ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္ ကုလ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီ မဲခဲြအတည္ျပဳ

28 September 2018 20:11(+0630) (လြန္ခဲ့ေသာ 12 နာရီ ခန္႔က)

ျမန္မာစစ္တပ္က က်ဴးလြန္တဲ့ရာဇ၀တ္မႈေတြအေပၚ ႏိုင္ငံတကာကအေရးယူႏိုင္ဖို႔ တိတိက်က် မွတ္တမ္းတင္ထားမယ့္အဖဲြ႔ ဖဲြ႔ေရးပါတဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္တရပ္ကို ကုလသမဂၢ လူ႕အခြင့္အေရးေကာင္စီမွာ မဲခဲြ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ပါတယ္။ ကုလအခ်က္အလက္စုေဆာင္းေရးအဖဲြ႔ရဲ႕ အစီရင္ခံစာအေပၚအေျခခံၿပီး၊ ေဆြးေႏြးဆံုးျဖတ္ထားတဲ့ ဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ထဲပါ အခ်က္အခ်ိဳ႕ဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာကို ထိပါးမႈရိွတယ္လို႔ Geneva ဆိုင္ရာ ျမန္မာသံအမတ္ကေတာ့ တုံ႔႔ျပန္သြားပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို ကိုသားညြန္႕ဦး ေျပာျပမွာပါ။

႐ိုဟင္ဂ်ာဒုကၡသည္ေတြနဲ႔ အျခားလူနည္းစုတိုင္းရင္းသားေတြအေပၚ က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ ဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကိုေတာ့ OIC အစၥလာမ္မစ္ႏိုင္ငံ မ်ားအဖဲြ႔နဲ႔ EU ဥေရာပသမဂၢတို႔က ပူးတဲြအဆိုျပဳခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ထဲမွာ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္ကေတာ့ ရိုဟင္ဂ်ာေတြအပါအ၀င္ ျမန္မာတိုင္းရင္းသားေတြ က်ဴးလြန္ခံခဲ့ရတဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြအေပၚ ႏိုင္ငံတကာတရားရံုး တခုခုက အေရးယူကိုင္တြယ္ႏို္င္ေအာင္ တရား၀င္မွတ္တမ္းယူဖို႔ အဖဲြ႔ တဖဲြ႔ ဖဲြဲ႔စည္းေရး ပါ၀င္တာျဖစ္ပါတယ္။

ဒီလို အဖဲြ႔ကို ၂၀၁၆ ခုႏွစ္က ဆီးရီယားႏိုင္ငံအေရးအတြက္ ဆံုးျဖတ္ခဲ့ဖူးပါတယ္။ အရင္ ဖဲြ႔စည္းခဲ့တဲ့ FFM အခ်က္အလက္စုေဆာင္းေရးအဖဲြ႔နဲ႔ မတူတာကေတာ့၊ အခုဖဲြ႕စည္းမယ့္အဖဲြ႔က စုေဆာင္းရယူမယ့္အေထာက္အထားေတြဟာ ကုလသမဂၢရဲ႕ တရား၀င္အေထာက္အထားေတြအေနနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာတရားရံုးတခုခုမွာ စစ္ေဆးၾကားနာတဲ့အခါ အသံုးျပဳဖုိ႔ ရည္ရြယ္တာပါ။ ဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ အျပစ္ရိွသူေတြကို အေရးယူႏိုင္ေရးအတြက္ အထူးရည္ရြယ္တာျဖစ္တယ္လို႔ OIC အဖဲြ႕ကိုယ္စား ပါကစၥတန္ႏိုင္ငံ သံအမတ္ႀကီးက လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“ဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာဆိုရင္ နစ္နာသူေတြအတြက္ တရားမွ်တမႈနဲ႔ က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူႏိုင္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာပါတဲ့ အဖဲြ႔ ဖဲြ႔စည္းေရးအတြက္ ဒုကၡသည္မ်ားဆိုင္ရာ ကုလမဟာမင္းႀကီးအေနနဲ႔ OIC အပါအ၀င္ အဖြဲ႕၀င္ႏုိင္ငံေတြနဲ႕ ညိွႏိႈင္းေဆာင္ရြက္သြားဖို႔ တိုက္တြန္းပါတယ္။”

ကုလသမဂၢ လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီရဲ႕ ျမန္မာ့အေရးဆံုးျဖတ္ခ်က္အတြက္ OIC နဲ႔ EU တို႔က မူလတုန္းကေတာ့ သီးျခား အဆိုျပဳခ်က္မူၾကမ္းတခုစီရိွပါတယ္။ ေလ့လာသူေတြအေျပာအရေတာ့ OIC မူၾကမ္းက ေပ်ာ့ၿပီး၊ EU မူၾကမ္းက ပိုၿပီး ျပင္းထန္တယ္လို႕ဆိုပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ICC ႏိုင္ငံတကာျပစ္မူဆိုင္ရာတရားရံုးတင္ေရးအေပၚမွာ ကဲြတာပါ။ OIC ဖက္ကေတာ့ ICC တင္ေရးထက္ ဒုကၡသည္ေတြ ေနရပ္ျပန္ေရးကို ပိုၿပီး ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္လုိတဲ့ သေဘာလို႔ သိရပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ မူၾကမ္းႏွစ္ခုကို ျပန္ညိႈႏိႈင္းၿပီး၊ တခုတည္းအေနနဲ႕ထြက္လာရာမွာေတာ့ EU လိုလားခ်က္ေတြက ပိုေနရာ ရလာတယ္လို ႔သိရပါတယ္။ အျပစ္က်ဴးလြန္သူေတြကို အေရးယူေရးဟာ အဓိကက်တယ္လို႔ EU ကိုယ္စားတင္ျပတဲ့ ၾသစတီးယား သံအမတ္က လူ႔အခြင့္အေရးေကာင္စီကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။

“တာ၀န္ရိွသူေတြ အျပစ္ကင္းလြတ္ခြင့္ရေနတာကို အေရးမယူႏိုင္ဘူးဆိုရင္ေတာ့ အလားတူလူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြ ဆက္ျဖစ္ေနဦးမွာပါ။ ဒါဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ေရာ ေဒသတြင္းကိုပါ ႐ိုက္ခတ္ပါလိမ့္မယ္။”

ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ ကုလစံုစမ္းေရးအဖဲြ႔ FFM ကို နဂိုကတည္းက လက္မခံတာေၾကာင့္၊ အဲဒီ အစီရင္ခံစာအေပၚအေျခခံတဲ့ ဒီ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကိုလည္း ျမန္မာဖက္က ပယ္ခ်ပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ အတည္မျပဳႏိုင္တဲ့အခ်က္အလက္ေတြ တဖက္သပ္အခ်က္အလက္ေတြအေပၚ အေျခခံ ေရးသားထားသလို၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ိဳးသားညီညြတ္ေရးအတြက္ပါ ထိခိုက္ေစတယ္လို႔ ဂ်နီဗာ ကုလ ျမန္မာသံအမတ္ႀကီး ဦးေက်ာ္မိုးထြန္းက တုံ႔ျပန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ စြတ္စဲြခ်က္ေတြအေပၚ အေလးထား ပါတယ္လို႔ေတာ့ ေျပာပါတယ္။

“တဖက္သတ္မမွ်မတ ေရးထားတဲ့ အစီရင္ခံစာျဖစ္ေပမယ့္လို႔ ဒီ လူ႔အခြင့္အေရးစြတ္စဲြခ်က္ေတြအေပၚ ျမန္မာအစိုးရအေနနဲ႕ကေတာ့ အေရးတယူ အေလးထားပါတယ္။ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီအကူးအေျပာင္းကာလမွာ ရခိုင္ကိစၥဟာ စိန္ေခၚအကဲစမ္းခ်က္တရပ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကိစၥကို အျမင္က်ဥ္းက်ဥ္းနဲ႔မၾကည့္ပဲ၊ က်ယ္ျပန္တဲ့အျမင္နဲ႔ သံုးသပ္ၾကည့္ရပါလိမ့္မယ္။ အခု ဆံုးျဖတ္ခ်က္ထဲ အသံုးအႏံႈးေတြဟာ က်ဴးက်ဴးေက်ာ္ေက်ာ္ရန္စတဲ့အသံုးအႏံႈးေတြပါ၀င္သလို၊ အင္မတန္ရႈပ္ေထြးေပြလီ ရခုိင္ျပႆနာေျဖရွငး္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူမျဖစ္ေစပါဘူး။ အခ်ိဳ႕ေဖာ္ျပခ်က္ေတြဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အခ်ဳပ္အခ်ာအာဏာကိုပါ ထိပါးေနပါတယ္။”

အခု ဆံုးျဖတ္ခ်က္အေပၚ တရုတ္ႏိုင္ငံကေတာ့ ကန္႔ကြက္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ ရခိုင္ကိစၥမွာ တိုးတက္တဲ့ေျခလွမ္းေတြ ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ခဲ့တယ္၊ အထူးသျဖင့္ အိမ္နီးခ်င္း ဘဂၤလားေဒ့ရ္ွနိုင္ငံ ကုလသမဂၢအဖဲြ႔အစည္းေတြနဲ႔ MOU သေဘာတူညီခ်က္ လက္မွတ္ထိုးခဲ့တာကို ေထာက္ျပပါတယ္။

ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မဲခဲြရာမွာေတာ့ ေထာက္ခံမဲ ၃၅ မဲ၊ ကန္႔ကြက္မဲ သံုးမဲ၊ ၾကားနာ ၇ မဲနဲ႔ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ဟာ အတည္ျဖစ္သြားပါတယ္။ ကန္႔ကြက္တဲ့ သံုးႏိုင္ငံကေတာ့ တရုတ္၊ ဖီလစ္ပိုင္နဲ႔ ဘူရြန္ဒီႏိုင္ငံတို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ထဲမွာေတာ့ ျမန္မာ့လူ႔အခြင့္အေရးကို ႏိုင္ငံတကာအေနနဲ႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန္အေရးယူကိုင္တြယ္ဖို႔ ကုလသမဂၢလံုၿခံဳေရးေကာင္စီနဲ႕ အေထြေထြညီလာခံကိုပါ တိုက္တြန္းထားတဲ့ အခ်က္ေတြလည္း ပါ၀င္ပါတယ္။

သားၫြန္႔ဦး/ ဗြီအိုေအ (ျမန္မာပုိင္း)