ဒီဇင္ဘာ ၂၂
ျမန္မာႏုိင္ငံအေရွ ႔ပိုင္းေဒသေန အရပ္သားေတြကို အစိုးရတပ္က
သတ္ျဖတ္ညွဥ္းဆဲရာမွာ တာဝန္အရွိဆံုး စစ္ဗုိလ္သံုးဦးရဲ ႔အမည္ကို Harvard Law
School လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ထုတ္ျပန္ေၾကညာထားပါတယ္။ လက္ရွိ
ျပည္ထဲေရးဝန္ႀကီး ဒု-ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးကိုကို၊ အထူးစစ္ဆင္ေရးဗ်ဴရိုကစစ္ဦးစီး
ဗိုလ္ခ်ဳပ္ခင္ေဇာ္ဦးနဲ႔ ေနျပည္ေတာ္ရဲ ႔
တုိင္းမွဴးဗိုလ္ခ်ဳပ္ေမာင္ေမာင္ေအးတို႔ကို ရာဇဝတ္မႈ က်ဴးလြန္သူအျဖစ္
ေဖာ္ျပပါတယ္။ ၂၀၀၆ က ၂၀၀၈ အထိ ျမန္မာျပည္အေရွ ႔ပိုင္း စစ္ဆင္ေရးမွာ
အရပ္သားအမ်ားအျပားကို သတ္ျဖတ္ခဲ့တဲ့ စစ္ရာဇဝတ္မႈမွာ တာဝန္ရွိေၾကာင္း (၇၈)
မ်က္ႏွာအစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္အေရွ ႔ပိုင္းမွာ ကြင္းဆင္းေလ့လာစံုစမ္းၿပီး ေရးသားထားတဲ့ အစီရင္ခံစာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကလည္း အစိုးရတပ္က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈႀကီးေတြကို ေလ့လာဆန္းစစ္ထားတဲ့ စာမ်က္ႏွာ တစ္ရာေက်ာ္အစီရင္ခံစာကို ဟားဗတ္လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ထုတ္ေဝဖူးပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ ကုလသမဂၢထုတ္ျပန္တဲ့ စာရြက္စာတမ္းကိုသာ ေလ့လာဆန္းစစ္ၿပီး အစီရင္ခံစာေရးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ေလ့လာရာမွာ အိုင္စီစီ ႏုိင္ငံတကာရာဇဝတ္ခံုရံုးရဲ ႔ ေရာမ ဥပေဒကို ကိုက္တံအျဖစ္ သံုးထားတာေၾကာင့္ တရားခံစစ္ဗိုလ္ေတြကို ႏုိင္ငံတကာရာဇဝတ္ခံုရံုးက စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
အစုိးရတပ္ရွိတဲ့ေဒသမွာ အတင္းအဓမၼခုိင္းေစမႈ၊ စစ္သားစုေဆာင္းမႈ၊ မုဒိမ္းမႈ၊ လူသတ္မႈ စတာေတြ ျဖစ္ပြားေနတာ ၾကာလွပါၿပီ။ ဒီလိုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တဖက္သတ္အႏုိင္က်င့္ၿပီး မတရားလုပ္တာကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊနဲ႔ အဖြဲ႔က သူတုိ႔နဲ႔ မဆိုင္သလို လုပ္ေနပါတယ္။ ၁၉၈၈ ကစတဲ့ အႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္ စစ္တပ္ရဲ ႔ လုပ္ရပ္ကို တရားစြဲျခင္း၊ အေရးယူျခင္း မလုပ္ရလို႔ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ (၄၄၅) က တားျမစ္ထားပါတယ္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒဟာ စစ္အုပ္စု မတရားလုပ္ခဲ့တာကို ကာကြယ္ၿပီး အခြင့္ထူးခံစားခြင့္ေပးထားပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊလက္ထက္မွာ ရာဇဝတ္မႈအမ်ားဆံုး စစ္တပ္က က်ဴးလြန္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနျပည္ေတာ္တည္ေဆာက္မႈ အပါအဝင္ စီမံကိန္းနဲ႔ စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ အတင္းအဓမၼဖယ္ရွားခံရတဲ့ ေဒသခံအရပ္သားဒုကၡသည္ေတြ သန္းခ်ီၿပီး ရွိႏုိင္ပါတယ္။
စစ္တပ္အႀကီးအကဲရဲ ႔ အက်င့္ဟာ စစ္တပ္မွာ ေရာင္ျပန္ဟပ္တာမို႔ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ကိုယ္က်င့္တရား မေကာင္းရင္မေကာင္းသလို စစ္တပ္ကလည္း ေဖာက္ျပန္တတ္ပါတယ္။ ၁၉၆၂ ဇူလိုင္ (၇) ရက္ ဆႏၵျပပြဲ၊ ၁၉၆၅၊ ၁၉၆၉ နဲ႔ ၁၉၇၀ ေက်ာင္းသားအံုႂကြမႈ၊ ၁၉၇၄ ေမလ အလုပ္သမားသပိတ္နဲ႔ ဒီဇင္ဘာဦးသန္႔အေရးအခင္း၊ ၁၉၇၅ ေက်ာင္းသားဆႏၵျပပြဲ၊ ၁၉၇၆ မိႈင္းရာျပည့္ဆႏၵျပပြဲ၊ ၁၉၇၇ ေက်ာင္းဆႏၵျပပြဲ၊ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုစတာေတြကို ႏိွမ္နင္းသတ္ျဖတ္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈမွာ တာဝန္အရွိဆံုးဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ စစ္ေအးတိုက္ပြဲျဖစ္ေနလို႔ ကြန္ျမဴနစ္ ဆန္႔က်င္တဲ့ ဗုိလ္ေနဝင္းကို အေနာက္တိုင္းက လက္ပိုက္ၾကည့္ေနခဲ့ပါတယ္။ ကေမာၻဒီးယားေခါင္းေဆာင္ လူသတ္ေကာင္ Pol Pot ကို ၁၉၇၇ မွာ သြားေတြ႔တဲ့ တဦးတည္းေသာ ႏုိင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲဟာ ဦးေနဝင္း ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၈၈ လူထုအံုႂကြမႈကို သတ္ျဖတ္ႏိွမ္နင္းၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း တုိးခ်ဲ ႔လိုက္တဲ့စစ္တပ္ဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈနဲ႔ အဂတိလိုက္စားမႈေၾကာင့္ နာမည္ပ်က္လာပါတယ္။ တုိင္းသူျပည္သားကို လုပ္ခမေပးဘဲ အတင္းအဓမၼ ခုိင္းေစတာဟာ လူသားအားလံုးအေပၚမွာ ရာဇဝတ္မႈ က်ူးလြန္တာျဖစ္ေၾကာင္း ILO စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ၁၉၉၆ ေက်ာင္းသားအံုႂကြမႈ ျဖစ္ပြားၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ မ်ားလာပါတယ္။ ၂၀၀၃ မွာ ျဖစ္ပြားတဲ့ ဒီပဲယင္း လူသတ္ပြဲမွာ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ေသဆံုးျပန္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ၂၀၀၇ မွာ သံဃာဦးေဆာင္တဲ့ ျပည္သူဆႏၵျပပြဲကို စစ္အစိုးရက အၾကမ္းဖက္ႏိွမ္နင္းျပန္ပါတယ္။ စစ္ျဖစ္ပြားမႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈေၾကာင့္ ဦးသန္းေရႊ လက္ထက္မွာ ေနရပ္ကို စြန္႔ခြါရသူ အရပ္သားေပါင္း တသန္းကေန သံုးသန္းအထိ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။
ရိကၡာ၊ ရန္ပံုေငြ၊ သတင္း နဲ႔ တပ္သားသစ္ကို တုိင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႔ေတြ မရႏုိင္ေအာင္ ေဒသခံရြာသူရြာသားနဲ႔ အဆက္ျဖတ္တဲ့ ျဖတ္ (၄) ျဖတ္ စစ္ဆင္ေရးလမ္းစဥ္ကို ဦးေနဝင္းေရာ ဦးသန္းေရႊေရာ က်င့္သံုးပါတယ္။ အထက္အမိန္႔နာခံၿပီး လုပ္တဲ့စစ္ဗိုလ္ဟာ အမွားအမွန္ ေဝဖန္ႏုိင္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ အထက္ကခုိင္းရင္ အမ်ဳိးသမီး၊ ကေလး၊ ဘုန္းႀကီး၊ လူႀကီးလူငယ္ အရြယ္မေရြး စစ္တပ္က ပစ္သတ္ပါတယ္။ အရပ္သားသတ္ျဖတ္တာကို တာဝန္ေက်ပြန္တဲပ စစ္မႈထမ္းလို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။
၂၀၀၂ ဒီဇင္ဘာမွာ ဦးေနဝင္း ေသတဲ့အခါ ျမန္မာျပည္ကို ဖ်က္ဆီးသူႀကီး ေသၿပီလုိ႔ Economist စာေစာင္က ေရးပါတယ္။ ဦးသန္းေရႊလက္ထက္မွာ ေသေၾကပ်က္စီးသူေတြနဲ႔ ဒုကၡေရာက္သူေတြ သန္းခ်ီၿပီ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ကို အေရးယူဖို႔ ဘယ္သူကမွ စိတ္ကူးပံု မရေသးပါဘူး။ ေနျပည္ေတာ္က ကာကြယ္ေရးဌာနျပတိုက္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဓါတ္ပံုကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဳးႀကီးသန္းေရႊတုိ႔ရဲ ႔ ဓါတ္ပံုေတြက ၿခံရံထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဦးေနဝင္း နဲ႔ ဦးသန္းေရႊတို႔ကို မင္းဆိုးမင္းညစ္ စစ္တရားခံအစစ္အျဖစ္ ႏိုင္ငံျခားစာနယ္ဇင္းေတြက ေဖာ္ျပၾကေပမယ့္ အစိုးရတပ္ကေတာ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြအျဖစ္ ဆက္လက္ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
မ်က္ႏွာအစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။ ျမန္မာျပည္အေရွ ႔ပိုင္းမွာ ကြင္းဆင္းေလ့လာစံုစမ္းၿပီး ေရးသားထားတဲ့ အစီရင္ခံစာ ျဖစ္ပါတယ္။
၂၀၀၉ ခုႏွစ္ကလည္း အစိုးရတပ္က်ဴးလြန္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈႀကီးေတြကို ေလ့လာဆန္းစစ္ထားတဲ့ စာမ်က္ႏွာ တစ္ရာေက်ာ္အစီရင္ခံစာကို ဟားဗတ္လူ႔အခြင့္အေရးအဖြဲ႔က ထုတ္ေဝဖူးပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ ကုလသမဂၢထုတ္ျပန္တဲ့ စာရြက္စာတမ္းကိုသာ ေလ့လာဆန္းစစ္ၿပီး အစီရင္ခံစာေရးတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလို ေလ့လာရာမွာ အိုင္စီစီ ႏုိင္ငံတကာရာဇဝတ္ခံုရံုးရဲ ႔ ေရာမ ဥပေဒကို ကိုက္တံအျဖစ္ သံုးထားတာေၾကာင့္ တရားခံစစ္ဗိုလ္ေတြကို ႏုိင္ငံတကာရာဇဝတ္ခံုရံုးက စီရင္ပိုင္ခြင့္ရွိတယ္လို႔ ဆုိပါတယ္။
အစုိးရတပ္ရွိတဲ့ေဒသမွာ အတင္းအဓမၼခုိင္းေစမႈ၊ စစ္သားစုေဆာင္းမႈ၊ မုဒိမ္းမႈ၊ လူသတ္မႈ စတာေတြ ျဖစ္ပြားေနတာ ၾကာလွပါၿပီ။ ဒီလိုႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ တဖက္သတ္အႏုိင္က်င့္ၿပီး မတရားလုပ္တာကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊနဲ႔ အဖြဲ႔က သူတုိ႔နဲ႔ မဆိုင္သလို လုပ္ေနပါတယ္။ ၁၉၈၈ ကစတဲ့ အႏွစ္ (၂၀) ေက်ာ္ စစ္တပ္ရဲ ႔ လုပ္ရပ္ကို တရားစြဲျခင္း၊ အေရးယူျခင္း မလုပ္ရလို႔ အေျခခံဥပေဒပုဒ္မ (၄၄၅) က တားျမစ္ထားပါတယ္။ ၂၀၀၈ အေျခခံဥပေဒဟာ စစ္အုပ္စု မတရားလုပ္ခဲ့တာကို ကာကြယ္ၿပီး အခြင့္ထူးခံစားခြင့္ေပးထားပါတယ္။ တကယ္ေတာ့ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဴးႀကီးသန္းေရႊလက္ထက္မွာ ရာဇဝတ္မႈအမ်ားဆံုး စစ္တပ္က က်ဴးလြန္ခဲ့တာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနျပည္ေတာ္တည္ေဆာက္မႈ အပါအဝင္ စီမံကိန္းနဲ႔ စစ္ဆင္ေရးေၾကာင့္ အတင္းအဓမၼဖယ္ရွားခံရတဲ့ ေဒသခံအရပ္သားဒုကၡသည္ေတြ သန္းခ်ီၿပီး ရွိႏုိင္ပါတယ္။
စစ္တပ္အႀကီးအကဲရဲ ႔ အက်င့္ဟာ စစ္တပ္မွာ ေရာင္ျပန္ဟပ္တာမို႔ စစ္ေခါင္းေဆာင္ ကိုယ္က်င့္တရား မေကာင္းရင္မေကာင္းသလို စစ္တပ္ကလည္း ေဖာက္ျပန္တတ္ပါတယ္။ ၁၉၆၂ ဇူလိုင္ (၇) ရက္ ဆႏၵျပပြဲ၊ ၁၉၆၅၊ ၁၉၆၉ နဲ႔ ၁၉၇၀ ေက်ာင္းသားအံုႂကြမႈ၊ ၁၉၇၄ ေမလ အလုပ္သမားသပိတ္နဲ႔ ဒီဇင္ဘာဦးသန္႔အေရးအခင္း၊ ၁၉၇၅ ေက်ာင္းသားဆႏၵျပပြဲ၊ ၁၉၇၆ မိႈင္းရာျပည့္ဆႏၵျပပြဲ၊ ၁၉၇၇ ေက်ာင္းဆႏၵျပပြဲ၊ ၁၉၈၈ အေရးေတာ္ပံုစတာေတြကို ႏိွမ္နင္းသတ္ျဖတ္တဲ့ ရာဇဝတ္မႈမွာ တာဝန္အရွိဆံုးဟာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီတုန္းကေတာ့ စစ္ေအးတိုက္ပြဲျဖစ္ေနလို႔ ကြန္ျမဴနစ္ ဆန္႔က်င္တဲ့ ဗုိလ္ေနဝင္းကို အေနာက္တိုင္းက လက္ပိုက္ၾကည့္ေနခဲ့ပါတယ္။ ကေမာၻဒီးယားေခါင္းေဆာင္ လူသတ္ေကာင္ Pol Pot ကို ၁၉၇၇ မွာ သြားေတြ႔တဲ့ တဦးတည္းေသာ ႏုိင္ငံေတာ္အႀကီးအကဲဟာ ဦးေနဝင္း ျဖစ္ပါတယ္။
၁၉၈၈ လူထုအံုႂကြမႈကို သတ္ျဖတ္ႏိွမ္နင္းၿပီးတဲ့ေနာက္ပိုင္း တုိးခ်ဲ ႔လိုက္တဲ့စစ္တပ္ဟာ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈနဲ႔ အဂတိလိုက္စားမႈေၾကာင့္ နာမည္ပ်က္လာပါတယ္။ တုိင္းသူျပည္သားကို လုပ္ခမေပးဘဲ အတင္းအဓမၼ ခုိင္းေစတာဟာ လူသားအားလံုးအေပၚမွာ ရာဇဝတ္မႈ က်ူးလြန္တာျဖစ္ေၾကာင္း ILO စံုစမ္းေရးေကာ္မရွင္ အစီရင္ခံစာမွာ ေဖာ္ျပပါတယ္။ ၁၉၉၆ ေက်ာင္းသားအံုႂကြမႈ ျဖစ္ပြားၿပီးတဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြ မ်ားလာပါတယ္။ ၂၀၀၃ မွာ ျဖစ္ပြားတဲ့ ဒီပဲယင္း လူသတ္ပြဲမွာ ရာနဲ႔ခ်ီၿပီး ေသဆံုးျပန္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ ၂၀၀၇ မွာ သံဃာဦးေဆာင္တဲ့ ျပည္သူဆႏၵျပပြဲကို စစ္အစိုးရက အၾကမ္းဖက္ႏိွမ္နင္းျပန္ပါတယ္။ စစ္ျဖစ္ပြားမႈနဲ႔ လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ဳိးဖ်က္မႈေၾကာင့္ ဦးသန္းေရႊ လက္ထက္မွာ ေနရပ္ကို စြန္႔ခြါရသူ အရပ္သားေပါင္း တသန္းကေန သံုးသန္းအထိ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။
ရိကၡာ၊ ရန္ပံုေငြ၊ သတင္း နဲ႔ တပ္သားသစ္ကို တုိင္းရင္းသားတပ္ဖြဲ႔ေတြ မရႏုိင္ေအာင္ ေဒသခံရြာသူရြာသားနဲ႔ အဆက္ျဖတ္တဲ့ ျဖတ္ (၄) ျဖတ္ စစ္ဆင္ေရးလမ္းစဥ္ကို ဦးေနဝင္းေရာ ဦးသန္းေရႊေရာ က်င့္သံုးပါတယ္။ အထက္အမိန္႔နာခံၿပီး လုပ္တဲ့စစ္ဗိုလ္ဟာ အမွားအမွန္ ေဝဖန္ႏုိင္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ အထက္ကခုိင္းရင္ အမ်ဳိးသမီး၊ ကေလး၊ ဘုန္းႀကီး၊ လူႀကီးလူငယ္ အရြယ္မေရြး စစ္တပ္က ပစ္သတ္ပါတယ္။ အရပ္သားသတ္ျဖတ္တာကို တာဝန္ေက်ပြန္တဲပ စစ္မႈထမ္းလို႔ သတ္မွတ္ပါတယ္။
၂၀၀၂ ဒီဇင္ဘာမွာ ဦးေနဝင္း ေသတဲ့အခါ ျမန္မာျပည္ကို ဖ်က္ဆီးသူႀကီး ေသၿပီလုိ႔ Economist စာေစာင္က ေရးပါတယ္။ ဦးသန္းေရႊလက္ထက္မွာ ေသေၾကပ်က္စီးသူေတြနဲ႔ ဒုကၡေရာက္သူေတြ သန္းခ်ီၿပီ ရွိႏိုင္တယ္လို႔ ခန္႔မွန္းၾကပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ သူတုိ႔ကို အေရးယူဖို႔ ဘယ္သူကမွ စိတ္ကူးပံု မရေသးပါဘူး။ ေနျပည္ေတာ္က ကာကြယ္ေရးဌာနျပတိုက္မွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္း ဓါတ္ပံုကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ႀကီးေနဝင္း နဲ႔ ဗိုလ္ခ်ဳပ္မွဳးႀကီးသန္းေရႊတုိ႔ရဲ ႔ ဓါတ္ပံုေတြက ၿခံရံထားတယ္လို႔ သိရပါတယ္။ ဦးေနဝင္း နဲ႔ ဦးသန္းေရႊတို႔ကို မင္းဆိုးမင္းညစ္ စစ္တရားခံအစစ္အျဖစ္ ႏိုင္ငံျခားစာနယ္ဇင္းေတြက ေဖာ္ျပၾကေပမယ့္ အစိုးရတပ္ကေတာ့ စစ္ေခါင္းေဆာင္ႀကီးေတြအျဖစ္ ဆက္လက္ကိုးကြယ္ဆည္းကပ္ေနဆဲ ျဖစ္ပါတယ္။
19.12.2014 09:53
Comments
Post a Comment