လူမ်ဳိးစုံခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီး ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ျခင္း State - Nation နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရဲ႕ပင္လံုမူ

အသြင္မတူတဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းနဲ႔ အသြင္မတူတဲ႔ မ်ဳိးႏြယ္စုေတြ အေျမာက္ျမားေနထိုင္တဲ႔ ႏိုင္ငံေတြအဖိို႔ စတိတ္ေနးရွင္း သေဘာ ( လူမ်ဳိးစံု ခ်စ္ၾကည္ႏိုင္ငံ ) ပံုစံနဲဲ႔ ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ဖို႔ က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ အႀကံျပဳတင္ျပသူေတြ အထဲမွာ အဲဖရက္စတီဖင္ ပါ၀င္ပါတယ္။ သူဟာ ဖက္ဒရယ္နဲ႔ ပတ္သက္တဲ႔ စာတမ္းေတြကိုလည္း ျပဳစုခဲ့ဖူးတဲ႔ ပါေမာကၡတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။

သူနဲ႔ ေယးလ္းတကၠသိုလ္က ဟြမ္လင့္ ၊ အိႏိၵယႏိုင္ငံက ယာဒက္ဖ္တို႔ပူးေပါင္းၿပီး Crafting State Nation ; India and Multinational Democracies ဆိုတဲ႔ စာအုပ္ကို ေရးသားထားပါတယ္။ ေခတ္ေဟာင္းႏိုင္ငံေရး အေတြးအေခၚေတြမွာ ႏိုင္ငံတစ္ခုရဲ႕ နယ္နိမိတ္ပိုင္နက္နဲဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈ နယ္နိမိတ္မ်ဥ္းေတြက တစ္ထပ္တည္း က်ေနရမယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။
အဲဒီလို အေနအထားေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတစ္ခုအတြင္းမွာ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးတည္းပဲ ရိွေနရမယ့္ သေဘာေဆာင္ပါတယ္။ ယဥ္ေက်းမႈနဲဲ႔ မတူကြဲျပားတဲ႔ မ်ဳိးႏြယ္စုေတြရိွတဲ႔ ႏိုင္ငံမွာ ႏိုင္သူအကုန္ယူစနစ္နဲ႔ ဗဟို ေရြးေကာက္ပြဲေတြ က်င္းပေပးလိုက္ရင္ မေဂ်ာ္ရတီ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးကပဲ အၿမဲႏိုင္ေနမွာ ျဖစ္တဲ႔အတြက္ တျခားအင္အားနည္း မ်ဳိးႏြယ္စုေတြအဖို႔ နစ္နာမႈေတြ ရိွႏိုင္တာေၾကာင့္ ပဋိပကၡေတြ မုခ်ေပၚလာႏိုင္တယ္လို႔ အဲဖရက္စတီဖင္က ဆိုပါတယ္။
ဒါဟာ မလံုေလာက္ပါဘူး။ မလံုေလာက္တဲ႔အတြက္လည္း ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုတမ္း ေပါင္းစံုရိွတဲ႔ ႏိုင္ငံေတြမွာ ျပသ၁နာေပါင္းမ်ားစြာ ႀကံဳေတြ႔ခဲ့ရျခင္းပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ျပသ၁နာေတြကို ေျပေျပလည္လည္ မရွင္းႏိုင္တဲဲ႔ တိုင္းျပည္ေတြဟာ ကာလရွည္ ပဋိပကၡေတြနဲ႔ ရင္ဆိုင္ခဲ့ရပါတယ္။ ေအာင္ျမင္သြားတဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံေတြကိုၾကည့္ရင္ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိး ႏိုင္ငံတစ္ႏိုင္ငံဆိုတဲဲ႔ အေနအထားမ်ဳိး မဟုတ္ၾကပါဘူးလို႔ သူတို႔က ဆိုပါတယ္။
အုပ္စု (၁) ။ ။ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္း မ်ားျပားတဲဲ႔ႏိုင္ငံေတြျဖစ္တယ္။ အဲဒီလိုစံုလင္တဲ႔အထဲမွာ တခ်ဳိ႕ယဥ္ေက်းမႈရိွတဲဲ႔ လူေတြက သီးျခားစုဖြဲဲ႔ေနထိုင္ၾကတယ္။ သူတို႔အတြက္ ထင္ရွားတဲဲ႔အုပ္စုအသီးသီးက ႏိုင္ငံေရးမ်က္ႏွာစာမွာ ေျပာဆိုေနၾကတယ္။ တခ်ဳိ႕အမ်ဳိးသားေရးအရ ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ဆိုတာကို သံုးၿပီး လြတ္လပ္ေရးဆိုတဲဲ႔ အဆင့္အထိ ေျပာဆိုေနၾကပါတယ္။
အဲဒီအုပ္စု၀င္ေတြကို Robustly Multinational လူမႈ႔အဖြဲ႔အစည္းေတြလို႔ ေခၚျပီး ကေနဒါက ကီြဘက္ျပည္နယ္ ၊ စပိန္က ကာတလန္ျပည္နယ္ တို႔ပါ၀င္သလို ဘယ္လဂ်ီယံကေတာ့ ဖလမ္းဒါးေဒသေၾကာင့္ ပါ၀င္ပါတယ္။ ပန္ဂ်ပ္ျပည္နယ္က ဆစ္ခ့္ခြဲထြက္လႈပ္ရွားမႈ ၊ မီဇိုခြဲထြက္ေရးနဲ႔ အေရွ႕ေျမာက္ ျပည္နယ္ခြဲထြက္ေရး လႈပ္ရွားမႈေတြရိွေနတဲ႔ အိႏိၵယႏိုင္ငံကလည္း အဲဒီအုပ္စုထဲ ပါ၀င္သြားပါတယ္။
အုပ္စု (၂) ။ ။ ယဥ္ေက်းမႈအရ အေတာ္ေလး မ်ားျပားတဲဲ႔ တိုင္းျပည္ေတြျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ အဲဒီဘာသာစကား ယဥ္ေက်းမႈအရ အုပ္စုေတြက ႏိုင္ငံေရးအရ ထင္ရွားၿပီး နယ္ေျမအလိုက္ အုပ္စုဖြဲ႔ စုဖြဲဲ႔တာေတြ လုပ္မေနၾကပါ။ လြတ္လပ္ေရး ေတာင္းဆိုတာေတြလည္း လုပ္မေနၾကပါ။ ဆြစ္ဇာလန္ နဲ႔ အေမရိကန္လို ႏိုင္ငံေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
အုပ္စု (၃)။ ။ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းေတြ တစ္မ်ဳိးတည္းျဖစ္ေနတဲ႔ ႏိုင္ငံေတြျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုျဖစ္ေနတာေၾကာင့္ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးတည္းက တစ္ႏိုင္ငံလံုးကို လႊမ္းမိုးထားတယ္လို႔ေတာင္ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ အဓိကလူမ်ဳိးႀကီးနဲဲ႔ အလားတူရပိုင္ခြင့္ေတြ ေတာင္းေနတဲ႔ လူမ်ဳိးေတြလည္း မရိွၾကပါ။ ဂ်ပန္ ၊ ေပၚတူဂီနဲ႔ စကင္ဒီေနးဗီးယန္း ႏိုင္ငံ အမ်ားစုပါ၀င္ပါတယ္။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံကေတာ့ တစ္မ်ဳိးတည္းကိုသာ အေျခခံတဲ႔ ေနရွင္းစတိတ္ ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉ ရာစု ျပင္သစ္ေတာ္လွန္ေရးၿပီးခ်ိန္မွာ ယဥ္ေက်းမႈအရေရာ ႏိုင္ငံေရးအရပါ၊ အမွတ္သ႐ုပ္လကၡဏာ တစ္ခုတည္းရိွေစမယ့္ တစ္ျပည္ေထာင္ အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံ ( Unitary Nation State ) တည္ေထာင္ဖို႔ စီမံခဲ့ပါတယ္။ ဖက္ဒရယ္လစ္ဇင္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ျမန္မာမွာလိုပဲ တကယ့္ကို ေၾကာက္လန္႔စရာ ေသဒဏ္ေပးႏိုင္တဲ႔ ျပစ္မႈအျဖစ္ကို သတ္မွတ္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ေဒသအလိုက္ ကြဲျပားျခားနားတဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈေတြကို ပံုစံေပၚလာေအာင္ ခြင့္ျပဳေပးတာမ်ဳိး မရိွခဲ့ပါဘူး။ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံတစ္၀န္းက ေက်ာင္းေတြမွာ တူညီတဲ႔ သင္႐ိုးညႊန္းတမ္းေတြပဲ သင္ၾကားေပးပါတယ္။
ဒါေပမဲ႔ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးနဲ႔ တစ္မ်ဳိး ႏွိမ္တာေတြ၊ ေစာ္ကားတာေတြ မပါသလို လိုသလိုပံုသြင္းမႈေတြလည္း မပါပါဘူး။ ဆရာေတြအားလံုးကိုလည္း ဗဟိုကေနပဲ ေလ့က်င့္သင္ၾကားေပး အသိအမွတ္ျပဳ လက္မွတ္ ထုတ္ေပးပါတယ္။ ျပင္သစ္ အမ်ဳိးသား လကၡဏာ တစ္ခုတည္း ျဖစ္လာေအာင္နဲ႔ ေပါင္းစည္းမႈ သေကၤတအျဖစ္ အားလံုးစစ္မႈ မထမ္းမေနရ ဥပေဒျပ႒ာန္း ေပးထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ျပင္သစ္မွာ ျပင္သစ္ႏိုင္ငံသား ျဖစ္မႈအေပၚ ျပ႒ာန္းခ်က္ေတြအတိုင္း သာတူညီမ်ွ ခံစားခြင့္ရိွပါတယ္။
အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံတစ္ခုကို တည္ေထာင္ေနတုန္း လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း ျခားနားမႈေတြက ႏိုင္ငံသားေတြအတြင္း သာတူညီမ်ွရိွတယ္လို႔ ခံစားရတာ ၊ အားလံုး သမိုင္းေၾကာင္း တူညီတယ္လို႔ ခံစားရရင္ ဒီမိုကေရစီတည္ေဆာက္ေရး လမ္းေၾကာင္းမွာ အေႏွာင့္အယွက္ ျဖစ္မေနဘူးလို႔ အဲဖရက္စတီဖင္က ဆိုပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ဒီလိုအေနထားေတြက ရင့္က်က္ခိုင္မာၿပီးသား ႏိုင္ငံမွာပဲ လြယ္လြယ္ကူကူ ကူးေျပာင္းႏိုင္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ သူကဆိုပါတယ္။
၂၀ ရာစု ေနာက္ပိုုင္း ေရာက္လာတဲ့အခါ အစိုးရမူ၀ါဒနဲ႔ တစ္ျပည္ေထာင္ အမ်ဳိးသား ႏိုင္ငံတည္ေထာင္ဖို႔ ဆုိတဲဲ႔ ကိစၥေတြက အခက္အခဲေတြ ရိွလာတယ္လို႔ သူကဆိုပါတယ္။ စပိန္တို႔ ဘယ္လ္ဂ်ီယံတို႔လို ႏိုင္ငံေတြေတာင္ ခြဲထြက္ေရးနဲ႔ ႀကံဳရတာကို သူက ေထာက္ျပပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံတစ္ခုမွာ လူမ်ဳိးစံု - ဘာသာစံုၿပီး အဲဒီလိုစံုလင္မွုက ႏိုင္ငံေရးအရလည္း အဓိပၸာယ္ ထင္ရွားေလးနက္ေနရင္ ( State- Nation ) လူမ်ဳိးစံု ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈ ပါတဲ႔ စ႐ိုက္လကၡဏာ အေျခခံ ႏိုင္ငံကို တည္ေထာင္ဖို႔ စဥ္းစားဖို႔ ၊ ဖန္တီးဖို႔ ၊ အသိအမွတ္ျပဳ ေထာက္ခံဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ အဲဖရက္စတီဖင္က ဆိုပါတယ္။
ဟြမ္လင့္နဲ႔ အဲဖရက္စတီဖင္တို႔ဟာ State Nation အယူအဆန႔ဲ ပတ္သက္လို႔ စတိတ္ေနးရွင္းဆိုတာဟာ တိုင္းရင္းသား မ်ဳိးႏြယ္စု လူမ်ဳိးစံု ယဥ္ေက်းမႈအစံု ပါ၀င္တဲ႔ စံုလင္မ်ားျပားတဲ႔ ႏိုင္ငံျဖစ္တယ္။ သို႔ေသာ္ ႏိုင္ငံေတာ္အေပၚ သစၥာရိွ ၊ အသိအမွတ္ျပဳတယ္လို႔ သက္ဆိုင္ရာ ျပည္သူမ်ားက ေထာက္ခံတဲဲ႔ စနစ္မ်ဳိး ျဖစ္တယ္လို႔ အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈအရေရာ လြတ္လပ္ေရး သမိုင္းအရပါ ဆက္စပ္ခဲ့တဲ႔ အိႏိၵယႏိုင္ငံဟာ ( State – Nation ) လူမ်ိဳးဘာသာ ယဥ္ေက်းမႈအစံု ခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးမႈအေပၚ အေျခခံ တည္ေဆာက္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အမွန္ေတာ့ ပါလီမန္ဒီမိုကေရစီကို အေျခခံတဲ့ အိႏိၵယႏိုင္ငံဟာလည္း ျမန္မာႏိုင္ငံလိုပဲ လြတ္လပ္ေရးရစက တစ္ျပည္ေထာင္ပံုစံရိွခဲ့တာပါ။ ေခါင္းေဆာင္ေကာင္းျဖစ္တဲ႔ ဂ်၀ါဟာလာေန႐ူးနဲ႔ ကြန္ကရက္ပါတီရဲ႕ လိမၼာပါးနပ္တဲ႔ အမ်ားသေဘာတူ အာဏာခြဲေ၀ေရး အစီအမံေတြေၾကာင့္ပဲ လြတ္လပ္ေရးရၿပီး သိပ္မၾကာခင္ ၁၉၅၀ နဲ႔ ၁၉၆၀ အၾကားမွာတင္ ဒီမိုကရက္တစ္ State – Nation ျဖစ္လာပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရးရၿပီးၿပီးခ်င္း ပါကစၥတန္ခြဲထြက္မႈနဲဲ႔ ႀကံဳခဲ့ရေပမယ့္ ေနာက္ႀကံဳရတဲ႔ ဆစ္ခ့္ခြဲထြက္မႈေတြနဲ႔ တမီလ္္နာဒူျပည္နယ္ အေရးေတြမွာေတာ့ တင္းမာမႈမရိွေအာင္ ကိုင္တြယ္ႏိုင္ခဲ့တဲ႔အတြက္လည္း ခြဲထြက္မႈ မရိွဘဲ ေျပလည္ခဲ့တာပါ။
ေနရွင္းစတိတ္ ေပၚလစီဆိုတာ တိုင္းျပည္တစ္ခုရဲ ႕ ယဥ္ေက်းမႈေတြနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး နယ္နိမိတ္ကို ကိုက္ညီေအာင္ ႏိုင္ငံေရး အင္စတီက်ဴးရွင္း နည္းလမ္းနဲ႔ ႀကိဳးစားပံုေဖာ္တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ေနရာေတာ္ေတ္ာမ်ားမ်ားမွာ ယဥ္ေက်းမႈ ပံုစံတူညီမႈေတြက တစ္ပံုစံတည္းမရိွဘဲ ကြဲျပားမႈေတြမ်ားတဲ႔ ေနရာေတြမ်ားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကြဲျပားျခားနားမႈေတြကို ဂ႐ုစိုက္ၿပီး ကြဲျပားျခားနားမႈေတြအတြက္ အခြင့္ထူးေပးလိုက္တာေတြလည္း ရိွပါတယ္။
ေနးရွင္းစတိတ္ေတြကို အေကာင္ထည္ေဖာ္ရာမွာ ေပ်ာ့ေပ်ာင္းတဲ႔ နည္းလမ္းေတြသံုးခဲ့တဲဲ႔ ႏိုင္ငံေတြရိွသလို ၾကမ္းတမ္းတဲ႔ နည္းလမ္းေတြသံုးတဲ႔ ႏိုင္ငံေတြလည္း ရိွပါတယ္။
နံပါတ္ (၁) ႏိုင္ငံအတြင္း ေနထိုင္ၾကတဲ႔ မတူကြဲျပားသူေတြ အၾကား သစၥာခံမႈ တစ္မ်ဳိး ထူးထူးျခားျခားေပၚလာေအာင္ ဆြဲေဆာင္စည္း႐ံုးနည္း၊ ေစ့ေဆာ္ေပးတဲ႔နည္း၊ ဖန္တီးေပးတဲ႔နည္း ၊ နံပါတ္ (၂) အဲဒီလို ဖန္တီးေပးမႈအေပၚ ေနးရွင္းစတိတ္ အမ်ဳိးသား ႏိုင္ငံေတာ္ကို မူလက မေထာက္ခံသူေတြ ေနာက္ပိုင္း ေထာက္ခံလာေအာင္ အမွတ္လကၡဏာကို မိမိဆႏၵအရ ပူးေပါင္းပါ၀င္လာေအာင္ တိုက္တြန္းအားေပးျခင္း ၊ နံပါတ္ (၃) ေနးရွင္းစတိတ္ရဲ႕ ပံုစံကိုလက္ခံလာေအာင္ အျခားမူကြဲေတြကို လက္မခံဘဲ တားဆီးပိတ္ပင္ျခင္း ၊ ရိွၿပီးသားဆိုရင္ အင္အားနည္းသြားေအာင္ ဖိႏွိပ္ျခင္း ၊ ေပ်ာက္ကြယ္သြားေအာင္ ဖိအားေပးျခင္း ( ျမန္မာမွာ ဗုဒၶဘာသာ တစ္ျပည္ေထာင္ ထူေထာင္ရန္ ႀကိဳးစားျခင္း ၊ မဆလေခတ္က တိုင္းရင္းသား စာေပေတြကို နွိပ္ကြပ္ျခင္း ၊ အျခားမ်ဳိးႏြယ္စု ကိုးကြယ္မႈ အမွတ္လကၡဏာပါပါက ႏိုင္ငံသားမွတ္ပံုတင္ ခက္ခဲေအာင္ လုပ္ျခင္း ( အစိုးရ အလုပ္အကိုင္ရာထူး၊ တပ္ရာထူးတက္ရန္ ခက္ခဲျခင္း ) ၊ နံပါတ္ (၄) တခ်ဳိ႕ျဖစ္ရပ္ေတြမွာ ဖိအားေပးရာက တစ္ဆင့္ လူမ်ဳိးသုဥ္းသတ္ျဖတ္တဲ႔အထိ က်ဴးလြန္ျခင္း စတဲ႔ နည္းလမ္း ေလးသြယ္ကေတာ့ အမ်ဳိးသားႏိုင္ငံ ထူေထာင္ဖို႔ ႀကိဳးစားရာမွာ ေတြ႔ရတဲ႔နည္းလမ္းေတြပဲ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။
အမ်ဳိးအစား ကြဲျပားေနေပမယ့္ လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ယဥ္ေက်းမႈ အမွတ္လကၡဏာေတြကို ႏိုင္ငံေရး အင္စတီက်ဴးရွင္းအရ ေလးစားလိုက္နာျပီး ခ်ဥ္းကပ္တာကေတာ့ State Nation ေပၚလစီျဖစ္ပါတယ္။ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းအတြင္း မတူကြဲျပားေနတာကို ႏိုင္ငံေရး နည္းလမ္းနဲ႔ တရား၀င္ေဖာ္ျပခြင့္ ျပဳတာဟာ ယဥ္ေက်းမႈေပါင္းစံု စီးေမ်ွာေစတဲ႔ State Nation ေပၚလစီပဲျဖစ္ပါတယ္။
အခ်င္းခ်င္း ခြဲျခားဆက္ဆံခံရတယ္ထင္လို႔ ပဋိပကၡျဖစ္ေနတာ ( သို႔မဟုတ္ ) တင္းမာမႈေတြ ရိွေနတာကို ေျပလည္ဖို႔အတြက္ ေက်နပ္ေအာင္ အခြင့္အေရးေတြ ေပးလိုက္တာကလည္း State – Nation ေပၚလစီပဲျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို ပါ၀င္ေအာင္လုပ္တဲ႔ေနရာမွာ ခြဲျခားဆက္ဆံတဲဲ႔ပံုနဲ႔ အထူးအခြင့္ေရးေပးတာ ၊ အတင္းအက်ပ္ လုပ္ယူတာ မရိွပါ။ ႏိုင္ငံေရးရာနဲ႔ဆိုင္တဲ႔ ကိစၥေတြမွာ We ကြ်ႏ္ုပ္တို႔အားလံုး ျဖစ္ေအာင္လည္း State Nation က အားေပးပါတယ္။
တစ္ခ်ိန္တည္းမွာလည္း လူ႔အဖြဲဲ႔အစည္းအတြင္း လူမ်ဳိး ၊ ဘာသာ ကြဲျပားမႈေတြအၾကား ေလးစားလိုက္နာဖို႔အတြက္ အကာကြယ္ျဖစ္ေစမဲ႔ ကိစၥရပ္ေတြကိုလည္း ဖန္တီးေပးပါတယ္။ ငါတို႔အားလံုးဆိုတဲ႔ အျမင္ကို သြင္းေပးမႈမွာ စာေပ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဘာသာစကား တန္းတူအခြင့္အေရး ၊ သမိုင္းဆိုင္ရာ တန္းတူညီမ်ွေဖာ္ျပခြင့္ (ျမန္မာမွာေတာ့ ဗမာတစ္မ်ဳိးတည္းကို အသားေပးတဲ႔ လိုသလိုဆြဲတဲ႔ သမိုင္းသင္႐ိုးညႊန္းတမ္းေတြကို ေက်ာင္းေတြမွာ သင္ခိုင္းခဲ့ဖူး ) ၊ ယဥ္ေက်းမႈ ဓေလ့ထံုးတမ္းဆိုင္ရာ ေဖာ္ျပခြင့္ေတြကလည္း အေရးပါပါတယ္။
ဒီမိုကေရစီႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အဲဒီ State Nation ပံုစံက ဖက္ဒရယ္စနစ္နဲ႔ အံ၀င္ခြင္က်ပါပဲလို႔ဆိုၿပီး မတူကြဲျပားမႈေတြ မ်ားတဲ႔ ႏိုင္ငံေတြကလည္း ဒီမိုကေရစီတည္တံ႔ဖို႔ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို က်င့္သံုးမွ အဆင္ေျပႏိုင္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ တခ်ဳိ႕ကလည္း အမ်ားႀကီးမဟုတ္ေပမယ့္ သီးသန္႔တျခား စကားေျပာတဲ႔ မ်ဳိးႏြယ္စု ႏွစ္စု ၊ သံုစုရိွေနၿပီး သူတို႔က လူနည္းစုျဖစ္ေနရင္ သူတို႔အတြက္ မေဂ်ာ္ရတီက အကုန္ဆံုးျဖတ္ဆိုတဲဲ႔ ပံုစံမ်ဳိး မျဖစ္ရေအာင္ ဖက္ဒရယ္ မဟုတ္ေတာင္ သူတို႔ကို အခြင့္အေရးေပးထားတဲ႔ ဖက္ဒေရစီပံုစံမ်ဳိးကို က်င့္သံုးၾကပါတယ္။
ဖက္ဒေရစီဆိုတာ ႏိုင္ငံေရးနဲ႔ ယဥ္ေက်းမႈအရ ထင္ရွားတဲ႔ ဒါမွ မဟုတ္သီးသန္႔ရိွတဲ႔ နယ္ေျမ ေဒသတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ အင္ဒိုနီးရွားႏိုင္ငံ အာေခ်းျပည္နယ္က လက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡေျဖရွင္းဖို႔ ျပည္နယ္ ေရြးေကာက္ပြဲမရိွတဲ႔ အင္ဒိုနီးရွားမွာ အာေခ်းအတြက္ ျပည္နယ္ေရြးေကာက္ပြဲ လုပ္ေပးၿပီး ၊ ျပည္နယ္က ဥပေဒျပဳခြင့္အခ်ဳိ႕နဲ႔ အခြန္ေကာက္ခံခြင့္ ၊ ျပည္နယ္ရဲတပ္ဖြဲ႔ကို ထိန္းခ်ဳပ္ခြင့္ အာေခ်းကထြက္တဲ႔ ေရနံ ၀င္ေငြ ၇၀ ရာႏႈန္းကို ျပည္နယ္က ခြဲေ၀ရယူခြင့္ေတြေပးမွ အာေခ်းလက္နက္ကိုင္ ပဋိပကၡက ေျပလည္ခဲ့ပါတယ္။
စတိတ္ေနးရွင္းစနစ္ က်င့္သံုးရာမွာ ေအာင္ျမင္တဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ႏိုင္ငံအမ်ားစုကေတာ့ ပါလီမန္ ဒီမိုကေရစီ က်င့္သံုးၾကတာ ျဖစ္ၿပီး ပါလီမန္စနစ္က ညႊန္႔ေပါင္းနဲဲ႔ အားလံုး ပါ၀င္ႏိုင္တဲ႔ အစိုးရဖြဲ႔စည္းဖို႔ ခြဲေ၀ေပးလို႔ရတဲဲ႔ စနစ္ေတြပါတဲ႔အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ မေဂ်ာ္ရတီအမ်ားစုရတဲ႔ ပါတီသာမရိွခဲ့ရင္ ညႊန္႔ေပါင္းဖြဲ႔ဖို႔ လိုလာမွာျဖစ္တဲ႔အတြက္ မိတ္ဖက္ပါတီေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကိုရဖို႔ အေပးအယူညိွႏိႈင္းမွဳေတြ အဆက္မျပတ္လုပ္ရမွာ ျဖစ္တယ္။
ႏိုင္ငံအႏွံ႔ ၿပိဳင္ႏိုင္တဲ႔ ပါတီေတြက ဗဟိုအစိုးရဖြဲ႔စည္းမႈမွာ လိုအပ္တဲ႔ မဲမရလို႔ ေဒသဆိုင္ရာ မ်ဳိးႏြယ္စုပါတီေလးေတြရဲ႕ ေထာက္ခံမႈကို လိုေနမယ္ဆိုရင္ ေဒသဆိုင္ရာမ်ဳိးႏြယ္စု အစုအဖြဲ႔ပါတီေတြရဲ႕ ေထာက္ကူမႈနဲ႔ ဗဟိုမွာအစိုးရဖြဲ႔ႏိုင္မွာ ျဖစ္ၿပီး အျပန္လွန္အားျဖင့္ မ်ဳိးႏြယ္စုပါတီေလးေတြကိုလည္း ဗဟိုအစိုးရမွာ ေနရာေပးျခင္းျဖင့္ ေဒသအေျချပဳ ပါတီေတြကို ဗဟိုလိုလားတဲ႔ ပါတီျဖစ္ေအာင္ ဆြဲေဆာင္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္လို႔ အဲဖရက္စတီဖင္က ဆိုထားပါတယ္။
စတိတ္ေနးရွင္းမွာ ယဥ္ေက်းမႈျခင္း ေပါင္းစည္းတာမ်ဳိး ရိွရိွမရိွရိွ ႏိုင္ငံေရးအရ ေပါင္းစည္းတာမ်ဳိးရိွဖို႔က အေရးႀကီးပါတယ္။ အိႏိၵယႏိုင္ငံမွာ ဟင္ဒီနဲ႔ အဂၤလိပ္ကို႐ုံုးသံုးအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားၿပီး က်န္တဲ႔ ေဒသအလိုက္ မ်ဳိးႏြယ္စုေတြအသံုးျပဳတဲဲ႔ ဘာသာစကား ၂၂ မ်ဳိးကို တရား၀င္ ဘာသာစကား အျဖစ္ သတ္မွတ္ထားပါတယ္။ ဟင္ဒီမသံုးတဲ႔ မ်ဳိးႏြယ္စုေတြက အဂၤလိပ္စာကို အသံုးျပဳၿပီး ႏိုင္ငံအ၀ွမ္း အစိုးရဌာနေတြမွာ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
တကယ္ေတာ့ အိႏိၵယႏိုင္ငံဟာ လြတ္လပ္ေရးရခ်ိန္မွာပဲ ဟင္ဒီစကားအျပင္ အျခားဘာသာ စကားေတြကို လူ ၁၃ သန္းေလာက္က သီးျခားအသံုးျပဳေနတဲ႔ ႏိုင္ငံျဖစ္ေနခဲ့တာပါ။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း ကိုယ္ပိုင္ အမွတ္လကၡဏာေတြ ရိွၾကသလို ဟိႏၵဴ ၊ ဗုဒၶ ၊ ခရစ္ယာန္ ၊ ဆစ္ခ့္ စတဲ႔ဘာသာေတြနဲ႔ စံုလင္လွတဲ႔ ႏိုင္ငံပါ။
မြတ္ဆလင္က ၁၆၁ သန္းရိွၿပီး ကမၻာမွာ တတိယ မြတ္ဆလင္အမ်ားဆံုး ႏိုင္ငံလည္းျဖစ္ပါတယ္။ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ အစၥလာမ္ သဟဇာတ မျဖစ္ဘူးဆိုၿပီး ယူဆသူေတြဘက္က ၾကည့္ရင္ အိႏိၵယက အံ႔ၾသစရာျဖစ္ၿပီး ဖက္ဒရယ္စနစ္ကိုလည္း က်င့္သံုးေနပါတယ္။ ကမၻာေပၚက သက္တမ္းအၾကားဆံုး မ်ဳိးႏြယ္စုစံုလင္ ဖက္ဒရယ္ႏိုင္ငံ ေလးခုုျဖစ္တဲ႔ ဘယ္လဂ်ီယံ ၊ စပိန္ ၊ ကေနဒါ ၊ အိႏၵိယ ေလးႏိုင္ငံမွာ အိႏိၵယက တစ္ဦးခ်င္း၀င္ေငြနဲ႔ လူေနမႈ အဆင့္အတန္း အနိမ့္ဆံုးႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။
ႏိုင္ငံလူဦးေရ သန္း တစ္ေထာင္ေက်ာ္နဲ႔ တြက္ၾကည့္ရင္ တစ္ႏွစ္ပ်ွမ္းမ်ွ၀င္ေငြက တစ္ဦးခ်င္းဆိုရင္ ေဒၚလာ ေလးေထာင္ေက်ာ္သာ ရိွပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ဒီမိုကေရစီ စတိတ္ေနးရွင္း ( လူမ်ဳိးစံုခ်စ္ၾကည္ႏိုင္ငံ ) ကို အိႏိၵယက ေအာင္ျမင္စြာ ထူေထာင္ထားႏိုင္ပါတယ္။ နက္နက္႐ႈိင္း႐ိႈင္း ကြဲျပားေနတဲဲ႔ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို စုစည္းဖို႔ ႏိုင္ငံေရးနယ္ပယ္ ၊ က်င့္၀တ္ပိုင္းနဲ႔ အေျခခံဥပေဒဆိုင္ရာ နယ္ပယ္ေတြမွာ ကာလရွည္ၾကာ ဖန္တီးခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။ အိႏိၵယမွာ မတူကြဲျပားတဲ႔ မ်ဳိးႏြယ္စုေတြ အမ်ားအျပားရိွၿပီး ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ ျပသ၁နာ ေျပလည္ေစဖို႔အတြက္ အခ်ဳိးမညီ ဖက္ဒရယ္ကို ဖန္တီးခဲ့ၾကတာျဖစ္ပါတယ္။
ကိုးကြယ္ရာ ဘာသာေတြကလည္း နက္နက္႐ႈိင္း႐ိႈင္း ကြဲျပားေနၾကတာပါ။ မြတ္ဆလင္ သမၼတျဖစ္တဲ႔အခါလည္း ျပသ၁နာ ႀကီးႀကီးမားမား မရိွခဲ့ပါဘူး။ တကယ္ေတာ့ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္္ခြင့္ရသြားတဲ႔ ႏိုင္ငံကို ဘယ္လို အင္စတီက်ဴးရွင္းေတြနဲ႔ တည္ေဆာက္မလဲ ၊ မတူကြဲျပားမႈေတြကို ဘယ္လို ေပါင္းစည္းမလဲဆိုတာ အဂၤလိပ္လက္္ေအာက္မွာ ရိွေနစဥ္ ၁၉၂၀ ေလာက္ကတည္းက အိႏိၵယ ကြန္ကရက္ပါတီက ပါတီရဲ႕ မူ၀ါဒအေနနဲ႔ အေသးစိတ္ ေလ့လာမႈေတြ ျပဳခဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္။
အေျခခံဥပေဒမွာ ႏိုင္ငံသား အဓိပၸာယ္ဖြင့္ဆိုခ်က္က နယ္ေျမေဒသကို အေျခခံတာေၾကာင့္ State Nation နဲ႔ ေတာ္ေတာ္ေလးကို ကိုက္ညီခဲ့ပါတယ္။ လြတ္လပ္ေရး ရသြားတဲဲ႔ အိႏိၵယဟာ လႊတ္ေတာ္ႏွစ္ရပ္ပါတဲ႔ ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို က်င့္သံုးရမယ္ဆိုတာ ၁၉၂၈ ခုနစ္ေက်ာ္ ကာလကတည္းက ကြန္ကရက္ပါတီ အစီရင္ခံစာက အတည္ျပဳခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ အိႏိၵယကို စတိတ္ေနးရွင္းအျဖစ္ အျပည့္အေ၀ အသိမွတ္ျပဳလုိက္တာ ၁၉၅၇ မွျဖစ္ၿပီး ဘာသာစကားတစ္ခုစီနဲ႔ သံုးစြဲေနတဲဲ႔ ျပည္သူေတြက သူတို႔သက္ဆိုင္ရာ ကိုယ္ပိုင္ျပည္နယ္ ရသြားၿပီး သက္ဆိုင္ရာ ဘာသာစကားနဲဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္လို႔ ရသြားခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
သီးျခားျပည္နယ္ ဖန္တီးလို႔ရတာေၾကာင့္ ျမန္မာႏိုင္ငံက ခ်င္းေတြနဲ႔မ်ဳိးႏြယ္စုတူတဲ႔ မီဇိုေတြဟာ မီဇိုရမ္ျပည္နယ္ အျဖစ္ရသြားၿပီး တိုင္းရင္းသား႐ိုးရာ ယဥ္ေက်းမႈထိန္းသိမ္းခြင့္ ၊ မီဇိုလူမ်ဳိးေတြပဲ မဲေပးလို႔ရတဲ႔ ေဒသႏၱရေရြးေကာက္ပြဲ ၊ ေျမယာပိုင္ဆိုင္ခြင့္ေတြရခဲ့သလို ၁၉၈၆ က မီဇို သေဘာတူညီခ်က္ကလည္း မီဇိုခြဲထြက္ေရးကို အၿပီးသတ္ေစခဲ့ပါတယ္။ ဘာသာေရးနဲ႔ပတ္သက္လို႔ မတူကြဲျပားတဲ႔ ဘာသာအလိုက္ သာသနာျပဳခြင့္ ၊ အေဆာက္အအံု ေဆာက္ခြင့္ေတြကလည္း လြတ္လပ္မႈရိွၿပီး ဟာဂ်္ ့ဘုရားဖူးအျဖစ္ မကၠာကိုသြားတဲဲ႔ မြတ္ဆလင္ေတြကို အိႏိၵယအစိုးရက ေထာက္ပံ႔ေၾကး ေပးပါတယ္။ ႐ံုးပိတ္ရက္ေတြကလည္း ဟိႏိၵဴေတြအတြက္ ငါး ရက္ မြတ္ဆလင္ေတြအတြက္ ငါးရက္ အျခားဘာသာ၀င္ေတြအတြက္ ငါးရက္ သတ္မွတ္ေပးထားပါတယ္။
အိႏိၵယက တမီလ္ခြဲထြက္ေရးအတြက္ လႈပ္ရွားေနခ်ိန္ State Nation ေပၚလစီအရ မ်ဳိးႏြယ္စုအခြင့္ေရးေတြ ေပးတဲ႔အတြက္ ေျပလည္သြားေပမယ့္ သီရိလကာၤႏိုင္ငံမွာေတာ့ တမီလ္ေတြကို Nation State ျဖစ္ေအာင္ အတင္း သြတ္သြင္းခဲ့တာေၾကာင့္ လူေတြသိန္းနဲ႕ခ်ီ ေသေက်ၿပီးမွ ျပည္တြင္းစစ္ အဆံုးသတ္ခဲ့ရပါတယ္။
အဲဖရက္စတီဖင္ ဆိုခဲ့တာက ယူကရိန္းအေၾကာင္းလည္း သူေလ့လာထားၿပီး ၁၉၉၁ ယူကရိန္းႏိုင္ငံ ျဖစ္လာတဲဲ႔အခါမွာ အားလံုးၿခံဳငံုပါ၀င္တဲ႔ မ်ဳိးႏြယ္စုအစံုပါ၀င္တဲ႔ ယူကရိန္းမျဖစ္ခဲ့ဘူးလို႔ သူကဆိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံအေရွ႕ျခမ္းက ႐ုရွားစကားေျပာေတြနဲ႔ ျပသ၁နာ တက္ႏိုင္တယ္လို႔ ၂၀၀၀ ခုနစ္ေက်ာ္ေလာက္ ကတည္းက သူက သတိေပးခဲ့ပါတယ္။
တကယ္လည္း ႏိုင္ငံအေရွ႕ျခမ္းက ႐ုရွားစကားေျပာေတြေၾကာင့္ ခ႐ိုင္းမီးယားအေရး ျပသ၁နာေပၚခဲ့ရၿပီ မဟုတ္ေပေလာ။
အိႏိၵယနဲ႔ လြတ္လပ္ေရးေခတ္ၿပိဳင္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာေတာ့ ေန႐ူးရဲ႕ မိတ္ေဆြလည္းျဖစ္တဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းလည္း State Nation ျဖစ္ဖို႔ ႀကိဳးစားခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကိဳးစားတဲဲ့ အခ်ိန္နဲ႔ ေန႐ူးႀကိဳးစားးတဲ့အခ်ိန္ ကြာတာက ဗိုလ္ခ်ဳပ္က သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္တည္းကသာ ပင္လံုစာခ်ဳပ္ကိစၥေတြ လုပ္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဖဆပလ အေနနဲ႔ အိႏိၵယက ကြန္ကရက္ပါတီလို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ခဲ့တာေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး။
ဒါေၾကာင့္ ၁၉၄၆ ပထမ ပင္လံုမွာ ဖဆပလ ကိုယ္စားလွယ္ ဦးႏုဟာ မေအာင္ျမင္ခဲ့ရသလို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ကြယ္လြန္လို႔ သူ႕အေနနဲ႔ အ႐ိုက္အရာ ဆက္ခံရခ်ိန္မွာလည္း ေအာင္ျမင္ေအာင္ မလုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါဘူး။ တစ္နည္းအားျဖင့္ အင္စတီက်ဴးရွင္းအလိုက္ State Nation အတြက္ မျပင္ဆင္ခဲ့တဲ႔အတြက္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္အေနနဲ႔ စစ္မျဖစ္မီက အမ်ဳိးသားေရးအရ အမ်ဳိးသားေရး၀ါဒီ ျဖစ္ေကာင္းျဖစ္ခဲ့ေပမယ့္ ဘီအိုင္ေအ၀င္ၿပီး ေခတ္ကာလ ေနာက္ပိုင္းကစလို႔ လူမ်ဳိးစံု ၊ ဘာသာစံု တည္ရိွေနမႈကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး တစ္ဘာသာတည္း ၊ လူမ်ဳိးတစ္မ်ဳိးတည္းဆိုတဲ႔ ကိစၥေတြကို မလုပ္ေတာ့တာက ဘာသာျခားေတြ ၊ မ်ဳိးႏြယ္စုေတြကို တေလးတစားနဲ႔ အစိုးရအဖြဲ႔ထဲမွာ ေနရာေပးခဲ့မႈေတြက သက္ေသပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဗိုလ္ခ်ဳပ္နဲ႔ တိုင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္ေတြ ျပည္ေထာင္စုဖြဲ႔စည္းဖို႔ သေဘာတူခဲ့တဲ႔ အေျခခံခဲ့တဲဲ႔ မူေတြကို ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ ( ၁)၊ လြတ္လပ္၍ အခ်ဳပ္အျခာ အာဏာ ပိုင္ဆိုင္ေသာႏိုင္ငံ ၊ လြတ္လပ္ေသာ သေဘာဆႏၵႏွင့္အညီ ျပည္ေထာင္မ်ားႏိုင္ငံသစ္တည္ေထာင္မႈတြင္္ ပူးေပါင္းပါ၀င္ၾကမႈ ၊ (၃) တန္းတူေရး (၄) ကိုယ္ပိုင္ျပ႒ာန္းခြင့္ ( ၅) ဖက္ဒရယ္စနစ္ကို အေျခခံတဲ႔ျပည္ေထာင္စု (၆) လူနည္းစုေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးကို ကာကြယ္ျခင္း (၇) ဒီမိုကေရစီနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ႏိုင္ငံသားတိုင္း ခံစားခြင့္ (၈) ပါတီစံုဒီမိုကေရစီစနစ္ (၉) ဘာသာေရးကို အေျခမခံတဲ႔ႏိုင္ငံ (၁၀) ခြဲထြက္ခြင့္ဆိုတဲ႔ အခ်က္ေတြကို အေျခခံခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။
ခြဲထြက္ခြင့္အခ်က္ကလြဲလို႔ က်န္တဲ႔မူေတြက ၿပီးခဲ့တဲ႔ မိုင္ဂ်ာယန္ညီလာခံအထိ တိုင္းရင္းသားေတြ ေတာင္းဆိုေနခဲ့တာဟာ အဲဒီပင္လံုမူေတြကို အေျခခံ ေတာင္းေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ႏွစ္ေပါင္း ေျခာက္ဆယ္နီးပါး ျပည္တြင္းစစ္ျဖစ္ေနတာ ၊ စစ္အာဏာရွင္ေအာက္ မေရာက္ခင္ လြတ္လပ္ေရးရစ ပါလီမန္ေခတ္ကတည္းက ျပည္တြင္းစစ္ စခဲ့ၿပီး က်႐ႈံးႏိုင္ငံအျဖစ္ ေရာက္ေနခဲ့တယ္လို႔ အကဲျဖတ္ေတြက သံုးသပ္ခဲ့တာဟာ ႏိုင္ငံရဲ႕ ပကတိ အေျခအေနနဲ႔ ကိုက္ညီတဲ႔ လူမ်ဳိးစံုခ်စ္ၾကည္ရင္းႏွီးႏိုင္ငံ State Nation ကို ေအာင္ျမင္စြာ မတည္ေဆာက္ ႏိုင္ခဲ့တာေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
REF :
Crafting State Nation; India and Multinational Democracies
Alfred Stepan, Yogandra Radev
စုိင္းထြန္းေအာင္လြင္
The Ladies News