမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ေလာေလာဆယ္အားျဖင့္ေတာ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးပြဲေတြဟာ ေရွ႕မတိုးႏိုင္တဲ့အေျခအေနေရာက္ေနတဲ့ အျပင္ကို ေျပာရရင္ေတာ့ ေနာက္ဆုံးလတ္တေလာျဖစ္ရပ္ကို ၾကည္႔ရမယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ တိုက္ပြဲသံေတြကိုေတာင္ ျပန္ၿပီးဦးတည္ေနတာကို ေတြ႔ရတယ္ေလ။ အဲဒီေတာ့ ဒီၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးမႈ လုပ္ငန္းစဥ္မွာ ဘာေတြမ်ားလိုအပ္ခ်က္ရွိေနသလဲလို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ထင္သလဲ ခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ အေျခခံအားျဖင့္ယုံၾကည္မႈေပါ႔ေနာ္၊ ဟိုဘက္ဒီဘက္အျပန္အလွန္ ယုံၾကည္မႈ ခိုင္ၿမဲသြားၿပီဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ သိပ္ပူစရာမရွိေတာ့ဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီလို ယုံၾကည္မႈမခိုင္ၿမဲသေရြ႕ေတာ့ ဒီလိုပဲ အတက္အက်ေတြကေတာ့ ရွိေနမွာပဲ။ ဒါကေတာ့ ဒီႏိုင္ငံမွာတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ တျခားႏိုင္ငံေတြမွာလည္း ဒီအပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးတဲ့အခါမွာ အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရး ရယူၿပီးလို႔ လက္မွတ္ထိုးၿပီးေတာ့ေတာင္မွ ပ်က္ျပားသြားတာေတြရွိပါတယ္။
… ဥပမာ ဆိုလို႔ရွိရင္ ဟုတ္လား ေျမာက္အိုင္ယာလန္မွာဆိုရင္လည္း ဒီလိုပဲ ျဖစ္ခဲ့တာပဲ။ အားလုံး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးၿပီးပါၿပီဆိုၿပီး လက္မွတ္လည္း ထိုးၿပီးေရာ ေနာက္တေန႔မွာ ေပါက္ကြဲခ်င္ရင္လည္း ေပါက္ကြဲတာပဲ။ အဲဒါမ်ိဳးေတြေတာ့ ျဖစ္ခဲ့တာေတြရွိပါတယ္။ ဒီလိုဟာမ်ိဳးေတြကလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒါ ဘာျဖစ္လို႔လဲ။ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ အျပန္အလွန္ ယုံၾကည္မႈ မခိုင္မာေသးလို႔ပဲ။ အဲဒီေတာ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးျဖစ္စဥ္ရဲ႕ အဓိကလိုအပ္ခ်က္ကေတာ့ အျပန္အလွန္ယုံၾကည္မႈပါပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့။ ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြကိစၥေပါ႔ေနာ္-အဲဒီမွာ အေစာပိုင္းမွာ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ပါ လႊတ္ေတာ္ထဲပါ၀င္ၿပီးေတာ့ အကုန္လုံးပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြျမင္လာရတဲ့အခါမွာေတာ့ အေမရိကန္အပါအ၀င္ အေနာက္ အုပ္စုႏုိင္ငံေတြကလည္း ဒါဟာ တိုးတက္မႈတရပ္အေနနဲ႔ ႐ႈျမင္ၿပီးေတာ့ အားေပးအားေျမႇာက္ျပဳၾကပါတယ္။ စီးပြားေရး ဒဏ္ခတ္ပိတ္ဆို႔မႈေတြဆိုရင္လည္း ေတာ္ေတာ္ေျဖေလွ်ာ႔လိုက္တာ ကုန္သေလာက္နီးပါးျဖစ္ေနပါၿပီ။ အဲဒီအေျခအေနမွာမွ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းအတြင္းေပါ႔ေနာ္။ သမၼတအိုဘားမားမလာခင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြဟာ အဲဒီေလာက္ႀကီးေတာ့ မတိုးတက္ေသးဘူး။ တန္႔ေနတဲ့သေဘာရွိတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ေတာင္မွ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဆီက သတိေပးတဲ့သေဘာ ၾကားရပါတယ္။ အလားတူပဲ၊ သမၼတအိုဘားမားေရာက္ၿပီးတဲ့အခါမွာလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ အိမ္မွာ တစ္နာရီေက်ာ္ၾကာေအာင္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္။ ဘယ္လိုအခ်က္အလက္ေတြကို ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကသလဲဆုိတာေလးကိုလည္း နည္းနည္းေလာက္ ေျပာျပလို႔ ရႏုိင္မလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အဲဒါေတာ့ ေျပာေလ႔ေျပာထမရွိပါဘူး။ က်မတို႔ ဒီလို ဘာေဆြးေႏြးတယ္ဆိုတာဟာ တရား၀င္သတင္းစာရွင္းလင္းပြဲမွာ ေျပာျပသေလာက္ပဲ၊ ဒီေလာက္ပဲ က်မတို႔ေျပာေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါဟာ တရား၀င္ထုတ္ျပန္ခ်က္ေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ က်မတို႔ ဘာေဆြးေႏြးတယ္။ ဘာ မေဆြးေႏြးဘူးဆိုတာကို အသိေပးတာပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့- ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ေျပာတယ္ဆိုတဲ့သေဘာက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဒီေလာက္ မတိုးတက္ေသးဘူး။ ဒီေလာက္ႀကီး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြ မလုပ္ပါနဲ႔ဦးဆိုၿပီးေတာ့ ဘရိတ္အုပ္တဲ့သေဘာလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ဒီကစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ခုနက ေျပာသြားတဲ့စကားထဲမွာေပါ႔ေနာ္၊ က်မက လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တိုးတက္မႈရွိတယ္ဆိုတာလည္း ထည့္ေျပာသြားပါတယ္။ ေနာက္တခုက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ တန္႔သြားတယ္ဆိုတာဟာ ဒါ အခုမွ က်မေျပာတဲ့စကားမဟုတ္ပါဘူး။ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ၿပီးကတည္းက- ၿပီးၿပီးေတာ့ ပထမဦးဆုံး က်မ ႏုိင္ငံျခားခရီးသြားတာဟာ ဘန္ေကာက္က WAF အစည္းအေ၀းကို သြားၿပီး တက္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းက က်မေျပာပါတယ္။ ဒါ သိပ္ၿပီးေတာ့ အေကာင္းျမင္လြန္းလို႔ မျဖစ္ဘူး။ healthy skepticism ေပါ႔ေနာ္၊ ဒီလိုပုံစံမ်ိဳး လိုအပ္ပါတယ္လို႔ က်မ အဲဒီကတည္းက ေျပာတာေနာ္၊ အခုမွေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ ဒါ တစိုက္မတ္မတ္ ေျပာသြားတာ။
…. အဲဒီေတာ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးမွာ အဓိက တာ၀န္ရွိတာကေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆုိင္ရာပဲ။ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ခုနက ေျပာသြားသလိုေပါ႔၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ တိုးတက္မႈေတြရွိတယ္။ က်မ ေက်နပ္တယ္လို႔ေျပာခဲ့တယ္ဆိုတာ မွန္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ အေရြးခ်ယ္ခံရတဲ့ ကိုယ္စားလွယ္က ၄၄ ေယာက္ေပါ႔ေနာ္။ ဒါေပမယ့္ တုိင္းဘက္ကလည္းပါတယ္ဆိုေတာ့ က်မတို႔အားလုံး ဒီ ျပည္ေထာင္စု လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ဆိုရင္ ၃၉ ေယာက္ ေရာက္သြားၾကတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ ၆၀၀ ေက်ာ္ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ၃၉ ေယာက္ထဲနဲ႔ အလုပ္ျဖစ္ဖို႔ဆိုတာဟာ တစ္ဦးနဲ႔တစ္ဦး ဟိုဘက္ဒီဘက္ တိုင္ပင္ၿပီးေတာ့ အေပးအယူလုပ္ၿပီးေတာ့ မလုပ္လို႔ရွိရင္ မရပါဘူး။ အဲဒီေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ က်မတို႔ေရာက္သြားတဲ့အခါက်ေတာ့ အခု ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယကေပါ႔ေနာ္၊ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက လႊတ္ေတာ္နာယက ဦးခင္ေအာင္ျမင္႔ပါ၊ အဲဒီေတာ့ ခပ္တိုတိုေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဘက္ကေရာ၊ အမ်ိဳးသားလႊတ္ေတာ္ဘက္ကေရာ ဥကၠ႒ႀကီးေတြကလည္း မွ်မွ်တတ ဆက္ဆံတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ က်မတို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္္မႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီဟာအတြက္ေတာ့ က်မက အားရပါတယ္။
… ဟို မၾကာခင္တုန္းကဆိုလို႔ရွိရင္ ႏုိင္ငံျခားအဖြဲ႔တခုကေန လာၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲက တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မတီနဲ႔ လာၿပီးေတြ႔ပါတယ္။ ေတြ႔ၿပီးေတာ့ အဲဒီမွာ သူတို႔ေတြ႔ခ်င္တယ္ဆိုလို႔ က်မတို႔ အမ်ိဳးသမီး ကိုယ္စားလွယ္တခ်ဳိ႕ကို ဖိတ္ထားတယ္။ ဖိတ္ထားေတာ့ အဲဒီအဖြဲ႔က ဘယ္လို ေမးလဲဆိုေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေပါ႔ေနာ္- ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈ တကယ္ ျဖစ္ေနၿပီလား၊ တိုးတက္မႈေတြဘာေတြ႔ရလဲ၊ Reform ေပါ႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ထိေရာက္တဲ့ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ဘာရွိခဲ့လဲ-ဆိုေတာ့ အားလုံးက ေခါင္းခါၾကတယ္။ ဘယ္လိုမွ၊ ဘာမွမျဖစ္ဘူးလို႔ ေျပာတဲ့ အေျခအေနျဖစ္သြားတယ္။ က်မပါတီကခ်ည္းမဟုတ္ဘူးေနာ္၊ က်န္တဲ့ပါတီက ကိုယ္စားလွယ္ေတြလည္းပါတယ္။ ( ဒါေပမယ့္ ဒီပါတီေတြရဲ႕…)
အဲဒီမွာ တခုေျပာသြားတာက တုိင္းရင္းသားပါတီက အမ်ဳိးသမီးကိုယ္စားလွယ္တေယာက္က ေျပာသြားတာက- ‘တခုေတာ့ ရွိတယ္တဲ့၊ လႊတ္ေတာ္တဲ့၊ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ က်မတို႔ေျပာခ်င္တာကို လြပ္လြပ္လပ္လပ္ ေျပာႏိုင္တယ္တဲ့၊ အဲဒါ တိုးတက္မႈပဲတဲ့၊’ ေျပာလို႔ေပါ႔ေနာ္။ ထိေရာက္မႈရွိတာ မရွိတာက သပ္သပ္၊ ေျပာတဲ့အတိုင္း ေတာင္းဆိုတဲ့အတိုင္းျဖစ္တာ မျဖစ္တာက သပ္သပ္၊ ဒီလို လြပ္လြပ္လပ္လပ္ တုိင္းသိျပည္သိ တင္ျပႏိုင္တာကိုက တုိးတက္မႈပဲဆိုတာကိုေတာ့ က်မတို႔အားလုံး သေဘာတူတယ္။ ဟုတ္တယ္။ ဒါ တိုးတက္မႈပဲ၊ ဒါေၾကာင္႔ က်မ ေျပာပါတယ္။ က်မတို႔အျမင္မွာေတာ့ က်မတို႔ကိုယ္ကိုယ္တုိင္က လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ ရွိေနလို႔လည္းျဖစ္ႏုိင္တယ္။ မ႑ိဳင္ႀကီးသုံးခုမွာ ဒီမိုကေရစီျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးအရ ေရွ႕က ေရာက္ေနတာကေတာ့ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဒီ ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္မွာ လြပ္လြပ္လပ္လပ္ ေျပာခြင့္ေတြရွိလာေနၿပီ၊ ေဆြးေႏြးပိုင္ခြင့္ေတြ ရွိလာေနၿပီဆိုေပမယ့္ အေကာင္အထည္ေဖာ္ေရးအပို္င္းမွာေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ထင္သေလာက္မျဖစ္ဘူးဆိုတဲ့ သေဘာကိုေျပာတာေပါ႔။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ထင္သေလာက္မဟုတ္ပါဘူး။ ေမွ်ာ္လင္႔သေလာက္မျဖစ္တာပါ။ အစကတည္းက သိပ္ထင္တယ္လို႔ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမ႑ိဳင္က မလုပ္ဘဲနဲ႔ တခ်ဳိ႕ကိစၥေတြက မျဖစ္ႏိုင္ပါဘူး။
…. ဥပမာဆိုရင္ေတာ့ ဥပေဒေတြ၊ ဥပေဒၾကမ္းေတြ၊ ဥပေဒၾကမ္းေတြကို လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳေတာ့ ဥပေဒျဖစ္သြားၿပီ၊ ဒါေပမယ့္ နည္းဥပေဒေတြ မထြက္လာမခ်င္း - ဟို ညြန္ၾကားခ်က္အမိန္႔ စဥ္းမ်ဥ္း စဥ္းကမ္းေတြ မထြက္လာမခ်င္း ဒီဥပေဒေတြက အသက္မ၀င္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ လႊတ္ေတာ္ကေတာ့ ၿပီးသြားၿပီေလ။ လႊတ္ေတာ္အလုပ္။
… ေနာက္တခု ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ဥပမာအေနနဲ႔ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ျပည္သူေတြအေနနဲ႔ အားလုံးစိတ္၀င္စားေနတဲ့ လယ္ယာေျမကိစၥေပါ႔ေနာ္၊ က်မတို႔ လႊတ္ေတာ္ေကာ္မတီကေန မူလပိုင္ရွင္ေတြကိုျပန္အပ္ဖို႔အတြက္ အဖြဲ႔ေတြဖြဲ႔ခဲ့တယ္။ ဖြဲ႔စည္းၿပီးေတာ့ အႀကံေတြေပးခဲ့တယ္။ သြားၿပီးေတာ့ ကြင္းဆင္းၿပီးေတာ့ ေလ့လာတယ္။ အႀကံျပဳတယ္။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း ဒီကိစၥကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမွာက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆုိင္ရာပဲ။ က်မတို႔ လႊတ္ေတာ္ကေနၿပီးေတာ့ အႀကံေပးႏုိင္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သက္ဆို္င္ရာအစိုးရဌာနေတြကို ေခၚၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္မွာ ေမးခြန္းေမးႏိုင္တယ္။ ဒီ့ထက္ပိုၿပီးေတာ့ လုပ္လို႔မရဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အဲဒီေတာ့- ဒီဥပမာကိုပဲ က်ေနာ္က ဆက္ေမးခ်င္တာက ဒါက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ဦးေဆာင္တဲ့ ဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ တာ၀န္နဲ႔တူတယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ မဟုတ္ဘူး။ မဟုတ္ဘူး။ ဒီဟာက လယ္ယာ။ လယ္ယာေျမကိစၥေျပာေနတာပါ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ေအာ္။ လႊတ္ေတာ္ထဲကို ၀င္ၿပီးသိပ္မၾကာခင္မွာပဲ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေကာ္မရွင္မွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဥကၠ႒အေနနဲ႔ တာ၀န္ယူရပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဒီ ဥပေဒစိုးမိုးေရးဆိုတာကလည္း ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ အၿမဲတမ္းေျပာေနတဲ့ကိစၥဆိုေတာ့- တုိင္းျပည္ထဲမွာ ျဖစ္ေနတဲ့ မမွ်တမႈေတြ၊ ဥပေဒေၾကာင္းအရအဆင္မေျပမႈေတြ၊ ဒါေတြကို စုံစမ္းစစ္ေဆးၿပီးေတာ့ လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ မၾကာေသးခင္ လြန္ခဲ့တဲ့သုံးလေလာက္က အစီရင္ခံစာတင္ခဲ့တယ္လို႔ေတာ့ က်ေနာ္္ၾကားပါတယ္။ က်ေနာ္တို႔အျပင္မွာေတာ့ သိပ္္မေတြ႔လိုက္ဘူး။ အဲဒီအစီရင္ခံစာကိုေလ။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီ အေၾကာင္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေမးရရင္ေဒၚေအာင္းဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔က ဒီေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ အျပင္မွာျဖစ္ေနတဲ့ မမွ်တမႈေတြ၊ အေျခအေနေတြကို လႊတ္ေတာ္ထဲ ေခၚယူစစ္ေဆးပိုင္ခြင့္၊ ၾကားနာပိုင္ခြင့္၊ အဲဒါေတြရွိခဲ့မယ္၊ ရွိၿပီးေတာ့ အစီရင္ခံစာတင္ၿပီးေနာက္ပိုင္းမွာ အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ မရွိဘူးလားခင္ဗ်။ အဲဒါေတြက။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြက က်မတို႔ ေမွ်ာ္လင္႔သေလာက္၊ လိုအပ္သေလာက္မရွိဘူးလို႔ေျပာရမွာပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒ စိုးမိုးေရးအစား၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးလို႔ေျပာခ်င္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဟိုဗမာလိုက်ေတာ့ခြဲျခားၿပီးေျပာလို႔မရတာနဲဲ႔ အဂၤလိပ္လိုဆိုလို႔ရွိရင္ Rules by law and Rules of law ေပါ႔ေနာ္၊ အဲဒီေတာ့ အဲဒါကို ခြဲျခားၿပီးေျပာဖို႔ဆိုရင္ က်မတို႔ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးေပါ႔၊ တရားတဲ့ ဥပေဒေတြျဖစ္ရမယ္။ အမိန္႔အာဏာ စိုးမိုးေရးမဟုတ္ဘူး။ အဲဒီေတာ့ အာဏာရွိသူမ်ားထုတ္ထားတဲ့ ဥပေဒတုိင္းစိုးမိုးေရးဆိုတဲ့ သေဘာမဟုတ္ဘူး။ တရားတဲ့ ဥပေဒစိုးမိုးေရးကို က်မတို႔ ဦးတည္တာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခုက်မတို႔ကေနၿပီးေတာ့ ေခၚၿပီးေတာ့ ေမးႏုိင္ျမန္းႏိုင္တာေတြရွိပါတယ္။ ဘယ္ေလာက္ ထိေရာက္မႈရွိလဲ ဆိုတာ ေစာေစာကေျပာတဲ့ အတိုင္းပဲ၊ ေနာက္ဆုံးက်ေတာ့ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပို္င္းဆုိင္ရာကေနၿပီးေတာ့ အေကာင္အထည္ေဖာ္ရမယ့္ကိစၥေတြမွာ က်မတို႔အေနနဲ႔ ထိထိ္ေရာက္ေရာက္ မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ သို႔ေသာ္ျငားလည္း တတ္ႏုိင္သေလာက္ က်မတို႔လုပ္ပါတယ္။
… ဥပမာဆိုလို႔ရွိရင္ ပညာေပးေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ဆိုလို႔ရွိရင္ က်မတို႔ workshop ေတြေပါ႔ေနာ္၊ ႏွီးေႏွာေဆြးေႏြးဖလွယ္ပြဲေတြ ဘာေတြလုပ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သင္တန္းေတြေပးတယ္။ ဒါေတြက က်မတို႔ တတ္ႏိုင္သမွ် လုပ္တာေပါ႔ေနာ္။ အခုဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်မတို႔ စၿပီးေတာ့ ဒီ Rules of law centre ေပါ႔ေနာ္၊ တရားဥပေဒစိုးမိုးေရးစင္တာဆိုၿပီးေတာ့ က်မတို႔ အစမ္းအားျဖင့္ မႏၱေလးနဲ႔လားရႈိးမွာဖြင့္တယ္။ အဲဒီမွာဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်မတို႔္ ေမွ်ာ္လင္႔သေလာက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပို္င္းဆုိင္ရာ ပါ၀င္ပတ္သက္မႈမရွိဘူး။ ဒါေပမယ့္လည္း က်မတို႔ကေတာ့ တတ္ႏိုင္သေလာက္ လုပ္သြားမွာပဲ။ ဒီလိုပ၊ဲ တဆင္႔ခ်င္းတဆင္႔ခ်င္း ဥပေဒျပဳေရးမ႑ိဳင္ျဖစ္တဲ့ လႊတ္ေတာ္အေနနဲ႔ လုပ္ႏိုင္သမွ်ေတာ့ က်မတို႔က လုပ္သြားမွာပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ ေနာက္အေၾကာင္းအရာေလးတစ္ခုေလာက္ ေမးခ်င္ပါတယ္။ မၾကာခင္မွာ ၿပီးခဲ့တဲ့ရက္ပိုင္းေတြအတြင္းမွာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံကိုသြားဖို႔ အစီအစဥ္ေလးရွိတယ္ဆိုၿပီးေတာ့ သတင္းထြက္ပါတယ္။ အဲဒီေမးခြန္းကိုလည္း ေဒၚေအာင္ ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ေျဖေတာ့ေျဖၿပီးပါၿပီ။ အတိအက်မရွိေသးဘူးဆိုတဲ့သေဘာေပါ့ေနာ္၊ ဒီၾကားထဲမွာ တစံုတရာမ်ား ထူးထူးျခားျခား ထပ္ၿပီး တိုးတက္မႈေတြရွိေနသလား၊ အစီအစဥ္လုပ္လာတာေတြ ရွိေနပလား၊ တကယ္လို႔မ်ားသြားျဖစ္တယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ ဒါ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အင္အားႀကီး အိမ္နီးခ်င္း ႏိုင္ငံႀကီးတစ္ခုကို ပထမဦးဆံုးသြားေရာက္တဲ့ခရီးလည္းျဖစ္တယ္။ အေရးပါတဲ့ခရီးစဥ္လုိ႔ က်ေနာ္တုိ႔ ယူဆရပါတယ္။ ဘယ္လိုအေၾကာင္းအရာေတြမ်ား စီစဥ္ေနသလဲဆိုတာကို သိခ်င္တယ္။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အဲဒါေတာ့ တိတိက်က် မစီစဥ္ရေသးပါဘူး။ ကိုယ့္အခ်ိန္၊ သူ႔အခ်ိန္ေပါ့ေနာ္- ဟိုဘက္ဒီဘက္ ညႇိရတာေတြကလည္း တခါတေလ သိပ္ၿပီးေတာ့ မလြယ္ပါဘူး။ က်မအားတဲ့အခ်ိန္နဲ႔ ဟိုဘက္ကလည္း သူတို႔အတြက္ အဆင္ေျပတဲ့အခ်ိန္ဆိုတာက ခ်က္ျခင္းကိုက္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း ေျပာရမယ္ဆိုလို႔ ရွိလုိ႔ရွိရင္ အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံ- အင္အားႀကီးႏုိင္ငံႀကီးတခုဆိုလို႔ရွိရင္ က်မ အိႏၵိယကို သြားၿပီးပါၿပီ။ အဲဒီေတာ့ က်မတို႔က အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံႀကီးေပါ့ေနာ္- အင္အားႀကီးႏိုင္ငံႀကီးက ႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ ဘယ္လိုပဲေျပာေျပာ က်မတို႔က ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အစဥ္အလာေပါ့ေနာ္၊ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးကတည္းက အစဥ္အလာအရ ကိုယ့္ရဲ႕အိမ္နီးခ်င္းႏုိင္ငံေတြအားလံုးနဲ႔အဆင္ေျပေအာင္ ေနေရးကိုပဲ ဦးတည္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ တ႐ုတ္ႏုိင္ငံနဲ႔ကိစၥက အထူးတလည္ေပါ့ေနာ္၊ ျမန္မာႏိုင္ငံအေရးမွာ အားလံုးစိတ္ဝင္စားတဲ့ကိစၥ ျဖစ္တယ္ေလ။ အထူးသျဖင့္ လူထုၾကားထဲမွာ ေတာ္ေတာ္ေလးလႈပ္လႈပ္ရွားရွားျဖစ္သြားခဲ့ရဖူးတဲ့ ျမစ္ဆံုကိစၥ၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီ စီမံကိန္းကိစၥ- ဒီကိစၥမ်ဳိးေတြမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ လူထုရဲ႕ကန္႔ကြက္မႈေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားရွိခဲ့တယ္။ ရွိခဲ့တဲ့အခါက်ေတာ့ သမၼတဦးသိန္းစိန္လက္ထက္က ဆိုလို႔ရွိရင္လည္း လူထုရဲ႕ကန္႔ကြက္မႈေတြေၾကာင့္ဆိုၿပီးေတာ့ (အခုထိလည္း သမၼတဦးသိန္းစိန္ လက္ထက္ေလ-) အဲ-ဟုတ္ကဲ့၊ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ ကလည္း သူ႔လက္ထက္မွာ သူက ခဏရပ္ဆိုင္းထားတယ္ဆိုတဲ့ပံုစံကို - ဒီ ျမစ္ဆံုစီမံကိန္းကို အၿပီးအပိုင္ဖ်က္သိမ္းလိုက္တယ္ဆိုတဲ့ အဆင့္ကို မေရာက္ေသးဘူး။ ဒါ ႏုိင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္စာတန္းေတြနဲ႔လုပ္ေနတဲ့ကိစၥ၊ ဒီကိစၥမွာ က်ေနာ္သြားၿပီးသတိထားမိတာက ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တုိင္ ဆိုလုိ႔ရွိရင္လည္း လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္းကိစၥမွာ ေဒသခံေတြ ေဒသတြင္းဖံြ႔ၿဖိဳးမႈ၊ လူထုရဲ႕ဆႏၵ၊ ႏိုင္ငံတကာ စာခ်ဳပ္စာတန္းေတြအေပၚ ေလးစားမႈ - ဒီကိစၥေတြကို အခ်ဳိးညီေစရမယ္၊ ဒါေတြကို အကုန္လံုးႏႈိင္းယွဥ္ၿပီးေတာ့ စဥ္းစားရမယ္ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာသြားတာမ်ဳိး က်ေနာ္ မွတ္သားဖူး ပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ တကယ္လို႔မ်ား သမၼတဦးသိန္းစိန္ရဲ႕အစိုးရသက္တမ္းဟာ ကုန္ခါနီးေနၿပီ။ ဒီကိစၥေတြေပၚလာမယ္ဆိုရင္ NLD နဲ႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ရဲ႕ သေဘာထားက ဘယ္လိုေျဖရွင္းခ်င္လဲ။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ကေတာ့ တာဝန္ယူမႈ၊ တာဝန္သိမႈအေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းသြားမွာပါ။ က်မတို႔အေနနဲ႔ တုိင္းျပည္အတြက္ အေကာင္းဆံုးလို႔ထင္တဲ့အေျဖကို က်မတို႔ရွာသြားမွာပဲ။ အဲဒီေတာ့ ဒီဟာကို အမ်ားက သေဘာတူညီခ်င္မွလည္း ညီမယ္၊ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ လူတုိင္းက အၿမဲသေဘာတူတာမဟုတ္ဘူးေပါ့ေနာ္၊ သို႔ေသာ္ျငားလည္း အဓိက-ကေတာ့ က်မတို႔က ႏုိင္ငံအေပၚမွာ ေစတနာရွိတယ္ဆိုလုိ႔ရွိရင္ အမွန္လမ္းကိုပဲ က်မတို႔ေရြးရမွာပါ။ ဒီလိုေရြးလုိ႔ က်မတို႔ အၿမဲမွန္မယ္လို႔လည္း အာမ မခံႏုိင္ဘူးေပါ့ေနာ္-လူဆိုတာ မွားတတ္တာပဲ။ ဒါေပမယ့္ ၾကည့္သင့္တဲ့အရာေတြအားလံုးကို ေသေသခ်ာခ်ာၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေလ့လာၿပီးေတာ့ မွန္ကန္တဲ့အေျဖတခုကိုေတာ့ ရွာလုိ႔ရမယ္လို႔ က်မတို႔ ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အဲဒီမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ အခု ခဏခဏေျပာေနတဲ့ ေကာင္းေသာအုပ္ခ်ဳပ္မႈေပါ့- Good Governance - အဲဒီဟာ-ဟာ တာဝန္ယူမႈနဲ႔ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ အေပၚမွာ အေျခခံတယ္ဆိုေတာ့ ဒီလိုဟာမ်ဳိးမွာလည္း ဒီလိုပဲသြားရမွာပဲ။
“က်မတို႔ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လို႔ရွိရင္ လက္ပန္းေတာင္းေတာင္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ ကြန္ထ႐ိုက္ေတြထဲမွာ ဘာေတြပါခဲ့လဲ။ က်မတို႔က ဘာေတြျပဳျပင္ဖို႔အႀကံျပဳတယ္။ ဘယ္လို…ဘာလိုဆိုတာ အတိအက် အေသးစိတ္ - အစီရင္ခံစာထဲမွာ ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ားစုကေတာ့ မဖတ္ပါဘူး။ အစီရင္ခံစာကို မဖတ္ဘဲနဲ႔ တျခားလူေျပာတာတုိ႔၊ ဒါမွမဟုတ္ အက်ဥ္းခ်ဳံးတင္ျပတဲ့အေပၚမွာတို႔-အေျခခံၿပီးေတာ့ ထင္သလိုေပါ့ေနာ္- ထင္သလို ဆဲြၿပီးေတာ့ ယူတာေတြလည္း ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဆိုတာ ဒီ ျမစ္ဆံုကိစၥမွာဆိုလုိ႔ရွိရင္ ျမစ္ဆံု ေရကာတာစီမံကိန္းေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ဘယ္လို သေဘာတူညီခ်က္ေတြရွိသလဲဆိုတာ က်မတို႔မသိဘူး။ က်မ မသိဘူး။ က်မတို႔ျပည္သူျပည္သားေတြမသိဘူး။ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိဘူး။ ေနာက္ၿပီးေတာ့လည္း အမွန္ေျပာမယ္ဆိုရင္ အခုထိေတာ့ တာဝန္ယူမႈေတာ့ ျပည့္ျပည့္စံုစံု မရွိေသးဘူးလို႔ပဲ ဒီလုိပဲ က်မတို႔ ေျပာရမွာပဲ။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ အခု လတ္တေလာျဖစ္ေနတဲ့ ျပည္တြင္းကိစၥေလးတခုကို ေမးခ်င္တယ္။ အဲဒါကေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြကိစၥ၊ အခု ေလာေလာဆယ္မွာ တကၠသိုလ္ေက်ာင္းသားေတြက ျမန္မာႏုိင္ငံပညာေရးဥပေဒ၊ အမ်ဳိးသားပညာေရးဥပေဒကို ကန္႔ကြက္တယ္ဆိုၿပီး ဆႏၵျပပဲြေလးေတြ ေပၚပါတယ္။ ဒီဥပေဒကလည္း ျပန္ၾကည့္လိုက္တဲ့အခါက်ေတာ့ အခု လႊတ္ေတာ္ထဲမွာ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႔ခ်ဳပ္ ကိုယ္စားလွယ္အပါအဝင္ တင္ျပခဲ့တဲ့ အခ်က္ေတြန႔ဲ အတည္ျပဳျပဌာန္းေပးထားတဲ့ ဥပေဒျဖစ္ေနတယ္။ ေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ဆႏၵျပမႈဟာ အမ်ားစုလား၊ အနည္းစုလားဆိုတာေတာ့ ေရရွည္ ဆိုရင္ေတာ့ သိရမွာေပါ့ေလ၊ ဒါေပမယ့္ ေလာေလာဆယ္ ဒီဥပေဒကို မေက်မနပ္နဲ႔ဆႏၵျပမႈေတြ ေပၚလာတယ္ဆိုေတာ့ ဒီေက်ာင္းသားေတြရဲ႕ဆႏၵအေပၚ ေျပာဆိုခ်က္ေတြကိုေရာ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္အေနနဲ႔ ဘယ္လိုျမင္သလဲခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ အခု ေက်ာင္းသားေတြကေနၿပီး ကန္႔ကြက္တဲ့တခ်ဳိ႕အခ်က္ေတြဆိုလို႔ရွိရင္လည္း က်မတို႔အဖဲြ႔ခ်ဳပ္က မႀကိဳက္တဲ့ အခ်က္ေတြလည္း ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း က်မတုိ႔က လူနည္းစုပဲ။ က်မတို႔ျပဳျပင္ေပးတဲ့အခ်က္ေတြ၊ ဒီလႊတ္ေတာ္အတြင္းမွာ အားလံုး ညႇိညႇိႏိႈင္းႏႈိင္း တုိင္တုိင္ပင္ပင္လုပ္တယ္ဆိုတာကိုလည္း ဒါကို အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဥပေဒကိုဆဲြတဲ့ ေကာ္မတီကလည္း ေတာ္ေတာ္ကို မွ်မွ်တတ လုပ္ပါတယ္။ အဲဒီထဲမွာ က်မတို႔ရဲ႕ျပဳျပင္တာေတြ၊ က်မတို႔ရဲ႕အဆိုျပဳခ်က္ေတြလည္း အမ်ားႀကီး ပါပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ၁၀၀ % ေတာ့ မဟုတ္ဘူးေပါ့၊ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆိုေတာ့ ဒါက လႊတ္ေတာ္ရဲ႕သေဘာထားခ်ည့္ပဲလည္း အားလံုးမဟုတ္ေသးဘူး။ ဟုိဘက္က အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆိုင္ရာက သေဘာထားေတြလည္း ပါပါတယ္။ အဲဒီေတာ့ အခု ဒီလို ျပႆနာေတြ ျဖစ္ေနရတာက ေက်ာင္းသားေတြ မေက်မနပ္ျဖစ္ေနတဲ့အထဲမွာ အဓိက ဒီလို ျဖစ္ရတဲ့အေၾကာင္းကို က်မ ဘာျမင္လဲဆိုေတာ့ လုပ္သင့္လုပ္ထိုက္တဲ့ကိစၥကို အခ်ိန္မီမလုပ္လို႔ပါပဲ။
… ဥပမာဆိုလို႔ရွိရင္ တခ်ဳိ႕ ေက်ာင္းသားေတြ ကန္႔ကြက္ေနတဲ့ကိစၥေတြဟာ နည္းဥပေဒေတြနဲ႔ႏြယ္ေနတာေတြ ရွိတယ္။ နည္းဥပေဒေတြ မထြက္ေသးဘူး။ နည္းဥပေဒေတြထြက္လာလုိ႔ရွိရင္ ပိုၿပီးေတာ့ ေက်ာင္းသားေတြ (ေက်ာင္းသားသမဂၢဖဲြ႔ဖို႔ ေတာင္းတဲ့ ကိစၥမ်ဳိးေတြလား…) အဲဒါက်ေတာ့ နည္းဥပေဒတင္ မကဘူး။ ေနာက္ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဥပေဒေတြနဲ႔လည္း ဆုိင္ျပန္ေရာ၊ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဥပေဒဆိုတာလည္း က်မက အဆင့္ျမင့္ပညာေရး ဥပေဒ ေရးဆဲြေရး လႊတ္ေတာ္ရဲ႕ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ျဖစ္တယ္။ ဒါေပမယ့္ က်မတို႔အေနနဲ႔ ဒီဥပေဒၾကမ္းက အုပ္ခ်ဳပ္ေရးပိုင္းဆိုင္ရာဘက္က ေရာက္ဖို႔ ေစာင့္ရတယ္။ က်မတို႔ကေတာ့ အၾကမ္းဖ်င္းအဆင္သင့္ျဖစ္ထားတယ္။ ဒါေပမယ့္ ဟိုဘက္က မေရာက္မခ်င္း က်မတို႔ ဘာမွ လုပ္လို႔မရဘူး။ ဟိုဘက္ကလာတဲ့ ဥပေဒၾကမ္းေပၚမွာမွ က်မတို႔ေဆြးေႏြးၿပီးေတာ့ က်မတို႔ျပင္ခ်င္တာေတြကို အဆိုျပဳၿပီးေတာ့ အတည္ျပဳခ်က္ယူဖို႔ျဖစ္တယ္။ အဲဒီေတာ့ အခ်ိန္ကို လုပ္သင့္ လုပ္ထုိက္တဲ့အခါမွာ အခ်ိန္အရ မလုပ္လုိက္တဲ့အခါရယ္၊ မလုိအပ္တဲ့၊ မလိုလားအပ္တဲ့ျပႆနာေတြေပၚလာတယ္။ အခု ဒီ နည္းဥပေဒေတြကလည္း ထြက္ၿပီ။ အဆင့္ျမင့္ပညာေရးဥပေဒေတြကလည္း ထြက္ၿပီဆိုရင္ ေက်ာင္းသားေတြအေနနဲ႔ပိုၿပီးေတာ့ သူတို႔ ရွင္းရွင္းလင္း ဆံုးျဖတ္လို႔ရမယ္။ သူတို႔ရဲ႕ ဆႏၵေတြနဲ႔ ကိုက္ညီလား၊ မကိုက္ညီဘူးလား။ ဘယ္ဟာေတြကို သူတို႔ တကယ္ကန္႔ကြက္ခ်င္တာလဲ။ ဘယ္ဟာေတြကိုဆိုရင္ သူတို႔လက္ခံႏိုင္သလဲ ဆိုတာကို- ေျပာရမယ္ဆိုရင္ ပုံတခုလံုးေပၚတာေပါ့။ ပံုတခုလံုး မေပၚေသးတဲ့အခါက်ေတာ့ မေက်နပ္မႈေတြကလည္း ရွိမွာပဲ၊ ေျဖရွင္းရတာလည္း ခက္တာေပါ့။ ပံုတပိုင္းေပၚမွာ အေျခခံၿပီးေတာ့ ေျဖရွင္းဖို႔ဆိုတာ မလြယ္ပါဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ေက်ာင္းသားေတြဆိုတာ လူငယ္ေတြလည္း ျဖစ္ေနတယ္ဆိုေတာ့ သူတို႔နဲ႔မ်ားေတြ႔ဆံုၿပီးေတာ့ ရွင္းလင္းျပဖို႔ ဆႏၵရွိပါသလား။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မတို႔ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ဆႏၵျပတဲ့ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ ေတြ႔ခဲ့တာရွိပါတယ္။ က်မတို႔က ေက်ာင္းသားေတြနဲ႔ မေတြ႔ခ်င္တဲ့စိတ္ ဆိုတာ ဘယ္ေတာ့မွမရွိဘူး။ ေတြ႔ခ်င္တယ္ဆိုိရင္ ေတြ႔ခ်င္တဲ့ေက်ာင္းသားေတြဆို အၿမဲပဲေတြ႔တယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ဒီလိုအေျခအေနမ်ဳိးမွာ က်မတို႔က အခြင့္ေကာင္းယူၿပီး အစိုးရနဲ႔ေက်ာင္းသားေတြကို တုိက္ေပးတယ္ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိးလည္း က်မတို႔ မလုပ္ခ်င္ဘူး။ ဘာျဖစ္လို႔လဲဆိုေတာ့ ဒါဟာ ေရရွည္မွာ က်မတို႔ႏုိင္ငံအတြက္ အက်ဳိးမရွိလို႔၊
…. အက်ဳိးမရွိလု႔ိ ဆိုတာ - ဒီလုိပါ။ ဘယ္လုိပဲေျပာေျပာ အတိုက္အခံဆိုတာဟာ အစိုးရကိုတိုက္ရင္ ၿပီးေရာဆိုတဲ့ စိတ္ဓာတ္နဲ႔လုပ္လို႔ မျဖစ္ဘူး။ အတုိက္အခံပါတီလုပ္ေနေပမယ့္ အတုိက္အခံပါတီရဲ႕ အဓိကတာဝန္ဟာ အစိုးရရဲ႕တာဝန္နဲ႔ ဘာမွ မကြာဘူး။ အဲဒါဘာလဲဆုိေတာ့ ႏုိင္ငံရဲ႕အက်ဳိးအတြက္ လုပ္ရမယ္၊ ႏိုင္ငံရဲ႕အက်ဳိးအတြက္ ေဆာင္ရြက္ဖို႔ ႀကိဳးစားရမယ္။ ကိုယ့္ရဲ႕အတိုက္အခံပါတီကို တုိက္ရင္ ၿပီးေရာဆိုတဲ့စိတ္ဓာတ္နဲ႔ဆိုလုိ႔ရွိရင္ က်မတို႔ ႏုိင္ငံကို ဘယ္ေတာ့မွ အက်ဳိးျပဳႏုိင္မွာ မဟုတ္ဘူး။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ အခု က်ေနာ့္ရဲ႕ခရီးစဥ္အတိုအတြင္းမွာ သမၼတႀကီးဦးသိန္းစိန္နဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတယ္။ လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ႀကီး သူရ ဦးေရႊမန္းနဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတယ္။ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မႉးႀကီး မင္းေအာင္လိႈင္နဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတယ္။ အခု ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ က်ေနာ္ ေတြ႔ခြင့္ရပါတယ္။ သေဘာကေတာ့ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ေျပာေနတဲ့ ေလးပြင့္ဆုိင္ထဲမွာပါေနတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေလးဦးစလံုးနဲ႔ေတြ႔ခြင့္ရတာပါပဲ။ အဲဒီေတာ့ အခု ေတြ႔ဆံုေမးျမန္းခန္းေလးကေနတဆင့္ေပါ့ေနာ္။ က်န္တဲ့ေဆြးေႏြးေဖာ္ သံုးဦးကို ဘာမ်ား ပန္ၾကားခ်င္လဲခင္ဗ်။
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္။ ။ က်မက ထူးထူးေထြေထြ ထပ္ေျပာစရာမရွိပါဘူး။ က်မ ေျပာၿပီးၿပီပဲ။ တကယ္ေဆြးေႏြးတယ္ဆိုတာဟာ ျပႆနာေတြကို ေျပလည္ေအာင္ လုပ္ဖို႔ပဲ။ ေျဖရွင္းဖို႔ပဲ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေစာေစာက က်မေျပာသြားသလိုပဲ- အဓိက က်မတို႔ေျပလည္ေအာင္ လုပ္ရမယ့္ကိစၥက ၂၀၁၅ အလြန္ က်မတို႔ႏိုင္ငံ ဘယ္လိုဆက္ၿပီး သြားမလဲ၊ ဘယ္လို ေအးေအးခ်မ္းခ်မ္း ညီညီညြတ္ညြတ္ တည္တည္ၿငိမ္ၿငိမ္နဲ႔ ဆက္ၿပီးသြားႏိုင္မလဲဆိုတာ အဲဒါကိုေရွ႕႐ႈၿပီးေတာ့ က်မတို႔က ဒီလုိ ေဆြးေႏြးပဲြေတြ ေတာင္းဆိုတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဦးသန္းလြင္ထြန္း။ ။ ဟုတ္ကဲ့ခင္ဗ်။ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်။
23.11.2014 21:39
Comments
Post a Comment