ေမ ၂၈

ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဘယ္ကို သြားေနသလဲ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ဘာလဲ 

ေမ ၂၈ 

ေနထြန္းႏိုင္
Eleven Media Group

သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးတို႔အား ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ မတ္ ၂၁ ရက္တြင္ နယူးဇီလန္ႏွင့္ ၾသစေၾတးလ်ႏိုင္ငံမ်ားသို႔ သြားေရာက္သည့္ ခရီးစဥ္မွ ျမန္မာႏိုင္ငံသို႔ ျပန္လည္ေရာက္ရွိလာသည္ကို ေတြ႔ရစဥ္။ သမၼတဦးသိန္းစိန္သည္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ႏွင့္ တိုက္႐ိုက္သက္ဆိုင္ျခင္းမရွိေသာ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ခရီးစဥ္မ်ားတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးကို ေခၚေဆာင္သြားေလ့ ရွိသည္။ (ဓာတ္ပံု-သမၼတ႐ံုး၀က္ဘ္ဆိုက္)

၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ႀကိဳတင္မဲကိစၥမ်ား အပါအ၀င္ မမွ်တမႈမ်ား ရွိခဲ့ၿပီး ထိုအခ်ိန္က ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ကို စစ္ဥပေဒခ်ဳပ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဖူးသူ ဒုတိယတရားသူႀကီးခ်ဳပ္ ဦးသိန္းစိုးက ဦးေဆာင္ခဲ့သည္။


၂၀၁၁ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးသိန္းစိုးကို ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ ခံု႐ံုးဥကၠ႒အျဖစ္ ေျပာင္းေရြ႕ တာ၀န္ေပးအပ္လိုက္သည္။ လစ္လပ္သြားေသာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ေနရာ၌ ယခင္တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္ နံပါတ္ေျခာက္အဆင့္ေခါင္းေဆာင္ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေဟာင္း ဦးတင္ေအးကို အစားထိုးခန္႔အပ္ရန္ သမၼတဦးသိန္းစိန္က ၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၇ ရက္၌ လႊတ္ေတာ္သို႔ တင္သြင္းခဲ့သည္။ ဦးတင္ေအးသည္ ျပည္ေထာင္စုၾက့ံခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီ၏ ထိပ္ပိုင္းေခါင္းေဆာင္တစ္ဦး ျဖစ္ခဲ့ၿပီး ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ မႏၲေလးတိုင္း တံတားဦးၿမိဳ႕နယ္တြင္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ကာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ျဖစ္ခဲ့သည္။

၂၀၁၁ ခုႏွစ္ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၆ ရက္၌ ဦးတင္ေအးက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္မွ ႏုတ္ထြက္လိုက္ၿပီး ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၇ ရက္တြင္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒အျဖစ္ အမည္စာရင္း တင္သြင္းခံခဲ့ရျခင္းျဖစ္သည္။

ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူခဲ့ၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကို ဦးတင္ေအးက ျပဳလုပ္ေပးခဲ့သည္။ ထို႔ေနာက္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ မဟာဗ်ဴဟာမ်ား ေရးဆြဲခဲ့သည္။

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲကိုသာမက ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲကိုပါ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးမည္ဟု ဦးတင္ေအးက ကတိေပးခဲ့ေသာ္လည္း ထိုလုပ္ေဆာင္မႈအားလံုးသည္ ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွသာ ျဖစ္ရမည္ဟု သတိေပးထားခဲ့သည္။ အဆိုပါ ဥပေဒေဘာင္ဆိုသည္မွာ ျပင္ဆင္ရန္ ခက္ခဲေနဆဲျဖစ္ေသာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ အပါအ၀င္ ေမ်ာ့ႀကိဳးသဖြယ္ ျဖစ္ေနသည့္ အျခားတည္ဆဲ ဥပေဒမ်ားျဖင့္ ဆံုးျဖတ္လုပ္ေဆာင္မည္ကို ဆိုလိုျခင္းျဖစ္သည္။

ဦးတင္ေအး၏ ၂၀၁၄ ခုႏွစ္ နယ္လွည့္ခရီးမ်ား၌ ေျပာၾကားခ်က္မ်ားက ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ ဦးတည္ခ်က္အား ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာသည္။ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ တစ္ဦးအျဖစ္ ၾကားေန၀ါဒျဖင့္ သမာသမတ္က်စြာ ရပ္တည္ရမည့္အစား စစ္အာဏာသိမ္း ေခါင္းေဆာင္ေဟာင္းတစ္ဦး၏ သတိေပးသံမ်ား ေရာစြက္ေနသည္။

ပုသိမ္ခရီးစဥ္မွာ ဘာေတြေျပာခဲ့သလဲ

၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၏ အားနည္းခ်က္ေၾကာင့္ ၁၉၆၂ ခုႏွစ္တြင္ တပ္မေတာ္က အာဏာသိမ္းခဲ့ရသည္ဟု ဧၿပီ ၇ ရက္ ပုသိမ္ခရီးစဥ္၌ ဦးတင္ေအးက ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းမႈတြင္ တပ္မေတာ္က ႐ိုး႐ိုးသားသား ျပဳလုပ္ခဲ့ျခင္းသာျဖစ္သည္ဟု ဆိုသည္။

၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) အႏိုင္ရခဲ့ျခင္းကို သမိုင္းအရ မျငင္းလိုဟု ဆိုေသာ္လည္း အာဏာလႊဲမေပးျခင္းမွာ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ မရွိေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္ဟု ေျပာၾကားခဲ့သည္။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ အျပစ္တင္မႈမ်ား ရွိခဲ့သည္ကို မျငင္းလိုပဲ ထိုေရြးေကာက္ပြဲသည္ အခ်ိန္တိုအတြင္း လုပ္ေဆာင္ရသျဖင့္ အားနည္းခ်က္မ်ား ရွိခဲ့သည္ဟု ဆိုပါသည္။ သို႔ေသာ္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲ ျဖစ္သြားသည္ကိုပင္ ေက်းဇူးတင္ရမည္ဟု ၎ကေျပာၾကားသည္။ ထိုအေျခအေနမ်ားႏွင့္ ဆက္စပ္ၿပီး ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ အေျခအေနႏွင့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအႀကိဳ အခင္းအက်င္းမ်ားအေပၚ ျပင္ဆင္ထားမႈမ်ားအား ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားခဲ့သည္။

“၂၀၁၂ လည္းၿပီးေရာ အီးယူသံအမတ္တို႔၊ အမ်ားႀကီးပါပဲ လာၿပီးေတာ့ Free and Fair Election ဆိုၿပီးေတာ့ အေမရိကန္သံအမတ္ ပါပါတယ္၊ ကာတာတို႔ေအာဘ႐ိုက္တို႔ ဒါေတြအကုန္လံုး ပါပါတယ္။ Free and Fair Election လို႔ ေျပာပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္က သူတို႔ေတာ့ ဘာမွမေျပာပါဘူး။ ကြၽန္ေတာ့္ပါတီေတြပဲ ေျပာတယ္။ ေအး .. ၂၀၁၂ ေရြးေကာက္ပြဲကေတာ့ လာေျပာၾကတာ လြတ္လပ္တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲလို႔ ေျပာတယ္။ ဥကၠ႒အေနနဲ႔ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ လြတ္လပ္လြန္းၿပီးေတာ့ မမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲလို႔၊ ကြၽန္ေတာ္ဒီလိုပဲ ေျပာခ်လိုက္ပါတယ္” ဟု ဦးတင္ေအးက ပုသိမ္ခရီးစဥ္တြင္ ေျပာၾကားသည္။

“လြတ္လပ္လြန္းတာမွ တခါတည္း Election Campaign က Election Campaign နဲ႔ေတာင္ မတူဘူး။ ဆႏၵျပေနသလား။ ၈၈ အေရးအခင္းမ်ား ျပန္ေရာက္ေနသလား။ ဟာ.. နဖူးစည္းလည္း ပါတယ္။ အလံေတြက်ေတာ့လည္း ၾကယ္ငါးပြင့္အလံေတြ ပါတယ္။ Election Campaign တဲ့။ ဘယ္သူကမွလည္း ကန္႔ကြက္မယ့္သူ မရွိဘူး။ ကန္႔ကြက္ၾကည့္ပါလား။ ကန္႔ကြက္ၾကည့္တာနဲ႔ ကြၽန္ေတာ္ အ႐ံႈးေပးလိုက္မွာ။ ဥပေဒေဖာက္ဖ်က္ၿပီးေတာ့ လုပ္တာပဲ။ ဒါက။ ဟုတ္လား။ အလံဥပေဒဆိုတာ ရွိပါတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ အ႐ံႈးေပးပစ္ပလိုက္မယ္” ဟု ၎က ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။

ထို႔ေၾကာင့္ ေနာင္လာမည့္ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ား၌ ကန္႔သတ္မႈမ်ား ျပဳလုပ္မည္ဟု ဦးတင္ေအးက ဆိုသည္။

“လာမယ့္ဟာေတာ့ မရဘူး။ Election Campaign ကာလ သတ္မွတ္ေပးမယ္။ မေလးရွားမွာ ၁၅ ရက္ သတ္မွတ္ေပးထားတယ္။ မႏွစ္ကထက္စာရင္ ႏွစ္ရက္တိုးေပးထားတယ္။ အရင္ Election က ၁၃ ရက္ပဲရွိတယ္။ ကြၽန္ေတာ္ ေနရာသတ္မွတ္ေပးမယ္။ ေျပာရမယ့္သူ သတ္မွတ္ေပးပါမယ္။ ဒီမွာ ကြၽန္ေတာ္ေရြးမယ္။ ကြၽန္ေတာ္ေျပာေပါ့။ ကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ လြတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေျပာေပါ့။ ပါတီက တစ္ေယာက္ေျပာေပါ့။ ေတာ္ၿပီ။ မဆိုင္တဲ့သူ လာမေျပာနဲ႔။ ၀င္ခ်င္၀င္၊ မ၀င္ခ်င္ေန” ဟု ဦးတင္ေအးက ဆိုသည္။

“ကြၽန္ေတာ္ ကန္႔သတ္ပါမယ္။ အခ်ိန္ကန္႔သတ္ပါမယ္။ ေနရာကန္႔သတ္ပါမယ္။ လူကန္႔သတ္ပါမယ္။ Election Campaign ကန္႔သတ္ပါမယ္။ ဒါကြၽန္ေတာ့္ရဲ႕ လုပ္ပိုင္ခြင့္ထဲမွာ ရွိပါတယ္” ဟု ဦးတင္ေအးက ဆက္လက္ေျပာၾကားသည္။

ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဘာလဲ

၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ေသာ ဦးဘေဌးသည္ သမာသမတ္ရွိသူ တစ္ဦးျဖစ္ခဲ့ၿပီး ပါတီဆက္ႏႊယ္မႈ ကင္းရွင္းခဲ့သူျဖစ္သည္။

၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တြင္ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ ဦးသိန္းစိုးမွာ တပ္မေတာ္အစိုးရႏွင့္ ပတ္သက္ဆက္ႏႊယ္သူ ျဖစ္သည့္အျပင္ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ မူၾကမ္းေရးဆြဲေရး ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕၀င္ေဟာင္း ျဖစ္သည္။

ဦးသိန္းစိုး၏ေနရာ၌ အစားထိုး ၀င္ေရာက္ေနရာယူခဲ့သူ ဦးတင္ေအးမွာ တပ္မေတာ္အစိုးရလက္ထက္၌ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးအဆင့္ ထိပ္တန္းေခါင္းေဆာင္ျဖစ္သည္။

ထို႔ျပင္ ဦးတင္ေအးသည္ စစ္အာဏာသိမ္း ေခါင္းေဆာင္မ်ားထဲတြင္ တစ္ဦးအပါအ၀င္ျဖစ္ခဲ့ကာ တပ္မေတာ္၏ အဓိကစီးပြားေရး လုပ္ငန္းတစ္ခုျဖစ္ခဲ့ကာ အခြင့္ထူးခံ၊ အခြင့္ေရးသမားမ်ားႏွင့္ လက္တြဲလုပ္ကိုင္ခဲ့ေသာ ျမန္မာ့စီးပြားေရး ဦးပိုင္လီမိတက္၌ ဆယ္စုႏွစ္ၾကာ ဥကၠ႒အျဖစ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သည္။

တပ္မေတာ္တြင္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္စဥ္ ၎ရရွိခဲ့ေသာ လစာႏွင့္ ႏိႈင္းယွဥ္ပါက ၎ႏွင့္၎၏ မိသားစု၀င္မ်ား ၾကြယ္၀ခ်မ္းသာမႈမွာ အံ့အားသင့္စရာ ျဖစ္ေစခဲ့သည္။

လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ ဦးတင္ေအးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ သမိုင္းတစ္ေလွ်ာက္ ခ်မ္းသာၾကြယ္၀မႈ အမ်ားဆံုး ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒အျဖစ္ ရပ္တည္လ်က္ရွိေနသည္။

သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ ဦးတင္ေအးတို႔ ႏွစ္ဦးစလံုးသည္ စစ္တကၠသိုလ္ အမွတ္စဥ္ (၉) ေက်ာင္းဆင္းမ်ားျဖစ္ၾကၿပီး ေနျပည္ေတာ္ အိမ္ေျခာက္လံုးတန္း၌ ေနထိုင္ခဲ့သူမ်ား ျဖစ္သည္။ အဆိုပါ အိမ္ေျခာက္လံုးတန္း၌ အိမ္နံပါတ္ (၁) တြင္ အၿငိမ္းစားဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး ဦးသန္းေရႊေနထိုင္ၿပီး အိမ္အမွတ္ (၂) တြင္ အၿငိမ္းစား ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီး ဦးေမာင္ေအး ေနထိုင္သည္။ က်န္ရွိေသာ အိမ္ေလးလံုးတြင္ သမၼတဦးသိန္းစိန္၊ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအး၊ ဒုတိယသမၼတ ေဟာင္းသီဟသူရတင္ေအာင္ျမင့္ဦးႏွင့္ လက္ရွိျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ နာယက သူရဦးေရႊမန္းတို႔ ေနထိုင္ခဲ့သည္။

ဦးတင္ေအးသည္ လက္ရွိအခ်ိန္အထိ သမၼတဦးသိန္းစိန္ႏွင့္ နီးကပ္ေသာ ဆက္ဆံေရးရွိေနၿပီး သမၼတဦးသိန္းစိန္ကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ႏွင့္ တိုက္႐ိုက္သက္ဆိုင္ျခင္းမရွိေသာ ျပည္တြင္း၊ ျပည္ပ ခရီးစဥ္မ်ားသို႔ ဦးတင္ေအးအား ေခၚေဆာင္သြားေလ့ ရွိသည္။

ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဘာေတြလုပ္ခဲ့လဲ၊ ဘာေတြလုပ္ႏိုင္လဲ

၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ မမွ်တမႈမ်ား ရွိခဲ့ေသာ္လည္း ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အေပၚ ေ၀ဖန္မႈမ်ား ေလ်ာ့က်ခဲ့သည္။

သို႔ေသာ္ ၂၀၁၂ ခုႏွစ္မွ လက္ရွိကာလအတြင္း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအး၏ လုပ္ေဆာင္ပံုမ်ားႏွင့္ ေျခလွမ္းမ်ားက ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ သံသယျဖစ္မႈမ်ား ရွိလာသည္။

စစ္တပ္က အာဏာမသိမ္းလို၍ လႊတ္ေတာ္တြင္ တပ္မေတာ္ ပါ၀င္ေနျခင္းျဖစ္သည္ဟု ထုတ္ေဖာ္ေျပာၾကားထားသည့္ ဦးတင္ေအးသည္ ျပည္သူလူထုက လက္ရွိေတာင္းဆိုေနေသာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရးကို လိုလားသူ မဟုတ္ေခ်။ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ တာ၀န္ယူစဥ္ကာလ၌ သမၼတ ဦးသိန္းစိန္၏ သတိေပးမႈေၾကာင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ေခၚယူသတိေပးျခင္းမ်ား ရွိခဲ့သည္။ သိသာထင္ရွားေသာ သာဓကအေနျဖင့္ လွ်ပ္စစ္မီးရရွိေရးႏွင့္ လုပ္အားခ တိုးျမႇင့္ရရွိေရးတို႔အတြက္ ဆႏၵေဖာ္ထုတ္ေသာ လူထုလႈပ္ရွားမႈမ်ားတြင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ား ပါ၀င္ပတ္သက္ျခင္း မျပဳရန္ ၿပီးခဲ့သည့္ မတ္လအတြင္းက ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ေခၚယူသတိေပးခဲ့သည္။

၂၀၁၄ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ မတိုင္မီတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ား လိုက္နာရမည့္ စုေ၀းေဟာေျပာခြင့္ႏွင့္ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးခြင့္တို႔ႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး ညႊန္ၾကားခ်က္ ထုတ္ျပန္ရန္ ျပင္ဆင္ခဲ့သည္။

ထိုညႊန္ၾကားခ်က္မူၾကမ္း မထုတ္ျပန္မီ လပိုင္းအလိုတြင္ တပ္မေတာ္အရာရွိ ၆၀ ေက်ာ္ကို ၿမိဳ႕နယ္ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ တာ၀န္မ်ားထမ္းေဆာင္ရန္ ႀကိဳတင္ေရႊ႕ေျပာင္းထားခဲ့သည္။

ညႊန္ၾကားခ်က္ မူၾကမ္းအရ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ခြဲ ဥကၠ႒မ်ား၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္မွာ သက္ေရာက္မႈ အားေကာင္းလာမည္ျဖစ္သည္။ ေကာ္မရွင္ခြဲဥကၠ႒မ်ား အေနျဖင့္ စည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္သည္ဟု ယူဆရေသာ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ အာဏာပိုင္ အဖြဲ႕အစည္းမ်ားႏွင့္ ပူးေပါင္းၿပီး တည္ဆဲဥပေဒျဖင့္ အေရးယူရန္ တိုက္တြန္းမႈမ်ားလည္း ရွိေနသည္။

ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္၏ လုပ္ေဆာင္ေနမႈမ်ားသည္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားအား ခ်ဳပ္ကိုင္လိုသည့္ဘက္ ဦးတည္ေနသည့္နည္းတူ လက္ရွိျပ႒ာန္းထားေသာ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒ၌လည္း ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ လုပ္ပိုင္ခြင့္ကို ပိုမိုေပးအပ္ထားသည္။

ထိုအခ်က္မွာ ႏိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ ၄၀၂ တြင္ ပါ၀င္ေနၿပီး ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ျခင္းဆိုင္ရာ လုပ္ငန္းမ်ား၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ခံုအဖြဲ႕၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ား၊ အမိန္႔မ်ားႏွင့္ စပ္လ်ဥ္းသည့္ အယူခံမႈမ်ားႏွင့္ ျပင္ဆင္မႈမ်ား၊ ႏိုင္ငံေရးပါတီဆိုင္ရာ ဥပေဒအရ ေဆာင္ရြက္ရေသာ ကိစၥရပ္မ်ားမွာ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ႏွင့္ ေဆာင္ရြက္ခ်က္မ်ားသာ အၿပီးအျပတ္ အတည္ျဖစ္ေစရမည္ဟု ျပ႒ာန္းထားသည္။

ထိုအခ်က္အရ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အေနျဖင့္ ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားကို ေရြးေကာက္ပြဲမျပဳလုပ္မီ၊ ျပဳလုပ္ခ်ိန္မ်ားသာမက ေရြးေကာက္ပြဲ ျပဳလုပ္ၿပီးခ်ိန္မ်ား၌ပါ ၾသဇာသက္ေရာက္မႈ၊ ဥပေဒအရ အေရးယူမႈႏွင့္ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈမ်ား ျပဳလုပ္ႏိုင္မည္ ျဖစ္သည္။

ညႊန္ၾကားခ်က္မူၾကမ္းမွာ ဘာေတြပါလဲ

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ စမ္းသပ္သည့္အေနျဖင့္ ျပဳလုပ္မည့္ ၂၀၁၄ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲတြင္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လိုက္နာရမည့္ စုေ၀းေဟာေျပာခြင့္ႏွင့္ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးခြင့္ ညႊန္ၾကားခ်က္မူၾကမ္းမွာ စာမ်က္ႏွာ ၁၈ မ်က္ႏွာရွိၿပီး အခ်က္ ၂၀ ပါ၀င္ခဲ့သည္။

မူၾကမ္းတြင္ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးခြင့္ အေနျဖင့္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ ရက္ေပါင္း ၃၀ အတြင္း စတင္ခြင့္ရွိမည္ျဖစ္ၿပီး သက္ဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ သတ္မွတ္ထားသည့္ ေနရာ၊ သက္ဆိုင္ရာေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲ၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ သတ္မွတ္ထားေသာ ေနရာမ်ားသို႔ ယာဥ္မ်ားႏွင့္ လွည့္လည္စုေ၀း ေဟာေျပာခြင့္၊ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ျဖင့္ မီဒီယာမ်ားမွတစ္ဆင့္ ေဟာေျပာစည္း႐ံုး ေဟာေျပာခြင့္၊ သက္ဆိုင္ရာက ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒ၊ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္း၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္း၊ အမိန္႔ေၾကာ္ျငာစာ၊ အမိန္႔ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားႏွင့္အညီ ေရးသားပံုႏွိပ္ ထုတ္ေ၀စည္း႐ံုးခြင့္တို႔ကို ျပဳလုပ္ရမည္ျဖစ္သည္။

စုေ၀းေဟာေျပာခြင့္ကို ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအျဖစ္ ေၾကညာၿပီးသည့္ေန႔မွ ၁၅ ရက္အတြင္း သက္ဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲသို႔ ေလွ်ာက္ထားရမည္ျဖစ္သည္။

ပါတီဌာနခ်ဳပ္ႏွင့္ ပါတီ႐ံုးခြဲမ်ားတြင္ စုေ၀းေဟာေျပာျခင္းျဖစ္ပါက ခြင့္ျပဳမိန္႔ ေလွ်ာက္ထားရန္ မလိုေသာ္လည္း သက္ဆိုင္ရာေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲသို႔ ႏွစ္ရက္ႀကိဳတင္ အသိေပးတင္ျပရမည္ဟု ဆိုသည္။

စုေ၀းေဟာေျပာခြင့္ရွိသူမွာ သက္ဆိုင္ရာ လႊတ္ေတာ္မဲဆႏၵနယ္အလိုက္ ၀င္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ရန္ စိစစ္အတည္ျပဳၿပီးျဖစ္သည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း သို႔မဟုတ္ ယင္း၏ေရြးေကာက္ပြဲကိုယ္စားလွယ္ သို႔မဟုတ္ ယင္း၏လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းက စာျဖင့္အခြင့္အာဏာ လႊဲအပ္ျခင္း ခံရသူတို႔က စုေ၀းေဟာေျပာခြင့္ ရွိမည္ျဖစ္ၿပီး စာျဖင့္လႊဲအပ္ထားသူမ်ား ပါရွိပါက ထိုသို႔လႊဲအပ္သည့္စာကို သက္ဆိုင္ရာ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲသို႔ ေလွ်ာက္လႊာႏွင့္အတူ တစ္ပါတည္း ေပးအပ္ေစရမည္ဟု ေဖာ္ျပသည္။

သက္ဆိုင္ရာေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ အသီးသီးသည္ ေလွ်ာက္ထားခ်က္မ်ားကို လိုအပ္သလိုစိစစ္ၿပီး ခြင့္ျပဳမိန္႔ထုတ္ေပးျခင္း သို႔မဟုတ္ ျငင္းပယ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ျပင္ဆင္/ျဖည့္စြက္ ေလွ်ာက္ထားေစျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ပိုင္ခြင့္ရွိၿပီး အျခားသတ္မွတ္ခ်က္မ်ားကို လုပ္ေဆာင္ခြင့္ရွိမည္ ျဖစ္သည္။

ထို႔ျပင္ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲ အသီးသီးသည္ လံုျခံဳေရး၊ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရးႏွင့္ နယ္ေျမေအးခ်မ္းသာယာေရးကို ေထာက္႐ႈ၍ လိုအပ္ပါက ခြင့္ျပဳမိန္႔ပါ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္ျခင္း၊ ခြင့္ျပဳမိန္႔ပါ သတ္မွတ္ခ်က္မ်ားႏွင့္ စည္းကမ္းခ်က္မ်ားကို ျပင္ဆင္ျခင္း သို႔မဟုတ္ ခြင့္ျပဳမိန္႔ကို ႐ုပ္သိမ္းႏိုင္ျခင္းကို ျပဳလုပ္ႏိုင္သည္။

ႏိုင္ငံေရးပါတီမ်ားသည္ ပုဂၢလိက မီဒီယာမ်ားမွတစ္ဆင့္ မဲဆြယ္စည္း႐ံုးမႈ ျပဳလုပ္မည္ဆိုပါက ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္ကို ရယူရမည္ျဖစ္ၿပီး ပုဂၢလိကပိုင္ မီဒီယာမ်ားအေနျဖင့္ တည္ဆဲဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ားအျပင္ ျပန္ၾကားေရး၀န္ႀကီးဌာနက အခါအားေလ်ာ္စြာ ထုတ္ျပန္ထားသည့္ ညႊန္ၾကားခ်က္မ်ားအတိုင္း လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရမည္ဟူေသာ ကန္႔သတ္ခ်က္မ်ားလည္း ညႊန္ၾကားခ်က္မူၾကမ္း၌ ပါရွိခဲ့သည္။

ညႊန္ၾကားခ်က္မူၾကမ္းကို ဘယ္လိုတံု႔ျပန္ၾကသလဲ

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ ထုတ္ျပန္ခဲ့ေသာ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္၏ ညႊန္ၾကားခ်က္မူၾကမ္းသည္ ဒီမိုကေရစီ စံႏႈန္းမ်ားျဖင့္ ကိုက္ညီမႈမရွိေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စုၾကံ့ခိုင္ေရးႏွင့္ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရးပါတီမွလြဲ၍ က်န္ႏိုင္ငံေရးပါတီ အမ်ားစုက ေ၀ဖန္ခဲ့ၾကသည္။

“သူတို႔ ညႊန္ၾကားခ်က္ေတြကေတာ့ သူတို႔ႀကိဳက္တဲ့ ပံုစံမ်ဳိးေတြ လုပ္ထားတာကို။ ကြၽန္ေတာ္တို႔အတြက္ေတာ့ အဆင္မေျပပါဘူး” ဟု ခ်င္းအမ်ိဳးသားဒီမိုကရက္တစ္ပါတီ ဥကၠ႒ ဦးဇိုဇမ္က ေျပာၾကားသည္။

ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္၏ ညႊန္ၾကားခ်က္သည္ ဥပေဒအရ ထုတ္ခြင့္မရွိေၾကာင္း အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ၏ ေျပာေရးဆိုခြင့္ရွိသူ ဦးဉာဏ္၀င္းက ဆိုပါသည္။

“ထုတ္ကို ထုတ္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒနဲ႔လည္း ဆန္႔က်င္မွာပဲ။ ဥပေဒျပဳေရး မ႑ိဳင္ကိုလည္း ထိခိုက္မွာပဲ” ဟု ဦးဉာဏ္၀င္းက ေျပာၾကားသည္။

“မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ ပါလာၿပီ။ ဒါ့အျပင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြရဲ႕ လြတ္လပ္စြာ ေဟာေျပာစည္း႐ံုးခြင့္ကိုလည္း ကန္႔သတ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္တဲ့သေဘာ ျဖစ္ေနတယ္” ဟု ရခိုင္အမ်ဳိးသားပါတီ၏ ပထမေခါင္းေဆာင္ ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာၾကားသည္။

မဲဆြယ္စည္း႐ံုးေရးကာလကို ရက္ ၃၀ သတ္မွတ္ေပးျခင္းသည္ လံုေလာက္မႈမရွိဘဲ ရက္ေပါင္း ၆၀ သို႔မဟုတ္ သံုးလအထိ ခြင့္ျပဳသင့္ေၾကာင္း ႏုိင္ငံေရးပါတီေခါင္းေဆာင္မ်ားက ေျပာၾကားသည္။

“မဲဆြယ္ကာလ နည္းတယ္။ တစ္ၿမိဳ႕နယ္တည္းမွာ ရပ္ကြက္ေလး ၁၅ ခု၊ အခု ၂၀ ေလာက္ဆိုရင္ေတာ့ ဟုတ္တာေပါ့ေလ။ ဒါေပမဲ့ အမ်ဳိးသားလႊတ္ေတာ္လို ဟာမ်ဳိးက်ေတာ့ ရပ္ကြက္ေပါင္းမ်ားစြာ၊ ၿမိဳ႕နယ္ေပါင္းမ်ားစြာကို လွည့္လည္တရားေဟာရမယ့္အပိုင္း ရွိတယ္ေလ။ ဒါက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း တစ္ဦးအတြက္ ဘယ္လိုမွ မေလာက္ႏိုင္ဘူး” ဟု အမ်ဳိးသားဒီမိုကေရစီ အင္အားစုပါတီဥကၠ႒ ဦးခင္ေမာင္ေဆြက ဆိုသည္။

“မီဒီယာနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ကေတာ့ ဖ်က္ကိုဖ်က္ပစ္ရမယ္။ ဒါက ၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲတို႔၊ ၂၀၁၀ ေရြး ေကာက္ပြဲတို႔ကို အေျခခံထားတဲ့ လုပ္နည္းလုပ္နည္း။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက မီဒီယာရဲ႕ ပြင့္လင္းမႈက လံုး၀မရွိသေလာက္ပဲေလ။ အခု ၂၀၁၄ မွာ မီဒီယာရဲ႕ ပြင့္လင္းမႈက ႀကီးလာတယ္။ ပုဂၢလိကလိုင္းေတြနဲ႔ ျပည္သူလူထုကို စည္း႐ံုးေျပာဆုိတဲ့ အခါတိုင္း ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကို ခြင့္ျပဳခ်က္ႀကီး တင္ေနရမယ္ဆိုရင္ အလုပ္ျဖစ္မွာ မဟုတ္ဘူး” ဟု ရန္ကုန္တိုင္းေဒသႀကီး လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေဒၚညိဳညိဳသင္းက ေျပာၾကားသည္။

ဘာေတြ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္သလဲ

ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္၏ လက္ရွိေျခလွမ္းမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲအေပၚ သံယျဖစ္မႈမ်ား ရွိလာသည္။

“၂၀၁၅ အတြက္ သံသယေတြ ရွိလာတယ္။ အထူးသျဖင့္ ၿပီးခဲ့တဲ့ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ထင္ရွားတဲ့ ပါတီတစ္ခုက မဲဆႏၵနယ္ အားလံုးနီးပါး အျပတ္အသတ္ အႏိုင္ရသြားလို႔ အခုလို ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြ လုပ္တယ္လို႔ အသံေတြ ၾကားေနရပါတယ္” ဟု ဦးေအးသာေအာင္က ဆိုသည္။

“အခုက ဥပေဒနဲ႔လုပ္ရမယ္ ဘာညာေျပာေနတာ။ ဥပေဒနဲ႔ မလုပ္တာ ေကာ္မရွင္ေတြပဲ။ ဒါေပမဲ့ လူအမ်ား နားမလည္တာက ၿမိဳ႕နယ္ေကာ္မရွင္ေတြ မလုပ္ဘဲနဲ႔ သူတို႔ အႏိုင္ေပးခ်င္တဲ့ ပါတီကို အႏိုင္ေပးတာ။ အဲဒါမ်ဳိးကေတာ့ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ကို တရားစြဲလို႔ ရမလား။ ဘယ္ဥပေဒနဲ႔ တရားစြဲမလဲ။ ျပစ္ဒဏ္က ဘယ္ေလာက္လဲ။ ေသဒဏ္ေပးမလား။ ေထာင္ဒဏ္ေပးမလား။ အဲဒီညႊန္ၾကားခ်က္ေတြက လံုး၀ပါမလာဘူး” ဟု ဦးဇိုဇမ္က ဆိုသည္။

ဥပေဒေဘာင္အတြင္းမွ ဆိုသည့္တိုင္ လိုရာဆြဲသံုးၿပီး ေမွ်ာ့ႀကိဳးသဖြယ္ ျပဳလုပ္ႏိုင္ေသာ ဥပေဒမ်ားေၾကာင့္ ၂၀၁၅ မတိုင္မီ အႀကိဳစည္း႐ံုးမႈ ကာလမွာပင္ ႐ႈပ္ေထြးမႈမ်ား ရွိလာႏိုင္သည္ဆိုေသာ သံုးသပ္မႈမ်ားလည္း ရွိေနပါသည္။

“ဒီေလာက္နိမ့္က်တဲ့ ႏိုင္ငံ၊ ဒီေလာက္ အတိဒုကၡေရာက္ေနတဲ့ ျပည္သူေတြရဲ႕မ်က္ႏွာကို ေထာက္ထားသင့္တယ္။ စိတ္တိုင္းက် ေရးဆြဲထားတဲ့ ဥပေဒေဘာင္ေတြကေန ညစ္ပတ္မယ္ဆိုတာ မသင့္ေတာ္ပါဘူး။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ညစ္ပတ္နည္းမ်ိဳးစံုနဲ႔ ႀကိဳးစားလာမယ္ဆိုရင္ ဒါက Crossing the Line ပါပဲ။ တိုင္းျပည္ အတိဒုကၡ ေရာက္သြားႏိုင္ပါတယ္။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ ၁၉၉၀ ေရြးေကာက္ပြဲလို အာဏာမလႊဲလို႔ မရဘူး။ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲလို ညစ္ပတ္လို႔ မရဘူး။ အေျခအေန မတူဘူး။ တိုင္းျပည္မ်က္ႏွာ၊ လူထုမ်က္ႏွာကိုၾကည့္ၿပီး ညႇိႏိႈင္းတိုင္ပင္ ေဆြးေႏြးၾကပါ။ လူထုကလိုလားတဲ့ အစိုးရတစ္ရပ္ကို လြတ္လြတ္လပ္လပ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ႏိုင္ဖို႔ အားလံုး၀ိုင္းလုပ္ၾကရပါမယ္” ဟု Eleven Media Group ၏ CEO ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္က ေျပာၾကားသည္။

ၿပီးခဲ့သည့္ႏွစ္အတြင္းက ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ႏိုင္ငံတကာ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားအနက္ ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံႏွင့္ ဇင္ဘာေဘြႏိုင္ငံတို႔၏ ေရြးေကာက္ပြဲမ်ားတြင္ ေရြးေကာက္ပြဲ မသမႈမ်ားစြာ ျဖစ္ေပၚခဲ့ပါသည္။

ဇင္ဘာေဘြႏိုင္ငံ၌ ျပဳလုပ္ခဲ့ေသာ ေရြးေကာက္ပြဲ၌ အစိုးရပိုင္ မီဒီယာမ်ား၏ ဘက္လိုက္ေဖာ္ျပမႈ၊ ေက်းလက္ေဒသမ်ားတြင္ ၿခိမ္းေျခာက္မႈ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ လ်င္ျမန္စြာ လုပ္ေဆာင္မႈ၊ မဲေပးႏိုင္သူစာရင္းကို ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ တစ္ရက္အလိုတြင္ ထုတ္ျပန္ေပးမႈ၊ မဲေပးႏိုင္သူ စာရင္းတြင္ ေသဆံုးၿပီးသူမ်ား အပါအ၀င္ မသက္ဆိုင္သူမ်ား၏ အမည္မ်ား ပါ၀င္ေနမႈ၊ အတိုက္အခံ အင္အားမ်ားေသာ ေနရာမ်ားတြင္ ေနထိုင္သူမ်ား စာရင္း၌ ပါ၀င္ျခင္းမရွိမႈ အစရွိသည္တို႔ ျဖစ္ေပၚခဲ့သည္။

ကေမၻာဒီးယားႏိုင္ငံတြင္မူ ဇင္ဘာေဘြႏိုင္ငံတြင္ ျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ အခ်က္မ်ားအျပင္ မတူညီေသာ မဲ႐ံုမ်ားတြင္ အမည္ႏွစ္ႀကိမ္ ပါ၀င္ေနျခင္း၊ မဲေပးရာတြင္ မည္သူမည္၀ါ ေဖာ္ျပရန္မလိုျခင္း၊ တရားမ၀င္ ေနထိုင္သူမ်ား မဲေပးခြင့္ ရရွိခဲ့ျခင္း၊ ယာယီေနထိုင္ခြင့္မ်ား ထုတ္ေပးရာတြင္ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ မရွိျခင္း၊ ယာယီေနထိုင္ခြင့္လက္မွတ္ ကိုင္ေဆာင္သူမ်ား မဲေပးခြင့္ရွိခဲ့ျခင္း၊ မဲဆႏၵရွင္မွ သြားေရာက္မဲေပးရာတြင္ ၎အမည္ျဖင့္ မဲေပးၿပီး ျဖစ္ေနသည္ကို ေတြ႕ရွိရျခင္း အစရွိသည္တို႔ ျဖစ္သည္။

ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ႏွင့္ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ကို ေျပာင္းလဲသင့္ၿပီလား

၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမတိုင္မီ အခ်ိန္တြင္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္မ်ားႏွင့္ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒တို႔၏ ရပ္တည္ခ်က္အေပၚ ေမးခြန္းထုတ္စရာမ်ား ရွိေနသျဖင့္ ထိုသူမ်ားကို အျခားသမာသမတ္က်ေသာ ပုဂၢိဳလ္မ်ားျဖင့္ အစားထိုးၿပီး ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္အသစ္ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္းရန္ တိုက္တြန္းမႈမ်ားလည္း ရွိေနပါသည္။

“စိုးရိမ္တာက ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ပဲ။ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲကို က်င္းပမယ့္ ေကာ္မရွင္ထဲက ပုဂၢိဳလ္ေတြကလည္း မည္သည့္ပါတီနဲ႔မွ် မသက္ဆိုင္တဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြ ပါသင့္တယ္” ဟု ဦးေအးသာေအာင္က ေျပာၾကားသည္။

“ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ဆိုတာ ကြၽန္ေတာ္တို႔အားလံုးအတြက္ ဒိုင္လူႀကီးပဲ။ ဒိုင္လူႀကီးဆိုတာကေတာ့ ဘက္လိုက္လို႔ မျဖစ္ဘူး။ အထူးသျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တိုင္းရင္းသားေတြဘက္က နစ္နာဖို႔ဟာေတြ အမ်ားႀကီး ေတြ႕ထားတာကိုး။ အဲဒါေၾကာင့္ သမၼတႀကီးကို ကြၽန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ တင္ျပတဲ့ကိစၥက ေရြးေကာက္ပြဲ ဗဟိုေကာ္မရွင္ကအစ ၿမိဳ႕နယ္အထိ ျပန္ၿပီးျပဳျပင္ေပးပါလို႔ ေျပာထားတာ။ ကြၽန္ေတာ္ကေတာ့ ရွင္းရွင္းေလးပဲ။ (ဒီေကာ္မရွင္နဲ႔ ဆက္သြားမယ္ဆိုရင္) တရားမွ်တမႈ ရွိလိမ့္မယ္လို႔ မယံုဘူး။ အခုထက္ထိ ကြၽန္ေတာ္ အယံုအၾကည္ မရွိေသးဘူး” ဟု ဦးဇိုဇမ္က ဆိုသည္။

“ေကာ္မရွင္ဆိုတာကေတာ့ တရားမွ်တရမွာေပါ့။ သီလ၊ သမာဓိ၊ သိကၡာနဲ႔ ျပည့္စံုတဲ့ ပုဂၢိဳလ္ေတြကို မ်ားေသာအားျဖင့္ ခန္႔ပါတယ္။ အဲဒီသူက ဘက္လိုက္မႈကင္း၊ တရားမွ်တမႈရွိ၊ အမွီအခို ကင္းရပါမယ္။ ကြၽန္ေတာ္ဆိုလိုတာက သူက လြတ္လြတ္လပ္လပ္နဲ႔ တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္တိုင္ကိုက ပါတီစြဲ မရွိရပါဘူး။ ပုဂၢိဳလ္စြဲ မရွိရပါဘူး။ တစ္ဖက္မွာ ကမ္းၿပိဳမယ္။ တစ္ဖက္မွာ ေသာင္ထြန္းမယ္ဆိုတဲ့ အေတြးအေခၚမ်ဳိး ရွိေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ အဲဒီလိုလူမ်ဳိးက ဘယ္လိုနည္းနဲ႔မွ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ရာထူးနဲ႔ မသင့္ေတာ္ဘူးလို႔ ဆံုးျဖတ္တယ္” ဟု လူ႔အခြင့္အေရး ကာကြယ္ျမႇင့္တင္ေဆာင္ရြက္သူမ်ားအဖြဲ႕မွ အမႈေဆာင္ဒါ႐ိုက္တာ ဦးျမင့္ေအးက ေျပာပါသည္။

“လက္ရွိ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕စည္းထားတာက ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္က ဥကၠ႒၊ ၿပီးေတာ့ ပါ၀င္တဲ့ အဖြဲ႕၀င္ေတြကလည္း အရင္တုန္းက ၀န္ထမ္းေဟာင္းေတြနဲ႔ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြ၊ ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းေတြမွာလည္း အဲဒီလိုမ်ဳိး စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြနဲ႔ ဖြဲ႕စည္းထားတယ္။ ဒါက ဖြဲ႕စည္းမႈေပါ့။ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဖြဲ႕စည္းမႈကိုက တရားမွ်တမႈမရွိဘူး ျဖစ္ေနတယ္” ဟု လြတ္လပ္၍ တရားမွ်တေသာ ေရြးေကာက္ပြဲေစာင့္ၾကည့္ေရး ကြန္ရက္မွ အေထြေထြအတြင္းေရးမွဴး ဦးမ်ိဳးရန္ေနာင္သိမ္းက ေျပာၾကားသည္။

“သမၼတအေနနဲ႔ ေခါင္းေဆာင္တစ္ေယာက္ရဲ႕ က်င့္၀တ္အရ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္နဲ႔ ရင္းႏွီးကြၽမ္း၀င္တဲ့ သူတစ္ေယာက္ကို ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ခန္႔ထားတာ၊ ကိုယ္တိုင္ကလည္း ေရြးေကာက္ပြဲကို၀င္ဖို႔ ျပင္ဆင္ထားတယ္ဆိုရင္ ဘယ္လိုမွ မသင့္ေတာ္ပါဘူး။ သမာသမတ္က်တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ တစ္ခုေတာ့ ျပန္လည္ဖြဲ႕စည္း သင့္ပါတယ္” ဟု Eleven Media Group ၏ CEO ေဒါက္တာသန္းထြဋ္ေအာင္က ေျပာၾကားခဲ့သည္။

ေနထြန္းႏိုင္