မဲစာရင္းစစ္ၾကပါ ကုိေနထြန္းနိုင္

ဇြန္ ၂၇ ရက္က ေနျပည္ေတာ္ ပုဗၺသီရိၿမိဳ႕နယ္တြင္ မဲစာရင္း မွန္ကန္ေရးအတြက္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က တစ္အိမ္တက္ဆင္းလိုက္လံ အသိပညာေပးေနစဥ္
အေျခခံမဲဆႏၵရွင္ စာရင္းမွားယြင္းမႈေတြအရ တစ္ႏိုင္ငံလံုး မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိ သူအားလံုးရဲ႕ ထက္၀က္နီးပါး မဲေပးပိုင္ခြင့္ ဆံုး႐ံႈးသြားႏိုင္တယ္လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က သတိေပးလိုက္ပါတယ္။

၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲအျပတ္အသတ္ ႏိုင္ခဲ့ေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲ အညစ္ခံခဲ့ရတဲ့ အတိုက္အခံ၊ အမ်ိဳးသားဒီမိုကေရစီအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) ဥကၠ႒ လူထုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ကိုယ္တိုင္ မဲစာရင္းမွန္ကန္ေရးအတြက္ ျပီးခဲ့တဲ့ ဇြန္ ၂၇ ရက္က ေနျပည္ေတာ္ ပုဗၺသီရီၿမိဳ႕နယ္မွာ တစ္အိမ္တက္ဆင္း အသိပညာေပးရင္း ဒီလို သတိေပးလိုက္တာပါ။
“အခုျဖစ္ေနတာက မဲစာရင္းစိစစ္တာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး တစ္ခ်ိဳ႕အာဏာပိုင္ေတြက သိပ္အားမေပးဘူး။ အဲဒါေကာင္းတဲ့ လကၡဏာေတာ့ မဟုတ္ဘူး”လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ေျပာပါတယ္။
အေျခခံမဲဆႏၵရွင္စာရင္း ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ ရန္ကုန္တိုင္း ၁၀ ၿမိဳ႕ နယ္ကို စိစစ္တဲ့အခါ ၿမိဳ႕နယ္တစ္ခုတြင္ ရာခိုင္ႏႈန္း ၈၀ အထိ မွားယြင္းေနၿပီး အမွားအနည္းဆံုးၿမိဳ႕နယ္မွာ ရာခိုင္ႏႈန္း ၃၀ ခန္႔ မွားယြင္းမႈရွိေၾကာင္း သူက ေျပာပါတယ္။
“အမွားေတြ သိပ္မ်ားတယ္။ ဒီအတိုင္းသာ ပစ္ထားလိုက္မယ္ဆိုရင္ မဲမေပးႏိုင္တဲ့ ပွ်မ္းမွ် ယူလိုက္မယ္ဆိုရင္ ၅၅ ရာခိုင္ႏႈန္းေလာက္ ရွိမယ္။ ဒါက ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ေနာ္။ အဲဒီအတိုင္းသာဆိုရင္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ မဲဆႏၵရွင္ေတြရဲ႕ တစ္၀က္ေက်ာ္ေက်ာ္က မဲမေပးႏိုင္တဲ့ အေျခအေနျဖစ္တယ္”လို႔ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္က ဆိုပါတယ္။
သူ႔ရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ မွားယြင္းမႈ မရွိပါဘူး။ ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္သတၱပတ္မွာ အေျခခံမဲဆႏၵရွင္စာရင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အလြတ္သေဘာ အၾကမ္းဖ်င္းပွ်မ္းမွ်စစ္တမ္းတစ္ရပ္ကို Eleven Media Group က ေကာက္ယူခဲ့ပါ တယ္။ အိမ္ေထာင္စု ၃၅၀ နီးပါးကို ေမးျမန္းၿပီး အလြတ္သေဘာ ေကာက္ယူခဲ့တဲ့ စစ္တမ္းအရလည္း မဲစာရင္းမွန္ကန္မႈဟာ ၅၈ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ ရွိပါတယ္။


■ မွန္ကန္တဲ့ လူဦးေရစာရင္း
မဲစာရင္းအတြက္ လိုအပ္တာက မွန္ကန္တဲ့ လူဦးေရ စာရင္းျဖစ္ပါတယ္။ မွန္ကန္တဲ့ လူဦးေရစာရင္းကတစ္ဆင့္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္ အထက္ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ အေရအတြက္ကို ရႏိုင္မွာပါ။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကို ဆႏၵမဲေပးခဲ့တုန္းက ႏိုင္ငံလူဦးေရ ၅၇ သန္းေက်ာ္ ရွိတယ္လို႔ အစိုးရက ထုတ္ျပန္ပါတယ္။ ဒီအတြက္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္အထက္ ဆႏၵမဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ ၂၇ ဒသမ ၇ သန္းအထိ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဒီအထဲမွာ ၂၆ ဒသမ ၇၂သန္း ေက်ာ္မဲေပးခဲ့ျပီး မဲေပးသူ ၉၈ ဒသမ ၁၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိတယ္လို႔ဆိုပါတယ္။ ကိုယ္တိုင္လာေရာက္ မဲေပး သူ ၂၂ ဒသမ ၁၅ သန္းရွိခဲ့ျပီး ၾကိဳ တင္မဲ ၄ ဒသမ ၆ သန္းေက်ာ္ ရွိတယ္လို႔ ျပည္လံုးကြၽတ္ဆႏၵခံယူပြဲ က်င္းပေရးေကာ္မရွင္က သတင္းထုတ္ျပန္ပါတယ္။
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲလုပ္စဥ္မွာ ႏိုင္ငံလူဦးေရဟာ ၄၂ ဒသမ ၁၂ သန္းေက်ာ္ ရွိပါတယ္။ အသက္ ၁၈ ႏွစ္အထက္ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ သန္း ၂၀ ေက်ာ္ရွိပါတယ္။ ဒီအထဲမွာ လာေရာက္မဲေပးခဲ့သူ အေရအတြက္ ၁၅ ဒသမ ၁ သန္း ေက်ာ္ပဲ ရွိျပီး မဲေပးခြင့္ရွိသူ အေရအတြက္ရဲ႕ ၇၂ ဒသမ ၅၉ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲ မဲေပးခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ဖြဲ႕စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကိုေတာ့ ဆႏၵမဲေပးသူ ရာႏႈန္းျပည့္နီးပါး ရွိခဲ့ျပီး မဲေပးသူ အေရအတြက္ရဲ႕ ၉၂ ဒသမ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းက ေထာက္ခံမဲေပးခဲ့ၾကတယ္လို႔ တပ္မေတာ္အစိုးရက ဆိုခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ ၂၈ ဒသမ ၅၃ သန္းရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒီအထဲက ၂၁ ဒသမ ၉၅ သန္း လာေရာက္မဲေပးခဲ့ျပီး မဲေပးသူ ၇၆ ဒသမ ၆၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲအျပီးမွာ ၾကိဳ တင္မဲ အျငင္းပြားမႈေတြနဲ႔ ျပည္ခိုင္ျဖိဳးပါတီက ၇၆ ဒသမ ၅၂ ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ ႏိုင္သြားပါတယ္။ ဒီအတြက္ ဘယ္လို မသမာမႈေတြ ရွိခဲ့သလဲဆိုတာကို အခုလက္ရွိ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕၀င္ေတြကိုယ္တိုင္ သိထားျပီး ျဖစ္ပါတယ္။
အခု ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ကို ေရာက္လာပါျပီ။ ေမ ေနာက္ဆံုးပတ္မွာ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ သန္းေခါင္စာရင္း ရလာဒ္ေတြအရ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ လူဦးေရဟာ ၅၁ ဒသမ ၄၉ သန္း ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ အေျခအေန နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ ၅ ဒသမ ၅၁ သန္း (ေျခာက္သန္းနီးပါး) ေပ်ာက္ဆံုးခဲ့ပါတယ္။ ဒီလူေတြဟာ ျပည္ပကို ေရာက္ရွိျပီး စာရင္းမ၀င္ဘဲ ရွိေနသူေတြလား။ မဟုတ္ဘူးဆိုရင္ ျပီးခဲ့တဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ရွိခဲ့တယ္လို႔ ယူဆရတဲ့ မဲလိမ္မႈေတြမွာ လူဦးေရ အတိုးအေလ်ာ့လုပ္ျခင္းက အခ်က္တစ္ခု ျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဆိုရမွာပါ။


■ ေနာက္ကြယ္မွာ ဘာေတြရွိလဲ
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ လူဦးေရ ၅၁ သန္းရွိတယ္လို႔ ေျပာထားေပမယ့္ အသက္ ၁၈ ႏွစ္အထက္ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲဆိုတာ စာရင္းေပ်ာက္ေနပါတယ္။
သန္းေခါင္စာရင္း ရလာဒ္မွာလည္း အသက္ ၁၈ ႏွစ္ အထက္ ကိန္းဂဏန္းကို တစ္စုတစ္စည္းထဲ ေဖာ္ျပထားတာ မရွိပါဘူး။
သန္းေခါင္စာရင္း ရလာဒ္မွာ ေဖာ္ျပထားခ်က္အရ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အသက္ ၁၅ ႏွစ္အထက္ လူဦးေရ ၃၅ ဒသမ ၇၈ သန္းရွိတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းရပါတယ္။ အသက္ ၁၅ ႏွစ္နဲ႔ ၁၉ ႏွစ္ၾကား အေရအတြက္က ၅ သန္းနီးပါးရွိတယ္လို႔ ခန္႔မွန္းႏိုင္ပါတယ္။
ဒီကိန္းဂဏန္းႏွစ္ခုကို အေျချပဳျပီး တြက္ခ်က္တဲ့အခါ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္အထက္ ဆႏၵမဲေပးႏိုင္သူအေရအတြက္ဟာ ပွ်မ္းမွ် ၃၁ သန္း၀န္းက်င္မွာ ရွိေနႏိုင္ပါတယ္။
၂၀၀၈ ခုႏွစ္ေရာ၊ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ထက္ပါ မဲေပးႏိုင္သူ အေရအတြက္ မ်ားလာတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္မွာပါ။ တစ္ဖက္မွာလည္း မွတ္ပံုတင္မရွိသူ အေရအတြက္က သန္းဂဏန္းရွိေနျပီး သူတို႔ေတြထဲ မွာ အသက္ ၁၈ ႏွစ္အထက္ မဲေပးႏိုင္သူေတြ ပါ၀င္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တဲ့ သန္းေခါင္စာရင္း ရလာဒ္ကို ၾကည့္ရင္ ပထမအခ်က္အေနနဲ႔ အသက္ ၁၈ ႏွစ္အထက္ လူဦးေရ အတိအက် မသိရေသးဘူး၊ ဒုတိယအခ်က္က အဲဒီအသက္ ၁၈ ႏွစ္ အထက္ လူေတြထဲမွာ မွတ္ပံုတင္မရွိသူ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲ မသိရေသးပါဘူး။
ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကေတာ့ သူတို႔ရဲ႕ ကြန္ ျပဴတာစနစ္မွာ ထည့္သြင္းထားတဲ့ မဲေပးႏိုင္သူအေရအတြက္၂၉ သန္းေက်ာ္ ရွိေနျပီလို႔ ေျပာထားပါတယ္။ ဒီထဲမွာ တပ္မေတာ္မိသားစု၀င္ေတြ၊ ၀န္ထမ္း မိသားစု၀င္ေတြ ပါ၀င္ျခင္း မရွိေသးပါဘူး။
ဒီအခ်က္က ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္လည္း မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ အတိအက် မသိေသးဘူးလို႔ ယူဆရပါတယ္။
အစိုးရအေနနဲ႔ အသက္ ၁၈ ႏွစ္အထက္ လူဦးေရ ဘယ္ေလာက္ရွိလဲဆိုတာကို သန္းေခါင္စာရင္း ရလာဒ္နဲ႔ အတိအက် ထုတ္ျပန္ႏိုင္ေပမဲ့ ထုတ္ျပန္ေပးျခင္း မရွိေသးပါဘူး။
ခန္႔မွန္းတြက္ခ်က္မႈအရ ၃၁ သန္း မေက်ာ္ႏိုင္ဘူးဆိုေပမဲ့ ျပီးခဲ့တဲ့ ငါးႏွစ္တာကာလ ကိန္းဂဏန္း နဲ႔ ႏိႈင္းယွဥ္ရင္ လူဦးေရ စုစုေပါင္း အေရအတြက္ ေလ်ာ့က်သြားေပမဲ့ မဲေပးႏိုင္သူအေရအတြက္ တိုးလာတာက စဥ္းစားစရာ ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ျပီး အသက္ ၁၈ ႏွစ္ အထက္ မဲေပးႏိုင္သူအေရအတြက္ တည္ျငိမ္မႈမရွိျခင္းက ၀ွက္ဖဲတစ္ခ်ပ္လို ျဖစ္ေနျပီး ဒီေနာက္ကြယ္မွာ ဘာရွိမလဲဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။


■ မွတ္ပံုတင္ ျပစရာမလိုဘဲ မဲေပးခြင့္ျပဳျခင္း
ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ တိက်တဲ့ မဲစာရင္းလိုပါတယ္။ မဲေပးႏိုင္သူ အေရအတြက္ အတိအက်ျဖစ္ဖို႔ လိုပါတယ္။ ေနာက္ျပီး မဲေပးႏိုင္သူေတြ မွတ္ပံုတင္ရွိဖို႔လိုပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ နည္းဥပေဒေတြအရ မဲေပးႏိုင္သူေတြဟာ မွတ္ပံုတင္မျပလည္း မဲေပးႏိုင္ခြင့္ရွိသလို ျဖစ္ေနပါတယ္။ လိုအပ္ရင္ ေတာင္းယူမွျပရမယ္ဆိုတဲ့ သေဘာမ်ိဳးပါ။
ဒါဟာ ႐ႈပ္ေထြးမႈကို ဦးတည္ႏိုင္ပါတယ္။ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔မွာ မဲေပးခ်င္သူတစ္ဦးက မဲစာရင္းမွာ အမည္ပါေနဖို႔ပဲလိုတယ္၊ ေကာင္းတယ္ထင္ရေပမဲ့ ဒီအခ်က္ေၾကာင့္ ေရြးေကာက္ပြဲ မသမာမႈလုပ္ခ်င္သူေတြအတြက္ အားသာခ်က္ ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။
မဲေပးႏိုင္သူစာရင္းမွာ မွတ္ပံုတင္မရွိသူေတြ ပါေနမယ္၊ အဲဒီလူေတြဟာ ဘယ္ကမွန္းမသိသူေတြ ျဖစ္ေနမယ္၊ ဒီလူေတြဟာ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔မွာ ႐ုတ္တရက္ ေပၚလာျပီး မဲေပးၾကမယ္ဆိုရင္ ဒါဟာ မဲလိမ္မဲညစ္ဖို႔အတြက္ အေၾကာင္းတစ္ရပ္ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ အေျခခံမဲဆႏၵရွင္စာရင္းမွာလည္း မွတ္ပံုတင္နံပတ္ လြဲမွားေနတာ၊ မွတ္ပံုတင္နံပါတ္ မပါတာ၊ ဒါေတြကို စိစစ္ ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႔ အခ်ိန္မရွိတာေတြဟာ မွတ္ပံုတင္ အေရးမၾကီးဘူးဆိုတဲ့အဓိပၸါယ္ သက္ေရာက္ေစပါတယ္။ ဒါက အႏၲရာယ္ရွိတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။
ဒါေၾကာင့္ မဲစာရင္းမွာ အမည္ပါသူဟာ မွတ္ပံုတင္ကို မျဖစ္မေနျပျပီးမွ မဲေပးရမယ္ဆိုတဲ့ ပံုစံမ်ိဳးကို ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ နည္းဥပေဒမွာ ထည့္သြင္းႏိုင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ခ်က္ေတြလုပ္ဖို႔ လိုလာပါတယ္။
ဒါမွမဟုတ္ ၾကိဳတင္မဲ ကန္႔ သတ္မႈလုပ္သလိုမ်ိဳး မွတ္ပံုတင္မပါဘဲ မဲေပးခြင့္ျပဳသူ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းထက္မပိုေအာင္ တားဆီးထားဖို႔ လိုပါလိမ့္မယ္။
အကယ္၍ မွတ္ပံုတင္ျပစရာမလိုဘဲ မဲေပးခြင့္ျပဳလိုက္ျပီဆိုတာ နဲ႔ ေရြးေကာက္ပြဲ မသမာမႈ ျဖစ္ႏိုင္ေျခ ရာခိုင္ႏႈန္း ပိုလာမွာပါ။
ေနာက္ထပ္ အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တစ္ခုကျပည္ပေရာက္ မဲဆႏၵရွင္ေတြနဲ႔ ၾကိဳတင္မဲ ျပႆနာျဖစ္ပါတယ္။


■ ႀကိဳတင္မဲႏွင့္ ျပည္ပေရာက္ မဲဆႏၵရွင္မ်ား
ၾကိဳတင္မဲ ကိစၥေတြေၾကာင့္ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲဟာ အက်ည္းတန္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီလို ထပ္အျဖစ္ခံမွာ မဟုတ္ဘူးလို႔ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ကတိေပးထားပါတယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲအားလံုးရဲ႕ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းကိုပဲ ၾကိဳတင္မဲအျဖစ္ လက္ခံမယ္လို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္က ေျပာပါတယ္။
မဲေပးႏိုင္သူ အေရအတြက္ သန္း ၃၀ ရွိတယ္ဆိုရင္ လူဦးေရ ၁ ဒသမ ၅ သန္းကိုပဲ ၾကိဳတင္မဲ လက္ခံမယ္လို႔ ဆိုလိုတာ ျဖစ္ပါ တယ္။
ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕အစည္းေတြ ရဲ႕ ကိန္းဂဏန္းအရ ျမန္မာႏိုင္ငံကေန ျပည္ပမွာ ေရာက္ရွိေနသူ အေရအတြက္ အနည္းဆံုး ငါးသန္းအထက္မွာ ရွိႏိုင္ပါတယ္။ သန္းေခါင္စာရင္း ရလာဒ္ေတြအရ ႏိုင္ငံျခားကို ေရာက္ရွိေနသူ အေရအတြက္ ၂ သန္းနီးပါး ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဒီထဲမွာ အမ်ားစုက အသက္ ၁၈ ႏွစ္အထက္ လူငယ္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီသူေတြဟာ မြန္၊ ကရင္နဲ႔ ရွမ္းျပည္နယ္က လူေတြ အမ်ားဆံုး ျဖစ္ပါတယ္။ ေရာက္ေနသူ အားလံုးရဲ႕ ရာခိုင္ႏႈန္း ၇၀ က ထိုင္းႏိုင္ငံမွာ ျဖစ္ၿပီး ၁၅ ဒသမ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္းက မေလးရွားမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ စင္ကာပူ ႏိုင္ငံကို ေရာက္ေနသူ ၃ ဒသမ ၉ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ျပည္ပေရာက္ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အေရအတြက္ ၂ သန္း ဆိုတာ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ ရွိတဲ့ အိမ္ေထာင္စုေတြရဲ႕ ေျပာဆိုခ်က္ကို မူတည္ခဲ့တာပါ။ ႏိုင္ငံရပ္ျခားကို မိသားစုလိုက္ ေရႊ႕ေျပာင္း ေနထိုင္ခဲ့သူေတြ၊ စစ္ေဘးဒုကၡသည္ စခန္းမွာ ရွိေနသူေတြ အေရအတြက္ မပါ၀င္ပါဘူး။
ရန္ကုန္တုိင္းေဒသႀကီးအတြင္းရွိ ရပ္ကြက္တစ္ခုတြင္ ျပည္သူမ်ား စစ္ေဆးၾကည့္႐ႈႏုိင္ရန္ စတုတၳအႀကိမ္ အေျခခံမဲဆႏၵရွင္စာရင္း ကပ္ထားသည္ကုိ ေတြ႕ရစဥ္ (ဓာတ္ပုံ-ေအာင္ေက်ာ္ထက္)
အစိုးရက တရား၀င္ ထုတ္ျပန္တဲ့ ကိန္းဂဏန္းေတြက ႏိုင္ငံျခား ေရာက္ေနသူ အေရအတြက္ ႏွစ္သန္းရွိတယ္လို႔ ေျပာတယ္၊ တရားမဟုတ္တဲ့ အခ်က္အလက္ေတြအရ အနည္းဆံုး ငါးသန္းအထက္မွာ ရွိပါတယ္။ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခား ေရာက္ေနသူ အေရအတြက္ ငါးသန္း ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ထဲမွာ အမ်ားစုက မဲဆႏၵရွင္ စာရင္းထဲ ပါ၀င္ေနၾကမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီအခါ ႀကိဳတင္မဲ ကန္႔သတ္ခ်က္ အရ လူဦးေရ ၁ ဒသမ ၅ သန္းပဲ ႀကိဳတင္မဲ ေပးပိုင္ခြင့္ ရွိပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ႏိုင္ငံရပ္ျခားကို ေရာက္ေနသူ အေရအတြက္ အနည္းဆံုး ငါးေသာင္းကေန ၃ ဒသမ ၅ သန္းအထိ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ျပန္လာၿပီး မဲမေပးဘူးဆိုရင္ သူတို႔ရဲ႕ မဲေတြ ဆံုး႐ံႈးမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
မဲဆံုး႐ံႈးတာ တစ္ခုတည္း မဟုတ္ပါဘူး။ မဲစာရင္းမွာ ပါ၀င္ေနတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ မဲေပးပိုင္ခြင့္ဟာ ေရြးေကာက္ပြဲ မသမာမႈ လုပ္လိုသူေတြအတြက္ အခြင့္အေရးတစ္ခု ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။


■ အေျခခံ မဲဆႏၵရွင္ စာရင္းမွာ မွားယြင္းမႈ
လူဦးေရေပၚ မူတည္တဲ့ မဲစာရင္း အတိအက် မထြက္ေသးခ်ိန္မွာ အခု ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ အေျခခံ မဲစာရင္းေတြလည္း ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိ ပံုစံမ်ိဳး မွားေနပါတယ္။
သာမန္ မွားယြင္းမႈမ်ိဳး ရွိႏိုင္ေပမဲ့ မမွားသင့္တဲ့ အမွားမ်ိဳးေတြက အမ်ားအျပား ပါပဲ။ ဒီအတြက္ သက္ဆိုင္ရာ ေဒသဆိုင္ရာ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြမွာ အဓိက တာ၀န္ ရွိပါတယ္။ သူတို႔ကို ျပည္ထဲေရး ၀န္ႀကီးဌာနက ခန္႔အပ္ထားတာပါ။ အေျခခံ မဲဆႏၵရွင္စာရင္း ယူဖို႔ ေထြ/အုပ္႐ံုးမွာရွိတဲ့ လူဦးေရ စာရင္းနဲ႔ အိမ္ေထာင္စု စာရင္းကို ယူပါတယ္။ ဒီအခါ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိတယ္ ထင္ရတဲ့ အမွားေတြ ေပၚလာပါတယ္။
ဥပမာ - အခု ထုတ္ျပန္တဲ့ အေျခခံ မဲဆႏၵရွင္ စာရင္းအတြက္ လ၀က ပံုစံ ၆၆/၆ ကို အေျချပဳတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အဲဒီ ပံုစံ ၆၆/၆ မွာ မိခင္နာမည္ မပါပါဘူး။ ဒါေပမဲ့ အေျခခံမဲစာရင္း ထြက္လာခ်ိန္မွာ မိခင္နာမည္ တြဲပါသူေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ဘာကို အေျချပဳၿပီး လုပ္ေနသလဲ၊ ဘယ္လိုေတြ လုပ္ေနသလဲဆိုတာ သံသယ ျဖစ္စရာေတြ ေပၚလာတာပါ။ ေသဆံုးၿပီးသူေတြ ပါေနတယ္ဆိုတဲ့ ေနရာမွာလည္း လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၃၀ က ေသဆံုးခဲ့ၿပီးသူေတြ၊ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ ၃၀ ထဲက ေနထိုင္ျခင္း မရွိေတာ့တဲ့ အိမ္ေထာင္စုေတြ ပါေနတာကလည္း အံ့အားသင့္စရာ ျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။
အနည္းဆံုးေတာ့ ကိုယ့္ေဒသမွာ ရွိေနသူေတြရဲ႕ အေၾကာင္းအရာ၊ အခ်က္အလက္ေတြကို သက္ဆိုင္ရာ ေဒသဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြ သိထားပါတယ္။ သူတို႔က စာရင္းအခ်က္အလက္ အမွန္ေတြ မေပးခဲ့ဘူးလား၊ ဒါမွမဟုတ္ သူတို႔ စာရင္းအခ်က္အလက္ အမွန္ေတြ ေပးခဲ့ေပမယ့္ ဗဟိုက ေျပာင္းလဲလိုက္သလားဆိုတာ ေမးခြန္းထုတ္စရာ ျဖစ္လာပါတယ္။
အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (NLD) က ရရွိတဲ့ အခ်က္အလက္ေတြအရ အနည္းဆံုး ရာခိုင္ႏႈန္း ၃၀ ကေန ရာခိုင္ႏႈန္း ၈၀ အထိ အေျခခံမဲစာရင္း မွားယြင္းမႈေတြ ရွိတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
Eleven Media Group က ေကာက္ယူတဲ့ စစ္တမ္းတစ္ရပ္ အရေတာ့ ပ်မ္းမွ်အားျဖင့္ ရာခိုင္ႏႈန္း ၅၀ နီးပါး အေျခခံမဲစာရင္း မွားယြင္းမႈေတြ ရွိပါတယ္။


■ EMG စစ္တမ္း ေဖာ္ျပခ်က္
ထုတ္ျပန္ထားတဲ့ အေျခခံ မဲဆႏၵရွင္ စာရင္းမွာ ဘယ္ေလာက္ မွားယြင္းမႈေတြ ရွိသလဲ ဆိုတာကို Eleven Media Group (EMG) က ၿပီးခဲ့တဲ့ ရက္သတၱပတ္မွာ ပွ်မ္းမွ် စစ္တမ္းတစ္ရပ္ ေကာက္ယူခဲ့ပါတယ္။
EMG မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ေနၾကတဲ့ ၀န္ထမ္း ၃၄၅ ဦးက အိမ္ေထာင္စု ၃၄၅ ခုကိုယ္စား ပွ်မ္းမွ်စစ္တမ္းအတြက္ ေျဖဆိုေပးခဲ့ပါတယ္။
ေျဖဆိုသူ ၃၄၅ ဦးထဲမွာ သူတို႔ရဲ႕ မဲစာရင္း မွန္ကန္မႈ ရွိတယ္လို႔ ေျဖဆိုသူ ၂၀၂ ဦး ရွိခဲ့ပါတယ္။ မွားယြင္းမႈေတြ ပါေနတယ္လို႔ ေျဖဆိုသူ ၉၀ ဦး ရွိပါတယ္။ မဲစာရင္းမွာ လံုး၀မပါခဲ့ဘူးလို႔ ေျဖဆိုသူက ၅၃ ဦး ရွိခဲ့ပါတယ္။
ရာခိုင္ႏႈန္းနဲ႔ တြက္ခ်က္လိုက္ရင္ မဲစာရင္း မွန္တယ္လို႔ ေျဖဆိုသူ ၅၈ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိပါတယ္။ က်န္တဲ့ ၄၁ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းက လြဲေခ်ာ္မႈ ရွိေနပါတယ္။
၄၁ ဒသမ ၅ ရာခိုင္ႏႈန္းမွာ မဲစာရင္း မွားယြင္းေနသူ ၂၆ ဒသမ ၁ ရာခိုင္ႏႈန္း ရွိပါတယ္။ မဲစာရင္းမွာ လံုး၀မပါသူ အေရအတြက္က ၁၅ ဒသမ ၄ ရာခိုင္ႏႈန္းအထိ ရွိခဲ့ပါတယ္။
ဒါဟာ ပ်မ္းမွ်သေဘာအျဖစ္ အၾကမ္းဖ်င္း ေကာက္ယူခဲ့တဲ့ အလြတ္သေဘာ စစ္တမ္းရဲ႕ အေျဖ ျဖစ္ပါတယ္။


■ မဲေပးပိုင္ခြင့္ ဘယ္ေလာက္ ဆံုး႐ံႈးႏိုင္လဲ
NLD ရဲ႕ ေတြ႕ရွိခ်က္နဲ႔ EMG ရဲ႕ အလြတ္သေဘာ စစ္တမ္းကို အေျခခံၿပီး တြက္ခ်က္တဲ့အခါ တစ္ႏိုင္ငံလံုး မဲေပးပိုင္ခြင့္ ရွိသူေတြထဲက ထက္၀က္ေက်ာ္ဟာ မဲေပးပိုင္ခြင့္ ဆံုး႐ံႈးရမလို ျဖစ္ေနပါတယ္။
၁၉၉၀ ျပည့္ႏွစ္ အေထြေထြ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဒီေလာက္အထိ ဆိုးရြားစြာ မရွိခဲ့ပါဘူး။ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာေတာ့ မသမာမႈေတြ ရွိခဲ့ပါတယ္။ ဒါကို ၂၀၁၂ ခုႏွစ္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲက သက္ေသျပခဲ့ပါတယ္။ အခု ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္ အႀကိဳ အခင္းအက်င္းေတြ ျမင္ေနရပါတယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးပိုင္ခြင့္ ရွိသူ ၂၉ သန္း ရွိတယ္ဆိုရင္ EMG စစ္တမ္းအေပၚ မူတည္ၿပီး အၾကမ္းဖ်င္း တြက္ခ်က္တဲ့အခါ လူဦးေရ ၇ ဒသမ ၅ သန္းေလာက္ မဲစာရင္း မွားယြင္းေနပါမယ္၊ လူဦးေရ ၄ ဒသမ ၅ သန္းက မဲေပးပိုင္ခြင့္ လံုး၀ ဆံုး႐ံႈးပါလိမ့္မယ္။ စာရင္းႏွစ္ရပ္ေပါင္း မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ ၁၂ သန္းေလာက္ဟာ မဲေပးဖို႔ အခြင့္အေရး လက္လႊတ္ရမလို ျဖစ္တဲ့ အေျခအေနနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီ ပမာဏမွာ ျပည္ပေရာက္ရွိေနသူ ပွ်မ္းမွ် ၃ ဒသမ ၅ သန္း ထပ္ေပါင္းရင္ လူဦးေရ ၁၅ ဒသမ ၅ သန္းနီးပါး မဲေပးပိုင္ခြင့္ ဆံုး႐ံႈးရမယ့္ အေျခအေန ျဖစ္လာပါတယ္။
လူ၀င္မႈႀကီးၾကပ္ေရးႏွင့္ ျပည္သူ႔အင္အားဦးစီးဌာန ၀န္ႀကီးဌာနမွ ထုတ္ေ၀ေသာ “သန္းေခါင္စာရင္းက ညြန္းဆိုေသာ ျမန္မာ့ပံုရိပ္” အစီရင္ခံစာတြင္ ေဖာ္ျပထားသည့္ လူဦးေရဆိုင္ရာ အခ်က္အလက္မ်ား (မွတ္ခ်က္ - ထိုအစီရင္ခံစာတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ လူဦးေရကို ၅၀ ဒသမ ၂၇ သန္းျဖင့္ ေဖာ္ျပထားသည္)
တကယ္လို႔ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူ သန္း ၃၀ ရွိခဲ့မယ္ဆိုရင္ မဲေပးခြင့္ လက္လႊတ္ရမယ့္ အေရအတြက္ဟာ ၁၂ ဒသမ ၃ သန္းေက်ာ္အထိ ရွိသြားႏိုင္ၿပီး ျပည္ပေရာက္ အေရအတြက္ ေပါင္းရင္ ၁၅ ဒသမ ၈ သန္းေက်ာ္ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
မဲဆႏၵရွင္ စာရင္းမွာ အမည္ပါ၀င္မယ္၊ အနည္းငယ္ မွားယြင္းမႈ ရွိေနမယ္၊ သူတို႔ မဲေပးခြင့္ရမယ္ ဆိုသည့္တိုင္ေအာင္ ပွ်မ္းမွ်လူဦးေရ ရွစ္သန္းနီးပါးက မဲေပးပိုင္ခြင့္ လံုး၀ ဆံုး႐ံႈးရမယ့္ အေျခအေန ျဖစ္ပါတယ္။
မဲဆႏၵရွင္ေတြ ကိုယ္တိုင္က မဲစာရင္း သြားေရာက္ မစစ္ေဆးဘူး၊ မွားယြင္းမႈေတြ မျပင္ဆင္ဘူး၊ ေသဆံုးၿပီးသူေတြ၊ မဲစာရင္းမွာ မပါ၀င္သင့္ သူေတြကို မဖယ္ထုတ္ဘူး၊ ဒါ့အျပင္ မဲစာရင္းမွာ ကိုယ့္အမည္ မပါတာကို ထည့္သြင္းျခင္း မရွိဘဲ ႏႈတ္ဆိတ္ေနမယ္ ဆိုရင္ ဒီအခ်က္ေတြက ေရြးေကာက္ပြဲ မသမာမႈ လုပ္လိုသူေတြ အႀကိဳက္ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။


■ ဘယ္လိုနည္းေတြ သံုးတတ္လဲ
ဒီမိုကေရစီ အာဏာရွင္ ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ အာဏာကို ခ်ဳပ္ကိုင္ထားဖို႔ ေရြးေကာက္ပြဲ မသမာတဲ့ နည္းလမ္းကို အျမဲသံုးပါတယ္။
အနီးစပ္ဆံုး အျဖစ္ ကေမၻာဒီးယား ႏိုင္ငံကို ၾကည့္ႏိုင္ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ဒီမိုကေရစီ အာဏာရွင္ေတြ လုပ္ေလ့ရွိတဲ့ မသမာမႈေတြက ထပ္တူက်ေလ့ ရွိပါတယ္။
ပထမ အခ်က္က ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲညစ္ဖို႔အတြက္ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္တယ္။ ဒုတိယ တစ္ခ်က္က ဒီမိုကေရစီ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြကို အေပၚယံေလာက္ပဲ လုပ္ျပၿပီး အဓိက က်တာေတြကို ညႇိႏိႈင္း ေဆြးေႏြးမႈ မရွိပါဘူး။ တတိယ အခ်က္က ႏိုင္ငံပိုင္ မီဒီယာေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ တရား႐ံုးေရး ဆိုင္ရာေတြမွာ ကိုယ့္လူေတြကိုပဲ ေနရာေပးထားၿပီး ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံဥပေဒကိစၥ အျငင္းပြားမႈေတြ ရွိလာရင္ ကိုယ္လူ႔ေတြနဲ႔ပဲ ထိန္းခ်ဳပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ မဲလိမ္တဲ့ အခါမွာလည္း ေရြးေကာက္ပြဲ တစ္ခုလံုးကို ထိန္းခ်ဳပ္ၿပီး အမွန္တကယ္ အႏိုင္ရတယ္လို႔ ထင္ေအာင္ လုပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကို ေရွာင္ရွားတဲ့ ပံုစံ ျပၿပီး၊ ျပည္သူေတြနဲ႔ စကားေျပာတယ္။ ၿပီးတဲ့အခါ ေနာက္ေၾကာင္း ျပန္လွည့္မၾကည့္နဲ႔လို႔လည္း ေျပာေလ့ ရွိပါတယ္။
ေဒသတြင္း ကေမၻာဒီးယားမွာေတာ့ မဲဆႏၵရွင္စာရင္း မတည္မၿငိမ္ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ေလ့ ရွိပါတယ္။ ခန္႔မွန္း လူဦးေရ စာရင္းနဲ႔ပဲ မဲဆႏၵရွင္ စာရင္းကို ျပဳစုေလ့ ရွိပါတယ္။ ႏိုင္ငံသား မဟုတ္သူေတြကို မဲဆႏၵရွင္ စာရင္းသြင္းၿပီး မဲေပးခိုင္းေလ့ ရွိပါတယ္။
မဲေပးရာမွာလည္း ဖ်က္မရတဲ့ မင္ကို သံုးတယ္လို႔ ထင္ေအာင္ လုပ္ထားပါတယ္။ လက္ေတြ႕မွာေတာ့ သူတို႔ အသံုးျပဳခဲ့တဲ့ မင္ေတြဟာ မိနစ္ပိုင္းအတြင္း အေရာင္ျပယ္ ပယ္မဲျဖစ္ေအာင္ လုပ္လို႔ရသလို မဲေပးသူေတြကို တစ္ႀကိမ္ထက္မက မဲေပးႏိုင္ေအာင္ လုပ္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီလို နည္းေတြနဲ႔ပဲ ကေမၻာဒီးယား ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ ဟြန္ဆန္က ေရြးေကာက္ပြဲမွာ အႏိုင္ယူၿပီး အာဏာကို ကာလရွည္ၾကာ ရယူခဲ့ပါတယ္။
၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မဲေပးပံု နည္းစနစ္ပိုင္း ေျပာင္းထားပါတယ္။ အရင္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ ကိုယ္ေရြးခ်ယ္တဲ့ ကိုယ္စားလွယ္ေလာင္းေဘးမွာ အမွန္ျခစ္ အမွတ္အသားကို ေရးျခစ္ ဆႏၵျပဳရပါတယ္။ အခု ဒီလို မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး။
ႀကိဳတင္မဲ ေပးသူေတြကိုေတာ့ အမွန္ျခစ္ အမွတ္အသား ေရးျခစ္ေစေပမဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲေန႔မွာ ကိုယ္တိုင္ မဲေပးသူေတြက အမွန္ျခစ္ အမွတ္အသားပါတဲ့ ေလဆာတံဆိပ္တံုး ႐ိုက္ႏွိပ္ၿပီး ဆႏၵျပဳရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီ ေလဆာတံဆိပ္တံုးမွာ အသံုးျပဳမယ့္ မင္အေရအေသြးကို မသိရေသးပါဘူး။
ကေမၻာဒီးယားမွာ သံုးခဲ့သလို မိနစ္ပိုင္းအတြင္း အေရာင္ျပယ္တဲ့ မင္ေတြ သံုးခဲ့မယ္ ဆိုရင္ ပယ္မဲ အေရအတြက္ ပိုမ်ားႏိုင္သလို တစ္ႀကိမ္ထက္မက မဲေပးရသူေတြလည္း ရွိပါတယ္။
ေနာက္ထပ္ အေရးႀကီးတာက မွတ္ပံုတင္ျပစရာ မလိုဘဲ ေမးေပးခြင့္ ျပဳထားတာမို႔ အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ဳိးေၾကာင့္ မဲေပးပိုင္ခြင့္ဆံုး႐ံႈးရသူေတြရဲ႕ ဆႏၵမဲလက္မွတ္ေတြမွာ အလြယ္တကူ တံဆိပ္တံုး႐ိုက္ႏွိပ္လို႔ရတဲ့ အေျခအေနေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
အဲဒီကတစ္ဆင့္ သန္းနဲ႔ခ်ီရွိတဲ့ မဲမသမာမႈေတြ ျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။
ဒီလိုမျဖစ္ေအာင္ ႏိုင္ငံေရးပါတီေတြ၊ ေရြးေကာက္ပြဲ ေလ့လာေစာင့္ၾကည့္သူေတြကပဲ တားဆီးႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ ႏိုင္ငံအႏွံ႔ မဲ႐ံုေတြမွာ ေဒသဆိုင္ရာ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးအဖြဲ႕၀င္ေတြရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈ၊ ခ်ဳပ္ကိုင္မႈနည္းေအာင္ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က နည္းဥပေဒမွာ အတိအက် ျပ႒ာန္းသတ္မွတ္ၿပီး တားဆီးထားရပါမယ္။


■ ေစာင့္ၾကည့္ရမည့္ ကိစၥမ်ား
ေရြးေကာက္ပြဲအႀကိဳ အေျခခံမဲစာရင္းမွာ အမွားအယြင္းေတြ ရွိသင့္တာထက္ ပိုမ်ားေနတာက ေရြးေကာက္ပြဲကာလမွာ ပိုၿပီး သတိထား ေစာင့္ၾကည့္ရမလို ျဖစ္လာပါတယ္။
ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕၀င္ေတြ၊ ေဒသဆိုင္ရာ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အာဏာပိုင္ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးအဖြဲ႕၀င္ေတြ၊ အစိုးရအဖြဲ႕၀င္ေတြ အားလံုးကို ေစာင့္ၾကည့္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုရင္ ျပည္ေထာင္စု ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအးဟာ ဒုတိယဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးေဟာင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး ျပည္ေထာင္စုေရြး ေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္အဖြဲ႕၀င္ေတြထဲက ဦးျမင့္ႏိုင္ဟာ ဒုတိယေရွ႕ေနခ်ဳပ္ေဟာင္းတစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးေအာင္ျမင့္က တပ္မေတာ္မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသူပါ။ ေဒၚျမင့္ၾကည္က ျမန္မာႏိုင္ငံအမ်ဳိးသမီးေရးရာအဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ဥကၠ႒ေဟာင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ သူဟာ အခုလက္ရွိ အာဏာရပါတီ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳး ပါတီမွာ သင္တန္းမွဴး၊ အၾကံေပးတာ၀န္ေတြ ထမ္းေဆာင္ဖူးပါတယ္။
ဦး၀င္းၾကည္ကလည္း ေရဆင္းတကၠသိုလ္ ပါေမာကၡခ်ဳပ္ ေဟာင္းတစ္ဦးျဖစ္ပါတယ္။ ဦးညြန္႔တင္က ျပည္နယ္တရားသူႀကီး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူျဖစ္ၿပီး ဦး၀င္းကိုက တပ္မေတာ္မွာ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့သူ ျဖစ္ပါတယ္။ ဦးတင္ထြန္းက ကာကြယ္ေရး၀န္ႀကီးဌာနမွာ ႐ံုးအဖြဲ႕မွဴး တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ခဲ့ဖူးသူတစ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ ဗဟိုအဖြဲ႕မွာ တပ္မေတာ္နဲ႔ ပတ္သက္ေနသူေတြ၊ အာဏာရျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီနဲ႔ ဆက္ႏႊယ္ေနသူေတြပဲ အမ်ားဆံုးေနရာယူထားၿပီး အမ်ားစုက အထက္ေအာက္ အမိန္႔နာခံမႈ၀န္းက်င္က ဆင္းသက္လာသူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
ေကာ္မရွင္ အဖြဲ႕ခြဲေတြမွာလည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။ အဖြဲ႕ခြဲေတြ ရဲ႕ အဓိက တာ၀န္ကို တပ္မေတာ္က ေျပာင္းေရြ႕လာသူေတြပဲ တာ၀န္ေပးထားပါတယ္။ ေကာ္မရွင္အဖြဲ႕ခြဲေတြအတြက္ စုစုေပါင္း ၀န္ထမ္း ၁၄၁၁ ဦးထဲမွာ တပ္မေတာ္က ေျပာင္းေရြ႕လာသူ ၁၂၄ ဦး ရွိၿပီး သူတို႔ေတြက အဓိက တာ၀န္ေတြကို ယူထားပါတယ္။
ေနာက္တစ္ခ်က္က ေကာ္မရွင္နဲ႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ့္ ေဒသဆိုင္ရာ အေထြေထြအုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴးေတြထဲမွာ အမ်ားစုက တပ္မေတာ္အရာရွိေဟာင္းေတြျဖစ္ၿပီး ျပည္ထဲေရး၀န္ၾကီးဌာနနဲ႔ တပ္မေတာ္က သူတို႔ေနာက္မွာ ရွိေနၾကပါတယ္။
တစ္ဖက္မွာလည္း တပ္မေတာ္ဟာ ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီနဲ႔ သေဘာထား၊ ခံယူခ်က္တူတယ္လို႔ ေျပာထားတာျဖစ္လို႔ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ ဘယ္ေလာက္အထိ သမာသမတ္က်မလဲဆိုတာ မ်က္ေျခမျပတ္ ေစာင့္ၾကည့္ရမလို ျဖစ္ေနပါတယ္။


■ အစိုးရပိုင္း၏ လႈပ္ရွားမႈ
မဲဆႏၵနယ္ေတြ၊ နယ္ေျမအလိုက္ မဲဆႏၵရွင္စာရင္းေတြ အတိအက် ထြက္မလာေသးေပမဲ့ အစိုးရပိုင္းက လႈပ္ရွားမႈသတင္းေတြ ဆက္တိုက္ထြက္ေပၚေနပါတယ္။
အထူးသျဖင့္ သမၼတ႐ံုး ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီးေတြ၊ အစိုးရအဖြဲ႕၀င္ ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီးေတြရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈက သူတို႔ ဘယ္ေဒသေတြကို ဦးတည္ေနသလဲဆိုတာ ထင္ရွားေစပါတယ္။
သူတို႔အေနနဲ႔ ဧရာ၀တီတိုင္း၊ စစ္ကိုင္းတိုင္း၊ ပဲခူးတိုင္း၊ ရွမ္းျပည္နယ္၊ ခ်င္းျပည္နယ္နဲ႔ ကယားျပည္နယ္ေတြကို ပစ္မွတ္ထားဖို႔ ျပင္ဆင္မႈေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔ သတင္းေတြ ထြက္ေနပါတယ္။
အတည္မျပဳႏိုင္ေသးတဲ့ သတင္းတစ္ရပ္အရဆိုရင္ သမၼတ႐ံုး ၀န္ၾကီးတစ္ခ်ိဳ႕က ကယားျပည္နယ္ ရွားေတာနဲ႔ ေဘာလခဲေဒသေတြမွာ ၀င္ျပိဳင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
သန္းေခါင္စာရင္း ရလာဒ္အရဆိုရင္ ရွားေတာမွာ စုစုေပါင္း လူဦးေရ ၆၀၀၀ ေက်ာ္ပဲရွိပါတယ္။ ေဘာလခဲမွာ လူဦးေရ ၈၀၀၀ ေက်ာ္ပဲ ရွိပါတယ္။ မဲေပးႏိုင္သူ အေရအတြက္က အဲဒီထက္နည္းပါတယ္။ ရွားေတာမွာ မဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိသူအေရအတြက္ ၃၈၀၀ ေက်ာ္ပဲ ရွိပါတယ္။ ေနာက္ျပီး အဲဒီေဒသႏွစ္ခုလံုး တပ္နယ္ေျမ ျဖစ္ေနပါတယ္။
၂၀၁၀ ျပည့္ႏွစ္တုန္းက ၿမိဳ႕ႀကီးေတြမွာ ၀င္ျပိဳင္ျပီး အႏိုင္ရခဲ့သူေတြက၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ လူဦးေရနည္းျပီး တပ္နယ္ေျမျဖစ္တဲ့ ေဒသေတြမွာ ၀င္ျပိဳင္ ျပီး အေရြးခံဖို႔ စဥ္းစားထားတာဟာ သူတို႔အေနနဲ႔ လာမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မျဖစ္ျဖစ္တဲ့ နည္းနဲ႔ အႏိုင္ရဖို႔ ၾကိဳတင္ျပင္ဆင္ထားတဲ့ ေျခလွမ္းေတြလို႔ ႏိုင္ငံေရးအကဲခတ္ေတြက ယူဆထားပါတယ္။


■ သံသယ ျဖစ္စရာေတြ ရွိလာမယ္
အေျခခံမဲစာရင္း မွားယြင္းမႈ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေနတာက ရန္ကုန္၊ မႏၲေလး ျမိဳ႕ၾကီးေတြထက္ နယ္စြန္နယ္ဖ်ား ေဒသေတြ၊ အထူးသျဖင့္ အစိုးရပိုင္းက ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တဲ့ေဒသေတြမွာ အမ်ားဆံုးျဖစ္ေနပါတယ္။
သူတို႔ ပစ္မွတ္ထားတဲ့ ေဒသေတြကို ၾကည့္ရင္လည္း ဒီအခ်က္ကို ေတြ႕ႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အခု မဲစာရင္းမွားယြင္းမႈေတြအပါအ၀င္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္ ေရြးေကာက္ပြဲအတြက္ ျပည္နယ္နဲ႔ တိုင္းေဒသၾကီး ေျခာက္ခုကို ပစ္မွတ္ထားလုပ္ေဆာင္ေနတဲ့ ျပည္ေထာင္စု၀န္ၾကီးေတြရဲ႕ ခရီးစဥ္ေတြ၊ ျပည္နယ္ဖြံ႕ျဖိဳးမႈေခါင္းစဥ္နဲ႔ သူတို႔သံုးစြဲေနတဲ့ ေငြေၾကးေတြကို မီဒီယာေတြက ေစာင့္ၾကည့္ေနပါတယ္။
တကယ္လို႔ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မသမာမႈေတြ ရွိလာျပီဆိုရင္ေတာ့ ဒါေတြဟာ စြပ္စြဲစရာျဖစ္လာေတာ့ မွာပါ။
ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ရင္ေတာ့ မဲစာရင္းျပဳစုမႈ၊ မဲေပးတဲ့ေန႔၊ မဲရလာဒ္ထုတ္ျပန္ခ်က္ ဒီသံုးခ်က္စလံုးက အေရးၾကီးပါတယ္။
ပထမအဆင့္အေနနဲ႔ မဲစာရင္းက အေရးၾကီးဆံုးပါပဲ။ မဲစာရင္းမွားယြင္းမႈက မဲညစ္ဖို႔အတြက္ လုပ္ႏိုင္ေျခရွိတဲ့ သံသယတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။
အကယ္၍ ေရြးေကာက္ပြဲမွာ မွ်တမႈမရွိခဲ့ဘူးဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕အေျခအေနဟာ သုညကို ထပ္ညႊန္းတင္လိုက္သလိုပဲ ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဒါ့အျပင္ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ ႏိုင္ငံတကာရဲ႕ အေရးယူပိတ္ဆို႔ ဒဏ္ခတ္မႈေတြလည္း တေက်ာ့ျပန္လာပါလိမ့္မယ္။
ဒီအတြက္ ျပည္သူလူထုကလည္း မွန္ကန္မွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ကိုပဲ လိုခ်င္ၾကပါတယ္။
အခုအခ်ိန္မွာ အေျခခံမဲစာရင္းမွားယြင္းမႈနဲ႔ ပတ္သက္ျပီး အခ်ိန္မီ ျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႔ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္က ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေနတာ၊ အခ်ိဳ႕ေသာ နည္းဥပေဒေတြကို ျပင္ဆင္ေပးေနတာေတြဟာ ေကာင္းတဲ့အေျခအေန ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမ်ိဳးေတြကို ဆက္တိုက္ လုပ္ကိုင္သြားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ မဲစာရင္းဟာ သတ္မွတ္ထားတဲ့အခ်ိန္အတြင္း အထိုက္အေလ်ာက္ မွန္သြားႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ အခုလက္ရွိ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ မွားယြင္းမႈ၊ အားနည္းခ်က္ေတြက ေရြးေကာက္ပြဲ မသမာမႈ လုပ္မလားဆိုတဲ့ သံသယကို ေျဖေဖ်ာက္ႏိုင္ျခင္း မရွိေသးပါဘူး။
ျဖစ္ေနတဲ့ သံသယေတြကို ေျဖေပ်ာက္ေပးႏိုင္ဖို႔အတြက္ မဲစာရင္းမွားယြင္းမႈေတြကို ျပင္ဆင္ရာမွာ အျပဳသေဘာ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မယ္၊ မွန္ကန္တဲ့ အမည္စာရင္းေတြ ပါ၀င္ဖို႔ ျပဳျပင္စရာရွိတာေတြကို ျပဳျပင္မယ္၊ တစ္ဖက္မွာလည္း ေဒသဆိုင္ရာ အေထြေထြ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး အာဏာပိုင္ေတြရဲ႕ ၾသဇာလႊမ္းမိုးမႈေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔ လုပ္ေပးႏိုင္ခဲ့မယ္ဆိုရင္ ေရြးေကာက္ပြဲ လြတ္လပ္မွ်တဖို႔ ပထမဆံုးေျခလွမ္း စတင္ႏိုင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ အမွားအယြင္းေတြ၊ အားနည္းခ်က္ေတြ ဆက္ျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သံသယျဖစ္စရာေတြ ရွိလာမွာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။