ႏိုဝင္ဘာ ၈ ရက္က မဲမ်ားေရတြက္ေနစဥ္ (ဓာတ္ပံု-ေဂ်ေမာင္ေမာင္(အမရပူရ))ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္မ်ားအၿပီးသတ္ထြက္ေပၚၿပီး အစုိးရသစ္တစ္ရပ္ ႐ုပ္လံုးေပၚေနသည့္တိုင္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္လူႀကီး မင္းမ်ား အနားမရႏုိင္ေသးဘဲ ၄၅ရက္အတြင္း အခ်ိန္မေရြး ေပၚေပါက္လာႏိုင္သည့္ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ ကန္႔ကြက္လႊာမ်ားအတြက္ အသင့္ေစာင့္ဆိုင္းေနရသည္။ ေႏြးေႏြး ေရြးေကာက္ခံကိုယ္စားလွယ္မ်ားမွာ ေရြးေကာက္ပဲြေအာင္ႏုိင္မႈတြင္ ယစ္မူးေနခ်ိန္မရဘဲ ၄၅ ရက္အတြင္း ႀကံဳေတြ႕လာႏုိင္သည့္
တိုင္တန္းခ်က္မ်ားကို ေျဖရွင္းရန္ ျပင္ဆင္ထားၾကရမည္ျဖစ္သည္။
ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္မ်ားအၿပီးသတ္ထြက္ေပၚၿပီး အစုိးရသစ္တစ္ရပ္ ႐ုပ္လံုးေပၚေနသည့္တိုင္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္လူႀကီးမင္းမ်ားအနားမရႏုိင္ေသးဘဲ ၄၅ ရက္အတြင္း အခ်ိန္ မေရြးေပၚေပါက္လာႏိုင္သည့္ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ ကန္႔ကြက္လႊာမ်ားအတြက္ အသင့္ေစာင့္ဆိုင္းေနရသည္။
ေရြးေကာက္ပဲြဥပေဒ၊ နည္းဥပေဒမ်ားအရ ေရြးေကာက္ပဲြဆုိင္ရာျပစ္မႈမ်ားကို ေရြးေကာက္ပဲြအၿပီး ၁၅ ရက္အတြင္း တိုင္တန္းခြင့္ရွိရာ ျပည္နယ္ႏွင့္တုိင္းေဒသႀကီး အခ်ိဳ႕ရွိ ရဲစခန္းမ်ားသို႔ တိုင္တန္းေနၿပီျဖစ္သည္။
ရဲစခန္းတြင္ တုိင္ၾကားရန္ သတ္မွတ္ထားသည့္ ေနာက္ဆံုးေန႔တစ္ေန႔တည္း၌ပင္ ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီက ဒီခ်ဳပ္ပါတီကုိ ရဲအေရးပုိုင္ေသာအမႈမ်ားျဖင့္ အမ်ားဆံုးလာေရာက္ တိုင္ၾကားထားေၾကာင္း ျမန္မာႏုိင္ငံေဒသအသီးသီးရွိ ရဲစခန္းမ်ားမွ သတင္းရရွိသည္။
ေရြးေကာက္ပဲြအတြင္းျဖစ္ပြားခဲ့ေသာ ျပႆနာမ်ားအနက္ ရဲအေရးပိုင္ေသာျပစ္မႈမ်ားကို ေရြးေကာက္ပဲြက်င္းပသည့္ေန႔မွ ၁၅ ရက္အတြင္း တိုင္ၾကားႏုိင္ေၾကာင္းသတ္မွတ္ထားရာ ႏုိဝင္ဘာ ၂၂ ရက္တြင္ ၁၅ ရက္ျပည့္ၿပီျဖစ္၍ ထုိေန႔၌ အမ်ားဆံုးလာေရာက္တိုင္ ၾကားျခင္းျဖစ္သည္ဟု ျမန္မာႏုိင္ငံရဲတပ္ဖဲြ႕မွ ဒုတိယရဲမွဴးႀကီးတစ္ဦးက ေျပာသည္။
ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီ၏ တိုင္ၾကားမႈမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ႐ႈံး၍ကန္႔ကြက္လႊာတင္ျခင္းမဟုတ္ေၾကာင္း ပါတီပူးတဲြဥကၠ႒ဦးေဌးဦးက ေျပာသည္။
‘‘အႏုိင္အ႐ႈံးအတြက္ ကန္႔ကြက္တယ္၊ အျပစ္ရွာၿပီးတင္တယ္ဆုိတာ မျဖစ္ေစရဘူး။ လာမယ့္ေရြးေကာက္ပဲြေတြမွာ ဒီလိုကိစၥမ်ိဳးေတြေရွာင္ရွားႏုိင္ေအာင္ ျပဳျပင္လိုတဲ့သေဘာန႔ဲတင္မွာပါ’’ဟု ဦးေဌးဦးက ဆုိသည္။
ေရြးေကာက္ပဲြကန္႔ကြက္လႊာမ်ားႏွင့္ပတ္သက္၍ ဦးေဌးဦးႏွင့္ တစ္ပါတီတည္းျဖစ္သည့္ သူရဦးေအာင္ကို၏ ခံယူခ်က္မွာ ေလးစားစရာေကာင္းလွသည္။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ႏွင့္ ဆက္ဆံေရးေကာင္းမြန္ၿပီး ဖဲြ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒျပင္ဆင္ေရး စိတ္အားထက္သန္ခဲ့သည့္ သူရဦးေအာင္ကိုသည္ ႀကံ႕ခိုင္ေရးပါတီ၏ သုိးမည္းတစ္ေကာင္ဟု မီဒီယာအခ်ိဳ႕၏ တင္စားျခင္းကိုခံခဲ့ရသူလည္းျဖစ္သည္။
‘‘ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ ကန္႔ကြက္လႊာမတင္ဘူးလားလို႔ ေမးၾကတယ္။ ၄၉ မဲဆုိတာ တင္သင့္တယ္ေပါ့ေလ။ မတင္ေတာ့ပါဘူးလို႔၊ ဘာလို႔လဲဆုိေတာ့ ဒီလႊတ္ေတာ္ေနရာဟာ ကခ်င္တုိင္းရင္းသားအတြက္ကုိယ္စားလွယ္ေနရာပါ။ ငါးႏွစ္တာ ယူထုိင္ၿပီးလို႔ တုိင္းရင္းသားပုိင္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေနရာ လူမွန္ေနရာမွန္ျပန္ျဖစ္တယ္လုိ႔ ခံစားမိပါတယ္။ ငါးႏွစ္အတြင္း တုိင္းျပည္အတြက္ လုပ္ေဆာင္ေပးခြင့္ရတာနဲ႔တင္ ေက်နပ္ပါတယ္။ စစ္သားဘဝမွာလည္း ဗိုလ္မွဴးခ်ဳပ္အထိ တာဝန္ထမ္းခဲ့ၿပီးၿပီ။ အရပ္သားအေနနဲ႔လည္း ဒုဝန္ႀကီးအထိ တာဝန္ယူခဲ့ရၿပီးၿပီ။ လႊတ္ေတာ္အမတ္အေနနဲ႔လည္း ဥပေဒျပင္ဆင္ေရးမွာ ျပည္သူ႔အက်ိဳး စီးပြားဘက္ကတင္ျပခဲ့ဲၿပီးၿပီ။ ဘာပဲေျပာေျပာေနာင္လာေနာက္သားေတြအတြက္ လက္ခုပ္တီးအားေပး ခ်ီးေျမႇာက္ရမယ့္တာဝန္ကုိပဲ ထမ္းေဆာင္ပါေတာ့မယ္’’ဟု ေရြး ေကာက္ပဲြတြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ကုိယ္စားလွယ္ကို ႐ႈံးနိိမ့္ခဲ့သည့္ သူရဦးေအာင္ကုိက သူ၏လူမႈကြန္ရက္စာမ်က္ႏွာတြင္ ေဖာ္ျပခဲ့သည္။
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရၿပီးေနာက္ တည္ဆဲဥပေဒတစ္ရပ္အရ ေထာင္ဒဏ္က်ခံရလွ်င္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ပိုင္ခြင့္ရွိမည္ မဟုတ္ေၾကာင္း ေရြးေကာက္ပဲြ ဥပေဒမ်ားတြင္ျပ႒ာန္းထားသည္။ ေရြးေကာက္ပဲြျပစ္မႈျပစ္ဒဏ္မ်ားကို ရဲအေရးပိုင္မႈအျဖစ္ သတ္မွတ္ထားရာ တုိင္ၾကားခံရသည့္ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံထားရသူမ်ားသည္ တရား႐ံုး၏အဆံုးအျဖတ္ကုိ ခံယူရမည္ျဖစ္သည္။
သို႔ျဖစ္ရာ ေငြေပးသြင္းရန္မလိုဘဲ ၁၅ ရက္အတြင္း တိုင္ရမည့္ေနရာမ်ားတြင္ တိုင္တန္းမႈမ်ားေနၿပီး အမႈစရိတ္က်ပ္ငါးသိန္းအဆံုးခံကာ ၄၅ ရက္အတြင္း တိုင္ၾကားရမည့္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္သို႔သာ ကန္႔ကြက္လႊာမ်ားတက္မလာေသးေပ။
‘‘ျပစ္မႈျပစ္ဒဏ္ကိစၥေတြမွာ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းက မၿငိရင္ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး။ သူ႔ရဲ႕ကိုယ္စားလွယ္ (ဒါမွမဟုတ္) တျခားတစ္ေယာက္နဲ႔ပတ္သက္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကန္႔ကြက္လႊာဘက္အပိုင္းမွာ လာၿငိႏုိင္တာေပါ့။ ရဲစခန္းမွာ အမႈဖြင့္ထားမယ္။ ရဲစခန္းကလည္း တရားစဲြတင္မယ္။ တရား႐ံုးကလည္း ျပစ္မႈထင္ရွားလို႔ ျပစ္ဒဏ္ခ်ထားမယ္ဆုိရင္ ကန္႔ကြက္လႊာမွာ အဲဒီကိစၥနဲ႔ပတ္သက္လုိ႔ သီးျခားစစ္ေဆးမေနေတာ့ဘူး။ တရား႐ံုးရဲ႕အဆံုးအျဖတ္ကို အေၾကာင္းခ်က္တစ္ခုအေနနဲ႔ထည့္သြင္းၿပီး ခံု႐ုံးကစဥ္းစားမွာေပါ့။ ေရြးေကာက္ခံကေန ျပဳတ္၊ မျပဳတ္ဆိုတာကေတာ့ ဥပေဒေၾကာင္းအရဆက္သြားရမွာေပါ့။ ဒါေပမဲ့ သူ႔ရဲ႕ပေယာဂမပါဘူးဆုိရင္ေတာ့ သူ႔ရဲ႕ေရြးေကာက္ခံမႈကုိေတာ့ မထိခုိက္ႏုိင္ပါဘူး’’ဟု ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္အႀကံေပး ဦးေသာင္းလိႈင္က ေျပာသည္။
တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈမ်ားကို ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္သို႔ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ေၾကညာထားၿပီး ၄၅ရက္အတြင္း တုိင္ၾကားရမည္ျဖစ္ေသာ္လည္း ၁၅ ရက္ေက်ာ္သည္အထိ တိုင္ၾကားမႈတစ္စံုတစ္ရာမရွိေသးေခ်။ ‘‘တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ကန္႔ကြက္လႊာတင္တာေတြ ရွိလာႏုိင္ပါတယ္။ တုိင္လာရင္လည္း ခံု႐ံုးဖဲြ႕စစ္ေဆးၿပီး ေသခ်ာစဥ္းစားဆံုးျဖတ္ၿပီးမွ တရားမွ်တမႈရွိစြာ ေဆာင္ရြက္သြားမွာပါ’’ဟု ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးက ႏုိဝင္ဘာ ၂၃ ရက္ တြင္ျပဳလုပ္ေသာ ေရြးေကာက္ပဲြခံုအဖဲြ႕အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္ျခင္းဆိုင္ရာ အလုပ္႐ံုေဆြးေႏြးပဲြတြင္ ေျပာသည္။
ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ကန္႔ကြက္လႊာဆုိသည္မွာ ေရြးေကာက္ခံလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္သည္ တရားသျဖင့္မွန္ကန္စြာေရြးေကာက္ခံရျခင္းမဟုတ္ေၾကာင္း စာျဖင့္ေရးသားထားသည့္ စဲြဆုိခ်က္တစ္ခုျဖစ္သည္။
အဆုိပါကန္႔ကြက္လႊာမ်ားကို သက္ဆုိင္ရာမဲဆႏၵနယ္မွလႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္း (သို႔ မဟုတ္) မဲဆႏၵရွင္တစ္ဦးဦးက ျပန္ရလိမ့္မည္မဟုတ္ေသာ အမႈစရိတ္က်ပ္ငါးသိန္းႏွင့္တကြ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြ
ေကာ္မရွင္သုိ႔ တင္သြင္းႏုိင္သည္။
တင္သြင္းလာေသာ ကန္႔ကြက္လႊာမ်ားကုိ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ဝင္တစ္ဦးက ဥကၠ႒အျဖစ္ဦးေဆာင္ကာအဖဲြ႕ဝင္ႏွစ္ဦးပါဝင္ေသာ ခံု႐ံုးဖဲြ႕ၿပီးစစ္ေဆးေပးရမည္ျဖစ္သည္။
‘‘ေရြးေကာက္ပဲြျပစ္မႈျပစ္ဒဏ္ေတြ၊ ကန္႔ကြက္လႊာေတြက ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္နဲ႔ ဒီခ်ဳပ္ရဲဲ႕အစုိးရဖဲြ႕ခြင့္ကို ထိခိုက္ႏုိင္လိမ့္မယ္လို႔မထင္မိဘူး။ ဒါေပမဲ့ ဒါေတြကုိကုိင္တြယ္မယ့္ ရဲတပ္ဖဲြ႕၊ တရား႐ံုးနဲ႔ေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္က ဖဲြ႕မယ့္ခံု႐ံုးေတြကေတာ့ သမာသမတ္က်ဖို႔ေတာ့လိုလိမ့္မယ္’’ဟု ႏုိင္ငံေရးေဆာင္းပါးရွင္ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္းက ေျပာသည္။
ေရြးေကာက္ပဲြကန္႔ကြက္လႊာ ႏွင့္ပတ္သက္လွ်င္ သတိထားရမည့္အခ်က္တစ္ခ်က္မွာ ေရြးေကာက္ပဲြကုန္က်စရိတ္တင္သြင္းမႈပင္ျဖစ္သည္။ က်ပ္သိန္းတစ္ရာသာ သံုးစဲြခြင့္ျပဳထားသည့္ ေရြးေကာက္ပဲြကုန္က်စရိတ္ကို ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအမည္စာရင္း ေၾကညာၿပီး ရက္ေပါင္း ၃၀ အတြင္း တင္သြင္းရမည္ျဖစ္သည္။ ေရြးေကာက္ပြဲ ကန္႔ကြက္လႊာမ်ား ကုိ ၄၅ ရက္အတြင္း တင္သြင္းခြင့္ျပဳထားရာ ေရြးေကာက္ပဲြကုန္က်စရိတ္ တင္သြင္းမႈမ်ားအေပၚ ကန္႔ကြက္မႈမ်ားလည္း ရွိလာႏုိင္သည္။
ေရြးေကာက္ပဲြတြင္ ေတာင္ၿပိဳကမ္းၿပိဳအႏုိင္ရထားသည့္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေရြးေကာက္ပဲြအသံုးစရိတ္ က်ပ္သိန္း ၅၀ ေက်ာ္လြန္ေသာ ပါတီ၏ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းအခ်ိဳ႕ကို ဆူပူခဲ့သည္ဟု ႐ုိက္တာသတင္းဌာနက ေဖာ္ျပသည္။ ယင္းကိစၥမွာ သူမက ေရြးေကာက္ပဲြအသံုးစရိတ္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ကန္႔ကြက္မႈမ်ားရွိလာမည္ကုိ မည္မွ်အေလးအနက္ထားေၾကာင္း ျပသရာလည္းေရာက္သည္။
ဒီခ်ဳပ္ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း အခ်ိဳ႕၏ေရြးေကာက္ပဲြကာလအတြင္းအသံုးစရိတ္မွာ က်ပ္သိန္း ၁၀၀ ႏွင့္အထက္ရွိေနႏုိင္ၿပီး ယင္းအခ်က္အေပၚေထာက္၍ ကန္႔ကြက္မႈမ်ားျပဳလုပ္ပါက အႏုိင္ရကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းအေရအတြက္ ဆံုး႐ႈံးမႈမ်ားရွိလာႏုိင္သည္ဆုိေသာ ခန္႔မွန္းသံုးသပ္ခ်က္မ်ားအေပၚ ဦးဝင္းျမင့္က ျငင္းဆုိခဲ့သည္။
ဒီခ်ဳပ္ပါတီသည္ ေငြေၾကးခ်မ္းသာသည့္ ပါတီမဟုတ္၍ ၎တုိ႔ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားသည္ ၿခိဳးၿခိဳးၿခံၿခံျဖင့္သာသံုးစဲြခဲ့ရေသာေၾကာင့္ ထင္ျမင္စြပ္စဲြခ်က္မ်ားသည္ မျဖစ္ႏုိင္ေၾကာင္း ဦးဝင္းျမင့္က ေျပာၾကားသည္။
‘‘သူမ်ားေတြ သိန္းေထာင္ခ်ီ သံုးစဲြေနခ်ိန္မွာ တို႔ကုိယ္စားလွယ္ေတြ သိန္းအစိတ္၊ သံုးဆယ္ေလာက္နဲ႔ ၿခိဳးၿခိဳးၿခံၿခံလုပ္ခဲ့ၾကရတာ’’ဟု ၎က ဆိုသည္။
ေရြးေကာက္ပဲြကုန္က်စရိတ္ကုိ သတ္မွတ္ရက္အတြင္းမတင္လွ်င္ျဖစ္ေစ၊ မမွန္ကန္ေသာစာရင္းမ်ားတင္ျပလွ်င္ျဖစ္ေစ သက္ဆိုင္ရာေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ခဲြ၏ ကိုယ္စားလွယ္အရည္အခ်င္းပ်က္ယြင္းသူအျဖစ္ အစီရင္ခံစာတြင္ေဖာ္ျပခံရနုိင္သည္။ ထုိသုိ႔ေဖာ္ျပခံရလွ်င္ ကုိယ္စားလွယ္အရည္အခ်င္းပ်က္ယြင္းသူအျဖစ္ ဆံုးျဖတ္ရန္မသင့္ေၾကာင္း ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္သို႔ ေလွ်ာက္ထားႏုိင္သည္။
သုိ႔ေသာ္ေကာ္မရွင္က ခံု႐ံုးဖဲြ႕ဆံုးျဖတ္ၿပီးလွ်င္ အယူခံခြင့္ရွိလိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။ ကုိယ္စားလွယ္အရည္အခ်င္း ပ်က္ယြင္းသူအျဖစ္ ေၾကညာခံရပါက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဆက္လက္ရပ္တည္ပိုင္ခြင့္ရွိမည္ မဟုတ္သည့္အျပင္ လက္ရွိလႊတ္ေတာ္သက္တမ္းအတြင္း က်င္းပမည့္ေရြးေကာက္ပဲြမ်ားတြင္ ဝင္ေရာက္ယွဥ္ၿပိဳင္ခြင့္ရွိလိမ့္မည္မဟုတ္ေပ။
ကန္႔ကြက္သူ (ခုိင္လံုမဲ ဒုတိယအမ်ားဆံုးရရွိသူ)က ၎သာ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရသူျဖစ္ေၾကာင္း ေၾကညာေပးရန္ ေတာင္းဆုိသည့္ကိစၥတြင္ ကန္႔ကြက္လႊာစစ္ေဆး၍ မၿပီးေသးမီ ကန္႔ကြက္ခံရသူ ကြယ္လြန္ခဲ့လွ်င္လည္းေကာင္း၊ ကန္႔ကြက္ခံရသူက ကန္႔ကြက္လႊာကို မေခ်ပလိုေၾကာင္း အေၾကာင္းၾကားစာေပးပုိ႔ခဲ့လွ်င္လည္းေကာင္း၊ ကန္႔ကြက္ခံရသူကဆင့္ေခၚစာရရွိၿပီး ခ်ိန္းဆုိသည့္ေန႔ရက္တြင္ ခိုင္လံုေသာအေၾကာင္းမရွိဘဲ ခံုအဖဲြ႕၏ေရွ႕ေမွာက္သုိ႔လာေရာက္ရန္ ပ်က္ကြက္လွ်င္လည္းေကာင္း အဆုိပါအေျခအေနကိုအမ်ားသိေစရန္ အမိန္႔ေၾကညာစာထုတ္ရမည္ျဖစ္သည္။
ေၾကညာၿပီး ၁၅ ရက္အတြင္း ေလွ်ာက္ထားသူမရွိလွ်င္ ကန္႔ကြက္သူကို ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရသူအျဖစ္ ေၾကညာေပးရမည္ျဖစ္သည္။
လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း၏ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရမႈကုိ ပ်က္ျပယ္ေစႏုိင္မည္မဟုတ္သည့္ အကာအကြယ္မ်ားလည္းရွိပါသည္။ တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈကုိ ေရြးေကာက္ပဲြကိုယ္စားလွယ္ကမဟုတ္ဘဲ အျခားသူတစ္ဦးက ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊လႊတ္ေတာ္ ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းႏွင့္ ေရြးေကာက္ပဲြကုိယ္စားလွယ္၏ ခြင့္ျပဳခ်က္မပါဘဲ တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈကို ေဆာင္ရြက္ျခင္း၊ လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းႏွင့္
ေရြးေကာက္ပဲြကုိယ္စားလွယ္တုိ႔သည္ တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈမျပဳလုပ္ႏုိင္ေစရန္ အစြမ္းကုန္ တားဆီးကာကြယ္ထားျခင္း၊ တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈသည္ ေရြးေကာက္ပဲြအေပၚသက္ေရာက္မႈမရွိျခင္း (သို႔မဟုတ္) မေျပာပေလာက္ေသာ သက္ေရာက္မႈျဖစ္ျခင္းတို႔ေၾကာင့္ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္း၏ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရမႈကုိ ပ်က္ျပယ္ေစႏုိင္မည္မဟုတ္ေပ။
‘‘ကန္႔ကြက္တုိင္းလည္း လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းရဲ႕ ေရြးေကာက္တင္ေျမႇာက္ခံရမႈကို ပ်က္ျပယ္ေစမွာမဟုတ္ဘူးေလ။ တရားမဲ့ျပဳက်င့္မႈက ဘယ္လိုအခ်က္လဲ၊ ဘယ္မွာလုပ္ခဲ့တာလဲ၊ မဲရရွိမႈအေျခအေန၊ မဲကြာျခားမႈအေျခအေနေတြကို စသျဖင့္ေပါ့။ သက္ေသထြက္ခ်က္ေတြ၊ အခ်က္အလက္ေတြကို ၿခံဳငံုသံုးသပ္မွာျဖစ္ပါတယ္’’ဟု ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္အဖဲြ႕ဝင္ဦးျမင့္ႏုိင္က ေျပာသည္။
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြအၿပီးတြင္ ကန္႔ကြက္လႊာတင္သြင္းမႈ ၂၈ မႈရွိခဲ့ၿပီး ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးပါတီက ၂၆ မႈအထိ ကန္႔ကြက္ခဲ့ကာ ငါးမႈ အႏုိင္ရခဲ့သည္။ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြတြင္မူ ကန္႔ကြက္လႊာတင္သြင္းမႈေလးမႈသာရွိခဲ့ၿပီး ျပည္ခုိင္ၿဖိဳးက ေလးမႈစလံုးတြင္ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ကို ကန္႔ကြက္ခဲ့ျခင္းျဖစ္ၿပီး ဒီခ်ဳပ္ကေလးမႈစလံုးအႏုိင္ရခဲ့သည္။
သို႔ေသာ္ ကန္႔ကြက္လႊြာမ်ားကို စစ္ေဆးေပးရမည့္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ခံု႐ံုးမ်ား၏ အခြင့္အာဏာကုိ သတိျပဳရမည္ျဖစ္သည္။ ခံု႐ံုး၏ အခြင့္အာဏာမ်ားမွာ စစ္ေဆးေတြ႕ရွိခ်က္ မ်ားအေပၚမူတည္ၿပီး ကန႔္ကြက္မႈကိုလည္း ပယ္ခ်ႏုိင္သည္။ ေရြးေကာက္ခံရေသာ လႊတ္ေတာ္ကုိယ္စားလွယ္၏ ေရြးေကာက္ပဲြအႏုိင္ရမႈကိုလည္း ပယ္ခ်ႏုိင္သည္။ ထုိသုိ႔ပယ္ခ်ၿပီး အျခားကုိယ္စားလွယ္ေလာင္းတစ္ဦးကုိ
ေရြးခ်ယ္ေၾကာင္းလည္း ေၾကညာႏုိင္သည္။ ထို႔ျပင္ သက္ဆိုင္ရာမဲဆႏၵနယ္၏ ေရြးေကာက္ပဲြတစ္ခုလုံးကုိ ပ်ယ္ျပယ္ေၾကာင္း ေၾကညာႏုိင္သည္။
သုိ႔ေသာ္ ခံု႐ံုးမ်ားသည္ ေရြးေကာက္ပဲြကန္႔ကြက္လႊာမ်ားၾကားနာရာတြင္ တရားမက်င့္ထံုးႏွင့္အညီ အမ်ားျပည္သူေရွ႕ေမွာက္ (Open Court) ၌ စစ္ေဆးမႈမ်ား ျပဳလုပ္ရမည္ျဖစ္သည္။ အမႈတဲြကုိ အကဲျဖတ္စဥ္ က်ဴးလြန္မႈသည္ မသမာမႈ (သုိ႔မဟုတ္) မွားယြင္းစြာ ျပဳက်င့္မႈ ဟုတ္၊ မဟုတ္ကို ဆံုးျဖတ္ရမည္ျဖစ္သည္။ ခံု႐ံုးသည္ က်ဴးလြန္သူ၏ ရည္ရြယ္ခ်က္အေျခအေနတို႔ကို ထည့္သြင္းစဥ္းစားမည္ျဖစ္သည္။ ကန္႔ကြက္မႈမ်ားကို ဆံုးျဖတ္ရာတြင္ ခံုအဖဲြ႕ဝင္အမ်ားစု၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ျဖင့္ ဆံုးျဖတ္မည္လည္းျဖစ္သည္။ သို႔ေသာ္ အဖဲြ႕ဝင္တစ္ဦးသည္ ၎၏ကဲြျပားေသာယူဆခ်က္ကို လက္မွတ္ေရးထုိးကာ အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပႏုိင္သည္။ ခံု႐ံုး၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို အမ်ားျပည္သူသိရွိေစရန္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္ဝက္ဘ္ဆုိက္တြင္ ေဖာ္ျပရမည္ျဖစ္သည္။
ခံု႐ံုး၏ဆံုးျဖတ္ခ်က္ကို မေက်နပ္လွ်င္ ကန္႔ကြက္သူေရာ၊ ကန္႔ကြက္ခံရသူပါ ခံု႐ံုးကဆံုးျဖတ္ၿပီး ၁၅ ရက္အတြင္း အယူခံဝင္ႏုိင္သည္။ သို႔ေသာ္အယူခံဝင္ေၾကးအတြက္ က်ပ္ငါးသိန္းထပ္သြင္းရမည္ျဖစ္သည္။ အယူခံမႈကို ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္ မရွင္ဥကၠ႒ႏွင့္အဖဲြ႕ဝင္အားလံုးပါဝင္ေသာ စံုညီခံု႐ံုးက ၾကားနာစစ္ေဆးရမည္ျဖစ္ၿပီး အဆုိပါစံုညီခံု႐ံုး၏ ဆံုးျဖတ္ခ်က္မွာ အၿပီးအျပတ္ပင္ျဖစ္သည္။
ကန္႔ကြက္လႊာတင္သြင္းမႈမ်ား၊ အယူခံမႈမ်ားေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပဲြအလြန္ရက္ေပါင္း ၆၀ အတြင္းမွသာ ၿပီးဆံုးႏုိင္ဖြယ္ရွိေသာ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္ငန္းစဥ္သည္ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းမ်ားအတြက္သာမက
ႏိုင္ငံ့အနာဂတ္အတြက္ ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ေတြ႕ ဆံုေဆြးေႏြးေရးႏွင့္ပါ သက္ဆုိင္ေနသည္။
ေရြးေကာက္ပဲြမွထြက္ေပၚလာေသာ လူထုဆႏၵကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ႏုိင္ေရးအတြက္ သမၼတ၊ တပ္မေတာ္ကာကြယ္ေရးဦးစီးခ်ဳပ္၊ ျပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္နာယကတို႔ႏွင့္ ရက္သတၱပတ္အတြင္း ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးလိုေၾကာင္း အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖဲြ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ႏုိဝင္ဘာ ၁၀ ရက္တြင္ စာေရးသားေပးပို႔ေတာင္းဆိုခဲ့သည္။
ထုိကဲ့သုိ႔ ေတာင္းဆုိမႈအေပၚ ႏုိင္ငံေတာ္သမၼတက ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပဲြေကာ္မရွင္၏ ေရြးေကာက္ပဲြလုပ္ငန္းစဥ္မ်ားၿပီးဆံုးခ်ိန္တြင္ ႏွစ္ဦးႏွစ္ဖက္ညိႇႏိႈင္းေဆာင္ရြက္မည္ျဖစ္ေၾကာင္းႏွင့္ ေရြးေကာက္ပဲြအလြန္ၾကားကာလ တည္ၿငိမ္ေအးခ်မ္းမႈရရွိေစေရး ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္သြားမည္ျဖစ္ေၾကာင္း အေၾကာင္းျပန္ထားသည္။
‘‘သမၼတနဲ႔တပ္ခ်ဳပ္အေနနဲ႔က ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ေတြ႕ဆံုေဆြးေႏြးဖုိ႔ကိစၥကို ဒီေရြးေကာက္ပဲြျပစ္မႈျပစ္ဒဏ္ေတြ၊ ကန္႔ကြက္လႊာကိစၥေတြကုိ ေစာင့္ေနဖို႔မလိုအပ္ဘူးလို႔ျမင္တယ္။ ေရြးေကာက္ပဲြရလဒ္ေတြလည္း အၿပီးသတ္ ေၾကညာၿပီးတာေၾကာင့္ ျမန္ျမန္ေတြ႕ေလ တုိင္းျပည္အတြက္ေကာင္းေလပါပဲ’’ဟု ႏုိင္ငံေရးေဆာင္းပါးရွင္ ေဒါက္တာရန္မ်ိဳးသိမ္းကေျပာသည္။
Comments
Post a Comment