“စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ဒီမိုကေရစီ အတုႀကီးကို ျပတ္ျပတ္သားသား ဆန္႔က်င္ပါ” (ေဆာင္းပါး)

 “လာမယ့္ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ တရားမွ်တ သန္႔ရွင္းေအာင္ ၀ိုင္း၀န္း ေစာင့္ၾကပ္ပါ။ မိမိ အသည္းၾကားက မဲတျပားကို ေခြးစား မခံရေအာင္ ဂရုျပဳပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ၿပီး ျပည္သူကို ရင္၀ယ္သားလို အုပ္ခ်ဳပ္မဲ့ မိဘနဲ႔တူေသာ အစိုးရတရပ္ ေပၚထြန္းေအာင္….”


ကမာၻေပၚမွာ ေပၚထြန္းခဲ့သမွ် ႏိုင္ငံေရးစနစ္ေတြထဲမွာ လူမ်ားစုရဲ႕ ဆႏၵကို အထင္ဟပ္ႏိုင္ဆံုးစနစ္ဟာ ဒီမိုကေရစီစနစ္ပါလို႔ ေျပာမယ္ဆိုရင္ ျငင္းဆန္မဲ့ လူမ်ားမ်ားစားစား ရွိမယ္ မထင္ဘူး။ လူ႔ဂုဏ္သိကၡာကို ျမတ္ႏိုးတယ္။ လူျဖစ္တန္ဖိုးကို အေလးထားတယ္။ လူကို လူလို ျမင္တဲ့စနစ္မို႔ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးတင္မက ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရးကိုလည္း အသိအမွတ္ျပဳတယ္။ လူမ်ားစုသေဘာထားနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္တယ္ဆိုေပမဲ့ လူနည္းစုဆႏၵကို လည္း မေထမဲ့ျမင္ မျပဳဘူး၊ လူနည္းစုအခြင့္အေရးကို အေရးထား ေလးစားတယ္။
အျပန္အလွန္ အေပးအယူ ညွိႏိႈင္းမႈေတြနဲ႔ မတူကြဲျပားမႈေတြကို ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ အေျဖရွာႏိုင္တဲ့စနစ္ ျဖစ္တယ္။ လူမ်ိဳးစံု၊ ဘာသာစံု ခ်စ္ခင္ရင္းႏွီးစြာ ေပါင္းစီးႏိုင္သလို သာတူညီမွ် သဟဇာတ ျဖစ္ႏိုင္ၾကေတာ့ ေအးခ်မ္းစြာ အတူယွဥ္တြဲေနထိုင္ႏိုင္ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင့္မို႔ ဒီမိုကေရစီစနစ္ဟာ အသိဥာဏ္ျမင့္မားၿပီး ယဥ္ေက်းတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းရဲ့ လကၡဏာေကာင္း ေတြနဲ႔ တင့္တယ္တဲ့စနစ္ဆိုတာ ယံုမွားစရာ မရွိပါဘူး။

ဒါေပမဲ့လည္း ဒီေလာကႀကီးမွာ အဲဒီလို ေကာင္းမြန္တဲ့ အရာေတြရဲ႕ အရွိန္အ၀ါကို ၿခံဳၿပီး ကလိန္က် တုပတဲ့အရာေတြ ေပၚလာေလ့ ရွိတယ္။ လူလိမ္လူေကာက္ေတြ၊ ျဖတ္လမ္း လိုက္သူေတြနဲ႔ အတၱႀကီးမားတဲ့ တဘို႔တည္းသမားေတြ၊ သူခိုးဂ်ပိုးေတြဟာ အတုေတြ ဖန္တီးၿပီး စီးပြားရွာၾက၊ လုပ္စားၾက၊ သမိုင္းဆိုး သမိုင္းညစ္ေတြ ေရးၾက က်ဴးလြန္ၾကေလ့ ရွိၾကတယ္ မဟုတ္လား။
အခုလည္း တို႔ႏိုင္ငံမွာ စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္းတသိုက္က စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ဒီမိုကေရစီလို႔ နာမည္ေပးထားတဲ့ ဒီမိုကေရစီအတုႀကီးနဲ႔ တို႔တိုင္းျပည္နဲ႔ တို႔ျပည္သူေတြရဲ႕ အနာဂတ္ကို ေနာက္တႀကိမ္ လုယူသိမ္းပိုက္ ဖ်က္ဆီးဖို႔ တာစူေနၾကျပန္ၿပီ။ လက္ရွိ စစ္အာဏာရွင္ေဟာင္းေတြရဲ့ ဘိုးေအႀကီး ျဖစ္တဲ့ မူလပထမ အာဏာရွင္ေဟာင္း ဗိုလ္ေန၀င္းတုန္းကလည္း ျမန္မာ့နည္းျမန္မာ့ဟန္ ဆိုရွယ္လစ္လို႔ အမည္ရတဲ့ ဆိုရွယ္လစ္ အတုႀကီးနဲ႔ လုပ္စားသြားတာ တို႔တိုင္းျပည္လည္း ပ်က္သုဥ္းႏိုင္ငံအဆင့္ေရာက္ မြဲျပာ ေျခာက္ခဲ့ရတာ ခုထိ မဟုတ္လား။

ျမန္မာ့ဆိုရွယ္လစ္လမ္းစဥ္ဆိုတာႀကီးဟာ ဆိုရွယ္လစ္အတုႀကီးဆိုတာကို သက္ေသ ျပစရာ မလိုေအာင္ စစ္အာဏာရွင္အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြ ေအဒီလမ္း၊ ၀င္ဒါမီယာနဲ႔ ခ်င္းေခ်ာင္းက ဗိုလ္ခ်ဳပ္ရြာေတြမွာ ဆိုရွယ္လစ္အတုရဲ႕ အသီးအပြင့္ေတြ အလွ်ံပယ္သံုးေဆာင္ စံစားေနၾကရတဲ့ အခ်ိန္မွာ ျပည္သူလူထုတရပ္လံုးဟာ လူစဥ္မမွီ အညႊန္႔တံုး လူျဖစ္ရံႈးခဲ့ၾကရ ငတ္မြတ္ကန္းမြဲ ပိျပားတံုးေအာက္က ဖားလို ငရဲက်ခံစားခဲ့ရတာ မဟုတ္လား။

ဒီေန႔ မ်က္ေမွာက္ ကမာၻႀကီးရဲ႕ နယ္စံုပယ္စံု က႑အသီးသီးမွာ အတုအပေတြဆိုတာ ေရွာင္မလြတ္ေအာင္ ဘံုးေဘာလေအာ ေပါမ်ားလွတယ္ မဟုတ္လား။ အဲ့ဒီအတုေတြထဲက တခ်ိဳ့အတုေတြက လူ႔ေလာကက္ို အက်ိဳးျပဳတာလည္း ရွိပါတယ္။ ဥပမာ ေျခတု၊ လက္တု၊ ဆံပင္တု စတာေတြဟာ သူတို႔မွာရွိတဲ့ အရည္အေသြး ေလးေတြနဲ႔ လူ႔ေလာကရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ ကြက္လပ္ေလးေတြ ျဖည့္ေပးၾကတာ မဟုတ္လား။
ဒါေပမဲ့ တခ်ိဳ့အတု ေတြကေတာ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းကို ေကာင္းေကာင္းႀကီး ဒုကၡေပးႏိုင္တယ္။ လူ႔အသက္ကို ဆြဲႏႈတ္ယူႏိုင္ေအာင္ အႏၱရာယ္ႀကီးတယ္။ လူသားမ်ိဳးႏြယ္ကို အလြန္ႀကီးမားတဲ့ ဆင္းရဲ ဒုကၡႀကံဳေစႏိုင္သလို လူအမ်ားရဲ႕ အနာဂတ္ ကိုလညး္ ဖ်က္ဆီးႏိုင္ေလာက္ေအာင္ အဆိပ္ ျပင္းတယ္။ ဥပမာေဆာင္ရရင္ ေဆး၀ါးအတု၊ ဆရာ၀န္အတုေတြဟာ လူမမာရဲ႕ အသက္ကို ႏုတ္ယူပစ္ႏိုင္သလို၊ စားသံုးရန္မသင့္ေတာ္တဲ့ စားကုန္ေသာက္ကုန္အတုေတြဟာ စားသံုးသူ ေတြကို ကင္ဆာအစရွိတဲ့ ေၾကာက္မက္ဖြယ္ေရာဂါဆိုးႀကီးေတြ ျဖစ္ေစႏိုင္တယ္ မဟုတ္္လား။ အရည္ေသြးမျပည့္မွီတဲ့ လူ႔အသံုးအေဆာင္ လွ်ပ္စစ္ပစၥည္းအတုေတြ မိတ္ကပ္အတု ကစလို႔ အလွျပင္ပစၥည္းအတုေတြ၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ ၀ိတ္ေလ်ာ့တဲ့ လိမ္းေဆးအတု၊ စားေဆး အတုေတြဟာ သံုးစြဲသူေတြကို အသက္အႏၱရာယ္ျပဳႏိုင္တယ္။

အဲဒီအတုေတြထက္ အဆေပါင္းမ်ားစြာ အႏၱရာယ္ႀကီး ေၾကာက္စရာေကာင္းတာက ဒီမိုကေရစီအတု ျဖစ္တယ္။ လူတဦးတည္းရဲ႕ ဘ၀နဲ႔ အသက္အႏၱရာယ္ကိုတင္မက လူသန္းေပါင္းမ်ားစြာပါတဲ့ လူ႔အဖြဲ႔အစည္းတခုလံုးရဲ့ ပစၥဳပၸန္လူမႈဘ၀၊ အနာဂတ္ဘ၀ေတြကို ႀကိတ္ေခ်ဖ်က္ဆီးႏိုင္စြမ္း ရွိတယ္။ တတိုင္းတျပည္လံုးမွာ စာရိတၱသီလ၊ ၀ါရိတၱသီလေတြ က်ိဳးပ်က္လို႔ တႏိုင္ငံလံုးကို ဂုဏ္သိကၡာမဲ့တဲ့ ေစာရလူမ်ိဳးေတြျဖစ္ေအာင္၊ ငါတို႔လူမ်ိဳး သူခိုး ျဖစ္သည္လို႔ ေျပာရတဲ့အဆင့္ေရာက္ေအာင္ အဖ်က္စြမ္းအားႀကီးတယ္။ ဗြက္ထေအာင္က်ဴးလြန္ခဲ့ ကိုယ့္ျပစ္မႈေတြကို ကိုယ္တိုင္တာ၀န္မခံရဲသူေတြ၊ တာ၀န္မယူရဲေလာက္ေအာင္ သရဲေဘာေၾကာင္တဲ့ ေခြးေလွးဂ်ပိုးေတြ တိုင္းျပည္ေခါင္းေဆာင္ေနရာ ေရာက္ေစႏိုင္တာဟာ စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ဒီမိုကေရစီဆိုတာႀကီး ျဖစ္တယ္။
စစ္ေဘာင္းဘီခၽြတ္ၿပီး ခ်ိတ္ပုဆိုးေကာက္စြတ္ထားတဲ့ စစ္အာဏာရွင္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြ တီထြင္လိုက္တဲ့ စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ဒီမိုကေရစီဆိုတာဟာ အေရၿခံဳဒီမိုကေရစီအတုႀကီး ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အက်ိဳးအေၾကာင္းနဲ႔ အခ်က္အလက္ေတြနဲ႔ ဒီေဆာင္းပါးမွာ ေဆြးေႏြးခ်င္တယ္။

ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးဆိုတာ မ်က္လံုးအျပာေရာင္ရွိတဲ့သူေတြအတြက္တမ်ိဳး၊ မ်က္လံုးအနက္ေရာင္ ရွိသူေတြအတြက္တမ်ိဳးဆိုၿပီး ခြဲမထားပါဘူး။ အာဖရိကန္ေတြ ဆင္းရဲမြဲေတလို႔ ဒီမိုကေရစီအျပည့္အ၀နဲ႔ မထိုက္တန္ဘူးဆိုတာ လူလိမ္လူေကာက္ေတြရဲ႕ စကား။ အာရွတိုက္သားေတြ မရင့္က်က္ေသးလို႔ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရးေတြကို တစိတ္တေဒသဘဲ အကန္႔အသတ္နဲ႔ဘဲ ခံစားထိုက္တယ္ဆိုတာ လူယုတ္မာေတြရဲ႕ စကားသာ ျဖစ္တယ္။ မတရားသျဖင့္ အခြင့္ထူးခံေနတဲ့လူ႔မိစာၦေတြက သူတို႔အာဏာလက္လႊတ္ရမွာစိုးလို႔ လူမ်ားစုရဲ႕ အခြင့္အေရးကို ခ်ဳပ္ခ်ယ္ဖို႔ ဆင္ေျခကန္ျခင္းသာ ျဖစ္တယ္။ ပခုံးႏွစ္ဖက္ၾကား ေခါင္းေပါက္တဲ့ လူျခင္းအတူတူ အေနာက္ဒီမိုကေရစီ၊ အေရွ႕ဒီမိုကေရစီ၊ ေတာင္ဒီမိုကေရစီ၊ ေျမာက္ဒီမိုကေရစီ ဆိုၿပီး ခြဲျခားေနစရာ ဘာလိုသလဲ။ လူလူခ်င္းအတူတူ ေခါင္းပံုျဖတ္ခ်င္သူေတြ လူလည္လုပ္ အျမတ္ထုတ္တာကို လက္ခံလို႔ မျဖစ္ပါဘူး။
ဆိုရွယ္လစ္အတုနဲ႔ လုပ္စားႀကီးပြားလာခဲ့တဲ့ စစ္အာဏာရွင္မ်ိဳးႏြယ္ လက္ရွိ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြ တည္ေဆာက္ဖို႔ ႀကိဳးစားေနတဲ့ စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာဒီမိုကေရစီဟာ အမ်ားျပည္သူရဲ႕ အက်ိဳးကို ေဖာ္ေဆာင္ေပးမဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္လူ႔အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္လာႏိုင္သလား မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလားဆိုတာကို ေအာက္ပါ ဒီမိုကေရစီရဲ႕ အေျခခံမူ လကၡဏာေတြ၊ စံရည္စံညႊန္းေတြနဲ႔ အကဲျဖတ္ၾကည့္ရေအာင္။

ဒီမိုကေရစီရဲ့ အေျခခံမူ လကၡဏာမ်ား (PRINCIPLES OF DEMOCRACY)
၁) ျပည္သူပူးေပါင္းပါ၀င္မႈ (CITIZEN PARTICIPATION)
၂) ညီမွ်မႈ (EQUALITY)
၃) လူနည္းစု (သို႔) အတိုက္အခံတို႔၏ဆႏၵကို အေလးထားအသိအမွတ္ျပဳမႈ (POLITICAL TOLERANCE)
၄) တာ၀န္ခံမႈ (ACCOUNTABILITY )
၅) ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ (TRANSPARENCY)
၆) လြတ္လပ္၍ မွ်တေသာေရြးေကာက္ပြဲ ပံုမွန္က်င္းပမႈ (REGULAR FREE AND FAIR ELECTIONS)
၇) စီးပြားေရးလြတ္လပ္မႈ (ECONOMIC FREEDOM)
၈) အာဏာအလႊဲသံုးစားျခင္းကို တားဆီးမႈ (CONTROL OF THE ABUSE OF POWER)
၉) ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး (BILL OF RIGHTS)
၁၀) ေရြးေကာက္ပြဲရလဒ္ကို အသိအမွတ္ျပဳမႈ (ACCEPTING THE RESULTS OF ELECTIONS)
၁၁) အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရး (HUMAN RIGHTS)
၁၂) ပါတီစံုစနစ္ရွိမႈ (MULTI PARTY SYSTEM)
၁၃) တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ (RULE OF LAW)

ျပည္သူပူးေပါင္းပါ၀င္မႈ (CITIZEN PARTICIPATION)
ဦးသိန္းစိန္တို႔ရဲ႕ စစ္တပိုင္းအစိုးရ ဦးေဆာင္ စီမံတဲ့ လူထုခ်ီတက္ပြဲအမည္ခံ လႈပ္ရွားမႈေတြ မွန္သမွ် ၾကည့္လိုက္ရင္ အေျဖက ရွင္းပါတယ္။ ဒံေပါက္ထုပ္ေတြ ေ၀ရ၊ ဘုရားဆင္းတုေတြ မဲႏိႈက္ခိုင္း၊ ေန႔တြက္ေတြ ေပးေခၚရတာေတာင္ ကိုယ္ပိုင္ အသိစိတ္နဲ႔ ပူးေပါင္းပါ၀င္တဲ့သူေတြ မရွိသေလာက္ ျဖစ္ေနတာ သတင္းဓာတ္ပံုေတြ ၾကည့္ရင္ သိသာပါတယ္။

ညီမွ်မႈ (EQUALITY)
ႏိုင္ငံေရး၊ စီးပြားေရးနဲ႔ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ဘယ္နယ္ပယ္မွာ ၾကည့္ၾကည့္ ညီမွ်မႈ၊ မွ်တမႈဆိုတာ ဘယ္မွာ ရွိပါသလဲ။ ခရိုနီဆိုတဲ့ ေ၀ၚဟာရ အေၾကာင္းမဲ့ ေပၚလာတာ မဟုတ္ဘူး။ မ်က္နွာလိုက္မႈ နီးစပ္ရာ စားေတာ္ေခၚေတြဟာ ျမန္မာျပည္တနံတလ်ားမွာ ေရွာင္လို႔ မလြတ္ပါဘူး။ ေငြေၾကး မတတ္ႏိုင္သူ၊ အဆက္အသြယ္ မရွိသူေတြအတြက္ အခြင့္အလမ္းေတြဟာ လံုး၀ မညီမွ်ပါဘူး။ ဥပေဒရဲ႕ေအာက္မွာ လူတိုင္းအညီအမွ် မရွိတာ လူတိုင္းသိၿပီးသားပါ။

လူနည္းစု (သို႔) အတိုက္အခံတို႔၏ဆႏၵကို အေလးထားအသိအမွတ္ျပဳမႈ (POLITICAL TOLERANCE)
အာဏာရပါတီကလြဲလို႔ က်န္တဲ့ႏိုင္ငံေရးအတိုက္အခံေတြကို အမ်ိဳးမ်ိဳးဖိႏွိပ္ခ်ဳပ္ခ်ယ္ေနတာ၊ တိုင္းရင္းသား လူမ်ိဳးငယ္စုေတြ၊ လူနည္းစုဘာသာျခားေတြ ႏြမ္းပါးသူေတြရဲ႕ ေအာ္သံေတြ မ်က္ကြယ္ ျပဳေနတာ၊ သူတို႔ရဲ႕ ဆႏၵေတြကို မၾကားခ်င္ေယာင္ေဆာင္ေနတာဟာ အေလးထား အသိအမွတ္ မျပဳျခင္းပါဘဲ။

တာ၀န္ခံမႈ (ACCOUNTABILITY )
ဦးသိန္းစိန္တို႔ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြနဲ႔ စစ္တပ္ရဲ႕ စစ္အာဏာရွင္ တေခတ္လံုးမွာ အထူးသျဖင့္ ၁၉၈၈ ခုႏွစ္ အာဏာသိမ္းကထဲက ဒီေန႔အခ်ိန္ထိ က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈ ေပါင္းမ်ားစြာ၊ အမွားေပါင္းကုေဋကုဋာရွိတယ္လို႔ ခံစားနာက်င္ခဲ့ရတဲ့ ျပည္သူမ်ားစြာက ကမာၻသိ ထုတ္ေဖာ္ၿပီးသားပါ။ ကိုယ္က်ဴးလြန္ခဲ့တဲ့အမွားေတြအေပၚ တာ၀န္ခံမႈမရွိဘဲ၊ သတၱိေၾကာင္၊ ေခါင္းေရွာင္ေနတာဟာ သိပ္ရုပ္ ပ်က္ပါတယ္။ ပိုဆိုးတာက တာ၀န္မေက်၊ တာ၀န္မခံတဲ့အျပင္ ေနာက္ထပ္ တာ၀န္ထမ္းေဆာင္ဖို႔ မ်က္ႏွာေျပာင္ တိုက္ေနတာဟာ တာ၀န္မခံတဲ့ ယဥ္ေက်းမႈ ဆိုးႀကီးကို ေနာက္မ်ိဳးဆက္ထံ လက္ဆင့္ကမ္း အေမြေပးေနတာပါဘဲ။

ပြင့္လင္းျမင္သာမႈ (TRANSPARENCY)
သတင္းအေမွာင္ခ်တယ္ဆိုတာ စစ္အာဏာရွင္ေတြရဲ႕ လုပ္ရိုးလုပ္စဥ္ မဟုတ္လား။ လက္ပံေတာင္းေတာင္ ေၾကးနီစီမံကိန္း၊ ဧရာ၀တီျမစ္ဆံုဆည္စီမံကိန္းစတဲ့ တိုင္းျပည္ရဲ့ အေရးပါတဲ့ ကိစၥရပ္ေတြမွာ ဘယ္လိုေတြ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ထားတယ္ဆိုတာ ျပည္သူေတြ သိခြင့္ ရလို႔လား။ ကိုပါႀကီး လူသတ္မႈ၊ မုဒိမ္းက်င့္ အသတ္ခံရတဲ့ ကခ်င္ဆရာမ ၂ ဦးအမႈ စံုစမ္းေရးကိစၥ ႏိုင္ငံ့အေရးအရာကိစၥေတြမွာ ပြင့္လင္းျမင္သာမႈဘယ္မွာ ရွိပါသလဲ။

လြတ္လပ္၍မွ်တေသာေရြးေကာက္ပြဲ ပံုမွန္က်င္းပမႈ (REGULAR FREE AND FAIR ELECTIONS)
၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပြဲကေတာ့ လံုး၀ မလြတ္လပ္ မမွ်တခဲ့ပါဘူး။ အတိုက္အခံေတြ ၀င္မၿပိဳင္ေအာင္ မမွ်တတဲ့ စည္းရံုးပိုင္ခြင့္ အေျခအေန စည္ကမ္းေတြ တဖက္သတ္ျပဌာန္း၊ ၿပိဳင္ဘက္ကို မလႈပ္ႏိုင္ေအာင္ ႀကိဳးနဲ႔ တုပ္ၿပီးတာေတာင္ မဲလိမ္မဲခိုး ႀကိဳတင္မဲေတြနဲ႔ ျပည္သူအလိုမတူဘဲ အစိုးရ ဇြတ္ဖြဲ႔ခဲ့တာ မဟုတ္လား။ မေျပာပေလာက္တဲ့ လႊတ္ေတာ္ထိုင္ခံုေနရာေလး ၄၀ ေက်ာ္အတြက္လုပ္တဲ့ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲက်မွ ႏိုင္ငံတကာကို အျပေကာင္းယံု အတိုက္အခံေလးပါေလကာ လႊတ္ေတာ္ထဲသြင္းျပခ်င္ေတာ့မွ ေရြးေကာက္ပြဲကို မွ်တသေယာင္ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ခဲ့တာပါ။ ဒါကို ျပည္ခိုင္ၿဖိဳးပါတီဟာ တိုင္းျပည္ဘ႑ာေတြသံုး၊ ႏိုင္ငံပိုင္ အေဆာက္အဦေတြသံုး၊ မဲေတြ၀ယ္ မဲေတြဆြယ္ခဲ့ေသး တာဘဲ။ အခုလာမယ့္ ၂၀၁၅ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲကေတာ့ မမွ်မတ၊ မလြတ္ မလပ္ျဖစ္မွာ ေသခ်ာသေလာက္ျဖစ္ေနၿပီ။ အေျခခံ ေရြးေကာက္ပြဲေကာ္မရွင္ကိုယ္တိုင္က ၾကားေန လူပုဂၢိဳလ္ေတြနဲ႔ ဖြဲ႔စည္းရမဲ့အစား စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေဟာင္းေတြနဲ႔ စီးထားၿပီးၿပီ။ ေရြးေကာက္ပြဲက လပိုင္းဘဲ လိုေတာ့ေပမယ့္ ေရြးေကာက္ပြဲဆိုင္ရာ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေတြ၊ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းေတြ ထြက္မလာေသးဘူး။ ျပည္သူေတြမွာ မသိနားမလည္ဘဲ နေ၀တိမ္ေတာင္ျဖစ္ေအာင္ မဲေပးခြင့္မရေအာင္ မဲေပးမွားေအာင္၊ ပယ္မဲမ်ားေအာင္ ဦးတည္ ေနသလိုျဖစ္ေနၿပီ။

စီးပြားေရးလြပ္လပ္မႈ (ECONOMIC FREEDOM)
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စီးပြားေရးလြတ္လပ္မႈမရွိဘူးဆိုတာ ဦးေန၀င္း၊ ဦးသန္းေရႊ တို႔ စစ္အာဏာရွင္ေခတ္တေလွ်ာက္လံုးကေန ဒီေန႔အခ်ိန္ထိပါ။ အစိုးရရဲ့ ထိန္းခ်ဳပ္မႈ၊ စြက္ဖက္မႈေတြ အလြန္မ်ားၿပီး သူတို႔အသိုင္းအ၀ိုင္းေတြ လုပ္စားႏိုင္ေအာင္ ဥပေဒေတြ အခုထုတ္၊ ခဏေန ျပန္ဖ်က္လုပ္ေနၾကေတာ့ ဘယ္မွာ စီးပြားေရး လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ခြင့္ရလို႔လဲ။ သြင္းကုန္ ထုတ္ကုန္ဥပေဒ ထြက္ဖို႔၊ နည္းဥပေဒေတြ ထြက္ဖို႔ ဘယ္ေလာက္ေႏွာင့္ေႏွးခဲ့သလဲ။ ကုန္သည္မ်ားအသင္း ဘယ္စီးပြားေရး လုပ္ငန္းရွင္မ်ားအသင္းျဖစ္ျဖစ္ အလုပ္သမား သမဂၢေတြ ဘယ္မွာ လြတ္လြတ္လပ္လပ္ လုပ္ခြင့္ေပးသလဲ။ အစိုးရက တနည္းမဟုတ္တနည္းနဲ႔ စြက္ဖက္ အမိန္႔ေပးေနတာ မဟုတ္လား။

အာဏာအလြဲသံုးစားျခင္းကို တားဆီးမႈ (CONTROL OF THE ABUSE OF POWER)
ဒီအခ်က္ကေတာ့ အထူးေျပာစရာမလိုဘူး။ ေနရာတိုင္းမွာ အာဏာအလြဲသံုးစားျခင္းကို တားဆီးမႈ မရွိတာ ထင္ရွားၿပီးသား။ အာဏာသံုးၿပီး ေျမသိမ္း၊ယာသိမ္း၊ လုပ္ပိုင္ခြင့္ပါ၀ါသံုးၿပီး ပေရာဂ်က္ေတြ၊ စီမံကိန္းေတြသိမ္း၊ အမႈမွန္မေပၚေအာင္ အာဏာသံုးၿပီး ေဖ်ာက္ဖ်က္လိုဖ်က္၊ ဖံုးလိုဖံုး ဗြက္ထေအာင္လုပ္ေနတာ ဘယ္မွာတားဆီးလို႔လည္း။

ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး (BILL OF RIGHTS)
လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ အထင္အရွားဆံုး ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖါက္မႈ ျပယုဂ္တခုကေတာ့ လံုၿခံဳေရးအေၾကာင္းျပၿပီး ညဥ့္နက္သန္းေခါင္ ဧည့္စာရင္းစစ္တယ္ဆိုၿပီး သူမ်ား သမီးပ်ိဳသားပ်ိဳေတြရဲ႕ ျခင္ေထာင္ေတြ လွမ္း ရွာေဖြစီးနင္းမႈေတြကို အစိုးရအာဏာနဲ႔ က်ဴးလြန္ ခ်ိဳးေဖာက္ေနၾကတာပါ။ ျပစ္မႈ မခိုင္လံုဘဲ ခ်ဳပ္ေႏွာင္ထားစဥ္မွာ ရိုက္ႏွက္ညွင္းပမ္း သတ္ျဖတ္တာဟာ ႏိုင္ငံသားအခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္ေစာ္ကားေနၾကတာပါ။

ေရြးေကာက္ပြဲရလာဒ္ကိုအသိအမွတ္ျပဳမႈ (ACCEPTING THE RESULTS OF ELECTIONS)
ျပည္သူလူထုရဲ႕ ျပင္းျပတဲ့ ဆႏၵမဲေတြနဲ႔ တျပည္လံုးအတိုင္းအတာနဲ႔ အႏိုင္ရခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသား ဒီမိုကေရစီအဖြဲ႔ခ်ဳပ္ရဲ့ ၁၉၉၀ အေထြေထြေရြးေကာက္ပြဲ ေအာင္ပြဲရလဒ္ကို အသိအမွတ္မျပဳဘဲ ေျဗာင္ျငင္းဆန္ၿပီး အာဏာလႊဲမေပးခဲ့တာ ဦးသိန္းစိန္ တို႔ စစ္ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေတြပါ။

အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရး (HUMAN RIGHTS)
ျမန္မာနိုင္ငံဟာ ကမာၻေပၚမွာ လူ႔အခြင့္အေရး အခ်ိဳးအေဖာက္ဆံုး တိုင္းျပည္ေတြ စာရင္းထဲမွာ ထိပ္ဆံုးနားမွာ အၿမဲပါခဲ့တာ ႏွစ္ပရိေစၦဒ ၾကာေညာင္းလွပါၿပီ။ လူမ်ိဳးေရးခြဲျခားမႈ၊ ဘာသာေရးႏွိမ့္ခ်မႈ၊ ဖိႏွိပ္မႈေတြတေလွ်ာက္လံုး လုပ္လာခဲ့တာ … အခုဆို အမ်ိဳးဘာသာ သာသနာ အေရၿခံဳၿပီး လူမ်ိဳးေရးမုန္းတီးမႈ၊ ဘာသာေရးမုန္းတီးမႈေတြ လႈံ႔ေဆာ္ဖန္တီးေနတာကို လႊတ္ေပးထားတယ္။ လြတ္လပ္စြာ ဆႏၵထုတ္ေဖာ္ခြင့္ မရွိတာကလည္း ဒီေန႔အထိ မဟုတ္လား။ ျပည္သူေတြဟာ အာဏာပိုင္ေတြလက္ေအာက္မွာ အေျခခံလူ႔အခြင့္အေရးေတြ ေန႔စဥ္ခ်ဳိးေဖာက္ခံ ေနရတယ္။

ပါတီစံုစနစ္ရွိမႈ (MULTI PARTY SYSTEM)
ပါတီစံုေတာ့ေထာင္ခြင့္ေပးထားေပမဲ့၊ မွ်တမႈမရွိဘူး။ အခြင့္အေရး အတူတူေပးမထားဘူး။ ျပည္ေထာင္စုႀကံ့ခိုင္ေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးပါတီရတဲ့ အခြင့္အေရးနဲ႔ တျခားပါတီေတြရဲ႕ အခြင့္အေရးက ဆီနဲ႔ေရလိုကြာပါတယ္။ မဲဆြယ္စည္းရံုးေရးဆင္းတာေတာင္ တိုင္းျပည္ဘ႑ာနဲ႔အစိုးရ အကူအညီေတြနဲ႔ မဟုတ္လား။ ပါတီစံုရွိတယ္ဆိုတာ အေယာင္ျပသာသာပါဘဲ။
တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ (RULE OF LAW)
တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ မရွိတာကေတာ့ ဥပေဒအထက္မွာ စစ္တပ္တတပ္လံုးရွိေနတာနဲ႔တင္ ေျပာစရာ မလိုေလာက္ေတာ့ပါဘူး။ ဖြဲ႔စည္းပံုအေျခခံဥပေဒကို စစ္တပ္က မျပင္ခ်င္ရင္ မျပင္ႏိုင္ေအာင္ လုပ္ထားတယ္။ ေရြးေကာက္ခံစရာမလိုဘဲ တပ္မေတာ္ကို လႊတ္ေတာ္ထဲ ၂၅ ရာခိုင္ႏႈန္း ၀င္ထိုင္ခြင့္ေပးထားတယ္။ စစ္တပ္က က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇ၀တ္မႈေတြကို ျပည္သူနဲ႔ အစိုးရက အေရးမယူႏိုင္ေအာင္ လုပ္ထားမွေတာ့ ေနာက္ထပ္ လူသတ္ မုဒိမ္းေျမသိမ္းမႈ ရာဇ၀တ္မႈေတြ ဆက္က်ဴးလြန္ေနၾကမွာဘဲ။ ဘယ္မွာ တရားဥပေဒစိုးမိုးမႈ ရွိေတာ့မလဲ။

ဒီေဆာင္းပါးကို နိဂံုးသပ္ရရင္ စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာဒီမိုကေရစီအတုႀကီးကို က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံသား အားလံုးဟာ ျပတ္ျပတ္သားသား မဆန္႔က်င္ဘူးဆိုရင္ တိုင္းျပည္ဟာ စစ္ညႊန္ထဲမွာ ဆက္လက္နစ္မြန္းေနဦးမွာပါ။ အေရၿခံဳ ဒီမိုကေရစီအတုႀကီး ျဖစ္တည္လာေန တာကို ကိုယ္နဲ႔မဆိုင္သလို ထိုင္ၾကည့္ေနျခင္းဟာ ႏိုင္ငံအေပၚ သစၥာေဖာက္ျခင္းျဖစ္သလို၊ မိမိသားေျမးျမစ္ မ်ိဳးဆက္သစ္ေတြကို အေမြဆိုးထားရစ္ျခင္းလည္း မည္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ စည္းကမ္းျပည့္၀ေသာ ဒီမိုကေရစီအတုႀကီး မရွင္သန္ မႀကီးထြားလာေအာင္ ဆိုရွယ္လစ္အတု ႀကီးတုန္းကလို တိုင္းျပည္ကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ၀ါးၿမိဳဖ်က္ဆီးခြင့္ မႀကံဳရေလေအာင္ ၀ိုင္း၀န္း ကာကြယ္တားဆီးဖို႔ လိုပါတယ္။ လူထုုေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ ေလွ်ာက္လွမ္းေနတဲ့ စစ္မွန္တဲ့ အမ်ိဳးသား ျပန္လည္တည္ေဆာက္ေရး၊ ဂုဏ္သိကၡာရွိတဲ့ ဒီမိုကရက္တစ္ႏိုင္ငံတည္ေဆာက္ေရးအတြက္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ရာျဖစ္ေၾကာင္းကိစၥေတြမွာ ၀ိုင္း၀န္းအားျဖည့္ပါ။ ပုဒ္မ ၄၃၆ အစရွိတဲ့ ျပည္သူမၾကည္ျဖဴတဲ့ ဥပေဒပုဒ္မဆိုးေတြျပင္ဆင္ႏိုင္ဖို႔ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ပါ။ လာမဲ့ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပြဲ တရားမွ်တသန္႔့ရွင္းေအာင္၀ိုင္း၀န္း ေစာင့္ၾကပ္ပါ။ မိမိအသဲၾကားက မဲတျပားကို ေခြးစားမခံရေအာင္ ဂရုျပဳပါ။ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ဦးေဆာင္ၿပီး ျပည္သူကို ရင္၀ယ္သားလိုအုပ္ခ်ဳပ္မဲ့ မိဘနဲ႔တူေသာ အစိုးရတရပ္ေပၚထြန္းေအာင္ မိမိဆႏၵမဲျပားကို ထိထိ ေရာက္ေရာက္ အသံုးခ်ၾကဖို႔အေလးအနက္ တိုက္တြန္းလိုက္ပါတယ္။

မင္းေကာင္းခ်စ္
ေမလ (၂) ရက္ ၂၀၁၅ ခုႏွစ္
ကိုးကား – http://www.streetlaw.org/en/Page/72/International_Lesson_Plans_Publications_and_Resources