ေအာက္တုိဘာ ၂၈
မၾကာခင္က်င္းပေတာ့မယ္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြမွာ သတင္းယူပံု ယူနည္းေတြကိုေလ့လာဖို႔ ျမန္မာသတင္းေထာက္ (၁၅) ဦးဟာ ပထမဆံုးအႀကိမ္ ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ ႕ေတာ္ကို ေရာက္ရွိေနၾကပါၿပီ။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၅ ခုနွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြေတြမွာ သတင္းယူၾကမယ့္ ျမန္မာ သတင္းမားေတြကို အခု အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပဲြရဲ႕ လႈပ္ရွားမွဳ အေတြ႕အႀကံဳရေစဖို႕ အတြက္ ICFJ လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံတကာသတင္းေထာက္မ်ားအဖဲြ႔က ပထမဆံုးအႀကိမ္ စီစဥ္ေပးခဲ့တာလည္းျ စ္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို မအင္ၾကင္းႏိုင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပဲြကိုေလ့လာဖို႔ ICFJ (International Center for Journalists)
ကျမန္မာသတင္းေထာက္ (၁၅) ဦးကို ေရြးခ်ယ္ ေခၚယူခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဒီသတင္းေထာက္ေတြဟာ တနဂၤေႏြေန႔က ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕ေတာ္ကို ေရာက္လာခဲ့ၾကတာပါ။ ေလ့လာေရးအစီအစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ICFJ ရဲ႕ သင္တန္းမႉး ေဒၚခင္ေမေဇာ္က ဗီြအိုေအကို အခုလို ေျပာပါတယ္။
“သတင္းေထာက္အေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြေတြမွာ ဘယ္လိုတာဝန္မ်ဳိး ရွိသလဲ၊ မဲဆႏၵရွင္ေတြ၊ မဲေပးတဲ့ျပည္သူေတြကို ဘယ္လို ဝန္ေဆာင္မႈေပးရမလဲ။ ဒါေတြကို က်မတို႔က သူတို႔ကို ျပထားေပးမွာပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ကလည္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြကို ကိုယ္တိုင္ ဘယ္လို သတင္းယူသလဲဆိုတာ လိုက္ၿပီး ေလ့လာလို႔ရတယ္။ ဒီသင္တန္းက လူဝီဆီယားနားနဲ႔ ေျမာက္ကယ္႐ိုလုိင္းနားႏွစ္ခုမွာ က်င္းပတဲ့ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ကို အကုန္လံုး ခရီးထြက္ၾကမယ္၊ အဲဒီမွာ သူတို႔ကိုယ္တုိင္ ေလ့လာလို႔ရမယ္။ သတင္းဌာနႀကီးေတြကေနၿပီးေတာ့ေပါ့ေနာ္၊ သတင္းစာေတြ၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားေတြ၊ ေရဒီယိုေတြကေနၿပီးေတာ့ ဘယ္လို သတင္းယူသလဲ၊ ဘယ္လိုသတင္းတင္ျပသလဲ၊ သတင္းကို ဘယ္လို အခ်က္ေတြကို သတိထားရမလဲ၊ ဒါေတြကအစ အကုန္လံုး ကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် ေလ့လာသင္ယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ျမန္မာသတင္းေထာက္ (၁၅) ဦးထဲမွာ ေဒသအသီးသီးက တိုင္းရင္းသား၊ အမ်ဳိးသမီး၊ အမ်ဳိးသား သတင္းေထာက္ေတြ ပါ၀င္ၿပီး ေနာက္ထပ္လည္း ဒီလို ေလ့လာေရးအစီအစဥ္ေတြ ဆက္လုပ္ဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အခုလို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ေရြးေကာက္ပဲြ ေလ့လာေရးခရီးစဥ္မ်ဳိးဟာ ျမန္မာသတင္းေထာက္ေတြအတြက္ အက်ဴိးရွိေစတယ္လို႔ ကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္သူ ေ၀ဖန္ေရးသတင္းေတြ ေရးသားေနတဲ့ သတင္းစာဆရာ ဦးစည္သူေအာင္ျမင့္က ေျပာပါတယ္။
“ဗမာျပည္က လြတ္လပ္တဲ့ေရြးေကာက္ပဲြဆိုတာက မရွိခဲ့ဖူးဘူး၊ ၂၀၁၀ တုန္းကဆိုရင္လည္း သူ႔ဖာသာသူ က်င္းပခဲ့တာပဲ၊ ၿပီးေတာ့ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပဲြ တစ္ခုပဲရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြဆိုရင္ တုိင္းျပည္ထဲကလူေတြ အကုန္လံုးကလည္း ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတယ္။ ဒါ အေရးႀကီးတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြေပါ့ေနာ္။ တကမၻာလံုးကလည္း ဒါႀကီးကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္။ …ဆိုေတာ့ အဲဒီေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေတြ သတင္းေတြ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေရးႏုိင္ဖို႔အတြက္၊ ျပည္သူေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ တင္ျပႏုိင္ဖို႔အတြက္ ဒီလို ေလ့လာေရးခရီးစဥ္ေတြဟာ ေလ့လာဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ထင္တယ္ေလ။”
ေလ့လာေရးအစီအစဥ္မွာ ေနာက္ထပ္ပါ၀င္သူတဦးျဖစ္တဲ့ ဧရာ၀တီသတင္းေထာက္ မျမတ္စုမြန္ကလည္း အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာခြင့္ရတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြ သတင္းယူရာမွာ အေထာက္အကူျဖစ္ေစမယ္လုိ႔ ျမင္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြမွာတုန္းကဆိုရင္လည္း ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ေရြးေကာက္ပဲြသတင္း cover လုပ္ခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။ ကာဗာလုပ္ခဲ့တဲ့အခါမွာ သတင္းေထာက္တေယာက္အေနနဲ႔ လုပ္ႏိုင္တဲ့အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ လုပ္ခြင့္မရခဲ့တာေတြ ရွိတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ မဲ႐ံုပတ္ဝန္းက်င္ေတြမွာ သတင္းယူတာေတြက ဂ်ာနယ္လစ္ တေယာက္အေနနဲ႔ လုပ္ႏုိင္တဲ့အတုိင္းအတာ တခုအထိ ေရးျပခြင့္ မရခဲ့တာမ်ဳိးေတြ ရွိခဲ့တယ္ေလ။ ..ဆိုေတာ့ လာမယ့္ ၂၀၁၅ မွာ ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ၂၀၁၀ ကထက္ နည္းနည္း ပိုၿပီးေတာ့မွ ေရးလို႔ရလာႏုိင္မယ္လို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ ဒီဘက္ကေန ရလာတဲ့ဟာေတြနဲ႔ က်မတို႔ ဘယ္ေလာက္အထိ ဒီသင္တန္းကရသြားတာေတြနဲ႔ က်မတို႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အသံုးခ်လို႔ ရလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္တယ္။”
ျမန္မာသတင္းေထာက္ေတြရဲ႕ အေမရိကန္ ေရြးေကာက္ပဲြေလ့လာေရးကာလဟာ ေအာက္တိုဘာလ (၂၆) ရက္ကေန႔ကေန ႏို၀င္ဘာလ (၈) ရက္ေန႔အထိ နွစ္ပတ္ၾကာျမင့္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ဒီေလ့လာေရးခရီးစဥ္ေနာက္ပိုင္း ေရြးေကာက္ပဲြ သတင္းယူနည္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ မြမ္းမံသင္တန္းေတြလည္း ျမန္မာျပည္မွာ ဆက္ၿပီး ေပးမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဒၚခင္ေမေဇာ္ကေျပာပါတယ္။ ျမန္မာသတင္းေထာက္ေတြရဲ႕ေလ့လာေရးခရီးစဥ္ကို ရန္ကုန္အေမရိကန္သံ႐ံုးကလည္း ပူးေပါင္းပါ၀င္ ကူညီခဲ့ပါတယ္ရွင္။
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ၂၀၁၅ ခုနွစ္ ေရြးေကာက္ပဲြေတြမွာ သတင္းယူၾကမယ့္ ျမန္မာ သတင္းမားေတြကို အခု အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပဲြရဲ႕ လႈပ္ရွားမွဳ အေတြ႕အႀကံဳရေစဖို႕ အတြက္ ICFJ လို႔ေခၚတဲ့ ႏိုင္ငံတကာသတင္းေထာက္မ်ားအဖဲြ႔က ပထမဆံုးအႀကိမ္ စီစဥ္ေပးခဲ့တာလည္းျ စ္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို မအင္ၾကင္းႏိုင္က တင္ျပေပးထားပါတယ္။
အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပဲြကိုေလ့လာဖို႔ ICFJ (International Center for Journalists)
ကျမန္မာသတင္းေထာက္ (၁၅) ဦးကို ေရြးခ်ယ္ ေခၚယူခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဒီသတင္းေထာက္ေတြဟာ တနဂၤေႏြေန႔က ၀ါရွင္တန္ဒီစီၿမိဳ႕ေတာ္ကို ေရာက္လာခဲ့ၾကတာပါ။ ေလ့လာေရးအစီအစဥ္နဲ႔ပတ္သက္လို႔ ICFJ ရဲ႕ သင္တန္းမႉး ေဒၚခင္ေမေဇာ္က ဗီြအိုေအကို အခုလို ေျပာပါတယ္။
“သတင္းေထာက္အေနနဲ႔ ေရြးေကာက္ပဲြေတြမွာ ဘယ္လိုတာဝန္မ်ဳိး ရွိသလဲ၊ မဲဆႏၵရွင္ေတြ၊ မဲေပးတဲ့ျပည္သူေတြကို ဘယ္လို ဝန္ေဆာင္မႈေပးရမလဲ။ ဒါေတြကို က်မတို႔က သူတို႔ကို ျပထားေပးမွာပါ။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔ကလည္း အေမရိကန္ႏိုင္ငံမွာ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပဲြကို ကိုယ္တိုင္ ဘယ္လို သတင္းယူသလဲဆိုတာ လိုက္ၿပီး ေလ့လာလို႔ရတယ္။ ဒီသင္တန္းက လူဝီဆီယားနားနဲ႔ ေျမာက္ကယ္႐ိုလုိင္းနားႏွစ္ခုမွာ က်င္းပတဲ့ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပဲြအတြက္ကို အကုန္လံုး ခရီးထြက္ၾကမယ္၊ အဲဒီမွာ သူတို႔ကိုယ္တုိင္ ေလ့လာလို႔ရမယ္။ သတင္းဌာနႀကီးေတြကေနၿပီးေတာ့ေပါ့ေနာ္၊ သတင္းစာေတြ၊ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားေတြ၊ ေရဒီယိုေတြကေနၿပီးေတာ့ ဘယ္လို သတင္းယူသလဲ၊ ဘယ္လိုသတင္းတင္ျပသလဲ၊ သတင္းကို ဘယ္လို အခ်က္ေတြကို သတိထားရမလဲ၊ ဒါေတြကအစ အကုန္လံုး ကိုယ္တုိင္ကိုယ္က် ေလ့လာသင္ယူရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။”
ျမန္မာသတင္းေထာက္ (၁၅) ဦးထဲမွာ ေဒသအသီးသီးက တိုင္းရင္းသား၊ အမ်ဳိးသမီး၊ အမ်ဳိးသား သတင္းေထာက္ေတြ ပါ၀င္ၿပီး ေနာက္ထပ္လည္း ဒီလို ေလ့လာေရးအစီအစဥ္ေတြ ဆက္လုပ္ဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အခုလို အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုက ေရြးေကာက္ပဲြ ေလ့လာေရးခရီးစဥ္မ်ဳိးဟာ ျမန္မာသတင္းေထာက္ေတြအတြက္ အက်ဴိးရွိေစတယ္လို႔ ကိုယ္တိုင္ ပါ၀င္သူ ေ၀ဖန္ေရးသတင္းေတြ ေရးသားေနတဲ့ သတင္းစာဆရာ ဦးစည္သူေအာင္ျမင့္က ေျပာပါတယ္။
“ဗမာျပည္က လြတ္လပ္တဲ့ေရြးေကာက္ပဲြဆိုတာက မရွိခဲ့ဖူးဘူး၊ ၂၀၁၀ တုန္းကဆိုရင္လည္း သူ႔ဖာသာသူ က်င္းပခဲ့တာပဲ၊ ၿပီးေတာ့ ၂၀၁၂ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပဲြ တစ္ခုပဲရွိတယ္။ ၿပီးေတာ့မွ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြဆိုရင္ တုိင္းျပည္ထဲကလူေတြ အကုန္လံုးကလည္း ေမွ်ာ္လင့္ေနၾကတယ္။ ဒါ အေရးႀကီးတဲ့ ေရြးေကာက္ပဲြေပါ့ေနာ္။ တကမၻာလံုးကလည္း ဒါႀကီးကို ေစာင့္ၾကည့္ေနတယ္။ …ဆိုေတာ့ အဲဒီေရြးေကာက္ပဲြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ က်ေနာ္တို႔ေတြ သတင္းေတြ မွန္မွန္ကန္ကန္ ေရးႏုိင္ဖို႔အတြက္၊ ျပည္သူေတြကို မွန္မွန္ကန္ကန္ တင္ျပႏုိင္ဖို႔အတြက္ ဒီလို ေလ့လာေရးခရီးစဥ္ေတြဟာ ေလ့လာဖို႔ လိုအပ္တယ္လို႔ ထင္တယ္ေလ။”
ေလ့လာေရးအစီအစဥ္မွာ ေနာက္ထပ္ပါ၀င္သူတဦးျဖစ္တဲ့ ဧရာ၀တီသတင္းေထာက္ မျမတ္စုမြန္ကလည္း အေမရိကန္ေရြးေကာက္ပဲြမွာ ကိုယ္တိုင္ ေလ့လာခြင့္ရတဲ့ အေတြ႔အႀကံဳေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ၂၀၁၅ ေရြးေကာက္ပဲြ သတင္းယူရာမွာ အေထာက္အကူျဖစ္ေစမယ္လုိ႔ ျမင္ေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။
“ၿပီးခဲ့တဲ့ ၂၀၁၀ ေရြးေကာက္ပဲြမွာတုန္းကဆိုရင္လည္း ရခုိင္ျပည္နယ္မွာ ေရြးေကာက္ပဲြသတင္း cover လုပ္ခဲ့တယ္ေပါ့ေနာ္။ ကာဗာလုပ္ခဲ့တဲ့အခါမွာ သတင္းေထာက္တေယာက္အေနနဲ႔ လုပ္ႏိုင္တဲ့အတိုင္းအတာတစ္ခုအထိ လုပ္ခြင့္မရခဲ့တာေတြ ရွိတယ္။ ဥပမာအားျဖင့္ မဲ႐ံုပတ္ဝန္းက်င္ေတြမွာ သတင္းယူတာေတြက ဂ်ာနယ္လစ္ တေယာက္အေနနဲ႔ လုပ္ႏုိင္တဲ့အတုိင္းအတာ တခုအထိ ေရးျပခြင့္ မရခဲ့တာမ်ဳိးေတြ ရွိခဲ့တယ္ေလ။ ..ဆိုေတာ့ လာမယ့္ ၂၀၁၅ မွာ ဆိုလို႔ရွိရင္ေတာ့ ၂၀၁၀ ကထက္ နည္းနည္း ပိုၿပီးေတာ့မွ ေရးလို႔ရလာႏုိင္မယ္လို႔လည္း ေမွ်ာ္လင့္တယ္။ ဒီဘက္ကေန ရလာတဲ့ဟာေတြနဲ႔ က်မတို႔ ဘယ္ေလာက္အထိ ဒီသင္တန္းကရသြားတာေတြနဲ႔ က်မတို႔ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား အသံုးခ်လို႔ ရလိမ့္မယ္လို႔ ယံုၾကည္တယ္။”
ျမန္မာသတင္းေထာက္ေတြရဲ႕ အေမရိကန္ ေရြးေကာက္ပဲြေလ့လာေရးကာလဟာ ေအာက္တိုဘာလ (၂၆) ရက္ကေန႔ကေန ႏို၀င္ဘာလ (၈) ရက္ေန႔အထိ နွစ္ပတ္ၾကာျမင့္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ဒီေလ့လာေရးခရီးစဥ္ေနာက္ပိုင္း ေရြးေကာက္ပဲြ သတင္းယူနည္းနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ မြမ္းမံသင္တန္းေတြလည္း ျမန္မာျပည္မွာ ဆက္ၿပီး ေပးမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေဒၚခင္ေမေဇာ္ကေျပာပါတယ္။ ျမန္မာသတင္းေထာက္ေတြရဲ႕ေလ့လာေရးခရီးစဥ္ကို ရန္ကုန္အေမရိကန္သံ႐ံုးကလည္း ပူးေပါင္းပါ၀င္ ကူညီခဲ့ပါတယ္ရွင္။
Comments
Post a Comment